Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya

    ൬. ദുതിയലോകധമ്മസുത്തം

    6. Dutiyalokadhammasuttaṃ

    . ‘‘അട്ഠിമേ, ഭിക്ഖവേ, ലോകധമ്മാ ലോകം അനുപരിവത്തന്തി, ലോകോ ച അട്ഠ ലോകധമ്മേ അനുപരിവത്തതി. കതമേ അട്ഠ? ലാഭോ ച, അലാഭോ ച, യസോ ച, അയസോ ച, നിന്ദാ ച, പസംസാ ച, സുഖഞ്ച, ദുക്ഖഞ്ച. ഇമേ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠ ലോകധമ്മാ ലോകം അനുപരിവത്തന്തി, ലോകോ ച ഇമേ അട്ഠ ലോകധമ്മേ അനുപരിവത്തതി.

    6. ‘‘Aṭṭhime, bhikkhave, lokadhammā lokaṃ anuparivattanti, loko ca aṭṭha lokadhamme anuparivattati. Katame aṭṭha? Lābho ca, alābho ca, yaso ca, ayaso ca, nindā ca, pasaṃsā ca, sukhañca, dukkhañca. Ime kho, bhikkhave, aṭṭha lokadhammā lokaṃ anuparivattanti, loko ca ime aṭṭha lokadhamme anuparivattati.

    ‘‘അസ്സുതവതോ, ഭിക്ഖവേ, പുഥുജ്ജനസ്സ ഉപ്പജ്ജതി ലാഭോപി അലാഭോപി യസോപി അയസോപി നിന്ദാപി പസംസാപി സുഖമ്പി ദുക്ഖമ്പി. സുതവതോപി, ഭിക്ഖവേ, അരിയസാവകസ്സ ഉപ്പജ്ജതി ലാഭോപി അലാഭോപി യസോപി അയസോപി നിന്ദാപി പസംസാപി സുഖമ്പി ദുക്ഖമ്പി. തത്ര, ഭിക്ഖവേ, കോ വിസേസോ കോ അധിപ്പയാസോ 1 കിം നാനാകരണം സുതവതോ അരിയസാവകസ്സ അസ്സുതവതാ പുഥുജ്ജനേനാ’’തി? ‘‘ഭഗവംമൂലകാ നോ, ഭന്തേ, ധമ്മാ ഭഗവംനേത്തികാ ഭഗവംപടിസരണാ. സാധു വത, ഭന്തേ, ഭഗവന്തംയേവ പടിഭാതു ഏതസ്സ ഭാസിതസ്സ അത്ഥോ. ഭഗവതോ സുത്വാ ഭിക്ഖൂ ധാരേസ്സന്തീ’’തി.

    ‘‘Assutavato, bhikkhave, puthujjanassa uppajjati lābhopi alābhopi yasopi ayasopi nindāpi pasaṃsāpi sukhampi dukkhampi. Sutavatopi, bhikkhave, ariyasāvakassa uppajjati lābhopi alābhopi yasopi ayasopi nindāpi pasaṃsāpi sukhampi dukkhampi. Tatra, bhikkhave, ko viseso ko adhippayāso 2 kiṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanenā’’ti? ‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā. Sādhu vata, bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti.

    ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സുണാഥ, സാധുകം മനസി കരോഥ; ഭാസിസ്സാമീ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും. ഭഗവാ ഏതദവോച – ‘‘അസ്സുതവതോ, ഭിക്ഖവേ, പുഥുജ്ജനസ്സ ഉപ്പജ്ജതി ലാഭോ. സോ ന ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘ഉപ്പന്നോ ഖോ മേ അയം ലാഭോ; സോ ച ഖോ അനിച്ചോ ദുക്ഖോ വിപരിണാമധമ്മോ’തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി. ഉപ്പജ്ജതി അലാഭോ…പേ॰… ഉപ്പജ്ജതി യസോ… ഉപ്പജ്ജതി അയസോ… ഉപ്പജ്ജതി നിന്ദാ… ഉപ്പജ്ജതി പസംസാ… ഉപ്പജ്ജതി സുഖം… ഉപ്പജ്ജതി ദുക്ഖം. സോ ന ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘ഉപ്പന്നം ഖോ മേ ഇദം ദുക്ഖം; തഞ്ച ഖോ അനിച്ചം ദുക്ഖം വിപരിണാമധമ്മ’ന്തി യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി’’.

    ‘‘Tena hi, bhikkhave, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘assutavato, bhikkhave, puthujjanassa uppajjati lābho. So na iti paṭisañcikkhati – ‘uppanno kho me ayaṃ lābho; so ca kho anicco dukkho vipariṇāmadhammo’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Uppajjati alābho…pe… uppajjati yaso… uppajjati ayaso… uppajjati nindā… uppajjati pasaṃsā… uppajjati sukhaṃ… uppajjati dukkhaṃ. So na iti paṭisañcikkhati – ‘uppannaṃ kho me idaṃ dukkhaṃ; tañca kho aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhamma’nti yathābhūtaṃ nappajānāti’’.

    ‘‘തസ്സ ലാഭോപി ചിത്തം പരിയാദായ തിട്ഠതി, അലാഭോപി ചിത്തം പരിയാദായ തിട്ഠതി, യസോപി ചിത്തം പരിയാദായ തിട്ഠതി, അയസോപി ചിത്തം പരിയാദായ തിട്ഠതി, നിന്ദാപി ചിത്തം പരിയാദായ തിട്ഠതി, പസംസാപി ചിത്തം പരിയാദായ തിട്ഠതി, സുഖമ്പി ചിത്തം പരിയാദായ തിട്ഠതി, ദുക്ഖമ്പി ചിത്തം പരിയാദായ തിട്ഠതി. സോ ഉപ്പന്നം ലാഭം അനുരുജ്ഝതി, അലാഭേ പടിവിരുജ്ഝതി; ഉപ്പന്നം യസം അനുരുജ്ഝതി, അയസേ പടിവിരുജ്ഝതി; ഉപ്പന്നം പസംസം അനുരുജ്ഝതി, നിന്ദായ പടിവിരുജ്ഝതി; ഉപ്പന്നം സുഖം അനുരുജ്ഝതി, ദുക്ഖേ പടിവിരുജ്ഝതി. സോ ഏവം അനുരോധവിരോധസമാപന്നോ ന പരിമുച്ചതി ജാതിയാ ജരായ മരണേന സോകേഹി പരിദേവേഹി ദുക്ഖേഹി ദോമനസ്സേഹി ഉപായാസേഹി. ‘ന പരിമുച്ചതി ദുക്ഖസ്മാ’തി വദാമി’’.

    ‘‘Tassa lābhopi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, alābhopi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, yasopi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, ayasopi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, nindāpi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, pasaṃsāpi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, sukhampi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati, dukkhampi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati. So uppannaṃ lābhaṃ anurujjhati, alābhe paṭivirujjhati; uppannaṃ yasaṃ anurujjhati, ayase paṭivirujjhati; uppannaṃ pasaṃsaṃ anurujjhati, nindāya paṭivirujjhati; uppannaṃ sukhaṃ anurujjhati, dukkhe paṭivirujjhati. So evaṃ anurodhavirodhasamāpanno na parimuccati jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi. ‘Na parimuccati dukkhasmā’ti vadāmi’’.

    ‘‘സുതവതോ ച ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അരിയസാവകസ്സ ഉപ്പജ്ജതി ലാഭോ. സോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘ഉപ്പന്നോ ഖോ മേ അയം ലാഭോ; സോ ച ഖോ അനിച്ചോ ദുക്ഖോ വിപരിണാമധമ്മോ’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ഉപ്പജ്ജതി അലാഭോ…പേ॰… ഉപ്പജ്ജതി യസോ… ഉപ്പജ്ജതി അയസോ… ഉപ്പജ്ജതി നിന്ദാ… ഉപ്പജ്ജതി പസംസാ… ഉപ്പജ്ജതി സുഖം… ഉപ്പജ്ജതി ദുക്ഖം. സോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘ഉപ്പന്നം ഖോ മേ ഇദം ദുക്ഖം; തഞ്ച ഖോ അനിച്ചം ദുക്ഖം വിപരിണാമധമ്മ’ന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി’’.

    ‘‘Sutavato ca kho, bhikkhave, ariyasāvakassa uppajjati lābho. So iti paṭisañcikkhati – ‘uppanno kho me ayaṃ lābho; so ca kho anicco dukkho vipariṇāmadhammo’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Uppajjati alābho…pe… uppajjati yaso… uppajjati ayaso… uppajjati nindā… uppajjati pasaṃsā… uppajjati sukhaṃ… uppajjati dukkhaṃ. So iti paṭisañcikkhati – ‘uppannaṃ kho me idaṃ dukkhaṃ; tañca kho aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhamma’nti yathābhūtaṃ pajānāti’’.

    ‘‘തസ്സ ലാഭോപി ചിത്തം ന പരിയാദായ തിട്ഠതി, അലാഭോപി ചിത്തം ന പരിയാദായ തിട്ഠതി, യസോപി ചിത്തം ന പരിയാദായ തിട്ഠതി, അയസോപി ചിത്തം ന പരിയാദായ തിട്ഠതി, നിന്ദാപി ചിത്തം ന പരിയാദായ തിട്ഠതി, പസംസാപി ചിത്തം ന പരിയാദായ തിട്ഠതി, സുഖമ്പി ചിത്തം ന പരിയാദായ തിട്ഠതി, ദുക്ഖമ്പി ചിത്തം ന പരിയാദായ തിട്ഠതി. സോ ഉപ്പന്നം ലാഭം നാനുരുജ്ഝതി, അലാഭേ നപ്പടിവിരുജ്ഝതി; ഉപ്പന്നം യസം നാനുരുജ്ഝതി, അയസേ നപ്പടിവിരുജ്ഝതി; ഉപ്പന്നം പസംസം നാനുരുജ്ഝതി, നിന്ദായ നപ്പടിവിരുജ്ഝതി; ഉപ്പന്നം സുഖം നാനുരുജ്ഝതി, ദുക്ഖേ നപ്പടിവിരുജ്ഝതി. സോ ഏവം അനുരോധവിരോധവിപ്പഹീനോ പരിമുച്ചതി ജാതിയാ ജരായ മരണേന സോകേഹി പരിദേവേഹി ദുക്ഖേഹി ദോമനസ്സേഹി ഉപായാസേഹി. ‘പരിമുച്ചതി ദുക്ഖസ്മാ’തി വദാമി. അയം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, വിസേസോ അയം അധിപ്പയാസോ ഇദം നാനാകരണം സുതവതോ അരിയസാവകസ്സ അസ്സുതവതാ പുഥുജ്ജനേനാ’’തി.

    ‘‘Tassa lābhopi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, alābhopi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, yasopi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, ayasopi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, nindāpi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, pasaṃsāpi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, sukhampi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati, dukkhampi cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati. So uppannaṃ lābhaṃ nānurujjhati, alābhe nappaṭivirujjhati; uppannaṃ yasaṃ nānurujjhati, ayase nappaṭivirujjhati; uppannaṃ pasaṃsaṃ nānurujjhati, nindāya nappaṭivirujjhati; uppannaṃ sukhaṃ nānurujjhati, dukkhe nappaṭivirujjhati. So evaṃ anurodhavirodhavippahīno parimuccati jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi. ‘Parimuccati dukkhasmā’ti vadāmi. Ayaṃ kho, bhikkhave, viseso ayaṃ adhippayāso idaṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanenā’’ti.

    ‘‘ലാഭോ അലാഭോ ച യസായസോ ച,

    ‘‘Lābho alābho ca yasāyaso ca,

    നിന്ദാ പസംസാ ച സുഖം ദുഖഞ്ച;

    Nindā pasaṃsā ca sukhaṃ dukhañca;

    ഏതേ അനിച്ചാ മനുജേസു ധമ്മാ,

    Ete aniccā manujesu dhammā,

    അസസ്സതാ വിപരിണാമധമ്മാ.

    Asassatā vipariṇāmadhammā.

    ‘‘ഏതേ ച ഞത്വാ സതിമാ സുമേധോ,

    ‘‘Ete ca ñatvā satimā sumedho,

    അവേക്ഖതി വിപരിണാമധമ്മേ;

    Avekkhati vipariṇāmadhamme;

    ഇട്ഠസ്സ ധമ്മാ ന മഥേന്തി ചിത്തം,

    Iṭṭhassa dhammā na mathenti cittaṃ,

    അനിട്ഠതോ നോ പടിഘാതമേതി.

    Aniṭṭhato no paṭighātameti.

    ‘‘തസ്സാനുരോധാ അഥ വാ വിരോധാ,

    ‘‘Tassānurodhā atha vā virodhā,

    വിധൂപിതാ അത്ഥങ്ഗതാ ന സന്തി;

    Vidhūpitā atthaṅgatā na santi;

    പദഞ്ച ഞത്വാ വിരജം അസോകം,

    Padañca ñatvā virajaṃ asokaṃ,

    സമ്മപ്പജാനാതി ഭവസ്സ പാരഗൂ’’തി. ഛട്ഠം;

    Sammappajānāti bhavassa pāragū’’ti. chaṭṭhaṃ;







    Footnotes:
    1. അധിപ്പായോ (സീ॰), അധിപ്പായസോ (സ്യാ॰ കം॰) അധി + പ + യസു + ണ = അധിപ്പയാസോ
    2. adhippāyo (sī.), adhippāyaso (syā. kaṃ.) adhi + pa + yasu + ṇa = adhippayāso



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൬. ദുതിയലോകധമ്മസുത്തവണ്ണനാ • 6. Dutiyalokadhammasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൬-൮. ദുതിയലോകധമ്മസുത്താദിവണ്ണനാ • 6-8. Dutiyalokadhammasuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact