| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៦. ទុតិយកាមភូសុត្តវណ្ណនា
6. Dutiyakāmabhūsuttavaṇṇanā
៣៤៨. ឆដ្ឋេ កតិ នុ ខោ ភន្តេ សង្ខារាតិ អយំ កិរ, គហបតិ, និរោធំ វលញ្ជេតិ, តស្មា ‘‘និរោធបាទកេ សង្ខារេ បុច្ឆិស្សាមី’’តិ ចិន្តេត្វា ឯវមាហ។ ថេរោបិស្ស អធិប្បាយំ ញត្វា បុញ្ញាភិសង្ខារាទីសុ អនេកេសុ សង្ខារេសុ វិជ្ជមានេសុបិ កាយសង្ខារាទយោវ អាចិក្ខន្តោ តយោ ខោ គហបតីតិអាទិមាហ។ តត្ថ កាយប្បដិពទ្ធត្តា កាយេន សង្ខរីយតិ និព្ពត្តីយតីតិ កាយសង្ខារោ។ វាចាយ សង្ខរោតិ និព្ពត្តេតីតិ វចីសង្ខារោ។ ចិត្តប្បដិពទ្ធត្តា ចិត្តេន សង្ខរីយតិ និព្ពត្តីយតីតិ ចិត្តសង្ខារោ។
348. Chaṭṭhe kati nu kho bhante saṅkhārāti ayaṃ kira, gahapati, nirodhaṃ valañjeti, tasmā ‘‘nirodhapādake saṅkhāre pucchissāmī’’ti cintetvā evamāha. Theropissa adhippāyaṃ ñatvā puññābhisaṅkhārādīsu anekesu saṅkhāresu vijjamānesupi kāyasaṅkhārādayova ācikkhanto tayo kho gahapatītiādimāha. Tattha kāyappaṭibaddhattā kāyena saṅkharīyati nibbattīyatīti kāyasaṅkhāro. Vācāya saṅkharoti nibbattetīti vacīsaṅkhāro. Cittappaṭibaddhattā cittena saṅkharīyati nibbattīyatīti cittasaṅkhāro.
កតមោ បន ភន្តេតិ ឥធ កិំ បុច្ឆតិ? ‘‘ឥមេ សង្ខារា អញ្ញមញ្ញំ មិស្សា អាលុឡិតា អវិភូតា ទុទ្ទីបនា។ តថា ហិ កាយទ្វារេ អាទានគ្គហណមុញ្ចនចោបនានិ បាបេត្វា ឧប្បន្នា អដ្ឋ កាមាវចរកុសលចេតនា ទ្វាទស អកុសលចេតនាតិ ឯវំ កុសលាកុសលា វីសតិ ចេតនាបិ, អស្សាសបស្សាសាបិ កាយសង្ខារោត្វេវ វុច្ចន្តិ។ វចីទ្វារេ ហនុសញ្ចោបនំ វចីភេទំ បាបេត្វា ឧប្បន្នា វុត្តប្បការាវ វីសតិ ចេតនាបិ វិតក្កវិចារាបិ វចីសង្ខារោត្វេវ វុច្ចន្តិ។ កាយវចីទ្វារេសុ ចោបនំ អបត្វា រហោ និសិន្នស្ស ចិន្តយតោ ឧប្បន្នា កុសលាកុសលា ឯកូនតិំសចេតនាបិ, សញ្ញា ច វេទនា ចាតិ ឥមេ ទ្វេ ធម្មាបិ ចិត្តសង្ខារោត្វេវ វុច្ចន្តិ។ ឯវំ ឥមេ សង្ខារា អញ្ញមញ្ញំ មិស្សា អាលុឡិតា អវិភូតា ទុទ្ទីបនា, តេ បាកដេ វិភូតេ កត្វា កថាបេស្សាមី’’តិ បុច្ឆិ។
Katamopana bhanteti idha kiṃ pucchati? ‘‘Ime saṅkhārā aññamaññaṃ missā āluḷitā avibhūtā duddīpanā. Tathā hi kāyadvāre ādānaggahaṇamuñcanacopanāni pāpetvā uppannā aṭṭha kāmāvacarakusalacetanā dvādasa akusalacetanāti evaṃ kusalākusalā vīsati cetanāpi, assāsapassāsāpi kāyasaṅkhārotveva vuccanti. Vacīdvāre hanusañcopanaṃ vacībhedaṃ pāpetvā uppannā vuttappakārāva vīsati cetanāpi vitakkavicārāpi vacīsaṅkhārotveva vuccanti. Kāyavacīdvāresu copanaṃ apatvā raho nisinnassa cintayato uppannā kusalākusalā ekūnatiṃsacetanāpi, saññā ca vedanā cāti ime dve dhammāpi cittasaṅkhārotveva vuccanti. Evaṃ ime saṅkhārā aññamaññaṃ missā āluḷitā avibhūtā duddīpanā, te pākaṭe vibhūte katvā kathāpessāmī’’ti pucchi.
កស្មា បន ភន្តេតិ ឥធ កាយសង្ខារាទិនាមស្ស បទត្ថំ បុច្ឆតិ។ តស្ស វិស្សជ្ជនេ កាយប្បដិពទ្ធាតិ កាយនិស្សិតា។ កាយេ សតិ ហោន្តិ, អសតិ ន ហោន្តិ។ ចិត្តប្បដិពទ្ធាតិ ចិត្តនិស្សិតា។ ចិត្តេ សតិ ហោន្តិ, អសតិ ន ហោន្តិ។
Kasmā pana bhanteti idha kāyasaṅkhārādināmassa padatthaṃ pucchati. Tassa vissajjane kāyappaṭibaddhāti kāyanissitā. Kāye sati honti, asati na honti. Cittappaṭibaddhāti cittanissitā. Citte sati honti, asati na honti.
ឥទានិ ‘‘កិំ នុ ខោ ឯស សញ្ញាវេទយិតនិរោធំ វលញ្ជេតិ, នោ វលញ្ជេតិ, ចិណ្ណវសី វា តត្ថ នោ ចិណ្ណវសី’’តិ ជាននត្ថំ បុច្ឆន្តោ កថំ បន ភន្តេ សញ្ញាវេទយិតនិរោធសមាបត្តិ ហោតីតិ អាហ។ តស្ស វិស្សជ្ជនេ សមាបជ្ជិស្សន្តិ វា សមាបជ្ជាមីតិ វា បទទ្វយេន នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនសមាបត្តិកាលោ កថិតោ។ សមាបន្នោតិ បទេន អន្តោនិរោធោ។ តថា បុរិមេហិ ទ្វីហិ បទេហិ សចិត្តកកាលោ កថិតោ, បច្ឆិមេន អចិត្តកកាលោ។
Idāni ‘‘kiṃ nu kho esa saññāvedayitanirodhaṃ valañjeti, no valañjeti, ciṇṇavasī vā tattha no ciṇṇavasī’’ti jānanatthaṃ pucchanto kathaṃ pana bhante saññāvedayitanirodhasamāpatti hotīti āha. Tassa vissajjane samāpajjissanti vā samāpajjāmīti vā padadvayena nevasaññānāsaññāyatanasamāpattikālo kathito. Samāpannoti padena antonirodho. Tathā purimehi dvīhi padehi sacittakakālo kathito, pacchimena acittakakālo.
បុព្ពេវ តថា ចិត្តំ ភាវិតំ ហោតីតិ និរោធសមាបត្តិតោ បុព្ពេ អទ្ធានបរិច្ឆេទកាលេយេវ ‘‘ឯត្តកំ កាលំ អចិត្តកោ ភវិស្សាមី’’តិ អទ្ធានបរិច្ឆេទំ ចិត្តំ ភាវិតំ ហោតិ។ យំ តំ តថត្តាយ ឧបនេតីតិ យំ បន ឯវំ ភាវិតំ ចិត្តំ, តំ បុគ្គលំ តថត្តាយ អចិត្តកភាវាយ ឧបនេតិ។ វចីសង្ខារោ បឋមំ និរុជ្ឈតីតិ សេសសង្ខារេហិ បឋមំ ទុតិយជ្ឈានេយេវ និរុជ្ឈតិ។ តតោ កាយសង្ខារោតិ តតោ បរំ កាយសង្ខារោ ចតុត្ថជ្ឈានេ និរុជ្ឈតិ។ តតោ ចិត្តសង្ខារោតិ តតោ បរំ ចិត្តសង្ខារោ អន្តោនិរោធេ និរុជ្ឈតិ។ អាយូតិ រូបជីវិតិន្ទ្រិយំ។ វិបរិភិន្នានីតិ ឧបហតានិ វិនដ្ឋានិ។
Pubbeva tathā cittaṃ bhāvitaṃ hotīti nirodhasamāpattito pubbe addhānaparicchedakāleyeva ‘‘ettakaṃ kālaṃ acittako bhavissāmī’’ti addhānaparicchedaṃ cittaṃ bhāvitaṃ hoti. Yaṃ taṃ tathattāya upanetīti yaṃ pana evaṃ bhāvitaṃ cittaṃ, taṃ puggalaṃ tathattāya acittakabhāvāya upaneti. Vacīsaṅkhāro paṭhamaṃ nirujjhatīti sesasaṅkhārehi paṭhamaṃ dutiyajjhāneyeva nirujjhati. Tato kāyasaṅkhāroti tato paraṃ kāyasaṅkhāro catutthajjhāne nirujjhati. Tato cittasaṅkhāroti tato paraṃ cittasaṅkhāro antonirodhe nirujjhati. Āyūti rūpajīvitindriyaṃ. Viparibhinnānīti upahatāni vinaṭṭhāni.
តត្ថ កេចិ ‘‘និរោធសមាបន្នស្ស ‘ចិត្តសង្ខារោ ច និរុទ្ធោ’តិ វចនតោ ចិត្តំ អនិរុទ្ធំ ហោតិ, តស្មា សចិត្តកាបិ អយំ សមាបត្តី’’តិ វទន្តិ។ តេ វត្តព្ពា – ‘‘វចីសង្ខារោបិស្ស និរុទ្ធោ’’តិ វចនតោ វាចា អនិរុទ្ធា ហោតិ, តស្មា និរោធសមាបន្នេន ធម្មម្បិ កថេន្តេន សជ្ឈាយម្បិ ករោន្តេន និសីទិតព្ពំ សិយា។ យោ ចាយំ មតោ កាលង្កតោ, តស្សាបិ ចិត្តសង្ខារោ និរុទ្ធោតិ វចនតោ ចិត្តំ អនិរុទ្ធំ ភវេយ្យ, តស្មា កាលង្កតេ មាតាបិតរោ វា អរហន្តេ វា ឈាបេន្តេន អានន្តរិយកម្មំ កតំ ភវេយ្យ។ ឥតិ ព្យញ្ជនេ អភិនិវេសំ អកត្វា អាចរិយានំ នយេ ឋត្វា អត្ថោ ឧបបរិក្ខិតព្ពោ។ អត្ថោ ហិ បដិសរណំ, ន ព្យញ្ជនំ។
Tattha keci ‘‘nirodhasamāpannassa ‘cittasaṅkhāro ca niruddho’ti vacanato cittaṃ aniruddhaṃ hoti, tasmā sacittakāpi ayaṃ samāpattī’’ti vadanti. Te vattabbā – ‘‘vacīsaṅkhāropissa niruddho’’ti vacanato vācā aniruddhā hoti, tasmā nirodhasamāpannena dhammampi kathentena sajjhāyampi karontena nisīditabbaṃ siyā. Yo cāyaṃ mato kālaṅkato, tassāpi cittasaṅkhāro niruddhoti vacanato cittaṃ aniruddhaṃ bhaveyya, tasmā kālaṅkate mātāpitaro vā arahante vā jhāpentena ānantariyakammaṃ kataṃ bhaveyya. Iti byañjane abhinivesaṃ akatvā ācariyānaṃ naye ṭhatvā attho upaparikkhitabbo. Attho hi paṭisaraṇaṃ, na byañjanaṃ.
ឥន្ទ្រិយានិ វិប្បសន្នានីតិ កិរិយមយបវត្តស្មិញ្ហិ វត្តមានេ ពហិទ្ធារម្មណេសុ បសាទេ ឃដ្ដេន្តេសុ ឥន្ទ្រិយានិ កិលមន្តិ, ឧបហតានិ មក្ខិត្តានិ វិយ ហោន្តិ វាតាទីហិ ឧដ្ឋិតរជេន ចតុមហាបថេ ឋបិតអាទាសោ វិយ។ យថា បន ថវិកាយ បក្ខិបិត្វា មញ្ជូសាទីសុ ឋបិតោ អាទាសោ អន្តោយេវ វិរោចតិ, ឯវំ និរោធសមាបន្នស្ស ភិក្ខុនោ អន្តោនិរោធេ បញ្ច បសាទា អតិវិយ វិរោចន្តិ។ តេន វុត្តំ ‘‘ឥន្ទ្រិយានិ វិប្បសន្នានី’’តិ។
Indriyāni vippasannānīti kiriyamayapavattasmiñhi vattamāne bahiddhārammaṇesu pasāde ghaṭṭentesu indriyāni kilamanti, upahatāni makkhittāni viya honti vātādīhi uṭṭhitarajena catumahāpathe ṭhapitaādāso viya. Yathā pana thavikāya pakkhipitvā mañjūsādīsu ṭhapito ādāso antoyeva virocati, evaṃ nirodhasamāpannassa bhikkhuno antonirodhe pañca pasādā ativiya virocanti. Tena vuttaṃ ‘‘indriyāni vippasannānī’’ti.
វុដ្ឋហិស្សន្តិ វា វុដ្ឋហាមីតិ វា បទទ្វយេន អន្តោនិរោធកាលោ កថិតោ, វុដ្ឋិតោតិ បទេន ផលសមាបត្តិកាលោ។ តថា បុរិមេហិ ទ្វីហិ បទេហិ អចិត្តកកាលោ កថិតោ, បច្ឆិមេន សចិត្តកកាលោ។ បុព្ពេវ តថា ចិត្តំ ភាវិតំ ហោតីតិ និរោធសមាបត្តិតោ បុព្ពេ អទ្ធានបរិច្ឆេទកាលេយេវ ‘‘ឯត្តកំ កាលំ អចិត្តកោ ហុត្វា តតោ បរំ សចិត្តកោ ភវិស្សាមី’’តិ អទ្ធានបរិច្ឆេទំ ចិត្តំ ភាវិតំ ហោតិ។ យំ តំ តថត្តាយ ឧបនេតីតិ យំ ឯវំ ភាវិតំ ចិត្តំ, តំ បុគ្គលំ តថត្តាយ សចិត្តកភាវាយ ឧបនេតិ។ ឥតិ ហេដ្ឋា និរោធសមាបជ្ជន្នកាលោ គហិតោ, ឥធ និរោធតោ វុដ្ឋានកាលោ។
Vuṭṭhahissanti vā vuṭṭhahāmīti vā padadvayena antonirodhakālo kathito, vuṭṭhitoti padena phalasamāpattikālo. Tathā purimehi dvīhi padehi acittakakālo kathito, pacchimena sacittakakālo. Pubbeva tathā cittaṃ bhāvitaṃ hotīti nirodhasamāpattito pubbe addhānaparicchedakāleyeva ‘‘ettakaṃ kālaṃ acittako hutvā tato paraṃ sacittako bhavissāmī’’ti addhānaparicchedaṃ cittaṃ bhāvitaṃ hoti. Yaṃ taṃ tathattāya upanetīti yaṃ evaṃ bhāvitaṃ cittaṃ, taṃ puggalaṃ tathattāya sacittakabhāvāya upaneti. Iti heṭṭhā nirodhasamāpajjannakālo gahito, idha nirodhato vuṭṭhānakālo.
ឥទានិ និរោធកថំ កថេតុំ កាលោតិ និរោធកថា កថេតព្ពា សិយា។ សា បនេសា ‘‘ទ្វីហិ ពលេហិ សមន្នាគតត្តា តយោ ច សង្ខារានំ បដិបស្សទ្ធិយា សោឡសហិ ញាណចរិយាហិ នវហិ សមាធិចរិយាហិ វសីភាវតាបញ្ញា និរោធសមាបត្តិយំ ញាណ’’ន្តិ មាតិកំ ឋបេត្វា សព្ពាការេន វិសុទ្ធិមគ្គេ កថិតា, តស្មា តត្ថ កថិតនយេនេវ គហេតព្ពា។ កោ បនាយំ និរោធោ នាម? ចតុន្នំ ខន្ធានំ បដិសង្ខា អប្បវត្តិ។ អថ កិមត្ថមេតំ សមាបជ្ជន្តីតិ? សង្ខារានំ បវត្តេ ឧក្កណ្ឋិតា សត្តាហំ អចិត្តកា ហុត្វា សុខំ វិហរិស្សាម, ទិដ្ឋធម្មនិព្ពានំ នាមេតំ យទិទំ និរោធោតិ ឯតទត្ថំ សមាបជ្ជន្តិ។
Idāni nirodhakathaṃ kathetuṃ kāloti nirodhakathā kathetabbā siyā. Sā panesā ‘‘dvīhi balehi samannāgatattā tayo ca saṅkhārānaṃ paṭipassaddhiyā soḷasahi ñāṇacariyāhi navahi samādhicariyāhi vasībhāvatāpaññā nirodhasamāpattiyaṃ ñāṇa’’nti mātikaṃ ṭhapetvā sabbākārena visuddhimagge kathitā, tasmā tattha kathitanayeneva gahetabbā. Ko panāyaṃ nirodho nāma? Catunnaṃ khandhānaṃ paṭisaṅkhā appavatti. Atha kimatthametaṃ samāpajjantīti? Saṅkhārānaṃ pavatte ukkaṇṭhitā sattāhaṃ acittakā hutvā sukhaṃ viharissāma, diṭṭhadhammanibbānaṃ nāmetaṃ yadidaṃ nirodhoti etadatthaṃ samāpajjanti.
ចិត្តសង្ខារោ បឋមំ ឧប្បជ្ជតីតិ និរោធា វុដ្ឋហន្តស្ស ហិ ផលសមាបត្តិចិត្តំ បឋមំ ឧប្បជ្ជតិ។ តំសម្បយុត្តំ សញ្ញញ្ច វេទនញ្ច សន្ធាយ ‘‘ចិត្តសង្ខារោ បឋមំ ឧប្បជ្ជតី’’តិ អាហ។ តតោ កាយសង្ខារោតិ តតោ បរំ ភវង្គសមយេ កាយសង្ខារោ ឧប្បជ្ជតិ។
Cittasaṅkhāro paṭhamaṃ uppajjatīti nirodhā vuṭṭhahantassa hi phalasamāpatticittaṃ paṭhamaṃ uppajjati. Taṃsampayuttaṃ saññañca vedanañca sandhāya ‘‘cittasaṅkhāro paṭhamaṃ uppajjatī’’ti āha. Tato kāyasaṅkhāroti tato paraṃ bhavaṅgasamaye kāyasaṅkhāro uppajjati.
កិំ បន ផលសមាបត្តិ អស្សាសបស្សាសេ ន សមុដ្ឋាបេតីតិ? សមុដ្ឋាបេតិ។ ឥមស្ស បន ចតុត្ថជ្ឈានិកា ផលសមាបត្តិ, សា ន សមុដ្ឋាបេតិ។ កិំ វា ឯតេន? ផលសមាបត្តិ បឋមជ្ឈានិកា វា ហោតុ ទុតិយតតិយចតុត្ថជ្ឈានិកា វា, សន្តសមាបត្តិតោ វុដ្ឋិតស្ស ភិក្ខុនោ អស្សាសបស្សាសា អព្ពោហារិកា ហោន្តិ, តេសំ អព្ពោហារិកភាវោ សញ្ជីវត្ថេរវត្ថុនា វេទិតព្ពោ។ សញ្ជីវត្ថេរស្ស ហិ សមាបត្តិតោ វុដ្ឋាយ កិំសុកបុប្ផសទិសេ វីតច្ចិតង្គារេ មទ្ទមានស្ស គច្ឆតោ ចីវរេ អំសុមត្តម្បិ ន ឈាយិ, ឧស្មាការមត្តម្បិ នាហោសិ។ សមាបត្តិពលំ នាមេតន្តិ វទន្តិ។ ឯវមេវ សន្តាយ ផលសមាបត្តិយា វុដ្ឋិតស្ស ភិក្ខុនោ អស្សាសបស្សាសា អព្ពោហារិកា ហោន្តីតិ ភវង្គសមយេនេវេតំ កថិតន្តិ វេទិតព្ពំ។
Kiṃ pana phalasamāpatti assāsapassāse na samuṭṭhāpetīti? Samuṭṭhāpeti. Imassa pana catutthajjhānikā phalasamāpatti, sā na samuṭṭhāpeti. Kiṃ vā etena? Phalasamāpatti paṭhamajjhānikā vā hotu dutiyatatiyacatutthajjhānikā vā, santasamāpattito vuṭṭhitassa bhikkhuno assāsapassāsā abbohārikā honti, tesaṃ abbohārikabhāvo sañjīvattheravatthunā veditabbo. Sañjīvattherassa hi samāpattito vuṭṭhāya kiṃsukapupphasadise vītaccitaṅgāre maddamānassa gacchato cīvare aṃsumattampi na jhāyi, usmākāramattampi nāhosi. Samāpattibalaṃ nāmetanti vadanti. Evameva santāya phalasamāpattiyā vuṭṭhitassa bhikkhuno assāsapassāsā abbohārikā hontīti bhavaṅgasamayenevetaṃ kathitanti veditabbaṃ.
តតោ វចីសង្ខារោតិ តតោ បរំ កិរិយមយបវត្តវលញ្ជនកាលេ វចីសង្ខារោ ឧប្បជ្ជតិ។ កិំ ភវង្គំ វិតក្កវិចារេ ន សមុដ្ឋាបេតីតិ? សមុដ្ឋាបេតិ។ តំសមុដ្ឋានា បន វិតក្កវិចារា វាចំ អភិសង្ខាតុំ ន សក្កោន្តីតិ កិរិយមយបវត្តវលញ្ជនកាលេនេវេតំ កថិតំ។
Tatovacīsaṅkhāroti tato paraṃ kiriyamayapavattavalañjanakāle vacīsaṅkhāro uppajjati. Kiṃ bhavaṅgaṃ vitakkavicāre na samuṭṭhāpetīti? Samuṭṭhāpeti. Taṃsamuṭṭhānā pana vitakkavicārā vācaṃ abhisaṅkhātuṃ na sakkontīti kiriyamayapavattavalañjanakālenevetaṃ kathitaṃ.
សុញ្ញតោ ផស្សោតិអាទយោ សគុណេនាបិ អារម្មណេនាបិ កថេតព្ពា។ សគុណេន តាវ សុញ្ញតា នាម ផលសមាបត្តិ, តាយ សហជាតផស្សំ សន្ធាយ ‘‘សុញ្ញតោ ផស្សោ’’តិ វុត្តំ។ អនិមិត្តប្បណិហិតេសុបិ ឯសេវ នយោ។ អារម្មណេន បន និព្ពានំ រាគាទីហិ សុញ្ញត្តា សុញ្ញតា នាម, រាគនិមិត្តាទីនំ អភាវា អនិមិត្តំ, រាគទោសមោហប្បណិធីនំ អភាវា អប្បណិហិតំ, សុញ្ញតំ និព្ពានំ អារម្មណំ កត្វា ឧប្បន្នផលសមាបត្តិសម្ផស្សោ សុញ្ញតោ នាម។ អនិមិត្តប្បណិហិតេសុបិ ឯសេវ នយោ។
Suññato phassotiādayo saguṇenāpi ārammaṇenāpi kathetabbā. Saguṇena tāva suññatā nāma phalasamāpatti, tāya sahajātaphassaṃ sandhāya ‘‘suññato phasso’’ti vuttaṃ. Animittappaṇihitesupi eseva nayo. Ārammaṇena pana nibbānaṃ rāgādīhi suññattā suññatā nāma, rāganimittādīnaṃ abhāvā animittaṃ, rāgadosamohappaṇidhīnaṃ abhāvā appaṇihitaṃ, suññataṃ nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā uppannaphalasamāpattisamphasso suññato nāma. Animittappaṇihitesupi eseva nayo.
អបរា អាគមនិយកថា នាម ហោតិ។ សុញ្ញតអនិមិត្តអប្បណិហិតាតិ ហិ វិបស្សនាបិ វុច្ចតិ។ តត្ថ យោ ភិក្ខុ សង្ខារេ អនិច្ចតោ បរិគ្គហេត្វា អនិច្ចតោ ទិស្វា អនិច្ចតោ វុដ្ឋាតិ, តស្ស វុដ្ឋានគាមិនិវិបស្សនា អនិមិត្តា នាម ហោតិ។ យោ ទុក្ខតោ បរិគ្គហេត្វា ទុក្ខតោ ទិស្វា ទុក្ខតោ វុដ្ឋាតិ, តស្ស អប្បណិហិតា នាម។ យោ អនត្តតោ បរិគ្គហេត្វា អនត្តតោ ទិស្វា អនត្តតោ វុដ្ឋាតិ, តស្ស សុញ្ញតា នាម។ តត្ថ អនិមិត្តវិបស្សនាយ មគ្គោ អនិមិត្តោ នាម, អនិមិត្តមគ្គស្ស ផលំ អនិមិត្តំ នាម, អនិមិត្តផលសមាបត្តិសហជាតេ ផស្សេ ផុសន្តេ ‘‘អនិមិត្តោ ផស្សោ ផុសតី’’តិ វុច្ចតិ។ អប្បណិហិតសុញ្ញតេសុបិ ឯសេវ នយោ។ អាគមនិយេន កថិតេ បន សុញ្ញតោ វា ផស្សោ អនិមិត្តោ វា ផស្សោ អប្បណិហិតោ វា ផស្សោតិ វិកប្បោ អាបជ្ជេយ្យ, តស្មា សគុណេន ចេវ អារម្មណេន ច កថេតព្ពំ។ ឯវញ្ហិ តយោ ផស្សា ផុសន្តីតិ សមេតិ។
Aparā āgamaniyakathā nāma hoti. Suññataanimittaappaṇihitāti hi vipassanāpi vuccati. Tattha yo bhikkhu saṅkhāre aniccato pariggahetvā aniccato disvā aniccato vuṭṭhāti, tassa vuṭṭhānagāminivipassanā animittā nāma hoti. Yo dukkhato pariggahetvā dukkhato disvā dukkhato vuṭṭhāti, tassa appaṇihitā nāma. Yo anattato pariggahetvā anattato disvā anattato vuṭṭhāti, tassa suññatā nāma. Tattha animittavipassanāya maggo animitto nāma, animittamaggassa phalaṃ animittaṃ nāma, animittaphalasamāpattisahajāte phasse phusante ‘‘animitto phasso phusatī’’ti vuccati. Appaṇihitasuññatesupi eseva nayo. Āgamaniyena kathite pana suññato vā phasso animitto vā phasso appaṇihito vā phassoti vikappo āpajjeyya, tasmā saguṇena ceva ārammaṇena ca kathetabbaṃ. Evañhi tayo phassā phusantīti sameti.
វិវេកនិន្នន្តិអាទីសុ និព្ពានំ វិវេកោ នាម។ តស្មិំ វិវេកេ និន្នំ ឱនតន្តិ វិវេកនិន្នំ។ វិវេកបោណន្តិ អញ្ញតោ អគន្ត្វា យេន វិវេកោ, តេន វង្កំ វិយ ហុត្វា ឋិតន្តិ វិវេកបោណំ។ យេន វិវេកោ, តេន បតមានំ វិយ ឋិតន្តិ វិវេកបព្ភារំ។
Vivekaninnantiādīsu nibbānaṃ viveko nāma. Tasmiṃ viveke ninnaṃ onatanti vivekaninnaṃ. Vivekapoṇanti aññato agantvā yena viveko, tena vaṅkaṃ viya hutvā ṭhitanti vivekapoṇaṃ. Yena viveko, tena patamānaṃ viya ṭhitanti vivekapabbhāraṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៦. ទុតិយកាមភូសុត្តំ • 6. Dutiyakāmabhūsuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៦. ទុតិយកាមភូសុត្តវណ្ណនា • 6. Dutiyakāmabhūsuttavaṇṇanā
