| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๔-๖. ทุติยนานากรณสุตฺตาทิวณฺณนา
4-6. Dutiyanānākaraṇasuttādivaṇṇanā
๑๒๔-๖. จตุเตฺถ เต ธเมฺมติ เต ‘‘รูปคต’’นฺติอาทินา นเยน วุเตฺต รูปาทโย ธเมฺมฯ อนิจฺจโตติ อิมินา นิจฺจปฺปฎิเกฺขปโต เตสํ อนิจฺจตมาห, ตโต เอว จ อุทยวยวนฺตโต วิปริณามโต ตาวกาลิกโต จ เต อนิจฺจาติ โชติตํ โหติฯ ยญฺหิ นิพฺพตฺตํ โหติ, ตํ อุทยวยปริจฺฉินฺนํ ฯ ชราย มรเณน จ ตเทว วิปรีตํ, อิตฺตรกฺขณเมว จ โหตีติฯ ทุกฺขโตติ อิมินา สุขปฺปฎิเกฺขปโต เตสํ ทุกฺขตมาหฯ ตโต เอว จ อภิณฺหปฺปฎิปีฬนโต ทุกฺขวตฺถุโต จ เต ทุกฺขาติ โชติตํ โหติฯ อุทยวยวนฺตตาย หิ เต อภิณฺหปฺปฎิปีฬนโต นิรนฺตรทุกฺขตาย ทุกฺขเสฺสว จ อธิฎฺฐานภูตาฯ ปจฺจยยาปนียตาย โรคมูลตาย จ โรคโตฯ ทุกฺขตาสูลโยคโต กิเลสาสุจิปคฺฆรณโต อุปฺปาทชราภเงฺคหิ อุทฺธุมาตปริปกฺกปภินฺนโต จ คณฺฑโตฯ ปีฬาชนนโต, อโนฺตตุทนโต, ทุนฺนีหรณโต จ สลฺลโตฯ อวฑฺฒิอาวหนโต อฆวตฺถุโต จ อฆโตฯ อเสริภาวชนนโต อาพาธปทฎฺฐานตาย จ อาพาธโตฯ อวสวตฺตนโต อวิเธยฺยตาย จ ปรโตฯ พฺยาธิชรามรเณหิ ปลุชฺชนียตาย ปโลกโตฯ สามินิวาสิการกเวทกอธิฎฺฐายกวิรหโต สุญฺญโตฯ อตฺตปฺปฎิเกฺขปเฎฺฐน อนตฺตโตฯ รูปาทิธมฺมา หิ น เอตฺถ อตฺตา อตฺถีติ อนตฺตาฯ เอวํ สยมฺปิ อตฺตา น โหนฺตีติ อนตฺตาฯ เตน อพฺยาปารโต นิรีหโต ตุจฺฉโต อนตฺตาติ ทีปิตํ โหติฯ ลกฺขณตฺตยเมว สุขาวโพธนตฺถํ เอกาทสหิ ปเทหิ วิภชิตฺวา คหิตนฺติ ทเสฺสตุํ ‘‘ตตฺถา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ปญฺจมฉฎฺฐานิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ
124-6. Catutthe te dhammeti te ‘‘rūpagata’’ntiādinā nayena vutte rūpādayo dhamme. Aniccatoti iminā niccappaṭikkhepato tesaṃ aniccatamāha, tato eva ca udayavayavantato vipariṇāmato tāvakālikato ca te aniccāti jotitaṃ hoti. Yañhi nibbattaṃ hoti, taṃ udayavayaparicchinnaṃ . Jarāya maraṇena ca tadeva viparītaṃ, ittarakkhaṇameva ca hotīti. Dukkhatoti iminā sukhappaṭikkhepato tesaṃ dukkhatamāha. Tato eva ca abhiṇhappaṭipīḷanato dukkhavatthuto ca te dukkhāti jotitaṃ hoti. Udayavayavantatāya hi te abhiṇhappaṭipīḷanato nirantaradukkhatāya dukkhasseva ca adhiṭṭhānabhūtā. Paccayayāpanīyatāya rogamūlatāya ca rogato. Dukkhatāsūlayogato kilesāsucipaggharaṇato uppādajarābhaṅgehi uddhumātaparipakkapabhinnato ca gaṇḍato. Pīḷājananato, antotudanato, dunnīharaṇato ca sallato. Avaḍḍhiāvahanato aghavatthuto ca aghato. Aseribhāvajananato ābādhapadaṭṭhānatāya ca ābādhato. Avasavattanato avidheyyatāya ca parato. Byādhijarāmaraṇehi palujjanīyatāya palokato. Sāminivāsikārakavedakaadhiṭṭhāyakavirahato suññato. Attappaṭikkhepaṭṭhena anattato. Rūpādidhammā hi na ettha attā atthīti anattā. Evaṃ sayampi attā na hontīti anattā. Tena abyāpārato nirīhato tucchato anattāti dīpitaṃ hoti. Lakkhaṇattayameva sukhāvabodhanatthaṃ ekādasahi padehi vibhajitvā gahitanti dassetuṃ ‘‘tatthā’’tiādi vuttaṃ. Pañcamachaṭṭhāni uttānatthāneva.
ทุติยนานากรณสุตฺตาทิวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Dutiyanānākaraṇasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya
๔. ทุติยนานากรณสุตฺตํ • 4. Dutiyanānākaraṇasuttaṃ
๕. ปฐมเมตฺตาสุตฺตํ • 5. Paṭhamamettāsuttaṃ
๖. ทุติยเมตฺตาสุตฺตํ • 6. Dutiyamettāsuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
๔. ทุติยนานากรณสุตฺตวณฺณนา • 4. Dutiyanānākaraṇasuttavaṇṇanā
๕-๖. เมตฺตาสุตฺตทฺวยวณฺณนา • 5-6. Mettāsuttadvayavaṇṇanā
