Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమానవత్థు-అట్ఠకథా • Vimānavatthu-aṭṭhakathā

    ౭. దుతియనావావిమానవణ్ణనా

    7. Dutiyanāvāvimānavaṇṇanā

    సువణ్ణచ్ఛదనం నావన్తి దుతియనావావిమానం. తస్స కా ఉప్పత్తి? భగవతి సావత్థియం విహరన్తే అఞ్ఞతరో ఖీణాసవత్థేరో ఉపకట్ఠాయ వస్సూపనాయికాయ గామకావాసే వస్సం ఉపగన్తుకామో సావత్థితో తం గామం ఉద్దిస్స పచ్ఛాభత్తం అద్ధానమగ్గపటిపన్నో, మగ్గపరిస్సమేన కిలన్తో తసితో అన్తరామగ్గే అఞ్ఞతరం గామం సమ్పత్తో, బహిగామే తాదిసం ఛాయూదకసమ్పన్నట్ఠానం అపస్సన్తో పరిస్సమేన చ అభిభుయ్యమానో చీవరం పారుపిత్వా గామం పవిసిత్వా ధురగేహస్సేవ ద్వారే అట్ఠాసి. తత్థ అఞ్ఞతరా ఇత్థీ థేరం పస్సిత్వా ‘‘కుతో, భన్తే, ఆగతత్థా’’తి పుచ్ఛిత్వా మగ్గపరిస్సమం పిపాసితభావఞ్చ ఞత్వా ‘‘ఏథ, భన్తే’’తి గేహం పవేసేత్వా ‘‘ఇధ నిసీదథా’’తి ఆసనం పఞ్ఞాపేత్వా అదాసి. తత్థ నిసిన్నే పాదోదకం పాదబ్భఞ్జనతేలఞ్చ దత్వా తాలవణ్టం గహేత్వా బీజి. పరిళాహే వూపసన్తే మధురం సీతలం సుగన్ధం పానకం యోజేత్వా అదాసి. థేరో తం పివిత్వా పటిప్పస్సద్ధకిలమథో అనుమోదనం కత్వా పక్కామి. సా అపరభాగే కాలం కత్వా తావతింసభవనే నిబ్బత్తీతి సబ్బం అనన్తరవిమానసదిసన్తి వేదితబ్బం. గాథాసుపి అపుబ్బం నత్థి. తేన వుత్తం –

    Suvaṇṇacchadanaṃnāvanti dutiyanāvāvimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavati sāvatthiyaṃ viharante aññataro khīṇāsavatthero upakaṭṭhāya vassūpanāyikāya gāmakāvāse vassaṃ upagantukāmo sāvatthito taṃ gāmaṃ uddissa pacchābhattaṃ addhānamaggapaṭipanno, maggaparissamena kilanto tasito antarāmagge aññataraṃ gāmaṃ sampatto, bahigāme tādisaṃ chāyūdakasampannaṭṭhānaṃ apassanto parissamena ca abhibhuyyamāno cīvaraṃ pārupitvā gāmaṃ pavisitvā dhuragehasseva dvāre aṭṭhāsi. Tattha aññatarā itthī theraṃ passitvā ‘‘kuto, bhante, āgatatthā’’ti pucchitvā maggaparissamaṃ pipāsitabhāvañca ñatvā ‘‘etha, bhante’’ti gehaṃ pavesetvā ‘‘idha nisīdathā’’ti āsanaṃ paññāpetvā adāsi. Tattha nisinne pādodakaṃ pādabbhañjanatelañca datvā tālavaṇṭaṃ gahetvā bīji. Pariḷāhe vūpasante madhuraṃ sītalaṃ sugandhaṃ pānakaṃ yojetvā adāsi. Thero taṃ pivitvā paṭippassaddhakilamatho anumodanaṃ katvā pakkāmi. Sā aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsabhavane nibbattīti sabbaṃ anantaravimānasadisanti veditabbaṃ. Gāthāsupi apubbaṃ natthi. Tena vuttaṃ –

    ౫౩.

    53.

    ‘‘సువణ్ణచ్ఛదనం నావం, నారి ఆరుయ్హ తిట్ఠసి;

    ‘‘Suvaṇṇacchadanaṃ nāvaṃ, nāri āruyha tiṭṭhasi;

    ఓగాహసి పోక్ఖరణిం, పద్మం ఛిన్దసి పాణినా.

    Ogāhasi pokkharaṇiṃ, padmaṃ chindasi pāṇinā.

    ౫౪.

    54.

    ‘‘కేన తేతాదిసో వణ్ణో, కేన తే ఇధ మిజ్ఝతి;

    ‘‘Kena tetādiso vaṇṇo, kena te idha mijjhati;

    ఉప్పజ్జన్తి చ తే భోగా, యే కేచి మనసో పియా.

    Uppajjanti ca te bhogā, ye keci manaso piyā.

    ౫౫.

    55.

    ‘‘పుచ్ఛామి తం దేవి మహానుభావే, మనుస్సభూతా కిమకాసి పుఞ్ఞం;

    ‘‘Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kimakāsi puññaṃ;

    కేనాసి ఏవం జలితానుభావా, వణ్ణో చ తే సబ్బదిసా పభాసతీ’’తి.

    Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    ౫౬.

    56.

    ‘‘సా దేవతా అత్తమనా, మోగ్గల్లానేన పుచ్ఛితా;

    ‘‘Sā devatā attamanā, moggallānena pucchitā;

    పఞ్హం పుట్ఠా వియాకాసి, యస్స కమ్మస్సిదం ఫలం’’.

    Pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi, yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.

    ౫౭.

    57.

    ‘‘అహం మనుస్సేసు మనుస్సభూతా, పురిమాయ జాతియా మనుస్సలోకే;

    ‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke;

    దిస్వాన భిక్ఖుం తసితం కిలన్తం, ఉట్ఠాయ పాతుం ఉదకం అదాసిం.

    Disvāna bhikkhuṃ tasitaṃ kilantaṃ, uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ adāsiṃ.

    ౫౮.

    58.

    ‘‘యో వే కిలన్తస్స పిపాసితస్స, ట్ఠాయ పాతుం ఉదకం దదాతి;

    ‘‘Yo ve kilantassa pipāsitassa, ṭṭhāya pātuṃ udakaṃ dadāti;

    సీతోదకా తస్స భవన్తి నజ్జో, పహూతమల్యా బహుపుణ్డరీకా.

    Sītodakā tassa bhavanti najjo, pahūtamalyā bahupuṇḍarīkā.

    ౫౯.

    59.

    ‘‘తం ఆపగా అనుపరియన్తి సబ్బదా, సీతోదకా వాలుకసన్థతా నదీ;

    ‘‘Taṃ āpagā anupariyanti sabbadā, sītodakā vālukasanthatā nadī;

    అమ్బా చ సాలా తిలకా చ జమ్బుయో, ఉద్దాలకా పాటలియో చ ఫుల్లా.

    Ambā ca sālā tilakā ca jambuyo, uddālakā pāṭaliyo ca phullā.

    ౬౦.

    60.

    ‘‘తంభూమిభాగేహి ఉపేతరూపం, విమానసేట్ఠం భుస సోభమానం;

    ‘‘Taṃbhūmibhāgehi upetarūpaṃ, vimānaseṭṭhaṃ bhusa sobhamānaṃ;

    తస్సీధ కమ్మస్స అయం విపాకో, ఏతాదిసం పుఞ్ఞకతా లభన్తి.

    Tassīdha kammassa ayaṃ vipāko, etādisaṃ puññakatā labhanti.

    ౬౧.

    61.

    ‘‘తేన మేతాదిసో వణ్ణో, తేన మే ఇధ మిజ్ఝతి;

    ‘‘Tena metādiso vaṇṇo, tena me idha mijjhati;

    ఉప్పజ్జన్తి చ మే భోగా, యే కేచి మనసో పియా.

    Uppajjanti ca me bhogā, ye keci manaso piyā.

    ౬౨.

    62.

    ‘‘అక్ఖామి తే భిక్ఖు మహానుభావ, మనుస్సభూతా యమకాసి పుఞ్ఞం;

    ‘‘Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yamakāsi puññaṃ;

    తేనమ్హి ఏవం జలితానుభావా, వణ్ణో చ మే సబ్బదిసా పభాసతీ’’తి.

    Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    అత్థవణ్ణనాసుపి ఇధ ఏకోవ థేరోతి అపుబ్బం నత్థి.

    Atthavaṇṇanāsupi idha ekova theroti apubbaṃ natthi.

    దుతియనావావిమానవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Dutiyanāvāvimānavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / విమానవత్థుపాళి • Vimānavatthupāḷi / ౭. దుతియనావావిమానవత్థు • 7. Dutiyanāvāvimānavatthu


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact