| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၁၀. ဒုတိယနိဒာနသုတ္တံ
10. Dutiyanidānasuttaṃ
၁၁၃. ‘‘တီဏိမာနိ , ဘိက္ခဝေ, နိဒာနာနိ ကမ္မာနံ သမုဒယာယ။ ကတမာနိ တီဏိ? အတီတေ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော ဇာယတိ; အနာဂတေ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော ဇာယတိ; ပစ္စုပ္ပန္နေ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော ဇာယတိ။ ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အတီတေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော ဇာယတိ? အတီတေ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ စေတသာ အနုဝိတက္ကေတိ အနုဝိစာရေတိ။ တသ္သ အတီတေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ စေတသာ အနုဝိတက္ကယတော အနုဝိစာရယတော ဆန္ဒော ဇာယတိ။ ဆန္ဒဇာတော တေဟိ ဓမ္မေဟိ သံယုတ္တော ဟောတိ။ ဧတမဟံ, ဘိက္ခဝေ, သံယောဇနံ ဝဒာမိ ယော စေတသော သာရာဂော။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အတီတေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော ဇာယတိ။
113. ‘‘Tīṇimāni , bhikkhave, nidānāni kammānaṃ samudayāya. Katamāni tīṇi? Atīte, bhikkhave, chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando jāyati; anāgate, bhikkhave, chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando jāyati; paccuppanne, bhikkhave, chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando jāyati. Kathañca, bhikkhave, atīte chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando jāyati? Atīte, bhikkhave, chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha cetasā anuvitakketi anuvicāreti. Tassa atīte chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha cetasā anuvitakkayato anuvicārayato chando jāyati. Chandajāto tehi dhammehi saṃyutto hoti. Etamahaṃ, bhikkhave, saṃyojanaṃ vadāmi yo cetaso sārāgo. Evaṃ kho, bhikkhave, atīte chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando jāyati.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အနာဂတေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော ဇာယတိ? အနာဂတေ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ စေတသာ အနုဝိတက္ကေတိ အနုဝိစာရေတိ။ တသ္သ အနာဂတေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ စေတသာ အနုဝိတက္ကယတော အနုဝိစာရယတော ဆန္ဒော ဇာယတိ။ ဆန္ဒဇာတော တေဟိ ဓမ္မေဟိ သံယုတ္တော ဟောတိ။ ဧတမဟံ, ဘိက္ခဝေ, သံယောဇနံ ဝဒာမိ ယော စေတသော သာရာဂော။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အနာဂတေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော ဇာယတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, anāgate chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando jāyati? Anāgate, bhikkhave, chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha cetasā anuvitakketi anuvicāreti. Tassa anāgate chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha cetasā anuvitakkayato anuvicārayato chando jāyati. Chandajāto tehi dhammehi saṃyutto hoti. Etamahaṃ, bhikkhave, saṃyojanaṃ vadāmi yo cetaso sārāgo. Evaṃ kho, bhikkhave, anāgate chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando jāyati.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပစ္စုပ္ပန္နေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော ဇာယတိ? ပစ္စုပ္ပန္နေ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ စေတသာ အနုဝိတက္ကေတိ အနုဝိစာရေတိ။ တသ္သ ပစ္စုပ္ပန္နေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ စေတသာ အနုဝိတက္ကယတော အနုဝိစာရယတော ဆန္ဒော ဇာယတိ။ ဆန္ဒဇာတော တေဟိ ဓမ္မေဟိ သံယုတ္တော ဟောတိ။ ဧတမဟံ, ဘိက္ခဝေ, သံယောဇနံ ဝဒာမိ ယော စေတသော သာရာဂော။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပစ္စုပ္ပန္နေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော ဇာယတိ။ ဣမာနိ ခော, ဘိက္ခဝေ, တီဏိ နိဒာနာနိ ကမ္မာနံ သမုဒယာယ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, paccuppanne chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando jāyati? Paccuppanne, bhikkhave, chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha cetasā anuvitakketi anuvicāreti. Tassa paccuppanne chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha cetasā anuvitakkayato anuvicārayato chando jāyati. Chandajāto tehi dhammehi saṃyutto hoti. Etamahaṃ, bhikkhave, saṃyojanaṃ vadāmi yo cetaso sārāgo. Evaṃ kho, bhikkhave, paccuppanne chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando jāyati. Imāni kho, bhikkhave, tīṇi nidānāni kammānaṃ samudayāya.
‘‘တီဏိမာနိ , ဘိက္ခဝေ, နိဒာနာနိ ကမ္မာနံ သမုဒယာယ။ ကတမာနိ တီဏိ? အတီတေ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော န ဇာယတိ; အနာဂတေ ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော န ဇာယတိ; ပစ္စုပ္ပန္နေ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော န ဇာယတိ။ ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အတီတေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော န ဇာယတိ? အတီတာနံ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယာနံ ဓမ္မာနံ အာယတိံ ဝိပာကံ ပဇာနာတိ။ အာယတိံ ဝိပာကံ ဝိဒိတ္ဝာ တဒဘိနိဝတ္တေတိ။ တဒဘိနိဝတ္တေတ္ဝာ 1 စေတသာ အဘိနိဝိဇ္ဈိတ္ဝာ 2 ပညာယ အတိဝိဇ္ဈ 3 ပသ္သတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အတီတေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော န ဇာယတိ။
‘‘Tīṇimāni , bhikkhave, nidānāni kammānaṃ samudayāya. Katamāni tīṇi? Atīte, bhikkhave, chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando na jāyati; anāgate bhikkhave, chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando na jāyati; paccuppanne, bhikkhave, chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando na jāyati. Kathañca, bhikkhave, atīte chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando na jāyati? Atītānaṃ, bhikkhave, chandarāgaṭṭhāniyānaṃ dhammānaṃ āyatiṃ vipākaṃ pajānāti. Āyatiṃ vipākaṃ viditvā tadabhinivatteti. Tadabhinivattetvā 4 cetasā abhinivijjhitvā 5 paññāya ativijjha 6 passati. Evaṃ kho, bhikkhave, atīte chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando na jāyati.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အနာဂတေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော န ဇာယတိ? အနာဂတာနံ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယာနံ ဓမ္မာနံ အာယတိံ ဝိပာကံ ပဇာနာတိ။ အာယတိံ ဝိပာကံ ဝိဒိတ္ဝာ တဒဘိနိဝတ္တေတိ။ တဒဘိနိဝတ္တေတ္ဝာ စေတသာ အဘိနိဝိဇ္ဈိတ္ဝာ ပညာယ အတိဝိဇ္ဈ ပသ္သတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အနာဂတေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော န ဇာယတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, anāgate chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando na jāyati? Anāgatānaṃ, bhikkhave, chandarāgaṭṭhāniyānaṃ dhammānaṃ āyatiṃ vipākaṃ pajānāti. Āyatiṃ vipākaṃ viditvā tadabhinivatteti. Tadabhinivattetvā cetasā abhinivijjhitvā paññāya ativijjha passati. Evaṃ kho, bhikkhave, anāgate chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando na jāyati.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပစ္စုပ္ပန္နေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော န ဇာယတိ? ပစ္စုပ္ပန္နာနံ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယာနံ ဓမ္မာနံ အာယတိံ ဝိပာကံ ပဇာနာတိ, အာယတိံ ဝိပာကံ ဝိဒိတ္ဝာ တဒဘိနိဝတ္တေတိ, တဒဘိနိဝတ္တေတ္ဝာ စေတသာ အဘိနိဝိဇ္ဈိတ္ဝာ ပညာယ အတိဝိဇ္ဈ ပသ္သတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပစ္စုပ္ပန္နေ ဆန္ဒရာဂဋ္ဌာနိယေ ဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒော န ဇာယတိ။ ဣမာနိ ခော, ဘိက္ခဝေ, တီဏိ နိဒာနာနိ ကမ္မာနံ သမုဒယာယာ’’တိ။ ဒသမံ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, paccuppanne chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando na jāyati? Paccuppannānaṃ, bhikkhave, chandarāgaṭṭhāniyānaṃ dhammānaṃ āyatiṃ vipākaṃ pajānāti, āyatiṃ vipākaṃ viditvā tadabhinivatteti, tadabhinivattetvā cetasā abhinivijjhitvā paññāya ativijjha passati. Evaṃ kho, bhikkhave, paccuppanne chandarāgaṭṭhāniye dhamme ārabbha chando na jāyati. Imāni kho, bhikkhave, tīṇi nidānāni kammānaṃ samudayāyā’’ti. Dasamaṃ.
သမ္ဗောဓဝဂ္ဂော ပဌမော။
Sambodhavaggo paṭhamo.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
ပုဗ္ဗေဝ ဒုဝေ အသ္သာဒာ၊ သမဏော ရုဏ္ဏပဉ္စမံ။
Pubbeva duve assādā, samaṇo ruṇṇapañcamaṃ;
အတိတ္တိ ဒ္ဝေ စ ဝုတ္တာနိ၊ နိဒာနာနိ အပရေ ဒုဝေတိ။
Atitti dve ca vuttāni, nidānāni apare duveti.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. ဒုတိယနိဒာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Dutiyanidānasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁၀. ဒုတိယနိဒာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Dutiyanidānasuttavaṇṇanā
