Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
౫. దుతియమారపాససుత్తవణ్ణనా
5. Dutiyamārapāsasuttavaṇṇanā
౧౪౧. అనుపుబ్బగమనచారికన్తి గామనిగమరాజధానీసు అనుక్కమేన గమనసఙ్ఖాతం చారికం. ఏవం హి గతేసూతి ఏవం తుమ్హేసు బహూసు ఏకజ్ఝం గతేసు.
141.Anupubbagamanacārikanti gāmanigamarājadhānīsu anukkamena gamanasaṅkhātaṃ cārikaṃ. Evaṃ hi gatesūti evaṃ tumhesu bahūsu ekajjhaṃ gatesu.
ఆదిమ్హి కల్యాణం ఏతస్సాతి ఆదికల్యాణం, తథా సేసేసు. సాసనస్స ఆది సీలం మూలకత్తా. తస్స సమథాదయో మజ్ఝం సాసనసమ్పత్తియా వేమజ్ఝభావతో. ఫలనిబ్బానాని పరియోసానం తదధిగమతో ఉత్తరి కరణీయాభావతో. సాసనే సమ్మాపటిపత్తి నామ పఞ్ఞాయ హోతి, తస్సా చ సీలం సమాధి చ మూలన్తి ఆహ ‘‘సీలసమాధయో వా ఆదీ’’తి. యస్మా పఞ్ఞా అనుబోధపటివేధవసేన దువిధా, తస్మా తదుభయం గణ్హన్తో ‘‘విపస్సనామగ్గా మజ్ఝ’’న్తి ఆహ. పఞ్ఞానిప్ఫత్తి ఫలకిచ్చం, నిబ్బానసచ్ఛికిరియా పన సమ్మాపటిపత్తియా పరియోసానం తతో పరం కత్తబ్బాభావతోతి ఆహ ‘‘ఫలనిబ్బానాని పరియోసాన’’న్తి. ఫలగ్గహణేన హి సఉపాదిసేసనిబ్బానం గయ్హతి, ఇతరేన ఇతరం, తదుభయవసేన పటిపత్తియా ఓసానన్తి ఆహ ‘‘ఫలనిబ్బానాని పరియోసాన’’న్తి. ‘‘తస్మాతిహ త్వం, భిక్ఖు, ఆదిమేవ విసోధేహి కుసలేసు ధమ్మేసు. కో చాది కుసలానం ధమ్మానం? సీలఞ్చ సువిసుద్ధం, దిట్ఠి చ ఉజుకా’’తి (సం॰ ని॰ ౫.౩౬౯) వచనతో సీలదిట్ఠుజుకతాయ మత్థకభూతా విపస్సనా, తదధిట్ఠానా సీలసమాధీతి ఇమే తస్స సాసనస్స మూలన్తి ఆహ ‘‘సీలసమాధివిపస్సనా వా ఆదీ’’తి. సేసం వుత్తనయమేవ.
Ādimhi kalyāṇaṃ etassāti ādikalyāṇaṃ, tathā sesesu. Sāsanassa ādi sīlaṃ mūlakattā. Tassa samathādayo majjhaṃ sāsanasampattiyā vemajjhabhāvato. Phalanibbānāni pariyosānaṃ tadadhigamato uttari karaṇīyābhāvato. Sāsane sammāpaṭipatti nāma paññāya hoti, tassā ca sīlaṃ samādhi ca mūlanti āha ‘‘sīlasamādhayo vā ādī’’ti. Yasmā paññā anubodhapaṭivedhavasena duvidhā, tasmā tadubhayaṃ gaṇhanto ‘‘vipassanāmaggā majjha’’nti āha. Paññānipphatti phalakiccaṃ, nibbānasacchikiriyā pana sammāpaṭipattiyā pariyosānaṃ tato paraṃ kattabbābhāvatoti āha ‘‘phalanibbānāni pariyosāna’’nti. Phalaggahaṇena hi saupādisesanibbānaṃ gayhati, itarena itaraṃ, tadubhayavasena paṭipattiyā osānanti āha ‘‘phalanibbānāni pariyosāna’’nti. ‘‘Tasmātiha tvaṃ, bhikkhu, ādimeva visodhehi kusalesu dhammesu. Ko cādi kusalānaṃ dhammānaṃ? Sīlañca suvisuddhaṃ, diṭṭhi ca ujukā’’ti (saṃ. ni. 5.369) vacanato sīladiṭṭhujukatāya matthakabhūtā vipassanā, tadadhiṭṭhānā sīlasamādhīti ime tassa sāsanassa mūlanti āha ‘‘sīlasamādhivipassanā vā ādī’’ti. Sesaṃ vuttanayameva.
కిఞ్చాపి అవయవవినిముత్తో సముదాయో నత్థి, యేసు పన అవయవేసు సముదాయరూపేన అపేక్ఖితేసు గాథాతి సమఞ్ఞా, తం తతో భిన్నం వియ కత్వా దస్సేన్తో ‘‘చతుప్పదికగాథాయ తావ పఠమపాదో’’తిఆదిమాహ. పఞ్చపదఛప్పదానం గాథానం ఆదిపరియోసానగ్గహణేన ఇతరే దుతియాదయో తయో చత్తారో వా మజ్ఝన్తి అవుత్తసిద్ధమేవాతి న వుత్తం. ఏకానుసన్ధికసుత్తస్సాతి ఇదం బహువిభాగం యథానుసన్ధినా ఏకానుసన్ధికం సుత్తం సన్ధాయ వుత్తం, ఇతరస్స పన తేయేవ దేసేతబ్బధమ్మవిభాగేన ఆదిమజ్ఝపరియోసానభాగా లబ్భన్తి. నిదానన్తి కాలదేసకపరిసాది-అపదిసనలక్ఖణాదికో అత్థో. ఇదమవోచాతి ఇతి-సద్దో ఆదిఅత్థో. తేన తదవసేసనిగమనపాళిం సఙ్గణ్హాతి. అనేకానుసన్ధీకస్స సహ నిదానేన పఠమో అనుసన్ధి ఆది. సహ నిగమనేన పచ్ఛిమో పరియోసానం, ఇతరేన మజ్ఝిమన్తిఆదిమజ్ఝపరియోసానాని వేదితబ్బాని.
Kiñcāpi avayavavinimutto samudāyo natthi, yesu pana avayavesu samudāyarūpena apekkhitesu gāthāti samaññā, taṃ tato bhinnaṃ viya katvā dassento ‘‘catuppadikagāthāya tāva paṭhamapādo’’tiādimāha. Pañcapadachappadānaṃ gāthānaṃ ādipariyosānaggahaṇena itare dutiyādayo tayo cattāro vā majjhanti avuttasiddhamevāti na vuttaṃ. Ekānusandhikasuttassāti idaṃ bahuvibhāgaṃ yathānusandhinā ekānusandhikaṃ suttaṃ sandhāya vuttaṃ, itarassa pana teyeva desetabbadhammavibhāgena ādimajjhapariyosānabhāgā labbhanti. Nidānanti kāladesakaparisādi-apadisanalakkhaṇādiko attho. Idamavocāti iti-saddo ādiattho. Tena tadavasesanigamanapāḷiṃ saṅgaṇhāti. Anekānusandhīkassa saha nidānena paṭhamo anusandhi ādi. Saha nigamanena pacchimo pariyosānaṃ, itarena majjhimantiādimajjhapariyosānāni veditabbāni.
సాత్థకన్తి అత్థసమ్పత్తియా సాత్థకం కత్వా. సబ్యఞ్జనన్తి బ్యఞ్జనసమ్పత్తియా సబ్యఞ్జనం. సమ్పత్తి చ నామ పరిపుణ్ణబ్యఞ్జనతాతి ఆహ ‘‘బ్యఞ్జనేహి…పే॰… దేసేతా’’తి. సకలపరిపుణ్ణన్తి సబ్బసో పరిపుణ్ణం సీలాదిపఞ్చధమ్మక్ఖన్ధపారిపూరియా. నిరుపక్కిలేసం దిట్ఠిమానాదిఉపక్కిలేసాభావతో. అవిసేసతో తిస్సో సిక్ఖా సకలే సాసనే భవన్తి. ధమ్మోతి పన బ్రహ్మచరియం వా సన్ధాయ వుత్తం ‘‘కతమేసానం ఖో, భన్తే, బుద్ధానం భగవన్తానం బ్రహ్మచరియం చిరట్ఠితికం అహోసీ’’తిఆదీసు (పారా॰ ౧౮) వియ. దుకూలసాణియా పటిచ్ఛన్నా వియ, న తు పాకారసేలాదిపటిచ్ఛన్నా వియ. తేన ధమ్మనిరుత్తియా సకలకిలేసానం పహానానుభావం వదతి. అలాభపరిహానియా, న లద్ధపరిహానియా. అడ్ఢుడ్ఢానీతి పఞ్చసతాధికాని తీణి పాటిహారియసహస్సాని. సాతన్తి సుఖం.
Sātthakanti atthasampattiyā sātthakaṃ katvā. Sabyañjananti byañjanasampattiyā sabyañjanaṃ. Sampatti ca nāma paripuṇṇabyañjanatāti āha ‘‘byañjanehi…pe… desetā’’ti. Sakalaparipuṇṇanti sabbaso paripuṇṇaṃ sīlādipañcadhammakkhandhapāripūriyā. Nirupakkilesaṃ diṭṭhimānādiupakkilesābhāvato. Avisesato tisso sikkhā sakale sāsane bhavanti. Dhammoti pana brahmacariyaṃ vā sandhāya vuttaṃ ‘‘katamesānaṃ kho, bhante, buddhānaṃ bhagavantānaṃ brahmacariyaṃ ciraṭṭhitikaṃ ahosī’’tiādīsu (pārā. 18) viya. Dukūlasāṇiyā paṭicchannā viya, na tu pākāraselādipaṭicchannā viya. Tena dhammaniruttiyā sakalakilesānaṃ pahānānubhāvaṃ vadati. Alābhaparihāniyā, na laddhaparihāniyā. Aḍḍhuḍḍhānīti pañcasatādhikāni tīṇi pāṭihāriyasahassāni. Sātanti sukhaṃ.
దుతియమారపాససుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Dutiyamārapāsasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya / ౫. దుతియమారపాససుత్తం • 5. Dutiyamārapāsasuttaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౫. దుతియమారపాససుత్తవణ్ణనా • 5. Dutiyamārapāsasuttavaṇṇanā