| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๔. ทุติยญาณวตฺถุสุตฺตวณฺณนา
4. Dutiyañāṇavatthusuttavaṇṇanā
๓๔. สตฺตรีติ ต-การสฺส ร-การาเทสํ วุตฺตํฯ สตฺตติสเทฺทน วา สมานโตฺถ สตฺตริสโทฺทฯ พฺยญฺชนรุจิวเสน พฺยญฺชนํ ภณนฺตีติ พฺยญฺชนภาณกาฯ เตนาห ‘‘พหุพฺยญฺชนํ กตฺวา’’ติอาทิฯ ติฎฺฐติ ตตฺถ ผลํ ตทายตฺตวุตฺติตายาติ ฐิติ, ปจฺจุปฺปนฺนลกฺขณสฺส ธมฺมสฺส ฐิติ ธมฺมฎฺฐิติฯ อถ วา ธโมฺมติ การณํ, ปจฺจโยติ อโตฺถฯ ธมฺมสฺส โย ฐิติสภาโว, โสว ธมฺมโต อโญฺญ นตฺถีติ ธมฺมฎฺฐิติ, ปจฺจโยฯ ตตฺถ ญาณํ ธมฺมฎฺฐิติญาณํฯ เตนาห อายสฺมา ธมฺมเสนาปติ – ‘‘ปจฺจยปริคฺคเห ปญฺญา ธมฺมฎฺฐิติญาณ’’นฺติ (ปฎิ. ม. มาติกา ๔)ฯ ตถา จาห ‘‘ปจฺจยากาเร ญาณ’’นฺติอาทิฯ ตตฺถ ธมฺมานนฺติ ปจฺจยุปฺปนฺนธมฺมานํฯ ปวตฺติฎฺฐิติการณตฺตาติ ปวตฺติสงฺขาตาย ฐิติยา การณตฺตาฯ ‘‘ชาติปจฺจยา ชรามรณ’’นฺติอาทินา อทฺธตฺตเย อนฺวยพฺยติเรกวเสน ปวตฺติยา ฉพฺพิธสฺส ญาณสฺสฯ ขโย นาม วินาโส, โสว เภโทติฯ วิรชฺชนํ ปลุชฺชนํฯ นิรุชฺฌนํ อนฺตรธานํฯ เอเกกสฺมินฺติ ชรามรณาทีสุ เอเกกสฺมิํฯ ปุเพฺพ ‘‘ยถาภูตญาณ’’นฺติ ตรุณวิปสฺสนํ อาหฯ ตสฺมา อิธาปิ ธมฺมฎฺฐิติญาณํ วิปสฺสนาติ คเหตฺวา ‘‘วิปสฺสนาปฎิวิปสฺสนา กถิตา’’ติ วุตฺตํฯ
34.Sattarīti ta-kārassa ra-kārādesaṃ vuttaṃ. Sattatisaddena vā samānattho sattarisaddo. Byañjanarucivasena byañjanaṃ bhaṇantīti byañjanabhāṇakā. Tenāha ‘‘bahubyañjanaṃ katvā’’tiādi. Tiṭṭhati tattha phalaṃ tadāyattavuttitāyāti ṭhiti, paccuppannalakkhaṇassa dhammassa ṭhiti dhammaṭṭhiti. Atha vā dhammoti kāraṇaṃ, paccayoti attho. Dhammassa yo ṭhitisabhāvo, sova dhammato añño natthīti dhammaṭṭhiti, paccayo. Tattha ñāṇaṃ dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. Tenāha āyasmā dhammasenāpati – ‘‘paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇa’’nti (paṭi. ma. mātikā 4). Tathā cāha ‘‘paccayākāre ñāṇa’’ntiādi. Tattha dhammānanti paccayuppannadhammānaṃ. Pavattiṭṭhitikāraṇattāti pavattisaṅkhātāya ṭhitiyā kāraṇattā. ‘‘Jātipaccayā jarāmaraṇa’’ntiādinā addhattaye anvayabyatirekavasena pavattiyā chabbidhassa ñāṇassa. Khayo nāma vināso, sova bhedoti. Virajjanaṃ palujjanaṃ. Nirujjhanaṃ antaradhānaṃ. Ekekasminti jarāmaraṇādīsu ekekasmiṃ. Pubbe ‘‘yathābhūtañāṇa’’nti taruṇavipassanaṃ āha. Tasmā idhāpi dhammaṭṭhitiñāṇaṃ vipassanāti gahetvā ‘‘vipassanāpaṭivipassanā kathitā’’ti vuttaṃ.
ทุติยญาณวตฺถุสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Dutiyañāṇavatthusuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๔. ทุติยญาณวตฺถุสุตฺตํ • 4. Dutiyañāṇavatthusuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๔. ทุติยญาณวตฺถุสุตฺตวณฺณนา • 4. Dutiyañāṇavatthusuttavaṇṇanā
