| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಉದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Udāna-aṭṭhakathā |
೨. ದುತಿಯನಿಬ್ಬಾನಪಟಿಸಂಯುತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
2. Dutiyanibbānapaṭisaṃyuttasuttavaṇṇanā
೭೨. ದುತಿಯೇ ಇಮಂ ಉದಾನನ್ತಿ ಇಮಂ ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ಪಕತಿಯಾ ಗಮ್ಭೀರಭಾವತೋ ದುದ್ದಸಭಾವದೀಪನಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ। ತತ್ಥ ದುದ್ದಸನ್ತಿ ಸಭಾವಗಮ್ಭೀರತ್ತಾ ಅತಿಸುಖುಮಸಣ್ಹಸಭಾವತ್ತಾ ಚ ಅನುಪಚಿತಞಾಣಸಮ್ಭಾರೇಹಿ ಪಸ್ಸಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾತಿ ದುದ್ದಸಂ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ – ‘‘ತಞ್ಹಿ ತೇ, ಮಾಗಣ್ಡಿಯ, ಅರಿಯಂ ಪಞ್ಞಾಚಕ್ಖು ನತ್ಥಿ, ಯೇನ ತ್ವಂ ಆರೋಗ್ಯಂ ಜಾನೇಯ್ಯಾಸಿ, ನಿಬ್ಬಾನಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೨೧೮)। ಅಪರಮ್ಪಿ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಇದಮ್ಪಿ ಖೋ ಠಾನಂ ದುದ್ದಸಂ, ಯದಿದಂ ಸಬ್ಬಸಙ್ಖಾರಸಮಥೋ’’ತಿಆದಿ (ಮಹಾವ॰ ೮; ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೨೮೧; ೨.೩೩೭)। ಅನತನ್ತಿ ರೂಪಾದಿಆರಮ್ಮಣೇಸು, ಕಾಮಾದೀಸು ಚ ಭವೇಸು ನಮನತೋ ತನ್ನಿನ್ನಭಾವೇನ ಪವತ್ತಿತೋ ಸತ್ತಾನಞ್ಚ ತತ್ಥ ನಮನತೋ ತಣ್ಹಾ ನತಾ ನಾಮ, ನತ್ಥಿ ಏತ್ಥ ನತಾತಿ ಅನತಂ, ನಿಬ್ಬಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಅನನ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ ಪಠನ್ತಿ, ನಿಚ್ಚಸಭಾವತ್ತಾ ಅನ್ತವಿರಹಿತಂ, ಅಚವನಧಮ್ಮಂ ನಿರೋಧಂ ಅಮತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕೇಚಿ ಪನ ‘‘ಅನನ್ತ’’ನ್ತಿ ಪದಸ್ಸ ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣ’’ನ್ತಿ ಅತ್ಥಂ ವದನ್ತಿ। ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ದುದ್ದಸ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲೀಕರಣೇಹಿ ರಾಗಾದಿಕಿಲೇಸೇಹಿ ಚಿರಕಾಲಭಾವಿತತ್ತಾ ಸತ್ತಾನಂ ಅಪಚ್ಚಯಭಾವನಾ ನ ಸುಕರಾತಿ ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ಕಿಚ್ಛೇನ ಅಧಿಗಮನೀಯತಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ನ ಹಿ ಸಚ್ಚಂ ಸುದಸ್ಸನನ್ತಿ ಇಮಿನಾಪಿ ತಮೇವತ್ಥಂ ಪಾಕಟಂ ಕರೋತಿ। ತತ್ಥ ಸಚ್ಚನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ। ತಞ್ಹಿ ಕೇನಚಿ ಪರಿಯಾಯೇನ ಅಸನ್ತಸಭಾವಾಭಾವತೋ ಏಕನ್ತೇನೇವ ಸನ್ತತ್ತಾ ಅವಿಪರೀತಟ್ಠೇನ ಸಚ್ಚಂ। ನ ಹಿ ತಂ ಸುದಸ್ಸನಂ ನ ಸುಖೇನ ಪಸ್ಸಿತಬ್ಬಂ, ಸುಚಿರಮ್ಪಿ ಕಾಲಂ ಪುಞ್ಞಞಾಣಸಮ್ಭಾರೇ ಸಮಾನೇನ್ತೇಹಿಪಿ ಕಸಿರೇನೇವ ಸಮಧಿಗನ್ತಬ್ಬತೋ। ತಥಾ ಹಿ ವುತ್ತಂ ಭಗವತಾ – ‘‘ಕಿಚ್ಛೇನ ಮೇ ಅಧಿಗತ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೮; ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೨೮೧; ೨.೩೩೭)।
72. Dutiye imaṃ udānanti imaṃ nibbānassa pakatiyā gambhīrabhāvato duddasabhāvadīpanaṃ udānaṃ udānesi. Tattha duddasanti sabhāvagambhīrattā atisukhumasaṇhasabhāvattā ca anupacitañāṇasambhārehi passituṃ na sakkāti duddasaṃ. Vuttañhetaṃ – ‘‘tañhi te, māgaṇḍiya, ariyaṃ paññācakkhu natthi, yena tvaṃ ārogyaṃ jāneyyāsi, nibbānampi passeyyāsī’’ti (ma. ni. 2.218). Aparampi vuttaṃ – ‘‘idampi kho ṭhānaṃ duddasaṃ, yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho’’tiādi (mahāva. 8; ma. ni. 1.281; 2.337). Anatanti rūpādiārammaṇesu, kāmādīsu ca bhavesu namanato tanninnabhāvena pavattito sattānañca tattha namanato taṇhā natā nāma, natthi ettha natāti anataṃ, nibbānanti attho. ‘‘Ananta’’ntipi paṭhanti, niccasabhāvattā antavirahitaṃ, acavanadhammaṃ nirodhaṃ amatanti attho. Keci pana ‘‘ananta’’nti padassa ‘‘appamāṇa’’nti atthaṃ vadanti. Ettha ca ‘‘duddasa’’nti iminā paññāya dubbalīkaraṇehi rāgādikilesehi cirakālabhāvitattā sattānaṃ apaccayabhāvanā na sukarāti nibbānassa kicchena adhigamanīyataṃ dasseti. Na hi saccaṃ sudassananti imināpi tamevatthaṃ pākaṭaṃ karoti. Tattha saccanti nibbānaṃ. Tañhi kenaci pariyāyena asantasabhāvābhāvato ekanteneva santattā aviparītaṭṭhena saccaṃ. Na hi taṃ sudassanaṃ na sukhena passitabbaṃ, sucirampi kālaṃ puññañāṇasambhāre samānentehipi kasireneva samadhigantabbato. Tathā hi vuttaṃ bhagavatā – ‘‘kicchena me adhigata’’nti (mahāva. 8; ma. ni. 1.281; 2.337).
ಪಟಿವಿದ್ಧಾ ತಣ್ಹಾ ಜಾನತೋ ಪಸ್ಸತೋ ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚನನ್ತಿ ತಞ್ಚ ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಭಿಸಮಯವಸೇನ ಅಭಿಸಮೇನ್ತೇನ ವಿಸಯತೋ ಕಿಚ್ಚತೋ ಚ ಆರಮ್ಮಣತೋ ಚ ಆರಮ್ಮಣಪ್ಪಟಿವೇಧೇನ ಅಸಮ್ಮೋಹಪ್ಪಟಿವೇಧೇನ ಚ ಪಟಿವಿದ್ಧಂ, ಯಥಾಪರಿಞ್ಞಾಭಿಸಮಯವಸೇನ ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ, ಭಾವನಾಭಿಸಮಯವಸೇನ ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಞ್ಚ ಅಸಮ್ಮೋಹತೋ ಪಟಿವಿದ್ಧಂ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಪಹಾನಾಭಿಸಮಯವಸೇನ ಅಸಮ್ಮೋಹತೋ ಚ ಪಟಿವಿದ್ಧಾ ತಣ್ಹಾ ಹೋತಿ। ಏವಞ್ಚ ಚತ್ತಾರಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಅರಿಯಮಗ್ಗಪಞ್ಞಾಯ ಜಾನತೋ ಪಸ್ಸತೋ ಭವಾದೀಸು ನತಭೂತಾ ತಣ್ಹಾ ನತ್ಥಿ, ತದಭಾವೇ ಸಬ್ಬಸ್ಸಪಿ ಕಿಲೇಸವಟ್ಟಸ್ಸ ಅಭಾವೋ, ತತೋವ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕವಟ್ಟಾನಂ ಅಸಮ್ಭವೋಯೇವಾತಿ ಏವಂ ಭಗವಾ ತೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅನವಸೇಸವಟ್ಟದುಕ್ಖವೂಪಸಮಹೇತುಭೂತಂ ಅಮತಮಹಾನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ಆನುಭಾವಂ ಪಕಾಸೇಸಿ। ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ।
Paṭividdhā taṇhā jānato passato natthi kiñcananti tañca nirodhasaccaṃ sacchikiriyābhisamayavasena abhisamentena visayato kiccato ca ārammaṇato ca ārammaṇappaṭivedhena asammohappaṭivedhena ca paṭividdhaṃ, yathāpariññābhisamayavasena dukkhasaccaṃ, bhāvanābhisamayavasena maggasaccañca asammohato paṭividdhaṃ hoti, evaṃ pahānābhisamayavasena asammohato ca paṭividdhā taṇhā hoti. Evañca cattāri saccāni yathābhūtaṃ ariyamaggapaññāya jānato passato bhavādīsu natabhūtā taṇhā natthi, tadabhāve sabbassapi kilesavaṭṭassa abhāvo, tatova kammavipākavaṭṭānaṃ asambhavoyevāti evaṃ bhagavā tesaṃ bhikkhūnaṃ anavasesavaṭṭadukkhavūpasamahetubhūtaṃ amatamahānibbānassa ānubhāvaṃ pakāsesi. Sesaṃ vuttanayameva.
ದುತಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dutiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಉದಾನಪಾಳಿ • Udānapāḷi / ೨. ದುತಿಯನಿಬ್ಬಾನಪಟಿಸಂಯುತ್ತಸುತ್ತಂ • 2. Dutiyanibbānapaṭisaṃyuttasuttaṃ
