| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೫. ದುತಿಯಮಾರಪಾಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
5. Dutiyamārapāsasuttavaṇṇanā
೧೪೧. ಅನುಪುಬ್ಬಗಮನಚಾರಿಕನ್ತಿ ಗಾಮನಿಗಮರಾಜಧಾನೀಸು ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಗಮನಸಙ್ಖಾತಂ ಚಾರಿಕಂ। ಏವಂ ಹಿ ಗತೇಸೂತಿ ಏವಂ ತುಮ್ಹೇಸು ಬಹೂಸು ಏಕಜ್ಝಂ ಗತೇಸು।
141.Anupubbagamanacārikanti gāmanigamarājadhānīsu anukkamena gamanasaṅkhātaṃ cārikaṃ. Evaṃ hi gatesūti evaṃ tumhesu bahūsu ekajjhaṃ gatesu.
ಆದಿಮ್ಹಿ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ, ತಥಾ ಸೇಸೇಸು। ಸಾಸನಸ್ಸ ಆದಿ ಸೀಲಂ ಮೂಲಕತ್ತಾ। ತಸ್ಸ ಸಮಥಾದಯೋ ಮಜ್ಝಂ ಸಾಸನಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ವೇಮಜ್ಝಭಾವತೋ। ಫಲನಿಬ್ಬಾನಾನಿ ಪರಿಯೋಸಾನಂ ತದಧಿಗಮತೋ ಉತ್ತರಿ ಕರಣೀಯಾಭಾವತೋ। ಸಾಸನೇ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪತ್ತಿ ನಾಮ ಪಞ್ಞಾಯ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸಾ ಚ ಸೀಲಂ ಸಮಾಧಿ ಚ ಮೂಲನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸೀಲಸಮಾಧಯೋ ವಾ ಆದೀ’’ತಿ। ಯಸ್ಮಾ ಪಞ್ಞಾ ಅನುಬೋಧಪಟಿವೇಧವಸೇನ ದುವಿಧಾ, ತಸ್ಮಾ ತದುಭಯಂ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ‘‘ವಿಪಸ್ಸನಾಮಗ್ಗಾ ಮಜ್ಝ’’ನ್ತಿ ಆಹ। ಪಞ್ಞಾನಿಪ್ಫತ್ತಿ ಫಲಕಿಚ್ಚಂ, ನಿಬ್ಬಾನಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಪನ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ಪರಿಯೋಸಾನಂ ತತೋ ಪರಂ ಕತ್ತಬ್ಬಾಭಾವತೋತಿ ಆಹ ‘‘ಫಲನಿಬ್ಬಾನಾನಿ ಪರಿಯೋಸಾನ’’ನ್ತಿ। ಫಲಗ್ಗಹಣೇನ ಹಿ ಸಉಪಾದಿಸೇಸನಿಬ್ಬಾನಂ ಗಯ್ಹತಿ, ಇತರೇನ ಇತರಂ, ತದುಭಯವಸೇನ ಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ಓಸಾನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಫಲನಿಬ್ಬಾನಾನಿ ಪರಿಯೋಸಾನ’’ನ್ತಿ। ‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಆದಿಮೇವ ವಿಸೋಧೇಹಿ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು। ಕೋ ಚಾದಿ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ? ಸೀಲಞ್ಚ ಸುವಿಸುದ್ಧಂ, ದಿಟ್ಠಿ ಚ ಉಜುಕಾ’’ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೫.೩೬೯) ವಚನತೋ ಸೀಲದಿಟ್ಠುಜುಕತಾಯ ಮತ್ಥಕಭೂತಾ ವಿಪಸ್ಸನಾ, ತದಧಿಟ್ಠಾನಾ ಸೀಲಸಮಾಧೀತಿ ಇಮೇ ತಸ್ಸ ಸಾಸನಸ್ಸ ಮೂಲನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸೀಲಸಮಾಧಿವಿಪಸ್ಸನಾ ವಾ ಆದೀ’’ತಿ। ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ।
Ādimhi kalyāṇaṃ etassāti ādikalyāṇaṃ, tathā sesesu. Sāsanassa ādi sīlaṃ mūlakattā. Tassa samathādayo majjhaṃ sāsanasampattiyā vemajjhabhāvato. Phalanibbānāni pariyosānaṃ tadadhigamato uttari karaṇīyābhāvato. Sāsane sammāpaṭipatti nāma paññāya hoti, tassā ca sīlaṃ samādhi ca mūlanti āha ‘‘sīlasamādhayo vā ādī’’ti. Yasmā paññā anubodhapaṭivedhavasena duvidhā, tasmā tadubhayaṃ gaṇhanto ‘‘vipassanāmaggā majjha’’nti āha. Paññānipphatti phalakiccaṃ, nibbānasacchikiriyā pana sammāpaṭipattiyā pariyosānaṃ tato paraṃ kattabbābhāvatoti āha ‘‘phalanibbānāni pariyosāna’’nti. Phalaggahaṇena hi saupādisesanibbānaṃ gayhati, itarena itaraṃ, tadubhayavasena paṭipattiyā osānanti āha ‘‘phalanibbānāni pariyosāna’’nti. ‘‘Tasmātiha tvaṃ, bhikkhu, ādimeva visodhehi kusalesu dhammesu. Ko cādi kusalānaṃ dhammānaṃ? Sīlañca suvisuddhaṃ, diṭṭhi ca ujukā’’ti (saṃ. ni. 5.369) vacanato sīladiṭṭhujukatāya matthakabhūtā vipassanā, tadadhiṭṭhānā sīlasamādhīti ime tassa sāsanassa mūlanti āha ‘‘sīlasamādhivipassanā vā ādī’’ti. Sesaṃ vuttanayameva.
ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಅವಯವವಿನಿಮುತ್ತೋ ಸಮುದಾಯೋ ನತ್ಥಿ, ಯೇಸು ಪನ ಅವಯವೇಸು ಸಮುದಾಯರೂಪೇನ ಅಪೇಕ್ಖಿತೇಸು ಗಾಥಾತಿ ಸಮಞ್ಞಾ, ತಂ ತತೋ ಭಿನ್ನಂ ವಿಯ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಚತುಪ್ಪದಿಕಗಾಥಾಯ ತಾವ ಪಠಮಪಾದೋ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಪಞ್ಚಪದಛಪ್ಪದಾನಂ ಗಾಥಾನಂ ಆದಿಪರಿಯೋಸಾನಗ್ಗಹಣೇನ ಇತರೇ ದುತಿಯಾದಯೋ ತಯೋ ಚತ್ತಾರೋ ವಾ ಮಜ್ಝನ್ತಿ ಅವುತ್ತಸಿದ್ಧಮೇವಾತಿ ನ ವುತ್ತಂ। ಏಕಾನುಸನ್ಧಿಕಸುತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಇದಂ ಬಹುವಿಭಾಗಂ ಯಥಾನುಸನ್ಧಿನಾ ಏಕಾನುಸನ್ಧಿಕಂ ಸುತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ಇತರಸ್ಸ ಪನ ತೇಯೇವ ದೇಸೇತಬ್ಬಧಮ್ಮವಿಭಾಗೇನ ಆದಿಮಜ್ಝಪರಿಯೋಸಾನಭಾಗಾ ಲಬ್ಭನ್ತಿ। ನಿದಾನನ್ತಿ ಕಾಲದೇಸಕಪರಿಸಾದಿ-ಅಪದಿಸನಲಕ್ಖಣಾದಿಕೋ ಅತ್ಥೋ। ಇದಮವೋಚಾತಿ ಇತಿ-ಸದ್ದೋ ಆದಿಅತ್ಥೋ। ತೇನ ತದವಸೇಸನಿಗಮನಪಾಳಿಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಅನೇಕಾನುಸನ್ಧೀಕಸ್ಸ ಸಹ ನಿದಾನೇನ ಪಠಮೋ ಅನುಸನ್ಧಿ ಆದಿ। ಸಹ ನಿಗಮನೇನ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಪರಿಯೋಸಾನಂ, ಇತರೇನ ಮಜ್ಝಿಮನ್ತಿಆದಿಮಜ್ಝಪರಿಯೋಸಾನಾನಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ।
Kiñcāpi avayavavinimutto samudāyo natthi, yesu pana avayavesu samudāyarūpena apekkhitesu gāthāti samaññā, taṃ tato bhinnaṃ viya katvā dassento ‘‘catuppadikagāthāya tāva paṭhamapādo’’tiādimāha. Pañcapadachappadānaṃ gāthānaṃ ādipariyosānaggahaṇena itare dutiyādayo tayo cattāro vā majjhanti avuttasiddhamevāti na vuttaṃ. Ekānusandhikasuttassāti idaṃ bahuvibhāgaṃ yathānusandhinā ekānusandhikaṃ suttaṃ sandhāya vuttaṃ, itarassa pana teyeva desetabbadhammavibhāgena ādimajjhapariyosānabhāgā labbhanti. Nidānanti kāladesakaparisādi-apadisanalakkhaṇādiko attho. Idamavocāti iti-saddo ādiattho. Tena tadavasesanigamanapāḷiṃ saṅgaṇhāti. Anekānusandhīkassa saha nidānena paṭhamo anusandhi ādi. Saha nigamanena pacchimo pariyosānaṃ, itarena majjhimantiādimajjhapariyosānāni veditabbāni.
ಸಾತ್ಥಕನ್ತಿ ಅತ್ಥಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸಾತ್ಥಕಂ ಕತ್ವಾ। ಸಬ್ಯಞ್ಜನನ್ತಿ ಬ್ಯಞ್ಜನಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ। ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಚ ನಾಮ ಪರಿಪುಣ್ಣಬ್ಯಞ್ಜನತಾತಿ ಆಹ ‘‘ಬ್ಯಞ್ಜನೇಹಿ…ಪೇ॰… ದೇಸೇತಾ’’ತಿ। ಸಕಲಪರಿಪುಣ್ಣನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಸೀಲಾದಿಪಞ್ಚಧಮ್ಮಕ್ಖನ್ಧಪಾರಿಪೂರಿಯಾ। ನಿರುಪಕ್ಕಿಲೇಸಂ ದಿಟ್ಠಿಮಾನಾದಿಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾಭಾವತೋ। ಅವಿಸೇಸತೋ ತಿಸ್ಸೋ ಸಿಕ್ಖಾ ಸಕಲೇ ಸಾಸನೇ ಭವನ್ತಿ। ಧಮ್ಮೋತಿ ಪನ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ವಾ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ಕತಮೇಸಾನಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಬುದ್ಧಾನಂ ಭಗವನ್ತಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚಿರಟ್ಠಿತಿಕಂ ಅಹೋಸೀ’’ತಿಆದೀಸು (ಪಾರಾ॰ ೧೮) ವಿಯ। ದುಕೂಲಸಾಣಿಯಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ವಿಯ, ನ ತು ಪಾಕಾರಸೇಲಾದಿಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ವಿಯ। ತೇನ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಿಯಾ ಸಕಲಕಿಲೇಸಾನಂ ಪಹಾನಾನುಭಾವಂ ವದತಿ। ಅಲಾಭಪರಿಹಾನಿಯಾ, ನ ಲದ್ಧಪರಿಹಾನಿಯಾ। ಅಡ್ಢುಡ್ಢಾನೀತಿ ಪಞ್ಚಸತಾಧಿಕಾನಿ ತೀಣಿ ಪಾಟಿಹಾರಿಯಸಹಸ್ಸಾನಿ। ಸಾತನ್ತಿ ಸುಖಂ।
Sātthakanti atthasampattiyā sātthakaṃ katvā. Sabyañjananti byañjanasampattiyā sabyañjanaṃ. Sampatti ca nāma paripuṇṇabyañjanatāti āha ‘‘byañjanehi…pe… desetā’’ti. Sakalaparipuṇṇanti sabbaso paripuṇṇaṃ sīlādipañcadhammakkhandhapāripūriyā. Nirupakkilesaṃ diṭṭhimānādiupakkilesābhāvato. Avisesato tisso sikkhā sakale sāsane bhavanti. Dhammoti pana brahmacariyaṃ vā sandhāya vuttaṃ ‘‘katamesānaṃ kho, bhante, buddhānaṃ bhagavantānaṃ brahmacariyaṃ ciraṭṭhitikaṃ ahosī’’tiādīsu (pārā. 18) viya. Dukūlasāṇiyā paṭicchannā viya, na tu pākāraselādipaṭicchannā viya. Tena dhammaniruttiyā sakalakilesānaṃ pahānānubhāvaṃ vadati. Alābhaparihāniyā, na laddhaparihāniyā. Aḍḍhuḍḍhānīti pañcasatādhikāni tīṇi pāṭihāriyasahassāni. Sātanti sukhaṃ.
ದುತಿಯಮಾರಪಾಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dutiyamārapāsasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೫. ದುತಿಯಮಾರಪಾಸಸುತ್ತಂ • 5. Dutiyamārapāsasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೫. ದುತಿಯಮಾರಪಾಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Dutiyamārapāsasuttavaṇṇanā
