| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
5. දුතියඛමසුත්‌තං
5. Dutiyakhamasuttaṃ
165. ‘‘චතස්‌සො ඉමා, භික්‌ඛවෙ, පටිපදා. කතමා චතස්‌සො? අක්‌ඛමා පටිපදා, ඛමා පටිපදා, දමා පටිපදා, සමා පටිපදා.
165. ‘‘Catasso imā, bhikkhave, paṭipadā. Katamā catasso? Akkhamā paṭipadā, khamā paṭipadā, damā paṭipadā, samā paṭipadā.
‘‘කතමා ච, භික්‌ඛවෙ, අක්‌ඛමා පටිපදා? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො අක්‌ඛමො හොති සීතස්‌ස උණ්‌හස්‌ස ජිඝච්‌ඡාය පිපාසාය, ඩංසමකසවාතාතපසරීසපසම්‌ඵස්‌සානං දුරුත්‌තානං දුරාගතානං වචනපථානං උප්‌පන්‌නානං සාරීරිකානං වෙදනානං දුක්‌ඛානං තිබ්‌බානං ඛරානං කටුකානං අසාතානං අමනාපානං පාණහරානං අනධිවාසකජාතිකො හොති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, අක්‌ඛමා පටිපදා .
‘‘Katamā ca, bhikkhave, akkhamā paṭipadā? Idha, bhikkhave, ekacco akkhamo hoti sītassa uṇhassa jighacchāya pipāsāya, ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassānaṃ duruttānaṃ durāgatānaṃ vacanapathānaṃ uppannānaṃ sārīrikānaṃ vedanānaṃ dukkhānaṃ tibbānaṃ kharānaṃ kaṭukānaṃ asātānaṃ amanāpānaṃ pāṇaharānaṃ anadhivāsakajātiko hoti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, akkhamā paṭipadā .
‘‘කතමා ච, භික්‌ඛවෙ, ඛමා පටිපදා? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො ඛමො හොති සීතස්‌ස උණ්‌හස්‌ස ජිඝච්‌ඡාය පිපාසාය, ඩංසමකසවාතාතපසරීසපසම්‌ඵස්‌සානං දුරුත්‌තානං දුරාගතානං වචනපථානං උප්‌පන්‌නානං සාරීරිකානං වෙදනානං දුක්‌ඛානං තිබ්‌බානං ඛරානං කටුකානං අසාතානං අමනාපානං පාණහරානං අධිවාසකජාතිකො හොති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, ඛමා පටිපදා.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, khamā paṭipadā? Idha, bhikkhave, ekacco khamo hoti sītassa uṇhassa jighacchāya pipāsāya, ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassānaṃ duruttānaṃ durāgatānaṃ vacanapathānaṃ uppannānaṃ sārīrikānaṃ vedanānaṃ dukkhānaṃ tibbānaṃ kharānaṃ kaṭukānaṃ asātānaṃ amanāpānaṃ pāṇaharānaṃ adhivāsakajātiko hoti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, khamā paṭipadā.
‘‘කතමා ච, භික්‌ඛවෙ, දමා පටිපදා? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු චක්‌ඛුනා රූපං දිස්‌වා න නිමිත්‌තග්‌ගාහී හොති…පෙ.… සොතෙන සද්‌දං සුත්‌වා… ඝානෙන ගන්‌ධං ඝායිත්‌වා… ජිව්‌හාය රසං සායිත්‌වා… කායෙන ඵොට්‌ඨබ්‌බං ඵුසිත්‌වා… මනසා ධම්‌මං විඤ්‌ඤාය න නිමිත්‌තග්‌ගාහී හොති නානුබ්‍යඤ්‌ජනග්‌ගාහී; යත්‌වාධිකරණමෙනං මනින්‌ද්‍රියං අසංවුතං විහරන්‌තං අභිජ්‌ඣාදොමනස්‌සා පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අන්‌වාස්‌සවෙය්‍යුං, තස්‌ස සංවරාය පටිපජ්‌ජති; රක්‌ඛති මනින්‌ද්‍රියං; මනින්‌ද්‍රියෙ සංවරං ආපජ්‌ජති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, දමා පටිපදා.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, damā paṭipadā? Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti…pe… sotena saddaṃ sutvā… ghānena gandhaṃ ghāyitvā… jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati; rakkhati manindriyaṃ; manindriye saṃvaraṃ āpajjati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, damā paṭipadā.
‘‘කතමා ච, භික්‌ඛවෙ, සමා පටිපදා? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු උප්‌පන්‌නං කාමවිතක්‌කං නාධිවාසෙති පජහති විනොදෙති සමෙති බ්‍යන්‌තීකරොති අනභාවං ගමෙති, උප්‌පන්‌නං බ්‍යාපාදවිතක්‌කං…පෙ.… උප්‌පන්‌නං විහිංසාවිතක්‌කං… උප්‌පන්‌නුප්‌පන්‌නෙ පාපකෙ අකුසලෙ ධම්‌මෙ නාධිවාසෙති පජහති විනොදෙති සමෙති බ්‍යන්‌තීකරොති අනභාවං ගමෙති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, සමා පටිපදා. ඉමා ඛො, භික්‌ඛවෙ, චතස්‌සො පටිපදා’’ති. පඤ්‌චමං.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, samā paṭipadā? Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāseti pajahati vinodeti sameti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti, uppannaṃ byāpādavitakkaṃ…pe… uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ… uppannuppanne pāpake akusale dhamme nādhivāseti pajahati vinodeti sameti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, samā paṭipadā. Imā kho, bhikkhave, catasso paṭipadā’’ti. Pañcamaṃ.
Related texts:
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 4-6. පඨමඛමසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 4-6. Paṭhamakhamasuttādivaṇṇanā
