Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
සංයුත්ත නිකාය 41.3
The Related Suttas Collection 41.3
1. චිත්තවග්ග
1. With Citta
දුතියෛසිදත්තසුත්ත
With Isidatta (2nd)
ඒකං සමයං සම්බහුලා ථේරා භික්ඛූ මච්ඡිකාසණ්ඩේ විහරන්ති අම්බාටකවනේ.
At one time several senior bhikkhus were staying near Macchikāsaṇḍa in the Wild Mango Grove.
අථ ඛෝ චිත්තෝ ගහපති යේන ථේරා භික්ඛූ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ථේරේ භික්ඛූ අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ චිත්තෝ ගහපති ථේරේ භික්ඛූ ඒතදවෝච: “අධිවාසේන්තු මේ, භන්තේ ථේරා, ස්වාතනාය භත්තන්”ති.
Then Citta the householder went up to them, bowed, sat down to one side, and said to them, “Honorable Seniors, please accept my offering of tomorrow’s meal.”
අධිවාසේසුං ඛෝ ථේරා භික්ඛූ තුණ්හීභාවේන. අථ ඛෝ චිත්තෝ ගහපති ථේරානං භික්ඛූනං අධිවාසනං විදිත්වා උට්ඨායාසනා ථේරේ භික්ඛූ අභිවාදේත්වා පදක්ඛිණං කත්වා පක්කාමි.
They consented with silence. Then, knowing that the senior bhikkhus had consented, Citta got up from his seat, bowed, and respectfully circled them, keeping them on his right, before leaving.
අථ ඛෝ ථේරා භික්ඛූ තස්සා රත්තියා අච්චයේන පුබ්බණ්හසමයං නිවාසේත්වා පත්තචීවරමාදාය යේන චිත්තස්ස ගහපතිස්ස නිවේසනං තේනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා පඤ්ඤත්තේ ආසනේ නිසීදිංසු.
Then when the night had passed, the senior bhikkhus robed up in the morning and, taking their bowls and robes, went to Citta’s home, and sat down on the seats spread out.
අථ ඛෝ චිත්තෝ ගහපති යේන ථේරා භික්ඛූ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ථේරේ භික්ඛූ අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ චිත්තෝ ගහපති ආයස්මන්තං ථේරං ඒතදවෝච:
So he went up to them, bowed, sat down to one side, and said to the senior venerable:
“යා ඉමා, භන්තේ ථේර, අනේකවිහිතා දිට්ඨියෝ ලෝකේ උප්පජ්ජන්ති: ‘සස්සතෝ ලෝකෝති වා, අසස්සතෝ ලෝකෝති වා, අන්තවා ලෝකෝති වා, අනන්තවා ලෝකෝති වා, තං ජීවං තං සරීරන්ති වා, අඤ්ඤං ජීවං අඤ්ඤං සරීරන්ති වා, හෝති තථාගතෝ පරං මරණාති වා, න හෝති තථාගතෝ පරං මරණාති වා, හෝති ච න ච හෝති තථාගතෝ පරං මරණාති වා, නේව හෝති න න හෝති තථාගතෝ පරං මරණා(අ)ති වා. යානි චිමානි ද්වාසට්ඨි දිට්ඨිගතානි බ්රහ්මජාලේ භණිතානි; ඉමා නු ඛෝ, භන්තේ, දිට්ඨියෝ කිස්මිං සති හෝන්ති, කිස්මිං අසති න හෝන්තී”ති?
“Honorable Senior, there are many different views that arise in the world. For example: the cosmos is eternal, or not eternal, or finite, or infinite; the soul and the body are the same thing, or they are different things; after death, a Realized One still exists, or no longer exists, or both still exists and no longer exists, or neither still exists nor no longer exists. And also the sixty-two misconceptions spoken of in “The Divine Net”. When what exists do these views come to be? When what doesn’t exist do these views not come to be?”
ඒවං වුත්තේ, ආයස්මා ථේරෝ තුණ්හී අහෝසි.
When he said this, the venerable senior kept silent.
දුතියම්පි ඛෝ චිත්තෝ ගහපති …පේ…
For a second time …
තතියම්පි ඛෝ චිත්තෝ ගහපති ආයස්මන්තං ථේරං ඒතදවෝච:
And for a third time, Citta said to him:
“යා ඉමා, භන්තේ ථේර, අනේකවිහිතා දිට්ඨියෝ ලෝකේ උප්පජ්ජන්ති—සස්සතෝ ලෝකෝති වා, අසස්සතෝ ලෝකෝති වා, අන්තවා ලෝකෝති වා, අනන්තවා ලෝකෝති වා, තං ජීවං තං සරීරන්ති වා, අඤ්ඤං ජීවං අඤ්ඤං සරීරන්ති වා, හෝති තථාගතෝ පරං මරණාති වා, න හෝති තථාගතෝ පරං මරණාති වා, හෝති ච න ච හෝති තථාගතෝ පරං මරණාති වා, නේව හෝති න න හෝති තථාගතෝ පරං මරණාති වා. යානි චිමානි ද්වාසට්ඨි දිට්ඨිගතානි බ්රහ්මජාලේ භණිතානි; ඉමා නු ඛෝ, භන්තේ, දිට්ඨියෝ කිස්මිං සති හෝන්ති, කිස්මිං අසති න හෝන්තී”ති?
“Honorable Senior, there are many different views that arise in the world. … When what exists do these views come to be? When what doesn’t exist do these views not come to be?”
තතියම්පි ඛෝ ආයස්මා ථේරෝ තුණ්හී අහෝසි.
And a second time and a third time the senior venerable kept silent.
තේන ඛෝ පන සමයේන ආයස්මා ඉසිදත්තෝ තස්මිං භික්ඛුසඞ්ඝේ සබ්බනවකෝ හෝති. අථ ඛෝ ආයස්මා ඉසිදත්තෝ ආයස්මන්තං ථේරං ඒතදවෝච: “බ්යාකරෝමහං, භන්තේ ථේර, චිත්තස්ස ගහපතිනෝ ඒතං පඤ්හන්”ති?
Now at that time Venerable Isidatta was the most junior bhikkhu in that Saṅgha. He said to the venerable senior, “Honorable Senior, may I answer Citta’s question?”
“බ්යාකරෝහි ත්වං, ආවුසෝ ඉසිදත්ත, චිත්තස්ස ගහපතිනෝ ඒතං පඤ්හන්”ති.
“Answer it, Friend Isidatta.”
“ඒවඤ්හි ත්වං, ගහපති, පුච්ඡසි: ‘යා ඉමා, භන්තේ ථේර, අනේකවිහිතා දිට්ඨියෝ ලෝකේ උප්පජ්ජන්ති—සස්සතෝ ලෝකෝති වා …පේ…; ඉමා නු ඛෝ, භන්තේ, දිට්ඨියෝ කිස්මිං සති හෝන්ති, කිස්මිං අසති න හෝන්තී(අ)”ති? “ඒවං, භන්තේ”.
“Householder, is this your question: ‘There are many different views that arise in the world … When what exists do these views come to be? When what doesn’t exist do these views not come to be?’” “Yes, sir.”
“යා ඉමා, ගහපති, අනේකවිහිතා දිට්ඨියෝ ලෝකේ උප්පජ්ජන්ති: ‘සස්සතෝ ලෝකෝති වා, අසස්සතෝ ලෝකෝති වා, අන්තවා ලෝකෝති වා අනන්තවා ලෝකෝති වා, තං ජීවං තං සරීරන්ති වා, අඤ්ඤං ජීවං අඤ්ඤං සරීරන්ති වා, හෝති තථාගතෝ පරං මරණාති වා, න හෝති තථාගතෝ පරං මරණාති වා, හෝති ච න ච හෝති තථාගතෝ පරං මරණාති වා, නේව හෝති න න හෝති තථාගතෝ පරං මරණාති වා. යානි චිමානි ද්වාසට්ඨි දිට්ඨිගතානි බ්රහ්මජාලේ භණිතානි;
“Householder, there are many different views that arise in the world. For example: the cosmos is eternal, or not eternal, or finite, or infinite; the soul and the body are the same thing, or they are different things; after death, a Realized One still exists, or no longer exists, or both still exists and no longer exists, or neither still exists nor no longer exists. And also the sixty-two misconceptions spoken of in “The Divine Net”.
ඉමා ඛෝ, ගහපති, දිට්ඨියෝ සක්කායදිට්ඨියා සති හෝන්ති, සක්කායදිට්ඨියා අසති න හෝන්තී(අ)”ති.
These views come to be when identity view exists. When identity view does not exist they do not come to be.”
“කථං පන, භන්තේ, සක්කායදිට්ඨි හෝතී”ති?
“But sir, how does identity view come about?”
“ඉධ, ගහපති, අස්සුතවා පුථුජ්ජනෝ අරියානං අදස්සාවී අරියධම්මස්ස අකෝවිදෝ අරියධම්මේ අවිනීතෝ, සප්පුරිසානං අදස්සාවී සප්පුරිසධම්මස්ස අකෝවිදෝ සප්පුරිසධම්මේ අවිනීතෝ
“It’s when an unlearned ordinary person has not seen the noble ones, and is neither skilled nor trained in the teaching of the noble ones. They’ve not seen good persons, and are neither skilled nor trained in the teaching of the good persons.
රූපං අත්තතෝ සමනුපස්සති, රූපවන්තං වා අත්තානං, අත්තනි වා රූපං, රූපස්මිං වා අත්තානං; වේදනං අත්තතෝ සමනුපස්සති …පේ… සඤ්ඤං … සඞ්ඛාරේ … විඤ්ඤාණං අත්තතෝ සමනුපස්සති, විඤ්ඤාණවන්තං වා අත්තානං, අත්තනි වා විඤ්ඤාණං, විඤ්ඤාණස්මිං වා අත්තානං.
They regard form as self, self as having form, form in self, or self in form. They regard feeling … perception … choices … consciousness as self, self as having consciousness, consciousness in self, or self in consciousness.
ඒවං ඛෝ, ගහපති, සක්කායදිට්ඨි හෝතී”ති.
That’s how identity view comes about.”
“කථං පන, භන්තේ, සක්කායදිට්ඨි න හෝතී”ති?
“But sir, how does identity view not come about?”
“ඉධ, ගහපති, සුතවා අරියසාවකෝ අරියානං දස්සාවී අරියධම්මස්ස කෝවිදෝ අරියධම්මේ සුවිනීතෝ සප්පුරිසානං දස්සාවී සප්පුරිසධම්මස්ස කෝවිදෝ සප්පුරිසධම්මේ සුවිනීතෝ
“It’s when a learned noble disciple has seen the noble ones, and is skilled and trained in the teaching of the noble ones. They’ve seen good persons, and are skilled and trained in the teaching of the good persons.
න රූපං අත්තතෝ සමනුපස්සති, න රූපවන්තං වා අත්තානං, න අත්තනි වා රූපං, න රූපස්මිං වා අත්තානං; න වේදනං … න සඤ්ඤං … න සඞ්ඛාරේ … න විඤ්ඤාණං අත්තතෝ සමනුපස්සති, න විඤ්ඤාණවන්තං වා අත්තානං, න අත්තනි වා විඤ්ඤාණං, න විඤ්ඤාණස්මිං වා අත්තානං.
They don’t regard form as self, self as having form, form in self, or self in form. They don’t regard feeling … perception … choices … consciousness as self, self as having consciousness, consciousness in self, or self in consciousness.
ඒවං ඛෝ, ගහපති, සක්කායදිට්ඨි න හෝතී”ති.
That’s how identity view does not come about.”
“කුතෝ, භන්තේ, අය්යෝ ඉසිදත්තෝ ආගච්ඡතී”ති?
“Sir, where has Venerable Isidatta come from?”
“අවන්තියා ඛෝ, ගහපති, ආගච්ඡාමී”ති.
“I come from Avanti, householder.”
“අත්ථි, භන්තේ, අවන්තියා ඉසිදත්තෝ නාම කුලපුත්තෝ අම්හාකං අදිට්ඨසහායෝ පබ්බජිතෝ? දිට්ඨෝ සෝ ආයස්මතා”ති?
“Sir, there’s a friend of mine called Isidatta who I’ve never met. He’s gone forth from a good family in Avanti. Have you met him?”
“ඒවං, ගහපතී”ති.
“Yes, householder.”
“කහං නු ඛෝ සෝ, භන්තේ, ආයස්මා ඒතරහි විහරතී”ති? ඒවං වුත්තේ, ආයස්මා ඉසිදත්තෝ තුණ්හී අහෝසි.
“Sir, where is that venerable now staying?” When he said this, Isidatta kept silent.
“අය්යෝ නෝ, භන්තේ, ඉසිදත්තෝ”ති?
“Sir, are you that Isidatta?”
“ඒවං, ගහපතී”ති.
“Yes, householder.”
“අභිරමතු, භන්තේ, අය්යෝ ඉසිදත්තෝ මච්ඡිකාසණ්ඩේ. රමණීයං අම්බාටකවනං. අහං අය්යස්ස ඉසිදත්තස්ස උස්සුක්කං කරිස්සාමි චීවරපිණ්ඩපාතසේනාසනගිලානප්පච්චයභේසජ්ජපරික්ඛාරානන්”ති.
“Sir, I hope Venerable Isidatta is happy here in Macchikāsaṇḍa, for the Wild Mango Grove is lovely. I’ll make sure that Venerable Isidatta is provided with robes, almsfood, lodgings, and medicines and supplies for the sick.”
“කල්යාණං වුච්චති, ගහපතී”ති.
“That’s nice of you to say, householder.”
අථ ඛෝ චිත්තෝ ගහපති ආයස්මතෝ ඉසිදත්තස්ස භාසිතං අභිනන්දිත්වා අනුමෝදිත්වා ථේරේ භික්ඛූ පණීතේන ඛාදනීයේන භෝජනීයේන සහත්ථා සන්තප්පේසි සම්පවාරේසි. අථ ඛෝ ථේරා භික්ඛූ භුත්තාවිනෝ ඕනීතපත්තපාණිනෝ උට්ඨායාසනා පක්කමිංසු.
Then Citta, having approved and agreed with what Isidatta said, served and satisfied the senior bhikkhus with his own hands with delicious fresh and cooked foods. When the senior bhikkhus had eaten and washed their hands and bowls, they got up from their seats and left.
අථ ඛෝ ආයස්මා ථේරෝ ආයස්මන්තං ඉසිදත්තං ඒතදවෝච: “සාධු ඛෝ තං, ආවුසෝ ඉසිදත්ත, ඒසෝ පඤ්හෝ පටිභාසි. නේසෝ පඤ්හෝ මං පටිභාසි. තේනහාවුසෝ ඉසිදත්ත, යදා අඤ්ඤථාපි ඒවරූපෝ පඤ්හෝ ආගච්ඡේය්ය, තඤ්ඤේවේත්ථ පටිභාසේය්යා”ති.
Then the venerable senior said to Venerable Isidatta, “Isidatta, it’s good that you felt inspired to answer that question, because I didn’t. So when a similar question comes up, you should also answer it as you feel inspired.”
අථ ඛෝ ආයස්මා ඉසිදත්තෝ සේනාසනං සංසාමේත්වා පත්තචීවරමාදාය මච්ඡිකාසණ්ඩම්හා පක්කාමි. යං මච්ඡිකාසණ්ඩම්හා පක්කාමි, තථා පක්කන්තෝව අහෝසි, න පුන පච්චාගච්ඡීති.
But Isidatta set his lodgings in order and, taking his bowl and robe, left Macchikāsaṇḍa, never to return.
තතියං.
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]