Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
၅. ဒုတိယမာရပာသသုတ္တဝဏ္ဏနာ
5. Dutiyamārapāsasuttavaṇṇanā
၁၄၁. အနုပုဗ္ဗဂမနစာရိကန္တိ ဂာမနိဂမရာဇဓာနီသု အနုက္ကမေန ဂမနသင္ခာတံ စာရိကံ။ ဧဝံ ဟိ ဂတေသူတိ ဧဝံ တုမ္ဟေသု ဗဟူသု ဧကဇ္ဈံ ဂတေသု။
141.Anupubbagamanacārikanti gāmanigamarājadhānīsu anukkamena gamanasaṅkhātaṃ cārikaṃ. Evaṃ hi gatesūti evaṃ tumhesu bahūsu ekajjhaṃ gatesu.
အာဒိမ္ဟိ ကလ္ယာဏံ ဧတသ္သာတိ အာဒိကလ္ယာဏံ, တထာ သေသေသု။ သာသနသ္သ အာဒိ သီလံ မူလကတ္တာ။ တသ္သ သမထာဒယော မဇ္ဈံ သာသနသမ္ပတ္တိယာ ဝေမဇ္ဈဘာဝတော။ ဖလနိဗ္ဗာနာနိ ပရိယောသာနံ တဒဓိဂမတော ဥတ္တရိ ကရဏီယာဘာဝတော။ သာသနေ သမ္မာပဋိပတ္တိ နာမ ပညာယ ဟောတိ, တသ္သာ စ သီလံ သမာဓိ စ မူလန္တိ အာဟ ‘‘သီလသမာဓယော ဝာ အာဒီ’’တိ။ ယသ္မာ ပညာ အနုဗောဓပဋိဝေဓဝသေန ဒုဝိဓာ, တသ္မာ တဒုဘယံ ဂဏ္ဟန္တော ‘‘ဝိပသ္သနာမဂ္ဂာ မဇ္ဈ’’န္တိ အာဟ။ ပညာနိပ္ဖတ္တိ ဖလကိစ္စံ, နိဗ္ဗာနသစ္ဆိကိရိယာ ပန သမ္မာပဋိပတ္တိယာ ပရိယောသာနံ တတော ပရံ ကတ္တဗ္ဗာဘာဝတောတိ အာဟ ‘‘ဖလနိဗ္ဗာနာနိ ပရိယောသာန’’န္တိ။ ဖလဂ္ဂဟဏေန ဟိ သဥပာဒိသေသနိဗ္ဗာနံ ဂယ္ဟတိ, ဣတရေန ဣတရံ, တဒုဘယဝသေန ပဋိပတ္တိယာ ဩသာနန္တိ အာဟ ‘‘ဖလနိဗ္ဗာနာနိ ပရိယောသာန’’န္တိ။ ‘‘တသ္မာတိဟ တ္ဝံ, ဘိက္ခု, အာဒိမေဝ ဝိသောဓေဟိ ကုသလေသု ဓမ္မေသု။ ကော စာဒိ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ? သီလဉ္စ သုဝိသုဒ္ဓံ, ဒိဋ္ဌိ စ ဥဇုကာ’’တိ (သံ. နိ. ၅.၃၆၉) ဝစနတော သီလဒိဋ္ဌုဇုကတာယ မတ္ထကဘူတာ ဝိပသ္သနာ, တဒဓိဋ္ဌာနာ သီလသမာဓီတိ ဣမေ တသ္သ သာသနသ္သ မူလန္တိ အာဟ ‘‘သီလသမာဓိဝိပသ္သနာ ဝာ အာဒီ’’တိ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။
Ādimhi kalyāṇaṃ etassāti ādikalyāṇaṃ, tathā sesesu. Sāsanassa ādi sīlaṃ mūlakattā. Tassa samathādayo majjhaṃ sāsanasampattiyā vemajjhabhāvato. Phalanibbānāni pariyosānaṃ tadadhigamato uttari karaṇīyābhāvato. Sāsane sammāpaṭipatti nāma paññāya hoti, tassā ca sīlaṃ samādhi ca mūlanti āha ‘‘sīlasamādhayo vā ādī’’ti. Yasmā paññā anubodhapaṭivedhavasena duvidhā, tasmā tadubhayaṃ gaṇhanto ‘‘vipassanāmaggā majjha’’nti āha. Paññānipphatti phalakiccaṃ, nibbānasacchikiriyā pana sammāpaṭipattiyā pariyosānaṃ tato paraṃ kattabbābhāvatoti āha ‘‘phalanibbānāni pariyosāna’’nti. Phalaggahaṇena hi saupādisesanibbānaṃ gayhati, itarena itaraṃ, tadubhayavasena paṭipattiyā osānanti āha ‘‘phalanibbānāni pariyosāna’’nti. ‘‘Tasmātiha tvaṃ, bhikkhu, ādimeva visodhehi kusalesu dhammesu. Ko cādi kusalānaṃ dhammānaṃ? Sīlañca suvisuddhaṃ, diṭṭhi ca ujukā’’ti (saṃ. ni. 5.369) vacanato sīladiṭṭhujukatāya matthakabhūtā vipassanā, tadadhiṭṭhānā sīlasamādhīti ime tassa sāsanassa mūlanti āha ‘‘sīlasamādhivipassanā vā ādī’’ti. Sesaṃ vuttanayameva.
ကိဉ္စာပိ အဝယဝဝိနိမုတ္တော သမုဒာယော နတ္ထိ, ယေသု ပန အဝယဝေသု သမုဒာယရူပေန အပေက္ခိတေသု ဂာထာတိ သမညာ, တံ တတော ဘိန္နံ ဝိယ ကတ္ဝာ ဒသ္သေန္တော ‘‘စတုပ္ပဒိကဂာထာယ တာဝ ပဌမပာဒော’’တိအာဒိမာဟ။ ပဉ္စပဒဆပ္ပဒာနံ ဂာထာနံ အာဒိပရိယောသာနဂ္ဂဟဏေန ဣတရေ ဒုတိယာဒယော တယော စတ္တာရော ဝာ မဇ္ဈန္တိ အဝုတ္တသိဒ္ဓမေဝာတိ န ဝုတ္တံ။ ဧကာနုသန္ဓိကသုတ္တသ္သာတိ ဣဒံ ဗဟုဝိဘာဂံ ယထာနုသန္ဓိနာ ဧကာနုသန္ဓိကံ သုတ္တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ, ဣတရသ္သ ပန တေယေဝ ဒေသေတဗ္ဗဓမ္မဝိဘာဂေန အာဒိမဇ္ဈပရိယောသာနဘာဂာ လဗ္ဘန္တိ။ နိဒာနန္တိ ကာလဒေသကပရိသာဒိ-အပဒိသနလက္ခဏာဒိကော အတ္ထော။ ဣဒမဝောစာတိ ဣတိ-သဒ္ဒော အာဒိအတ္ထော။ တေန တဒဝသေသနိဂမနပာဠိံ သင္ဂဏ္ဟာတိ။ အနေကာနုသန္ဓီကသ္သ သဟ နိဒာနေန ပဌမော အနုသန္ဓိ အာဒိ။ သဟ နိဂမနေန ပစ္ဆိမော ပရိယောသာနံ, ဣတရေန မဇ္ဈိမန္တိအာဒိမဇ္ဈပရိယောသာနာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။
Kiñcāpi avayavavinimutto samudāyo natthi, yesu pana avayavesu samudāyarūpena apekkhitesu gāthāti samaññā, taṃ tato bhinnaṃ viya katvā dassento ‘‘catuppadikagāthāya tāva paṭhamapādo’’tiādimāha. Pañcapadachappadānaṃ gāthānaṃ ādipariyosānaggahaṇena itare dutiyādayo tayo cattāro vā majjhanti avuttasiddhamevāti na vuttaṃ. Ekānusandhikasuttassāti idaṃ bahuvibhāgaṃ yathānusandhinā ekānusandhikaṃ suttaṃ sandhāya vuttaṃ, itarassa pana teyeva desetabbadhammavibhāgena ādimajjhapariyosānabhāgā labbhanti. Nidānanti kāladesakaparisādi-apadisanalakkhaṇādiko attho. Idamavocāti iti-saddo ādiattho. Tena tadavasesanigamanapāḷiṃ saṅgaṇhāti. Anekānusandhīkassa saha nidānena paṭhamo anusandhi ādi. Saha nigamanena pacchimo pariyosānaṃ, itarena majjhimantiādimajjhapariyosānāni veditabbāni.
သာတ္ထကန္တိ အတ္ထသမ္ပတ္တိယာ သာတ္ထကံ ကတ္ဝာ။ သဗ္ယဉ္ဇနန္တိ ဗ္ယဉ္ဇနသမ္ပတ္တိယာ သဗ္ယဉ္ဇနံ။ သမ္ပတ္တိ စ နာမ ပရိပုဏ္ဏဗ္ယဉ္ဇနတာတိ အာဟ ‘‘ဗ္ယဉ္ဇနေဟိ။ပေ.။ ဒေသေတာ’’တိ။ သကလပရိပုဏ္ဏန္တိ သဗ္ဗသော ပရိပုဏ္ဏံ သီလာဒိပဉ္စဓမ္မက္ခန္ဓပာရိပူရိယာ။ နိရုပက္ကိလေသံ ဒိဋ္ဌိမာနာဒိဥပက္ကိလေသာဘာဝတော။ အဝိသေသတော တိသ္သော သိက္ခာ သကလေ သာသနေ ဘဝန္တိ။ ဓမ္မောတိ ပန ဗ္ရဟ္မစရိယံ ဝာ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘ကတမေသာနံ ခော, ဘန္တေ, ဗုဒ္ဓာနံ ဘဂဝန္တာနံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသီ’’တိအာဒီသု (ပာရာ. ၁၈) ဝိယ။ ဒုကူလသာဏိယာ ပဋိစ္ဆန္နာ ဝိယ, န တု ပာကာရသေလာဒိပဋိစ္ဆန္နာ ဝိယ။ တေန ဓမ္မနိရုတ္တိယာ သကလကိလေသာနံ ပဟာနာနုဘာဝံ ဝဒတိ။ အလာဘပရိဟာနိယာ, န လဒ္ဓပရိဟာနိယာ။ အဍ္ဎုဍ္ဎာနီတိ ပဉ္စသတာဓိကာနိ တီဏိ ပာဋိဟာရိယသဟသ္သာနိ။ သာတန္တိ သုခံ။
Sātthakanti atthasampattiyā sātthakaṃ katvā. Sabyañjananti byañjanasampattiyā sabyañjanaṃ. Sampatti ca nāma paripuṇṇabyañjanatāti āha ‘‘byañjanehi…pe… desetā’’ti. Sakalaparipuṇṇanti sabbaso paripuṇṇaṃ sīlādipañcadhammakkhandhapāripūriyā. Nirupakkilesaṃ diṭṭhimānādiupakkilesābhāvato. Avisesato tisso sikkhā sakale sāsane bhavanti. Dhammoti pana brahmacariyaṃ vā sandhāya vuttaṃ ‘‘katamesānaṃ kho, bhante, buddhānaṃ bhagavantānaṃ brahmacariyaṃ ciraṭṭhitikaṃ ahosī’’tiādīsu (pārā. 18) viya. Dukūlasāṇiyā paṭicchannā viya, na tu pākāraselādipaṭicchannā viya. Tena dhammaniruttiyā sakalakilesānaṃ pahānānubhāvaṃ vadati. Alābhaparihāniyā, na laddhaparihāniyā. Aḍḍhuḍḍhānīti pañcasatādhikāni tīṇi pāṭihāriyasahassāni. Sātanti sukhaṃ.
ဒုတိယမာရပာသသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Dutiyamārapāsasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya / ၅. ဒုတိယမာရပာသသုတ္တံ • 5. Dutiyamārapāsasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၅. ဒုတိယမာရပာသသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Dutiyamārapāsasuttavaṇṇanā