Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya

    ៦. ទុតិយកាមភូសុត្តំ

    6. Dutiyakāmabhūsuttaṃ

    ៣៤៨. ឯកំ សមយំ អាយស្មា កាមភូ មច្ឆិកាសណ្ឌេ វិហរតិ អម្ពាដកវនេ។ អថ ខោ ចិត្តោ គហបតិ យេនាយស្មា កាមភូ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ ចិត្តោ គហបតិ អាយស្មន្តំ កាមភុំ ឯតទវោច – ‘‘កតិ នុ ខោ, ភន្តេ, សង្ខារា’’តិ? ‘‘តយោ ខោ, គហបតិ, សង្ខារា – កាយសង្ខារោ, វចីសង្ខារោ, ចិត្តសង្ខារោ’’តិ។ ‘‘សាធុ, ភន្តេ’’តិ ខោ ចិត្តោ គហបតិ អាយស្មតោ កាមភុស្ស ភាសិតំ អភិនន្ទិត្វា អនុមោទិត្វា អាយស្មន្តំ កាមភុំ ឧត្តរិំ បញ្ហំ អបុច្ឆិ – ‘‘កតមោ បន, ភន្តេ, កាយសង្ខារោ, កតមោ វចីសង្ខារោ, កតមោ ចិត្តសង្ខារោ’’តិ? ‘‘អស្សាសបស្សាសា ខោ, គហបតិ, កាយសង្ខារោ, វិតក្កវិចារា វចីសង្ខារោ, សញ្ញា ច វេទនា ច ចិត្តសង្ខារោ’’តិ។

    348. Ekaṃ samayaṃ āyasmā kāmabhū macchikāsaṇḍe viharati ambāṭakavane. Atha kho citto gahapati yenāyasmā kāmabhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati āyasmantaṃ kāmabhuṃ etadavoca – ‘‘kati nu kho, bhante, saṅkhārā’’ti? ‘‘Tayo kho, gahapati, saṅkhārā – kāyasaṅkhāro, vacīsaṅkhāro, cittasaṅkhāro’’ti. ‘‘Sādhu, bhante’’ti kho citto gahapati āyasmato kāmabhussa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā āyasmantaṃ kāmabhuṃ uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘katamo pana, bhante, kāyasaṅkhāro, katamo vacīsaṅkhāro, katamo cittasaṅkhāro’’ti? ‘‘Assāsapassāsā kho, gahapati, kāyasaṅkhāro, vitakkavicārā vacīsaṅkhāro, saññā ca vedanā ca cittasaṅkhāro’’ti.

    ‘‘សាធុ, ភន្តេ’’តិ ខោ ចិត្តោ គហបតិ…បេ.… ឧត្តរិំ បញ្ហំ អបុច្ឆិ – ‘‘កស្មា បន, ភន្តេ, អស្សាសបស្សាសា កាយសង្ខារោ, កស្មា វិតក្កវិចារា វចីសង្ខារោ, កស្មា សញ្ញា ច វេទនា ច ចិត្តសង្ខារោ’’តិ? ‘‘អស្សាសបស្សាសា ខោ, គហបតិ, កាយិកា។ ឯតេ ធម្មា កាយប្បដិពទ្ធា, តស្មា អស្សាសបស្សាសា កាយសង្ខារោ។ បុព្ពេ ខោ, គហបតិ, វិតក្កេត្វា វិចារេត្វា បច្ឆា វាចំ ភិន្ទតិ, តស្មា វិតក្កវិចារា វចីសង្ខារោ។ សញ្ញា ច វេទនា ច ចេតសិកា។ ឯតេ ធម្មា ចិត្តប្បដិពទ្ធា, តស្មា សញ្ញា ច វេទនា ច ចិត្តសង្ខារោ’’តិ។

    ‘‘Sādhu, bhante’’ti kho citto gahapati…pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘kasmā pana, bhante, assāsapassāsā kāyasaṅkhāro, kasmā vitakkavicārā vacīsaṅkhāro, kasmā saññā ca vedanā ca cittasaṅkhāro’’ti? ‘‘Assāsapassāsā kho, gahapati, kāyikā. Ete dhammā kāyappaṭibaddhā, tasmā assāsapassāsā kāyasaṅkhāro. Pubbe kho, gahapati, vitakketvā vicāretvā pacchā vācaṃ bhindati, tasmā vitakkavicārā vacīsaṅkhāro. Saññā ca vedanā ca cetasikā. Ete dhammā cittappaṭibaddhā, tasmā saññā ca vedanā ca cittasaṅkhāro’’ti.

    សាធុ…បេ.… ឧត្តរិំ បញ្ហំ អបុច្ឆិ – ‘‘កថំ បន, ភន្តេ, សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិ ហោតី’’តិ? ‘‘ន ខោ, គហបតិ, សញ្ញាវេទយិតនិរោធំ សមាបជ្ជន្តស្ស ភិក្ខុនោ ឯវំ ហោតិ – ‘អហំ សញ្ញាវេទយិតនិរោធំ សមាបជ្ជិស្ស’ន្តិ វា ‘អហំ សញ្ញាវេទយិតនិរោធំ សមាបជ្ជាមី’តិ វា ‘អហំ សញ្ញាវេទយិតនិរោធំ សមាបន្នោ’តិ វា ។ អថ ខ្វស្ស បុព្ពេវ តថា ចិត្តំ ភាវិតំ ហោតិ យំ តំ តថត្តាយ ឧបនេតី’’តិ។

    Sādhu…pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘kathaṃ pana, bhante, saññāvedayitanirodhasamāpatti hotī’’ti? ‘‘Na kho, gahapati, saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjantassa bhikkhuno evaṃ hoti – ‘ahaṃ saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjissa’nti vā ‘ahaṃ saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjāmī’ti vā ‘ahaṃ saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno’ti vā . Atha khvassa pubbeva tathā cittaṃ bhāvitaṃ hoti yaṃ taṃ tathattāya upanetī’’ti.

    សាធុ …បេ.… ឧត្តរិំ បញ្ហំ អបុច្ឆិ – ‘‘សញ្ញាវេទយិតនិរោធំ សមាបជ្ជន្តស្ស បន, ភន្តេ , ភិក្ខុនោ កតមេ ធម្មា បឋមំ និរុជ្ឈន្តិ, យទិ វា កាយសង្ខារោ, យទិ វា វចីសង្ខារោ, យទិ វា ចិត្តសង្ខារោ’’តិ? ‘‘សញ្ញាវេទយិតនិរោធំ សមាបជ្ជន្តស្ស ខោ, គហបតិ, ភិក្ខុនោ វចីសង្ខារោ បឋមំ និរុជ្ឈតិ, តតោ កាយសង្ខារោ, តតោ ចិត្តសង្ខារោ’’តិ។

    Sādhu …pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjantassa pana, bhante , bhikkhuno katame dhammā paṭhamaṃ nirujjhanti, yadi vā kāyasaṅkhāro, yadi vā vacīsaṅkhāro, yadi vā cittasaṅkhāro’’ti? ‘‘Saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjantassa kho, gahapati, bhikkhuno vacīsaṅkhāro paṭhamaṃ nirujjhati, tato kāyasaṅkhāro, tato cittasaṅkhāro’’ti.

    សាធុ…បេ.… ឧត្តរិំ បញ្ហំ អបុច្ឆិ – ‘‘យ្វាយំ, ភន្តេ, មតោ កាលង្កតោ, យោ ចាយំ ភិក្ខុ សញ្ញាវេទយិតនិរោធំ សមាបន្នោ, ឥមេសំ កិំ នានាករណ’’ន្តិ? ‘‘យ្វាយំ គហបតិ, មតោ កាលង្កតោ តស្ស កាយសង្ខារោ និរុទ្ធោ បដិប្បស្សទ្ធោ, វចីសង្ខារោ និរុទ្ធោ បដិប្បស្សទ្ធោ, ចិត្តសង្ខារោ និរុទ្ធោ បដិប្បស្សទ្ធោ, អាយុ បរិក្ខីណោ, ឧស្មា វូបសន្តា, ឥន្ទ្រិយានិ វិបរិភិន្នានិ។ យោ ច ខ្វាយំ, គហបតិ, ភិក្ខុ សញ្ញាវេទយិតនិរោធំ សមាបន្នោ, តស្សបិ កាយសង្ខារោ និរុទ្ធោ បដិប្បស្សទ្ធោ, វចីសង្ខារោ និរុទ្ធោ បដិប្បស្សទ្ធោ, ចិត្តសង្ខារោ និរុទ្ធោ បដិប្បស្សទ្ធោ, អាយុ អបរិក្ខីណោ, ឧស្មា អវូបសន្តា, ឥន្ទ្រិយានិ វិប្បសន្នានិ។ យ្វាយំ, គហបតិ, មតោ កាលង្កតោ, យោ ចាយំ ភិក្ខុ សញ្ញាវេទយិតនិរោធំ សមាបន្នោ, ឥទំ នេសំ នានាករណ’’ន្តិ។

    Sādhu…pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘yvāyaṃ, bhante, mato kālaṅkato, yo cāyaṃ bhikkhu saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno, imesaṃ kiṃ nānākaraṇa’’nti? ‘‘Yvāyaṃ gahapati, mato kālaṅkato tassa kāyasaṅkhāro niruddho paṭippassaddho, vacīsaṅkhāro niruddho paṭippassaddho, cittasaṅkhāro niruddho paṭippassaddho, āyu parikkhīṇo, usmā vūpasantā, indriyāni viparibhinnāni. Yo ca khvāyaṃ, gahapati, bhikkhu saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno, tassapi kāyasaṅkhāro niruddho paṭippassaddho, vacīsaṅkhāro niruddho paṭippassaddho, cittasaṅkhāro niruddho paṭippassaddho, āyu aparikkhīṇo, usmā avūpasantā, indriyāni vippasannāni. Yvāyaṃ, gahapati, mato kālaṅkato, yo cāyaṃ bhikkhu saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno, idaṃ nesaṃ nānākaraṇa’’nti.

    សាធុ…បេ.… ឧត្តរិំ បញ្ហំ អបុច្ឆិ – ‘‘កថំ បន, ភន្តេ, សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិយា វុដ្ឋានំ ហោតី’’តិ? ‘‘ន ខោ, គហបតិ, សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិយា វុដ្ឋហន្តស្ស ភិក្ខុនោ ឯវំ ហោតិ – ‘អហំ សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិយា វុដ្ឋហិស្ស’ន្តិ វា ‘អហំ សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិយា វុដ្ឋហាមី’តិ វា ‘អហំ សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិយា វុដ្ឋិតោ’តិ វា។ អថ ខ្វស្ស បុព្ពេវ តថា ចិត្តំ ភាវិតំ ហោតិ, យំ តំ តថត្តាយ ឧបនេតី’’តិ។

    Sādhu…pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘kathaṃ pana, bhante, saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhānaṃ hotī’’ti? ‘‘Na kho, gahapati, saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhahantassa bhikkhuno evaṃ hoti – ‘ahaṃ saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhahissa’nti vā ‘ahaṃ saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhahāmī’ti vā ‘ahaṃ saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhito’ti vā. Atha khvassa pubbeva tathā cittaṃ bhāvitaṃ hoti, yaṃ taṃ tathattāya upanetī’’ti.

    សាធុ , ភន្តេ…បេ.… ឧត្តរិំ បញ្ហំ អបុច្ឆិ – ‘‘សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិយា វុដ្ឋហន្តស្ស បន, ភន្តេ, ភិក្ខុនោ កតមេ ធម្មា បឋមំ ឧប្បជ្ជន្តិ, យទិ វា កាយសង្ខារោ, យទិ វា វចីសង្ខារោ, យទិ វា ចិត្តសង្ខារោ’’តិ? ‘‘សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិយា វុដ្ឋហន្តស្ស, គហបតិ, ភិក្ខុនោ ចិត្តសង្ខារោ បឋមំ ឧប្បជ្ជតិ, តតោ កាយសង្ខារោ, តតោ វចីសង្ខារោ’’តិ។

    Sādhu , bhante…pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhahantassa pana, bhante, bhikkhuno katame dhammā paṭhamaṃ uppajjanti, yadi vā kāyasaṅkhāro, yadi vā vacīsaṅkhāro, yadi vā cittasaṅkhāro’’ti? ‘‘Saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhahantassa, gahapati, bhikkhuno cittasaṅkhāro paṭhamaṃ uppajjati, tato kāyasaṅkhāro, tato vacīsaṅkhāro’’ti.

    សាធុ…បេ.… ឧត្តរិំ បញ្ហំ អបុច្ឆិ – ‘‘សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិយា វុដ្ឋិតំ បន, ភន្តេ , ភិក្ខុំ កតិ ផស្សា ផុសន្តិ’’? ‘‘សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិយា វុដ្ឋិតំ ខោ, គហបតិ, ភិក្ខុំ តយោ ផស្សា ផុសន្តិ – សុញ្ញតោ ផស្សោ, អនិមិត្តោ ផស្សោ, អប្បណិហិតោ ផស្សោ’’តិ។

    Sādhu…pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhitaṃ pana, bhante , bhikkhuṃ kati phassā phusanti’’? ‘‘Saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhitaṃ kho, gahapati, bhikkhuṃ tayo phassā phusanti – suññato phasso, animitto phasso, appaṇihito phasso’’ti.

    សាធុ…បេ.… ឧត្តរិំ បញ្ហំ អបុច្ឆិ – ‘‘សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិយា វុដ្ឋិតស្ស បន, ភន្តេ, ភិក្ខុនោ កិំនិន្នំ ចិត្តំ ហោតិ, កិំបោណំ, កិំបព្ភារ’’ន្តិ? ‘‘សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិយា វុដ្ឋិតស្ស ខោ, គហបតិ, ភិក្ខុនោ វិវេកនិន្នំ ចិត្តំ ហោតិ វិវេកបោណំ វិវេកបព្ភារ’’ន្តិ។

    Sādhu…pe… uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhitassa pana, bhante, bhikkhuno kiṃninnaṃ cittaṃ hoti, kiṃpoṇaṃ, kiṃpabbhāra’’nti? ‘‘Saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhitassa kho, gahapati, bhikkhuno vivekaninnaṃ cittaṃ hoti vivekapoṇaṃ vivekapabbhāra’’nti.

    ‘‘សាធុ, ភន្តេ’’តិ ខោ ចិត្តោ គហបតិ អាយស្មតោ កាមភុស្ស ភាសិតំ អភិនន្ទិត្វា អនុមោទិត្វា អាយស្មន្តំ កាមភុំ ឧត្តរិំ បញ្ហំ អបុច្ឆិ – ‘‘សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិយា បន, ភន្តេ, កតិ ធម្មា ពហូបការា’’តិ? ‘‘អទ្ធា ខោ ត្វំ, គហបតិ, យំ បឋមំ បុច្ឆិតព្ពំ តំ បុច្ឆសិ។ អបិ ច ត្យាហំ ព្យាករិស្សាមិ។ សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិយា ខោ, គហបតិ, ទ្វេ ធម្មា ពហូបការា – សមថោ ច វិបស្សនា ចា’’តិ។ ឆដ្ឋំ។

    ‘‘Sādhu, bhante’’ti kho citto gahapati āyasmato kāmabhussa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā āyasmantaṃ kāmabhuṃ uttariṃ pañhaṃ apucchi – ‘‘saññāvedayitanirodhasamāpattiyā pana, bhante, kati dhammā bahūpakārā’’ti? ‘‘Addhā kho tvaṃ, gahapati, yaṃ paṭhamaṃ pucchitabbaṃ taṃ pucchasi. Api ca tyāhaṃ byākarissāmi. Saññāvedayitanirodhasamāpattiyā kho, gahapati, dve dhammā bahūpakārā – samatho ca vipassanā cā’’ti. Chaṭṭhaṃ.







    Related texts:



    អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៦. ទុតិយកាមភូសុត្តវណ្ណនា • 6. Dutiyakāmabhūsuttavaṇṇanā

    ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៦. ទុតិយកាមភូសុត្តវណ្ណនា • 6. Dutiyakāmabhūsuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact