| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய (அட்ட²கதா²) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
10. து³தியகோஸலஸுத்தவண்ணனா
10. Dutiyakosalasuttavaṇṇanā
30. த³ஸமே உய்யோதி⁴கா நிவத்தோ ஹோதீதி யுத்³த⁴தோ நிவத்தோ ஹோதி. லத்³தா⁴தி⁴ப்பாயோதி மஹாகோஸலரஞ்ஞா கிர பி³ம்பி³ஸாரஸ்ஸ தீ⁴தரங் தெ³ந்தேன த்³வின்னங் ரஜ்ஜானங் அந்தரே ஸதஸஹஸ்ஸுட்டா²னோ காஸிகா³மோ நாம தீ⁴து தி³ன்னோ . அஜாதஸத்துனா பிதரி மாரிதே மாதாபிஸ்ஸ ரஞ்ஞோ வியோக³ஸோகேன நசிரஸ்ஸேவ மதா. ததோ ராஜா பஸேனதி³கோஸலோ ‘‘அஜாதஸத்துனா மாதாபிதரோ மாரிதா, மம பிது ஸந்தகோ கா³மோ’’தி தஸ்ஸத்தா²ய அட்டங் கரோதி, அஜாதஸத்துபி ‘‘மம மாது ஸந்தகோ’’தி தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸத்தா²ய. த்³வேபி மாதுலபா⁴கி³னெய்யா சதுரங்கி³னிங் ஸேனங் ஸன்னய்ஹித்வா யுஜ்ஜி²ங்ஸு. தத்த² பஸேனதி³கோஸலோ த்³வே வாரே அஜாதஸத்துனா பராஜிதோ நக³ரமேவ பாவிஸி. ததியவாரே ‘‘கத²ங் நு கோ² மே ஜயோ ப⁴வெய்யா’’தி உபஸ்ஸுதிவஸேன யுஜ்ஜி²தப்³பா³காரங் ஞத்வா ப்³யூஹங் ரசயித்வா உபோ⁴ஹி பஸ்ஸேஹி பரிக்கி²பித்வா அஜாதஸத்துங் க³ண்ஹி. தாவதே³வ ஜயாதி⁴ப்பாயஸ்ஸ லத்³த⁴த்தா லத்³தா⁴தி⁴ப்பாயோ நாம அஹோஸி.
30. Dasame uyyodhikā nivatto hotīti yuddhato nivatto hoti. Laddhādhippāyoti mahākosalaraññā kira bimbisārassa dhītaraṃ dentena dvinnaṃ rajjānaṃ antare satasahassuṭṭhāno kāsigāmo nāma dhītu dinno . Ajātasattunā pitari mārite mātāpissa rañño viyogasokena nacirasseva matā. Tato rājā pasenadikosalo ‘‘ajātasattunā mātāpitaro māritā, mama pitu santako gāmo’’ti tassatthāya aṭṭaṃ karoti, ajātasattupi ‘‘mama mātu santako’’ti tassa gāmassatthāya. Dvepi mātulabhāgineyyā caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā yujjhiṃsu. Tattha pasenadikosalo dve vāre ajātasattunā parājito nagarameva pāvisi. Tatiyavāre ‘‘kathaṃ nu kho me jayo bhaveyyā’’ti upassutivasena yujjhitabbākāraṃ ñatvā byūhaṃ racayitvā ubhohi passehi parikkhipitvā ajātasattuṃ gaṇhi. Tāvadeva jayādhippāyassa laddhattā laddhādhippāyo nāma ahosi.
யேன ஆராமோ தேன பாயாஸீதி ப³ஹினக³ரே ஜயக²ந்தா⁴வாரங் நிவேஸெத்வா ‘‘யாவ நக³ரங் அலங்கரொந்தி, தாவ த³ஸப³லங் வந்தி³ஸ்ஸாமி. நக³ரங் பவிட்ட²காலதோ பட்டா²ய ஹி பபஞ்சோ ஹோதீ’’தி அமச்சக³ணபரிவுதோ யேனாராமோ தேன பாயாஸி, ஆராமங் பாவிஸி. கஸ்மிங் காலே பாவிஸீதி? பிண்ட³பாதப்படிக்கந்தானங் பி⁴க்கூ²னங் ஓவாத³ங் த³த்வா ஸம்மாஸம்பு³த்³தே⁴ க³ந்த⁴குடிங் பவிட்டே² பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ ச ஓவாத³ங் ஸம்படிச்சி²த்வா அத்தனோ அத்தனோ ரத்திட்டா²னதி³வாட்டா²னானி க³தே. சங்கமந்தீதி கஸ்மிங் ஸமயே சங்கமந்தி? பணீதபோ⁴ஜனபச்சயஸ்ஸ தி²னமித்³த⁴ஸ்ஸ வினோத³னத்த²ங், தி³வா பதா⁴னிகா வா தே. தாதி³ஸானஞ்ஹி பச்சா²ப⁴த்தங் சங்கமித்வா ந்ஹத்வா ஸரீரங் உதுங் கா³ஹாபெத்வா நிஸஜ்ஜ ஸமணத⁴ம்மங் கரொந்தானங் சித்தங் ஏகக்³க³ங் ஹோதி. யே தே பி⁴க்கூ²தி ஸோ கிர ‘‘கஹங் ஸத்தா² கஹங் ஸுக³தோதி பரிவேணேன பரிவேணங் ஆக³ந்த்வா புச்சி²த்வாவ பவிஸிஸ்ஸாமீ’’தி விலோகெந்தோ அரஞ்ஞஹத்தீ² விய மஹாசங்கமே சங்கமமானே பங்ஸுகூலிகே பி⁴க்கூ² தி³ஸ்வா தேஸங் ஸந்திகங் அக³மாஸி. தங் ஸந்தா⁴யேதங் வுத்தங். த³ஸ்ஸனகாமாதி பஸ்ஸிதுகாமா. விஹாரோதி க³ந்த⁴குடிங் ஸந்தா⁴ய ஆஹங்ஸு. அதரமானோதி அதுரிதோ, ஸணிகங் பத³பமாணட்டா²னே பத³ங் நிக்கி²பந்தோ வத்தங் கத்வா ஸுஸம்மட்ட²ங் முத்தஜாலஸிந்து³வாரஸதி³ஸங் வாலுகங் அவினாஸெந்தோதி அத்தோ². ஆலிந்த³ந்தி பமுக²ங். அக்³க³ளந்தி கவாடங். உக்காஸித்வாதி உக்காஸிதஸத்³த³ங் கத்வா. ஆகோடேஹீதி அக்³க³னகே²ன ஈஸகங் குஞ்சிகாசி²த்³த³ஸமீபே கோடேஹீதி வுத்தங் ஹோதி. த்³வாரங் கிர அதிஉபரி அமனுஸ்ஸா, அதிஹெட்டா² தீ³க⁴ஜாதிகா கோடெந்தி. ததா² அகோடெத்வா மஜ்ஜே² சி²த்³த³ஸமீபே கோடேதப்³ப³ந்தி இத³ங் த்³வாரகோடனவத்தந்தி வத³ந்தி. விவரி ப⁴க³வா த்³வாரந்தி ந ப⁴க³வா உட்டா²ய த்³வாரங் விவரதி, விவரதூதி பன ஹத்த²ங் பஸாரேதி. ததோ ‘‘ப⁴க³வா தும்ஹேஹி அனேககப்பகோடீஸு தா³னங் த³த³மானேஹி ந ஸஹத்தா² த்³வாரவிவரணகம்மங் கத’’ந்தி ஸயமேவ த்³வாரங் விவடங். தங் பன யஸ்மா ப⁴க³வதோ மனேன விவடங், தஸ்மா ‘‘விவரி ப⁴க³வா த்³வார’’ந்தி வத்துங் வட்டதி.
Yenaārāmo tena pāyāsīti bahinagare jayakhandhāvāraṃ nivesetvā ‘‘yāva nagaraṃ alaṅkaronti, tāva dasabalaṃ vandissāmi. Nagaraṃ paviṭṭhakālato paṭṭhāya hi papañco hotī’’ti amaccagaṇaparivuto yenārāmo tena pāyāsi, ārāmaṃ pāvisi. Kasmiṃ kāle pāvisīti? Piṇḍapātappaṭikkantānaṃ bhikkhūnaṃ ovādaṃ datvā sammāsambuddhe gandhakuṭiṃ paviṭṭhe bhikkhusaṅghe ca ovādaṃ sampaṭicchitvā attano attano rattiṭṭhānadivāṭṭhānāni gate. Caṅkamantīti kasmiṃ samaye caṅkamanti? Paṇītabhojanapaccayassa thinamiddhassa vinodanatthaṃ, divā padhānikā vā te. Tādisānañhi pacchābhattaṃ caṅkamitvā nhatvā sarīraṃ utuṃ gāhāpetvā nisajja samaṇadhammaṃ karontānaṃ cittaṃ ekaggaṃ hoti. Ye te bhikkhūti so kira ‘‘kahaṃ satthā kahaṃ sugatoti pariveṇena pariveṇaṃ āgantvā pucchitvāva pavisissāmī’’ti vilokento araññahatthī viya mahācaṅkame caṅkamamāne paṃsukūlike bhikkhū disvā tesaṃ santikaṃ agamāsi. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Dassanakāmāti passitukāmā. Vihāroti gandhakuṭiṃ sandhāya āhaṃsu. Ataramānoti aturito, saṇikaṃ padapamāṇaṭṭhāne padaṃ nikkhipanto vattaṃ katvā susammaṭṭhaṃ muttajālasinduvārasadisaṃ vālukaṃ avināsentoti attho. Ālindanti pamukhaṃ. Aggaḷanti kavāṭaṃ. Ukkāsitvāti ukkāsitasaddaṃ katvā. Ākoṭehīti agganakhena īsakaṃ kuñcikāchiddasamīpe koṭehīti vuttaṃ hoti. Dvāraṃ kira atiupari amanussā, atiheṭṭhā dīghajātikā koṭenti. Tathā akoṭetvā majjhe chiddasamīpe koṭetabbanti idaṃ dvārakoṭanavattanti vadanti. Vivari bhagavā dvāranti na bhagavā uṭṭhāya dvāraṃ vivarati, vivaratūti pana hatthaṃ pasāreti. Tato ‘‘bhagavā tumhehi anekakappakoṭīsu dānaṃ dadamānehi na sahatthā dvāravivaraṇakammaṃ kata’’nti sayameva dvāraṃ vivaṭaṃ. Taṃ pana yasmā bhagavato manena vivaṭaṃ, tasmā ‘‘vivari bhagavā dvāra’’nti vattuṃ vaṭṭati.
மெத்தூபஹாரந்தி மெத்தாஸம்பயுத்தங் காயிகவாசஸிகஉபஹாரங். கதஞ்ஞுதந்தி அயஞ்ஹி ராஜா புப்³பே³ தூ²லஸரீரோ அஹோஸி, தோ³ணபாகங் பு⁴ஞ்ஜதி. அத²ஸ்ஸ ப⁴க³வா தி³வஸே தி³வஸே தோ²கங் தோ²கங் ஹாபனத்தா²ய –
Mettūpahāranti mettāsampayuttaṃ kāyikavācasikaupahāraṃ. Kataññutanti ayañhi rājā pubbe thūlasarīro ahosi, doṇapākaṃ bhuñjati. Athassa bhagavā divase divase thokaṃ thokaṃ hāpanatthāya –
‘‘மனுஜஸ்ஸ ஸதா³ ஸதீமதோ,
‘‘Manujassa sadā satīmato,
மத்தங் ஜானதோ லத்³த⁴போ⁴ஜனே;
Mattaṃ jānato laddhabhojane;
தனுகஸ்ஸ ப⁴வந்தி வேத³னா,
Tanukassa bhavanti vedanā,
ஸணிகங் ஜீரதி ஆயுபாலய’’ந்தி. (ஸங்॰ நி॰ 1.124) –
Saṇikaṃ jīrati āyupālaya’’nti. (saṃ. ni. 1.124) –
இமங் ஓவாத³ங் அதா³ஸி. ஸோ இமஸ்மிங் ஓவாதே³ ட²த்வா தி³வஸே தி³வஸே தோ²கங் தோ²கங் ஹாபெத்வா அனுக்கமேன நாளிகோத³னபரமதாய ஸண்டா²ஸி, க³த்தானிபிஸ்ஸ தனூனி தி²ரானி ஜாதானி. தங் ப⁴க³வதா கதங் உபகாரங் ஸந்தா⁴ய ‘‘கதஞ்ஞுதங் கோ² அஹங், ப⁴ந்தே, கதவேதி³தங் ஸம்பஸ்ஸமானோ’’தி ஆஹ. அரியே ஞாயேதி ஸஹவிபஸ்ஸனகே மக்³கே³. வுத்³த⁴ஸீலோதி வட்³டி⁴தஸீலோ. அரியஸீலோதி அபோது²ஜ்ஜனிகேஹி ஸீலேஹி ஸமன்னாக³தோ. குஸலஸீலோதி அனவஜ்ஜேஹி ஸீலேஹி ஸமன்னாக³தோ. ஆரஞ்ஞகோதி ஜாயமானோபி அரஞ்ஞே ஜாதோ, அபி⁴ஸம்பு³ஜ்ஜ²மானோபி அரஞ்ஞே அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴, தே³வவிமானகப்பாய க³ந்த⁴குடியா வஸந்தோபி அரஞ்ஞேயேவ வஸீதி த³ஸ்ஸெந்தோ ஏவமாஹ. ஸேஸங் ஸப்³ப³த்த² உத்தானத்த²மேவாதி.
Imaṃ ovādaṃ adāsi. So imasmiṃ ovāde ṭhatvā divase divase thokaṃ thokaṃ hāpetvā anukkamena nāḷikodanaparamatāya saṇṭhāsi, gattānipissa tanūni thirāni jātāni. Taṃ bhagavatā kataṃ upakāraṃ sandhāya ‘‘kataññutaṃ kho ahaṃ, bhante, kataveditaṃ sampassamāno’’ti āha. Ariye ñāyeti sahavipassanake magge. Vuddhasīloti vaḍḍhitasīlo. Ariyasīloti apothujjanikehi sīlehi samannāgato. Kusalasīloti anavajjehi sīlehi samannāgato. Āraññakoti jāyamānopi araññe jāto, abhisambujjhamānopi araññe abhisambuddho, devavimānakappāya gandhakuṭiyā vasantopi araññeyeva vasīti dassento evamāha. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
மஹாவக்³கோ³ ததியோ.
Mahāvaggo tatiyo.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய • Aṅguttaranikāya / 10. து³தியகோஸலஸுத்தங் • 10. Dutiyakosalasuttaṃ
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / அங்கு³த்தரனிகாய (டீகா) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 10. து³தியகோஸலஸுத்தவண்ணனா • 10. Dutiyakosalasuttavaṇṇanā
