| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / උදාන-අට්‌ඨකථා • Udāna-aṭṭhakathā |
2. දුතියනිබ්‌බානපටිසංයුත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා
2. Dutiyanibbānapaṭisaṃyuttasuttavaṇṇanā
72. දුතියෙ ඉමං උදානන්‌ති ඉමං නිබ්‌බානස්‌ස පකතියා ගම්‌භීරභාවතො දුද්‌දසභාවදීපනං උදානං උදානෙසි. තත්‌ථ දුද්‌දසන්‌ති සභාවගම්‌භීරත්‌තා අතිසුඛුමසණ්‌හසභාවත්‌තා ච අනුපචිතඤාණසම්‌භාරෙහි පස්‌සිතුං න සක්‌කාති දුද්‌දසං. වුත්‌තඤ්‌හෙතං – ‘‘තඤ්‌හි තෙ, මාගණ්‌ඩිය, අරියං පඤ්‌ඤාචක්‌ඛු නත්‌ථි, යෙන ත්‌වං ආරොග්‍යං ජානෙය්‍යාසි, නිබ්‌බානම්‌පි පස්‌සෙය්‍යාසී’’ති (ම. නි. 2.218). අපරම්‌පි වුත්‌තං – ‘‘ඉදම්‌පි ඛො ඨානං දුද්‌දසං, යදිදං සබ්‌බසඞ්‌ඛාරසමථො’’තිආදි (මහාව. 8; ම. නි. 1.281; 2.337). අනතන්‌ති රූපාදිආරම්‌මණෙසු, කාමාදීසු ච භවෙසු නමනතො තන්‌නින්‌නභාවෙන පවත්‌තිතො සත්‌තානඤ්‌ච තත්‌ථ නමනතො තණ්‌හා නතා නාම, නත්‌ථි එත්‌ථ නතාති අනතං, නිබ්‌බානන්‌ති අත්‌ථො. ‘‘අනන්‌ත’’න්‌තිපි පඨන්‌ති, නිච්‌චසභාවත්‌තා අන්‌තවිරහිතං, අචවනධම්‌මං නිරොධං අමතන්‌ති අත්‌ථො. කෙචි පන ‘‘අනන්‌ත’’න්‌ති පදස්‌ස ‘‘අප්‌පමාණ’’න්‌ති අත්‌ථං වදන්‌ති. එත්‌ථ ච ‘‘දුද්‌දස’’න්‌ති ඉමිනා පඤ්‌ඤාය දුබ්‌බලීකරණෙහි රාගාදිකිලෙසෙහි චිරකාලභාවිතත්‌තා සත්‌තානං අපච්‌චයභාවනා න සුකරාති නිබ්‌බානස්‌ස කිච්‌ඡෙන අධිගමනීයතං දස්‌සෙති. න හි සච්‌චං සුදස්‌සනන්‌ති ඉමිනාපි තමෙවත්‌ථං පාකටං කරොති. තත්‌ථ සච්‌චන්‌ති නිබ්‌බානං. තඤ්‌හි කෙනචි පරියායෙන අසන්‌තසභාවාභාවතො එකන්‌තෙනෙව සන්‌තත්‌තා අවිපරීතට්‌ඨෙන සච්‌චං. න හි තං සුදස්‌සනං න සුඛෙන පස්‌සිතබ්‌බං, සුචිරම්‌පි කාලං පුඤ්‌ඤඤාණසම්‌භාරෙ සමානෙන්‌තෙහිපි කසිරෙනෙව සමධිගන්‌තබ්‌බතො. තථා හි වුත්‌තං භගවතා – ‘‘කිච්‌ඡෙන මෙ අධිගත’’න්‌ති (මහාව. 8; ම. නි. 1.281; 2.337).
72. Dutiye imaṃ udānanti imaṃ nibbānassa pakatiyā gambhīrabhāvato duddasabhāvadīpanaṃ udānaṃ udānesi. Tattha duddasanti sabhāvagambhīrattā atisukhumasaṇhasabhāvattā ca anupacitañāṇasambhārehi passituṃ na sakkāti duddasaṃ. Vuttañhetaṃ – ‘‘tañhi te, māgaṇḍiya, ariyaṃ paññācakkhu natthi, yena tvaṃ ārogyaṃ jāneyyāsi, nibbānampi passeyyāsī’’ti (ma. ni. 2.218). Aparampi vuttaṃ – ‘‘idampi kho ṭhānaṃ duddasaṃ, yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho’’tiādi (mahāva. 8; ma. ni. 1.281; 2.337). Anatanti rūpādiārammaṇesu, kāmādīsu ca bhavesu namanato tanninnabhāvena pavattito sattānañca tattha namanato taṇhā natā nāma, natthi ettha natāti anataṃ, nibbānanti attho. ‘‘Ananta’’ntipi paṭhanti, niccasabhāvattā antavirahitaṃ, acavanadhammaṃ nirodhaṃ amatanti attho. Keci pana ‘‘ananta’’nti padassa ‘‘appamāṇa’’nti atthaṃ vadanti. Ettha ca ‘‘duddasa’’nti iminā paññāya dubbalīkaraṇehi rāgādikilesehi cirakālabhāvitattā sattānaṃ apaccayabhāvanā na sukarāti nibbānassa kicchena adhigamanīyataṃ dasseti. Na hi saccaṃ sudassananti imināpi tamevatthaṃ pākaṭaṃ karoti. Tattha saccanti nibbānaṃ. Tañhi kenaci pariyāyena asantasabhāvābhāvato ekanteneva santattā aviparītaṭṭhena saccaṃ. Na hi taṃ sudassanaṃ na sukhena passitabbaṃ, sucirampi kālaṃ puññañāṇasambhāre samānentehipi kasireneva samadhigantabbato. Tathā hi vuttaṃ bhagavatā – ‘‘kicchena me adhigata’’nti (mahāva. 8; ma. ni. 1.281; 2.337).
පටිවිද්‌ධා තණ්‌හා ජානතො පස්‌සතො නත්‌ථි කිඤ්‌චනන්‌ති තඤ්‌ච නිරොධසච්‌චං සච්‌ඡිකිරියාභිසමයවසෙන අභිසමෙන්‌තෙන විසයතො කිච්‌චතො ච ආරම්‌මණතො ච ආරම්‌මණප්‌පටිවෙධෙන අසම්‌මොහප්‌පටිවෙධෙන ච පටිවිද්‌ධං, යථාපරිඤ්‌ඤාභිසමයවසෙන දුක්‌ඛසච්‌චං, භාවනාභිසමයවසෙන මග්‌ගසච්‌චඤ්‌ච අසම්‌මොහතො පටිවිද්‌ධං හොති, එවං පහානාභිසමයවසෙන අසම්‌මොහතො ච පටිවිද්‌ධා තණ්‌හා හොති. එවඤ්‌ච චත්‌තාරි සච්‌චානි යථාභූතං අරියමග්‌ගපඤ්‌ඤාය ජානතො පස්‌සතො භවාදීසු නතභූතා තණ්‌හා නත්‌ථි, තදභාවෙ සබ්‌බස්‌සපි කිලෙසවට්‌ටස්‌ස අභාවො, තතොව කම්‌මවිපාකවට්‌ටානං අසම්‌භවොයෙවාති එවං භගවා තෙසං භික්‌ඛූනං අනවසෙසවට්‌ටදුක්‌ඛවූපසමහෙතුභූතං අමතමහානිබ්‌බානස්‌ස ආනුභාවං පකාසෙසි. සෙසං වුත්‌තනයමෙව.
Paṭividdhā taṇhā jānato passato natthi kiñcananti tañca nirodhasaccaṃ sacchikiriyābhisamayavasena abhisamentena visayato kiccato ca ārammaṇato ca ārammaṇappaṭivedhena asammohappaṭivedhena ca paṭividdhaṃ, yathāpariññābhisamayavasena dukkhasaccaṃ, bhāvanābhisamayavasena maggasaccañca asammohato paṭividdhaṃ hoti, evaṃ pahānābhisamayavasena asammohato ca paṭividdhā taṇhā hoti. Evañca cattāri saccāni yathābhūtaṃ ariyamaggapaññāya jānato passato bhavādīsu natabhūtā taṇhā natthi, tadabhāve sabbassapi kilesavaṭṭassa abhāvo, tatova kammavipākavaṭṭānaṃ asambhavoyevāti evaṃ bhagavā tesaṃ bhikkhūnaṃ anavasesavaṭṭadukkhavūpasamahetubhūtaṃ amatamahānibbānassa ānubhāvaṃ pakāsesi. Sesaṃ vuttanayameva.
දුතියසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Dutiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / උදානපාළි • Udānapāḷi / 2. දුතියනිබ්‌බානපටිසංයුත්‌තසුත්‌තං • 2. Dutiyanibbānapaṭisaṃyuttasuttaṃ
