| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
4-6. දුතියනානාකරණසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා
4-6. Dutiyanānākaraṇasuttādivaṇṇanā
124-6. චතුත්‌ථෙ තෙ ධම්‌මෙති තෙ ‘‘රූපගත’’න්‌තිආදිනා නයෙන වුත්‌තෙ රූපාදයො ධම්‌මෙ. අනිච්‌චතොති ඉමිනා නිච්‌චප්‌පටික්‌ඛෙපතො තෙසං අනිච්‌චතමාහ, තතො එව ච උදයවයවන්‌තතො විපරිණාමතො තාවකාලිකතො ච තෙ අනිච්‌චාති ජොතිතං හොති. යඤ්‌හි නිබ්‌බත්‌තං හොති, තං උදයවයපරිච්‌ඡින්‌නං . ජරාය මරණෙන ච තදෙව විපරීතං, ඉත්‌තරක්‌ඛණමෙව ච හොතීති. දුක්‌ඛතොති ඉමිනා සුඛප්‌පටික්‌ඛෙපතො තෙසං දුක්‌ඛතමාහ. තතො එව ච අභිණ්‌හප්‌පටිපීළනතො දුක්‌ඛවත්‌ථුතො ච තෙ දුක්‌ඛාති ජොතිතං හොති. උදයවයවන්‌තතාය හි තෙ අභිණ්‌හප්‌පටිපීළනතො නිරන්‌තරදුක්‌ඛතාය දුක්‌ඛස්‌සෙව ච අධිට්‌ඨානභූතා. පච්‌චයයාපනීයතාය රොගමූලතාය ච රොගතො. දුක්‌ඛතාසූලයොගතො කිලෙසාසුචිපග්‌ඝරණතො උප්‌පාදජරාභඞ්‌ගෙහි උද්‌ධුමාතපරිපක්‌කපභින්‌නතො ච ගණ්‌ඩතො. පීළාජනනතො, අන්‌තොතුදනතො, දුන්‌නීහරණතො ච සල්‌ලතො. අවඩ්‌ඪිආවහනතො අඝවත්‌ථුතො ච අඝතො. අසෙරිභාවජනනතො ආබාධපදට්‌ඨානතාය ච ආබාධතො. අවසවත්‌තනතො අවිධෙය්‍යතාය ච පරතො. බ්‍යාධිජරාමරණෙහි පලුජ්‌ජනීයතාය පලොකතො. සාමිනිවාසිකාරකවෙදකඅධිට්‌ඨායකවිරහතො සුඤ්‌ඤතො. අත්‌තප්‌පටික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන අනත්‌තතො. රූපාදිධම්‌මා හි න එත්‌ථ අත්‌තා අත්‌ථීති අනත්‌තා. එවං සයම්‌පි අත්‌තා න හොන්‌තීති අනත්‌තා. තෙන අබ්‍යාපාරතො නිරීහතො තුච්‌ඡතො අනත්‌තාති දීපිතං හොති. ලක්‌ඛණත්‌තයමෙව සුඛාවබොධනත්‌ථං එකාදසහි පදෙහි විභජිත්‌වා ගහිතන්‌ති දස්‌සෙතුං ‘‘තත්‌ථා’’තිආදි වුත්‌තං. පඤ්‌චමඡට්‌ඨානි උත්‌තානත්‌ථානෙව.
124-6. Catutthe te dhammeti te ‘‘rūpagata’’ntiādinā nayena vutte rūpādayo dhamme. Aniccatoti iminā niccappaṭikkhepato tesaṃ aniccatamāha, tato eva ca udayavayavantato vipariṇāmato tāvakālikato ca te aniccāti jotitaṃ hoti. Yañhi nibbattaṃ hoti, taṃ udayavayaparicchinnaṃ . Jarāya maraṇena ca tadeva viparītaṃ, ittarakkhaṇameva ca hotīti. Dukkhatoti iminā sukhappaṭikkhepato tesaṃ dukkhatamāha. Tato eva ca abhiṇhappaṭipīḷanato dukkhavatthuto ca te dukkhāti jotitaṃ hoti. Udayavayavantatāya hi te abhiṇhappaṭipīḷanato nirantaradukkhatāya dukkhasseva ca adhiṭṭhānabhūtā. Paccayayāpanīyatāya rogamūlatāya ca rogato. Dukkhatāsūlayogato kilesāsucipaggharaṇato uppādajarābhaṅgehi uddhumātaparipakkapabhinnato ca gaṇḍato. Pīḷājananato, antotudanato, dunnīharaṇato ca sallato. Avaḍḍhiāvahanato aghavatthuto ca aghato. Aseribhāvajananato ābādhapadaṭṭhānatāya ca ābādhato. Avasavattanato avidheyyatāya ca parato. Byādhijarāmaraṇehi palujjanīyatāya palokato. Sāminivāsikārakavedakaadhiṭṭhāyakavirahato suññato. Attappaṭikkhepaṭṭhena anattato. Rūpādidhammā hi na ettha attā atthīti anattā. Evaṃ sayampi attā na hontīti anattā. Tena abyāpārato nirīhato tucchato anattāti dīpitaṃ hoti. Lakkhaṇattayameva sukhāvabodhanatthaṃ ekādasahi padehi vibhajitvā gahitanti dassetuṃ ‘‘tatthā’’tiādi vuttaṃ. Pañcamachaṭṭhāni uttānatthāneva.
දුතියනානාකරණසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Dutiyanānākaraṇasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya
4. දුතියනානාකරණසුත්‌තං • 4. Dutiyanānākaraṇasuttaṃ
5. පඨමමෙත්‌තාසුත්‌තං • 5. Paṭhamamettāsuttaṃ
6. දුතියමෙත්‌තාසුත්‌තං • 6. Dutiyamettāsuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
4. දුතියනානාකරණසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Dutiyanānākaraṇasuttavaṇṇanā
5-6. මෙත්‌තාසුත්‌තද්‌වයවණ්‌ණනා • 5-6. Mettāsuttadvayavaṇṇanā
