| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๑๐. ทุติยอิธโลกิกสุตฺตํ
10. Dutiyaidhalokikasuttaṃ
๕๐. ‘‘จตูหิ , ภิกฺขเว, ธเมฺมหิ สมนฺนาคโต มาตุคาโม อิธโลกวิชยาย ปฎิปโนฺน โหติ, อยํส โลโก อารโทฺธ โหติฯ กตเมหิ จตูหิ? อิธ , ภิกฺขเว, มาตุคาโม สุสํวิหิตกมฺมโนฺต โหติ, สงฺคหิตปริชโน, ภตฺตุ มนาปํ จรติ, สมฺภตํ อนุรกฺขติฯ
50. ‘‘Catūhi , bhikkhave, dhammehi samannāgato mātugāmo idhalokavijayāya paṭipanno hoti, ayaṃsa loko āraddho hoti. Katamehi catūhi? Idha , bhikkhave, mātugāmo susaṃvihitakammanto hoti, saṅgahitaparijano, bhattu manāpaṃ carati, sambhataṃ anurakkhati.
‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม สุสํวิหิตกมฺมโนฺต โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม เย เต ภตฺตุ อพฺภนฺตรา กมฺมนฺตา…เป.… เอวํ โข, ภิกฺขเว, มาตุคาโม สุสํวิหิตกมฺมโนฺต โหติฯ
‘‘Kathañca, bhikkhave, mātugāmo susaṃvihitakammanto hoti? Idha, bhikkhave, mātugāmo ye te bhattu abbhantarā kammantā…pe… evaṃ kho, bhikkhave, mātugāmo susaṃvihitakammanto hoti.
‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม สงฺคหิตปริชโน โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม โย โส ภตฺตุ อพฺภนฺตโร อโนฺตชโน…เป.… เอวํ โข, ภิกฺขเว, มาตุคาโม สงฺคหิตปริชโน โหติฯ
‘‘Kathañca, bhikkhave, mātugāmo saṅgahitaparijano hoti? Idha, bhikkhave, mātugāmo yo so bhattu abbhantaro antojano…pe… evaṃ kho, bhikkhave, mātugāmo saṅgahitaparijano hoti.
‘‘กถญฺจ , ภิกฺขเว, มาตุคาโม ภตฺตุ มนาปํ จรติ? อิธ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม ยํ ภตฺตุ อมนาปสงฺขาตํ ตํ ชีวิตเหตุปิ น อชฺฌาจรติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, มาตุคาโม ภตฺตุ มนาปํ จรติฯ
‘‘Kathañca , bhikkhave, mātugāmo bhattu manāpaṃ carati? Idha, bhikkhave, mātugāmo yaṃ bhattu amanāpasaṅkhātaṃ taṃ jīvitahetupi na ajjhācarati. Evaṃ kho, bhikkhave, mātugāmo bhattu manāpaṃ carati.
‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม สมฺภตํ อนุรกฺขติ? อิธ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม ยํ ภตฺตา อาหรติ…เป.… เอวํ โข, ภิกฺขเว, มาตุคาโม สมฺภตํ อนุรกฺขติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, จตูหิ ธเมฺมหิ สมนฺนาคโต มาตุคาโม อิธโลกวิชยาย ปฎิปโนฺน โหติ, อยํส โลโก อารโทฺธ โหติฯ
‘‘Kathañca, bhikkhave, mātugāmo sambhataṃ anurakkhati? Idha, bhikkhave, mātugāmo yaṃ bhattā āharati…pe… evaṃ kho, bhikkhave, mātugāmo sambhataṃ anurakkhati. Imehi kho, bhikkhave, catūhi dhammehi samannāgato mātugāmo idhalokavijayāya paṭipanno hoti, ayaṃsa loko āraddho hoti.
‘‘จตูหิ, ภิกฺขเว, ธเมฺมหิ สมนฺนาคโต มาตุคาโม ปรโลกวิชยาย ปฎิปโนฺน โหติ, ปรโลโก อารโทฺธ โหติฯ กตเมหิ จตูหิ? อิธ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม สทฺธาสมฺปโนฺน โหติ, สีลสมฺปโนฺน โหติ, จาคสมฺปโนฺน โหติ, ปญฺญาสมฺปโนฺน โหติฯ
‘‘Catūhi, bhikkhave, dhammehi samannāgato mātugāmo paralokavijayāya paṭipanno hoti, paraloko āraddho hoti. Katamehi catūhi? Idha, bhikkhave, mātugāmo saddhāsampanno hoti, sīlasampanno hoti, cāgasampanno hoti, paññāsampanno hoti.
‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม สทฺธาสมฺปโนฺน โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม สโทฺธ โหติ…เป.… เอวํ โข, ภิกฺขเว, มาตุคาโม สทฺธาสมฺปโนฺน โหติฯ
‘‘Kathañca, bhikkhave, mātugāmo saddhāsampanno hoti? Idha, bhikkhave, mātugāmo saddho hoti…pe… evaṃ kho, bhikkhave, mātugāmo saddhāsampanno hoti.
‘‘กถญฺจ , ภิกฺขเว, มาตุคาโม สีลสมฺปโนฺน โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม ปาณาติปาตา ปฎิวิรโต โหติ…เป.… สุราเมรยมชฺชปมาทฎฺฐานา ปฎิวิรโต โหติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, มาตุคาโม สีลสมฺปโนฺน โหติฯ
‘‘Kathañca , bhikkhave, mātugāmo sīlasampanno hoti? Idha, bhikkhave, mātugāmo pāṇātipātā paṭivirato hoti…pe… surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, mātugāmo sīlasampanno hoti.
‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม จาคสมฺปโนฺน โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม วิคตมลมเจฺฉเรน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ…เป.… เอวํ โข , ภิกฺขเว, มาตุคาโม จาคสมฺปโนฺน โหติฯ
‘‘Kathañca, bhikkhave, mātugāmo cāgasampanno hoti? Idha, bhikkhave, mātugāmo vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasati…pe… evaṃ kho , bhikkhave, mātugāmo cāgasampanno hoti.
‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม ปญฺญาสมฺปโนฺน โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, มาตุคาโม ปญฺญวา โหติ…เป.… เอวํ โข, ภิกฺขเว, มาตุคาโม ปญฺญาสมฺปโนฺน โหติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, จตูหิ ธเมฺมหิ สมนฺนาคโต มาตุคาโม ปรโลกวิชยาย ปฎิปโนฺน โหติ, ปรโลโก อารโทฺธ โหตี’’ติฯ
‘‘Kathañca, bhikkhave, mātugāmo paññāsampanno hoti? Idha, bhikkhave, mātugāmo paññavā hoti…pe… evaṃ kho, bhikkhave, mātugāmo paññāsampanno hoti. Imehi kho, bhikkhave, catūhi dhammehi samannāgato mātugāmo paralokavijayāya paṭipanno hoti, paraloko āraddho hotī’’ti.
‘‘สุสํวิหิตกมฺมนฺตา, สงฺคหิตปริชฺชนา;
‘‘Susaṃvihitakammantā, saṅgahitaparijjanā;
ภตฺตุ มนาปํ จรติ, สมฺภตํ อนุรกฺขติฯ
Bhattu manāpaṃ carati, sambhataṃ anurakkhati.
‘‘สทฺธา สีเลน สมฺปนฺนา, วทญฺญู วีตมจฺฉรา;
‘‘Saddhā sīlena sampannā, vadaññū vītamaccharā;
นิจฺจํ มคฺคํ วิโสเธติ, โสตฺถานํ สมฺปรายิกํฯ
Niccaṃ maggaṃ visodheti, sotthānaṃ samparāyikaṃ.
‘‘อิเจฺจเต อฎฺฐ ธมฺมา จ, ยสฺสา วิชฺชนฺติ นาริยา;
‘‘Iccete aṭṭha dhammā ca, yassā vijjanti nāriyā;
ตมฺปิ สีลวติํ อาหุ, ธมฺมฎฺฐํ สจฺจวาทินิํฯ
Tampi sīlavatiṃ āhu, dhammaṭṭhaṃ saccavādiniṃ.
‘‘โสฬสาการสมฺปนฺนา, อฎฺฐงฺคสุสมาคตา;
‘‘Soḷasākārasampannā, aṭṭhaṅgasusamāgatā;
ตาทิสี สีลวตี อุปาสิกา, อุปปชฺชติ เทวโลกํ มนาป’’นฺติฯ ทสมํ;
Tādisī sīlavatī upāsikā, upapajjati devalokaṃ manāpa’’nti. dasamaṃ;
อุโปสถวโคฺค ปญฺจโมฯ
Uposathavaggo pañcamo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
สํขิเตฺต วิตฺถเต วิสาเข, วาเสโฎฺฐ โพชฺฌาย ปญฺจมํ;
Saṃkhitte vitthate visākhe, vāseṭṭho bojjhāya pañcamaṃ;
อนุรุทฺธํ ปุน วิสาเข, นกุลา อิธโลกิกา เทฺวติฯ
Anuruddhaṃ puna visākhe, nakulā idhalokikā dveti.
ปฐมปณฺณาสกํ สมตฺตํฯ
Paṭhamapaṇṇāsakaṃ samattaṃ.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๙-๑๐. อิธโลกิกสุตฺตทฺวยวณฺณนา • 9-10. Idhalokikasuttadvayavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๙-๑๐. ปฐมอิธโลกิกสุตฺตาทิวณฺณนา • 9-10. Paṭhamaidhalokikasuttādivaṇṇanā
