Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
౪. దుతియఞాణవత్థుసుత్తవణ్ణనా
4. Dutiyañāṇavatthusuttavaṇṇanā
౩౪. సత్తరీతి త-కారస్స ర-కారాదేసం వుత్తం. సత్తతిసద్దేన వా సమానత్థో సత్తరిసద్దో. బ్యఞ్జనరుచివసేన బ్యఞ్జనం భణన్తీతి బ్యఞ్జనభాణకా. తేనాహ ‘‘బహుబ్యఞ్జనం కత్వా’’తిఆది. తిట్ఠతి తత్థ ఫలం తదాయత్తవుత్తితాయాతి ఠితి, పచ్చుప్పన్నలక్ఖణస్స ధమ్మస్స ఠితి ధమ్మట్ఠితి. అథ వా ధమ్మోతి కారణం, పచ్చయోతి అత్థో. ధమ్మస్స యో ఠితిసభావో, సోవ ధమ్మతో అఞ్ఞో నత్థీతి ధమ్మట్ఠితి, పచ్చయో. తత్థ ఞాణం ధమ్మట్ఠితిఞాణం. తేనాహ ఆయస్మా ధమ్మసేనాపతి – ‘‘పచ్చయపరిగ్గహే పఞ్ఞా ధమ్మట్ఠితిఞాణ’’న్తి (పటి॰ మ॰ మాతికా ౪). తథా చాహ ‘‘పచ్చయాకారే ఞాణ’’న్తిఆది. తత్థ ధమ్మానన్తి పచ్చయుప్పన్నధమ్మానం. పవత్తిట్ఠితికారణత్తాతి పవత్తిసఙ్ఖాతాయ ఠితియా కారణత్తా. ‘‘జాతిపచ్చయా జరామరణ’’న్తిఆదినా అద్ధత్తయే అన్వయబ్యతిరేకవసేన పవత్తియా ఛబ్బిధస్స ఞాణస్స. ఖయో నామ వినాసో, సోవ భేదోతి. విరజ్జనం పలుజ్జనం. నిరుజ్ఝనం అన్తరధానం. ఏకేకస్మిన్తి జరామరణాదీసు ఏకేకస్మిం. పుబ్బే ‘‘యథాభూతఞాణ’’న్తి తరుణవిపస్సనం ఆహ. తస్మా ఇధాపి ధమ్మట్ఠితిఞాణం విపస్సనాతి గహేత్వా ‘‘విపస్సనాపటివిపస్సనా కథితా’’తి వుత్తం.
34.Sattarīti ta-kārassa ra-kārādesaṃ vuttaṃ. Sattatisaddena vā samānattho sattarisaddo. Byañjanarucivasena byañjanaṃ bhaṇantīti byañjanabhāṇakā. Tenāha ‘‘bahubyañjanaṃ katvā’’tiādi. Tiṭṭhati tattha phalaṃ tadāyattavuttitāyāti ṭhiti, paccuppannalakkhaṇassa dhammassa ṭhiti dhammaṭṭhiti. Atha vā dhammoti kāraṇaṃ, paccayoti attho. Dhammassa yo ṭhitisabhāvo, sova dhammato añño natthīti dhammaṭṭhiti, paccayo. Tattha ñāṇaṃ dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. Tenāha āyasmā dhammasenāpati – ‘‘paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇa’’nti (paṭi. ma. mātikā 4). Tathā cāha ‘‘paccayākāre ñāṇa’’ntiādi. Tattha dhammānanti paccayuppannadhammānaṃ. Pavattiṭṭhitikāraṇattāti pavattisaṅkhātāya ṭhitiyā kāraṇattā. ‘‘Jātipaccayā jarāmaraṇa’’ntiādinā addhattaye anvayabyatirekavasena pavattiyā chabbidhassa ñāṇassa. Khayo nāma vināso, sova bhedoti. Virajjanaṃ palujjanaṃ. Nirujjhanaṃ antaradhānaṃ. Ekekasminti jarāmaraṇādīsu ekekasmiṃ. Pubbe ‘‘yathābhūtañāṇa’’nti taruṇavipassanaṃ āha. Tasmā idhāpi dhammaṭṭhitiñāṇaṃ vipassanāti gahetvā ‘‘vipassanāpaṭivipassanā kathitā’’ti vuttaṃ.
దుతియఞాణవత్థుసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Dutiyañāṇavatthusuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya / ౪. దుతియఞాణవత్థుసుత్తం • 4. Dutiyañāṇavatthusuttaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౪. దుతియఞాణవత్థుసుత్తవణ్ణనా • 4. Dutiyañāṇavatthusuttavaṇṇanā