Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
၆. ဒုတိယကာမဘူသုတ္တဝဏ္ဏနာ
6. Dutiyakāmabhūsuttavaṇṇanā
၃၄၈. နိရောဓံ ဝလဉ္ဇေတိ အနာဂာမိဘာဝတော။ ဣမေ သင္ခာရာတိ ဣမေ ‘‘ကာယသင္ခာရော, ဝစီသင္ခာရော, စိတ္တသင္ခာရော’’တိ ဝုစ္စမာနာ တယော သင္ခာရာ။ သဒ္ဒတောပိ, အတ္ထတောပိ အညမညံ မိသ္သာ, တတော ဧဝ အာလုဠိတာ အာကုလာ, အဝိဘူတာ ဒုဗ္ဗိဘာဝနာ, ဒုဒ္ဒီပနာ အသင္ကရတော ဒီပေတုံ ဒုက္ကရာ။ တထာ ဟိ ကုသလစေတနာ ဧဝ ‘‘ကာယသင္ခာရော’’တိပိ ဝုစ္စတိ, ‘‘ဝစီသင္ခာရော’’တိပိ, ‘‘စိတ္တသင္ခာရော’’တိပိ။ အသ္သာသပသ္သာသာပိ ကတ္ထစိ ‘‘ကာယသင္ခာရော’’တိ, ဝိတက္ကဝိစာရာပိ ‘‘ဝစီသင္ခာရော’’တိ ဝုစ္စန္တိ, သညာဝေဒနာပိ ‘‘စိတ္တသင္ခာရော’’တိ ဝုစ္စန္တိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘တထာ ဟီ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ အာကဍ္ဎိတ္ဝာ ဂဟဏံ အာဒာနံ, သမ္ပတ္တသ္သ ဟတ္ထေ ကရဏံ ဂဟဏံ, ဂဟိတသ္သ ဝိသ္သဇ္ဇနံ မုဉ္စနံ, ဖန္ဒနံ စောပနံ ပာပေတ္ဝာ နိပ္ဖာဒေတ္ဝာ။ ဟနုသဉ္စောပနန္တိ ကာယဝိညတ္တိဝသေန ပုဗ္ဗဘာဂေ ဟနုသဉ္စောပနံ ကတ္ဝာ။ ဧဝဉ္ဟိ ဝစီဘေဒကရဏံ။ ဧဝံ ဣမေတိအာဒိ ယထာဝုတ္တသ္သ အတ္ထသ္သ နိဂမနံ။
348.Nirodhaṃvalañjeti anāgāmibhāvato. Ime saṅkhārāti ime ‘‘kāyasaṅkhāro, vacīsaṅkhāro, cittasaṅkhāro’’ti vuccamānā tayo saṅkhārā. Saddatopi, atthatopi aññamaññaṃ missā, tato eva āluḷitā ākulā, avibhūtā dubbibhāvanā, duddīpanā asaṅkarato dīpetuṃ dukkarā. Tathā hi kusalacetanā eva ‘‘kāyasaṅkhāro’’tipi vuccati, ‘‘vacīsaṅkhāro’’tipi, ‘‘cittasaṅkhāro’’tipi. Assāsapassāsāpi katthaci ‘‘kāyasaṅkhāro’’ti, vitakkavicārāpi ‘‘vacīsaṅkhāro’’ti vuccanti, saññāvedanāpi ‘‘cittasaṅkhāro’’ti vuccanti. Tena vuttaṃ ‘‘tathā hī’’tiādi. Tattha ākaḍḍhitvā gahaṇaṃ ādānaṃ, sampattassa hatthe karaṇaṃ gahaṇaṃ, gahitassa vissajjanaṃ muñcanaṃ, phandanaṃ copanaṃ pāpetvā nipphādetvā. Hanusañcopananti kāyaviññattivasena pubbabhāge hanusañcopanaṃ katvā. Evañhi vacībhedakaraṇaṃ. Evaṃ imetiādi yathāvuttassa atthassa nigamanaṃ.
ပဒတ္ထံ ပုစ္ဆတိ ဣတရသင္ခာရေဟိ ပဒတ္ထတော ဝိသေသံ ကထာပေသ္သာမီတိ။ ကာယနိသ္သိတာတိ ဧတ္ထ ကာယနိသ္သိတတာ စ နေသံ တဗ္ဘာဝဘာဝိတာယ ဝေဒိတဗ္ဗာ, န ကာယသ္သ နိသ္သယပစ္စယတာဝသေနာတိ ဒသ္သေန္တော ‘‘ကာယေ သတိ ဟောန္တိ, အသတိ န ဟောန္တီ’’တိ အာဟ။ ကာယောတိ စေတ္ထ ကရဇကာယော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ စိတ္တနိသ္သိတာတိ စိတ္တံ နိသ္သာယ တံ နိသ္သယပစ္စယဘူတံ လဘိတ္ဝာ ဥပ္ပန္နာ။
Padatthaṃ pucchati itarasaṅkhārehi padatthato visesaṃ kathāpessāmīti. Kāyanissitāti ettha kāyanissitatā ca nesaṃ tabbhāvabhāvitāya veditabbā, na kāyassa nissayapaccayatāvasenāti dassento ‘‘kāye sati honti, asati na hontī’’ti āha. Kāyoti cettha karajakāyo daṭṭhabbo. Cittanissitāti cittaṃ nissāya taṃ nissayapaccayabhūtaṃ labhitvā uppannā.
‘‘သမာပဇ္ဇာမီ’’တိ ပဒသ္သ သမီပေ ဝုစ္စမာနံ ‘‘သမာပဇ္ဇိသ္သ’’န္တိ ပဒံ အာသန္နာနာဂတကာလဝာစီ ဧဝ ဘဝိတုံ ယုတ္တံ, န ဣတရန္တိ အာဟ – ‘‘ပဒဒ္ဝယေန နေဝသညာနာသညာယတနသမာပတ္တိကာလော ကထိတော’’တိ။ တယိဒံ တသ္သ တထာ ဝတ္တဗ္ဗတာယ ဝုတ္တံ, န ပန တသ္သ တထာ စိတ္တပဝတ္တိသမ္ဘဝတော။ သမာပန္နေပိ ဧသေဝ နယော။ ပုရိမေဟီတိ ‘‘သမာပဇ္ဇိသ္သံ သမာပဇ္ဇာမီ’’တိ ဒ္ဝီဟိ ပဒေဟိ။ ပစ္ဆိမေနာတိ ‘‘သမာပန္နော’’တိ ပဒေန။
‘‘Samāpajjāmī’’ti padassa samīpe vuccamānaṃ ‘‘samāpajjissa’’nti padaṃ āsannānāgatakālavācī eva bhavituṃ yuttaṃ, na itaranti āha – ‘‘padadvayena nevasaññānāsaññāyatanasamāpattikālo kathito’’ti. Tayidaṃ tassa tathā vattabbatāya vuttaṃ, na pana tassa tathā cittapavattisambhavato. Samāpannepi eseva nayo. Purimehīti ‘‘samāpajjissaṃ samāpajjāmī’’ti dvīhi padehi. Pacchimenāti ‘‘samāpanno’’ti padena.
ဘာဝိတံ ဟောတိ ဥပ္ပာဒိတံ ဟောတိ နိရောဓသမာပန္နတ္ထာယ။ အနုပုဗ္ဗသမာပတ္တိသမာပဇ္ဇနသင္ခာတာယ နိရောဓဘာဝနာယ တံ စိတ္တံ ဘာဝိတံ ဟောတိ။ တေနာဟ ‘‘ယံ တ’’န္တိအာဒိ။ ဒုတိယဇ္ဈာနေယေဝာတိ ဒုတိယဇ္ဈာနက္ခဏေ နိရုဇ္ဈတိ။ တတ္ထ အနုပ္ပဇ္ဇနတော အနုပ္ပာဒနတော ဟေဋ္ဌာ နိရောဓောတိ အဓိပ္ပေတော။ စတုန္နံ အရူပက္ခန္ဓာနံ တဇ္ဇာ ပရိကမ္မသိဒ္ဓာ ယာ အပ္ပဝတ္တိ , တတ္ထ ‘‘နိရောဓသမာပတ္တိသညာ’’တိ, ယာ နေသံ တထာ အပ္ပဝတ္တိ။ သာ ‘‘အန္တောနိရောဓေ နိရုဇ္ဈတီ’’တိ ဝုတ္တာ။
Bhāvitaṃ hoti uppāditaṃ hoti nirodhasamāpannatthāya. Anupubbasamāpattisamāpajjanasaṅkhātāya nirodhabhāvanāya taṃ cittaṃ bhāvitaṃ hoti. Tenāha ‘‘yaṃ ta’’ntiādi. Dutiyajjhāneyevāti dutiyajjhānakkhaṇe nirujjhati. Tattha anuppajjanato anuppādanato heṭṭhā nirodhoti adhippeto. Catunnaṃ arūpakkhandhānaṃ tajjā parikammasiddhā yā appavatti , tattha ‘‘nirodhasamāpattisaññā’’ti, yā nesaṃ tathā appavatti. Sā ‘‘antonirodhe nirujjhatī’’ti vuttā.
‘‘စိတ္တသင္ခာရော နိရုဒ္ဓော’’တိ ဝစနတော တဒညေသံ အနိရောဓံ ဣစ္ဆန္တာနံ ဝာဒံ ဒသ္သေန္တော ‘‘စိတ္တသင္ခာရော နိရုဒ္ဓောတိ ဝစနတော’’တိအာဒိံ ဝတ္ဝာ တတ္ထ အတိပ္ပသင္ဂဒသ္သနမုခေန တံ ဝာဒံ နိသေဓေတုံ ‘‘တေ ဝတ္တဗ္ဗာ’’တိအာဒိမာဟ။ အဘိနိဝေသံ အကတ္ဝာတိ ယထာဂတေ ဗ္ယဉ္ဇနမတ္တေ အဘိနိဝေသံ အကတ္ဝာ။ အာစရိယာနံ နယေတိ အာစရိယာနံ ပရမ္ပရာဂတေ ဓမ္မနယေ ဓမ္မနေတ္တိယံ ဌတ္ဝာ။
‘‘Cittasaṅkhāro niruddho’’ti vacanato tadaññesaṃ anirodhaṃ icchantānaṃ vādaṃ dassento ‘‘cittasaṅkhāro niruddhoti vacanato’’tiādiṃ vatvā tattha atippasaṅgadassanamukhena taṃ vādaṃ nisedhetuṃ ‘‘te vattabbā’’tiādimāha. Abhinivesaṃ akatvāti yathāgate byañjanamatte abhinivesaṃ akatvā. Ācariyānaṃ nayeti ācariyānaṃ paramparāgate dhammanaye dhammanettiyaṃ ṭhatvā.
ကိရိယမယပဝတ္တသ္မိန္တိ ပရိတ္တဘူမကကုသလာကုသလဓမ္မပဗန္ဓေ ဝတ္တမာနေ။ တသ္မိဉ္ဟိ ဝတ္တမာနေ ကာယိက-ဝာစသိက-ကိရိယသမ္ပဝတ္တိ ဟောတိ, ဒသ္သန-သဝနာဒိဝသေန အာရမ္မဏဂ္ဂဟဏေ ပဝတ္တမာနေတိ အတ္ထော။ တေနာဟ – ‘‘ဗဟိဒ္ဓာရမ္မဏေသု ပသာဒေ ဃဋ္ဋေန္တေသူ’’တိ။ မက္ခိတာနိ ဝိယာတိ ပုဉ္ဆိတာနိ ဝိယ ဟောန္တိ ဃဋ္ဋနာယ ဝိဗာဓိတတ္တာ။ ဧတေနာယံ ဃဋ္ဋနာ ပဉ္စဒ္ဝာရိကဝိညာဏာနံ ဝေဂသာ ဥပ္ပဇ္ဇနာယ န အာရမ္မဏန္တိ ဒသ္သေတိ။ တေနေဝာဟ – ‘‘အန္တောနိရောဓေ ပဉ္စ ပသာဒာ အတိဝိယ ဝိရောစန္တီ’’တိ။
Kiriyamayapavattasminti parittabhūmakakusalākusaladhammapabandhe vattamāne. Tasmiñhi vattamāne kāyika-vācasika-kiriyasampavatti hoti, dassana-savanādivasena ārammaṇaggahaṇe pavattamāneti attho. Tenāha – ‘‘bahiddhārammaṇesu pasāde ghaṭṭentesū’’ti. Makkhitāni viyāti puñchitāni viya honti ghaṭṭanāya vibādhitattā. Etenāyaṃ ghaṭṭanā pañcadvārikaviññāṇānaṃ vegasā uppajjanāya na ārammaṇanti dasseti. Tenevāha – ‘‘antonirodhe pañca pasādā ativiya virocantī’’ti.
တတော ပရံ သစိတ္တကော ဘဝိသ္သာမီတိ ဣဒံ အတ္ထတော အာပန္နံ ဂဟေတ္ဝာ ဝုတ္တံ – ‘‘ဧတ္တကံ ကာလံ အစိတ္တကော ဘဝိသ္သာမီ’’တိ ဧတေနေဝ တသ္သ အတ္ထသ္သ သိဒ္ဓတ္တာ။ ယံ ဧဝံ ဘာဝိတန္တိ ဧတ္ထ ဝိသုံ စိတ္တသ္သ ဘာဝနာ နာမ နတ္ထိ, အဒ္ဓာနပရိစ္ဆေဒံ ပန ကတ္ဝာ နိရောဓသမာပတ္တတ္ထာယ ကာတဗ္ဗပရိကမ္မဘာဝနာယ ဧဝ တသ္သ သိဇ္ဈနတော။
Tato paraṃ sacittako bhavissāmīti idaṃ atthato āpannaṃ gahetvā vuttaṃ – ‘‘ettakaṃ kālaṃ acittako bhavissāmī’’ti eteneva tassa atthassa siddhattā. Yaṃ evaṃ bhāvitanti ettha visuṃ cittassa bhāvanā nāma natthi, addhānaparicchedaṃ pana katvā nirodhasamāpattatthāya kātabbaparikammabhāvanāya eva tassa sijjhanato.
သာ ပနေသာ နိရောဓကထာ။ ဒ္ဝီဟိ ဗလေဟီတိ သမထဝိပသ္သနာဗလေဟိ။ တယော စ သင္ခာရာနန္တိ တိဏ္ဏံ ကာယဝစီစိတ္တသင္ခာရာနံ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ။ သောဠသဟိ ဉာဏစရိယာဟီတိ အနိစ္စာနုပသ္သနာဒီနံ အဋ္ဌန္နံ အနုပသ္သနာဉာဏာနံ, အဋ္ဌန္နဉ္စ မဂ္ဂဖလဉာဏာနံ ဝသေန ဣမာဟိ သောဠသဟိ ဉာဏပ္ပဝတ္တီဟိ။ နဝဟိ သမာဓိစရိယာဟီတိ အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော အဋ္ဌ သမာဓိစရိယာ, တာသံ ဥပစာရသမာဓိ သမာဓိဘာဝသာမညေန ဧကာ သမာဓိစရိယာတိ ဧဝံ နဝဟိ သမာဓိစရိယာဟိ။ ဝသီဘာဝတာပညာတိ ဝသီဘာဝတာသင္ခာတာ ပညာ။ သဗ္ဗာကာရေန ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ ကထိတာ, တေ တာဝ အာကာရာ တိဋ္ဌန္တု, သရူပမတ္တသ္သ ပနသ္သ ဝတ္တဗ္ဗန္တိ အာဟ – ‘‘ကော ပနာယံ နိရောဓော နာမာ’’တိ။ ယဒိ ခန္ဓာနံ အပ္ပဝတ္တိ, အထ ကိမတ္ထမေတံ ဈာနသုခာဒိံ ဝိယ သမာပဇ္ဇန္တီတိ အာဟ ‘‘သင္ခာရာန’’န္တိအာဒိ။
Sā panesā nirodhakathā. Dvīhi balehīti samathavipassanābalehi. Tayo ca saṅkhārānanti tiṇṇaṃ kāyavacīcittasaṅkhārānaṃ paṭippassaddhiyā. Soḷasahi ñāṇacariyāhīti aniccānupassanādīnaṃ aṭṭhannaṃ anupassanāñāṇānaṃ, aṭṭhannañca maggaphalañāṇānaṃ vasena imāhi soḷasahi ñāṇappavattīhi. Navahi samādhicariyāhīti aṭṭha samāpattiyo aṭṭha samādhicariyā, tāsaṃ upacārasamādhi samādhibhāvasāmaññena ekā samādhicariyāti evaṃ navahi samādhicariyāhi. Vasībhāvatāpaññāti vasībhāvatāsaṅkhātā paññā. Sabbākārena visuddhimagge kathitā, te tāva ākārā tiṭṭhantu, sarūpamattassa panassa vattabbanti āha – ‘‘ko panāyaṃ nirodho nāmā’’ti. Yadi khandhānaṃ appavatti, atha kimatthametaṃ jhānasukhādiṃ viya samāpajjantīti āha ‘‘saṅkhārāna’’ntiādi.
ဖလသမာပတ္တိစိတ္တန္တိ အရဟတ္တံ အနာဂာမိဖလစိတ္တံ။ ‘‘တတော ပရံ ဘဝင္ဂသမယေ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ အာဟ ‘‘ကိံ ပန။ပေ.။ န သမုဋ္ဌာပေတီ’’တိ။ သမုဋ္ဌာပေတိ ရူပသမုပ္ပာဒကတ္တာ။ ဣမသ္သာတိ နိရောဓံ သမာပန္နဘိက္ခုနော။ သာ န သမုဋ္ဌာပေတီတိ သာ စတုတ္ထဇ္ဈာနိကာ ဖလသမာပတ္တိ န သမုဋ္ဌာပေတိ အသ္သာသပသ္သာသေ။ ဖလသမာပတ္တိယာ စတုတ္ထဇ္ဈာနိကဘာဝော ကထံ နိစ္ဆိတောတိ အာဟ – ‘‘ကိံ ဝာ ဧတေနာ’’တိအာဒိ။ ဝက္ခမာနာကာရေနပိ ပရိဟာရော ဟောတီတိ။ သန္တသမာပတ္တိတောတိ နိရောဓသမာပတ္တိမေဝ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ အဗ္ဗောဟာရိကာ ဟောန္တိ အတိသုခုမသဘာဝတ္တာ, သဉ္ဇီဝတ္ထေရသ္သ ပုဗ္ဗေ သမာပတ္တိက္ခဏေ အသ္သာသပသ္သာသာ အဗ္ဗောဟာရိကဘာဝံ ဂစ္ဆန္တိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ဘဝင္ဂသမယေနေဝေတံ ကထိတ’’န္တိ။
Phalasamāpatticittanti arahattaṃ anāgāmiphalacittaṃ. ‘‘Tato paraṃ bhavaṅgasamaye’’ti vuttattā āha ‘‘kiṃ pana…pe… na samuṭṭhāpetī’’ti. Samuṭṭhāpeti rūpasamuppādakattā. Imassāti nirodhaṃ samāpannabhikkhuno. Sā na samuṭṭhāpetīti sā catutthajjhānikā phalasamāpatti na samuṭṭhāpeti assāsapassāse. Phalasamāpattiyā catutthajjhānikabhāvo kathaṃ nicchitoti āha – ‘‘kiṃ vā etenā’’tiādi. Vakkhamānākārenapi parihāro hotīti. Santasamāpattitoti nirodhasamāpattimeva sandhāya vadati. Abbohārikā honti atisukhumasabhāvattā, sañjīvattherassa pubbe samāpattikkhaṇe assāsapassāsā abbohārikabhāvaṃ gacchanti. Tena vuttaṃ ‘‘bhavaṅgasamayenevetaṃ kathita’’nti.
ကိရိယမယ ။ပေ.။ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ကသ္မာ ဝုတ္တံ? နနု ဘဝင္ဂုပ္ပတ္တိကာလမ္ပိ ဝိတက္ကဝိစာရာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တေဝာတိ? ကိဉ္စာပိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ဝစီသင္ခာရလက္ခဏပ္ပတ္တာ ပန န ဟောန္တီတိ ဣမမတ္ထံ ဒသ္သေတုံ ‘‘ကိံ ဘဝင္ဂ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။
Kiriyamaya…pe… uppajjatīti kasmā vuttaṃ? Nanu bhavaṅguppattikālampi vitakkavicārā uppajjantevāti? Kiñcāpi uppajjanti, vacīsaṅkhāralakkhaṇappattā pana na hontīti imamatthaṃ dassetuṃ ‘‘kiṃ bhavaṅga’’ntiādi vuttaṃ.
သုညတော ဖသ္သောတိအာဒယော သဂုဏေနပိ အာရမ္မဏေနာတိ အာရမ္မဏဘူတမေတံ။ သုညတာ နာမ ဖလသမာပတ္တိ နိစ္စသုခအတ္တသဘာဝတော သုညတ္တာ။ ‘‘သုညတော ဖသ္သော’’တိ ဝုတ္တံ ဝုတ္တနယေန သုညသဘာဝတ္တာ။ အနိမိတ္တာ နာမ ဖလသမာပတ္တိ ရာဂနိမိတ္တာဒီနံ အဘာဝတော။ အပ္ပဏိဟိတာ နာမ ဖလသမာပတ္တိ ရာဂပဏိဓိအာဒီနမဘာဝတော။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။ တေနာဟ ‘‘အနိမိတ္တပ္ပဏိဟိတေသုပိ ဧသေဝ နယော’’တိ။ ရာဂနိမိတ္တာဒီနန္တိ ဧတ္ထ အာဒိ-သဒ္ဒေန သင္ခာရနိမိတ္တသ္သပိ သင္ဂဟော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ယဒဂ္ဂေန ဖလသမာပတ္တိသမ္ဖသ္သော သုညတော နာမ, တဒဂ္ဂေန ဖလသမာပတ္တိပိ သုညတာ နာမ, ဖသ္သသီသေန ပန ဒေသနာ အာဂတာတိ တထာ ဝုတ္တံ။ အနိမိတ္တပ္ပဏိဟိတေသုပိ ဧသေဝ နယော။
Suññato phassotiādayo saguṇenapi ārammaṇenāti ārammaṇabhūtametaṃ. Suññatā nāma phalasamāpatti niccasukhaattasabhāvato suññattā. ‘‘Suññato phasso’’ti vuttaṃ vuttanayena suññasabhāvattā. Animittā nāma phalasamāpatti rāganimittādīnaṃ abhāvato. Appaṇihitā nāma phalasamāpatti rāgapaṇidhiādīnamabhāvato. Sesaṃ vuttanayameva. Tenāha ‘‘animittappaṇihitesupi eseva nayo’’ti. Rāganimittādīnanti ettha ādi-saddena saṅkhāranimittassapi saṅgaho daṭṭhabbo. Yadaggena phalasamāpattisamphasso suññato nāma, tadaggena phalasamāpattipi suññatā nāma, phassasīsena pana desanā āgatāti tathā vuttaṃ. Animittappaṇihitesupi eseva nayo.
အာဂမနံ ဧတ္ထ, ဧတာယာတိ ဝာ အာဂမနိကာ, သာ ဧဝ အာဂမနိယာ က-ကာရသ္သ ယ-ကာရံ ကတ္ဝာ။ ဝုဋ္ဌာတိ နိမိတ္တတော မဂ္ဂသ္သ ဥပ္ပာဒနေန။ အနိမိတ္တာ နာမ နိစ္စနိမိတ္တသ္သ ဥဂ္ဃာဋနတော။ ဧတ္ထ စ ဝုဋ္ဌာနမေဝ ပမာဏံ, န ပရိဂ္ဂဟဒသ္သနာနိ။ အပ္ပဏိဟိတာ နာမ သုခပဏိဓိယာ ပဋိပက္ခတော။ သုညတာ နာမ အတ္တဒိဋ္ဌိယာ ဥဇုပဋိပက္ခတ္တာ သတ္တသုညတာယ သုဒိဋ္ဌတ္တာ။ မဂ္ဂော အနိမိတ္တော နာမ ဝိပသ္သနာဂမနတော။ ဖလံ အနိမိတ္တံ နာမ မဂ္ဂာဂမနတော။ ဝိကပ္ပော အာပဇ္ဇေယ္ယ အာဂမနသ္သ ဝဝတ္ထာနသ္သ အဘာဝေန, ဝိပသ္သနာယ အနိမိတ္တာဒိနာမလာဘော အဝဝတ္ထိတောတိ အဓိပ္ပာယော။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘တသ္မာ’’တိအာဒိ။ ယသ္မာ ပန သာ မဂ္ဂဝုဋ္ဌာနကာလေ ဧဝရူပာပိ ဟောတီတိ တသ္သ ဝသေန မဂ္ဂဖလာနံ ဝိယ ဖသ္သသ္သပိ ပဝတ္တိရူပတ္တာ ယထာဝုတ္တော ဝိကပ္ပော အနဝသရောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တယော ဖသ္သာ ဖုသန္တီတိ ပုဂ္ဂလဘေဒဝသေန ဝုတ္တံ။ န ဟိ ဧကံယေဝ ပုဂ္ဂလံ ဧတသ္မိံ ခဏေ တယော ဖသ္သာ ဖုသန္တိ။ ‘‘တိဝိဓော ဖသ္သော ဖုသတီ’’တိ ဝာ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ယသ္မာ ပန ‘‘နိရောဓဖလသမာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌိတသ္သာ’’တိအာဒိ ယသ္သ ယထာဝုတ္တာ တယော ဧဝ ဖသ္သာ သမ္ဘဝန္တိ, တသ္သ အနဝသေသဂ္ဂဟဏဝသေနေဝ ဝုတ္တံ ‘‘တယော ဖသ္သာ ဖုသန္တီ’’တိ။
Āgamanaṃ ettha, etāyāti vā āgamanikā, sā eva āgamaniyā ka-kārassa ya-kāraṃ katvā. Vuṭṭhāti nimittato maggassa uppādanena. Animittā nāma niccanimittassa ugghāṭanato. Ettha ca vuṭṭhānameva pamāṇaṃ, na pariggahadassanāni. Appaṇihitā nāma sukhapaṇidhiyā paṭipakkhato. Suññatā nāma attadiṭṭhiyā ujupaṭipakkhattā sattasuññatāya sudiṭṭhattā. Maggo animitto nāma vipassanāgamanato. Phalaṃ animittaṃ nāma maggāgamanato. Vikappo āpajjeyya āgamanassa vavatthānassa abhāvena, vipassanāya animittādināmalābho avavatthitoti adhippāyo. Tena vuttaṃ ‘‘tasmā’’tiādi. Yasmā pana sā maggavuṭṭhānakāle evarūpāpi hotīti tassa vasena maggaphalānaṃ viya phassassapi pavattirūpattā yathāvutto vikappo anavasaroti daṭṭhabbaṃ. Tayo phassā phusantīti puggalabhedavasena vuttaṃ. Na hi ekaṃyeva puggalaṃ etasmiṃ khaṇe tayo phassā phusanti. ‘‘Tividho phasso phusatī’’ti vā bhavitabbaṃ. Yasmā pana ‘‘nirodhaphalasamāpattiyā vuṭṭhitassā’’tiādi yassa yathāvuttā tayo eva phassā sambhavanti, tassa anavasesaggahaṇavaseneva vuttaṃ ‘‘tayo phassā phusantī’’ti.
နိဗ္ဗာနံ ဝိဝေကော နာမ သဗ္ဗသင္ခာရဝိဝိတ္တဘာဝတော။ တသ္မိံ ဝိဝေကေ ဧကန္တေနေဝ နိန္နပောဏတ္တာ ဧဝ ဟိ တေ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓသဗ္ဗုသ္သုက္ကာ ဥတ္တမပုရိသာ စတုန္နံ ခန္ဓာနံ အပ္ပဝတ္တိံ အနဝသေသဂ္ဂဟဏလက္ခဏံ နိရောဓသမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇန္တီတိ။
Nibbānaṃ viveko nāma sabbasaṅkhāravivittabhāvato. Tasmiṃ viveke ekanteneva ninnapoṇattā eva hi te paṭippassaddhasabbussukkā uttamapurisā catunnaṃ khandhānaṃ appavattiṃ anavasesaggahaṇalakkhaṇaṃ nirodhasamāpattiṃ samāpajjantīti.
ဒုတိယကာမဘူသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Dutiyakāmabhūsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya / ၆. ဒုတိယကာမဘူသုတ္တံ • 6. Dutiyakāmabhūsuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၆. ဒုတိယကာမဘူသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Dutiyakāmabhūsuttavaṇṇanā