| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
១០. ទុតិយមរណស្សតិសុត្តំ
10. Dutiyamaraṇassatisuttaṃ
២០. ឯកំ សមយំ ភគវា នាតិកេ វិហរតិ គិញ្ជកាវសថេ។ តត្រ ខោ ភគវា ភិក្ខូ អាមន្តេសិ – ‘‘មរណស្សតិ, ភិក្ខវេ, ភាវិតា ពហុលីកតា មហប្ផលា ហោតិ មហានិសំសា អមតោគធា អមតបរិយោសានា។ កថំ ភាវិតា ច, ភិក្ខវេ, មរណស្សតិ កថំ ពហុលីកតា មហប្ផលា ហោតិ មហានិសំសា អមតោគធា អមតបរិយោសានា?
20. Ekaṃ samayaṃ bhagavā nātike viharati giñjakāvasathe. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘maraṇassati, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā. Kathaṃ bhāvitā ca, bhikkhave, maraṇassati kathaṃ bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā?
‘‘ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ទិវសេ និក្ខន្តេ រត្តិយា បតិហិតាយ 1 ឥតិ បដិសញ្ចិក្ខតិ – ‘ពហុកា ខោ មេ បច្ចយា មរណស្ស – អហិ វា មំ ឌំសេយ្យ, វិច្ឆិកោ វា មំ ឌំសេយ្យ, សតបទី វា មំ ឌំសេយ្យ; តេន មេ អស្ស កាលកិរិយា , សោ មមស្ស អន្តរាយោ។ ឧបក្ខលិត្វា វា បបតេយ្យំ, ភត្តំ វា មេ ភុត្តំ ព្យាបជ្ជេយ្យ, បិត្តំ វា មេ កុប្បេយ្យ , សេម្ហំ វា មេ កុប្បេយ្យ, សត្ថកា វា មេ វាតា កុប្បេយ្យុំ; តេន មេ អស្ស កាលកិរិយា, សោ មមស្ស អន្តរាយោ’តិ។ តេន, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនា ឥតិ បដិសញ្ចិក្ខិតព្ពំ – ‘អត្ថិ នុ ខោ មេ បាបកា អកុសលា ធម្មា អប្បហីនា, យេ មេ អស្សុ រត្តិំ កាលំ ករោន្តស្ស អន្តរាយាយា’’’តិ។
‘‘Idha, bhikkhave, bhikkhu divase nikkhante rattiyā patihitāya 2 iti paṭisañcikkhati – ‘bahukā kho me paccayā maraṇassa – ahi vā maṃ ḍaṃseyya, vicchiko vā maṃ ḍaṃseyya, satapadī vā maṃ ḍaṃseyya; tena me assa kālakiriyā , so mamassa antarāyo. Upakkhalitvā vā papateyyaṃ, bhattaṃ vā me bhuttaṃ byāpajjeyya, pittaṃ vā me kuppeyya , semhaṃ vā me kuppeyya, satthakā vā me vātā kuppeyyuṃ; tena me assa kālakiriyā, so mamassa antarāyo’ti. Tena, bhikkhave, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ – ‘atthi nu kho me pāpakā akusalā dhammā appahīnā, ye me assu rattiṃ kālaṃ karontassa antarāyāyā’’’ti.
‘‘សចេ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘អត្ថិ មេ បាបកា អកុសលា ធម្មា អប្បហីនា, យេ មេ អស្សុ រត្តិំ កាលំ ករោន្តស្ស អន្តរាយាយា’តិ, តេន, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនា តេសំយេវ បាបកានំ អកុសលានំ ធម្មានំ បហានាយ អធិមត្តោ ឆន្ទោ ច វាយាមោ ច ឧស្សាហោ ច ឧស្សោឡ្ហី ច អប្បដិវានី ច សតិ ច សម្បជញ្ញញ្ច ករណីយំ។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, អាទិត្តចេលោ វា អាទិត្តសីសោ វា តស្សេវ ចេលស្ស វា សីសស្ស វា និព្ពាបនាយ អធិមត្តំ ឆន្ទញ្ច វាយាមញ្ច ឧស្សាហញ្ច ឧស្សោឡ្ហិញ្ច អប្បដិវានិញ្ច សតិញ្ច សម្បជញ្ញញ្ច ករេយ្យ; ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, តេន ភិក្ខុនា តេសំយេវ បាបកានំ អកុសលានំ ធម្មានំ បហានាយ អធិមត្តោ ឆន្ទោ ច វាយាមោ ច ឧស្សាហោ ច ឧស្សោឡ្ហី ច អប្បដិវានី ច សតិ ច សម្បជញ្ញញ្ច ករណីយំ។
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘atthi me pāpakā akusalā dhammā appahīnā, ye me assu rattiṃ kālaṃ karontassa antarāyāyā’ti, tena, bhikkhave, bhikkhunā tesaṃyeva pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya adhimatto chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca karaṇīyaṃ. Seyyathāpi, bhikkhave, ādittacelo vā ādittasīso vā tasseva celassa vā sīsassa vā nibbāpanāya adhimattaṃ chandañca vāyāmañca ussāhañca ussoḷhiñca appaṭivāniñca satiñca sampajaññañca kareyya; evamevaṃ kho, bhikkhave, tena bhikkhunā tesaṃyeva pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya adhimatto chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca karaṇīyaṃ.
‘‘សចេ បន, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘នត្ថិ មេ បាបកា អកុសលា ធម្មា អប្បហីនា, យេ មេ អស្សុ រត្តិំ កាលំ ករោន្តស្ស អន្តរាយាយា’តិ, តេន, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនា តេនេវ បីតិបាមោជ្ជេន វិហាតព្ពំ អហោរត្តានុសិក្ខិនា កុសលេសុ ធម្មេសុ។
‘‘Sace pana, bhikkhave, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘natthi me pāpakā akusalā dhammā appahīnā, ye me assu rattiṃ kālaṃ karontassa antarāyāyā’ti, tena, bhikkhave, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṃ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
‘‘ឥធ បន, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ រត្តិយា និក្ខន្តាយ ទិវសេ បតិហិតេ ឥតិ បដិសញ្ចិក្ខតិ – ‘ពហុកា ខោ មេ បច្ចយា មរណស្ស – អហិ វា មំ ឌំសេយ្យ, វិច្ឆិកោ វា មំ ឌំសេយ្យ, សតបទី វា មំ ឌំសេយ្យ; តេន មេ អស្ស កាលកិរិយា សោ មមស្ស អន្តរាយោ។ ឧបក្ខលិត្វា វា បបតេយ្យំ, ភត្តំ វា មេ ភុត្តំ ព្យាបជ្ជេយ្យ, បិត្តំ វា មេ កុប្បេយ្យ, សេម្ហំ វា មេ កុប្បេយ្យ, សត្ថកា វា មេ វាតា កុប្បេយ្យុំ; តេន មេ អស្ស កាលកិរិយា សោ មមស្ស អន្តរាយោ’តិ។ តេន, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនា ឥតិ បដិសញ្ចិក្ខិតព្ពំ – ‘អត្ថិ នុ ខោ មេ បាបកា អកុសលា ធម្មា អប្បហីនា, យេ មេ អស្សុ ទិវា កាលំ ករោន្តស្ស អន្តរាយាយា’’’តិ។
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu rattiyā nikkhantāya divase patihite iti paṭisañcikkhati – ‘bahukā kho me paccayā maraṇassa – ahi vā maṃ ḍaṃseyya, vicchiko vā maṃ ḍaṃseyya, satapadī vā maṃ ḍaṃseyya; tena me assa kālakiriyā so mamassa antarāyo. Upakkhalitvā vā papateyyaṃ, bhattaṃ vā me bhuttaṃ byāpajjeyya, pittaṃ vā me kuppeyya, semhaṃ vā me kuppeyya, satthakā vā me vātā kuppeyyuṃ; tena me assa kālakiriyā so mamassa antarāyo’ti. Tena, bhikkhave, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ – ‘atthi nu kho me pāpakā akusalā dhammā appahīnā, ye me assu divā kālaṃ karontassa antarāyāyā’’’ti.
‘‘សចេ , ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘អត្ថិ មេ បាបកា អកុសលា ធម្មា អប្បហីនា, យេ មេ អស្សុ ទិវា កាលំ ករោន្តស្ស អន្តរាយាយា’តិ, តេន, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនា តេសំយេវ បាបកានំ អកុសលានំ ធម្មានំ បហានាយ អធិមត្តោ ឆន្ទោ ច វាយាមោ ច ឧស្សាហោ ច ឧស្សោឡ្ហី ច អប្បដិវានី ច សតិ ច សម្បជញ្ញញ្ច ករណីយំ។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, អាទិត្តចេលោ វា អាទិត្តសីសោ វា តស្សេវ ចេលស្ស វា សីសស្ស វា និព្ពាបនាយ អធិមត្តំ ឆន្ទញ្ច វាយាមញ្ច ឧស្សាហញ្ច ឧស្សោឡ្ហិញ្ច អប្បដិវានិញ្ច សតិញ្ច សម្បជញ្ញញ្ច ករេយ្យ; ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, តេន ភិក្ខុនា តេសំយេវ បាបកានំ អកុសលានំ ធម្មានំ បហានាយ អធិមត្តោ ឆន្ទោ ច វាយាមោ ច ឧស្សាហោ ច ឧស្សោឡ្ហី ច អប្បដិវានី ច សតិ ច សម្បជញ្ញញ្ច ករណីយំ។
‘‘Sace , bhikkhave, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘atthi me pāpakā akusalā dhammā appahīnā, ye me assu divā kālaṃ karontassa antarāyāyā’ti, tena, bhikkhave, bhikkhunā tesaṃyeva pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya adhimatto chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca karaṇīyaṃ. Seyyathāpi, bhikkhave, ādittacelo vā ādittasīso vā tasseva celassa vā sīsassa vā nibbāpanāya adhimattaṃ chandañca vāyāmañca ussāhañca ussoḷhiñca appaṭivāniñca satiñca sampajaññañca kareyya; evamevaṃ kho, bhikkhave, tena bhikkhunā tesaṃyeva pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya adhimatto chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca karaṇīyaṃ.
‘‘សចេ បន, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘នត្ថិ មេ បាបកា អកុសលា ធម្មា អប្បហីនា, យេ មេ អស្សុ ទិវា កាលំ ករោន្តស្ស អន្តរាយាយា’តិ, តេន, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនា តេនេវ បីតិបាមោជ្ជេន វិហាតព្ពំ អហោរត្តានុសិក្ខិនា កុសលេសុ ធម្មេសុ។ ឯវំ ភាវិតា ខោ, ភិក្ខវេ, មរណស្សតិ ឯវំ ពហុលីកតា មហប្ផលា ហោតិ មហានិសំសា អមតោគធា អមតបរិយោសានា’’តិ។ ទសមំ។
‘‘Sace pana, bhikkhave, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘natthi me pāpakā akusalā dhammā appahīnā, ye me assu divā kālaṃ karontassa antarāyāyā’ti, tena, bhikkhave, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṃ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu. Evaṃ bhāvitā kho, bhikkhave, maraṇassati evaṃ bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’’ti. Dasamaṃ.
សារណីយវគ្គោ ទុតិយោ។
Sāraṇīyavaggo dutiyo.
តស្សុទ្ទានំ –
Tassuddānaṃ –
ទ្វេ សារណី និសារណីយំ, ភទ្ទកំ អនុតប្បិយំ;
Dve sāraṇī nisāraṇīyaṃ, bhaddakaṃ anutappiyaṃ;
នកុលំ សោប្បមច្ឆា ច, ទ្វេ ហោន្តិ មរណស្សតីតិ។
Nakulaṃ soppamacchā ca, dve honti maraṇassatīti.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ១០. ទុតិយមរណស្សតិសុត្តវណ្ណនា • 10. Dutiyamaraṇassatisuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១០. ទុតិយមរណស្សតិសុត្តវណ្ណនា • 10. Dutiyamaraṇassatisuttavaṇṇanā
