Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)

    ၁၀. ဒုတိယပမာဒာဒိဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ

    10. Dutiyapamādādivaggavaṇṇanā

    ၉၈. ဒသမေ အဇ္ဈတ္တိကန္တိ နိယကဇ္ဈတ္တဝသေန အဇ္ဈတ္တိကံ။ အင္ဂန္တိ ကာရဏံ။ ဣတိ ကရိတ္ဝာတိ ဧဝံ ကတ္ဝာ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ဘိက္ခဝေ, အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ အတ္တနော သန္တာနေ သမုဋ္ဌိတံ ကာရဏန္တိ ကတ္ဝာ န အညံ ဧကံ ကာရဏမ္ပိ သမနုပသ္သာမီတိ။

    98. Dasame ajjhattikanti niyakajjhattavasena ajjhattikaṃ. Aṅganti kāraṇaṃ. Iti karitvāti evaṃ katvā. Idaṃ vuttaṃ hoti – bhikkhave, ajjhattaṃ paccattaṃ attano santāne samuṭṭhitaṃ kāraṇanti katvā na aññaṃ ekaṃ kāraṇampi samanupassāmīti.

    ၁၁၀-၁၁၄. ဗာဟိရန္တိ အဇ္ဈတ္တသန္တာနတော ဗဟိ ဘဝံ။ သဒ္ဓမ္မသ္သာတိ သုဒ္ဓမ္မသ္သ, သာသနသ္သာတိ အတ္ထော။ သမ္မောသာယာတိ ဝိနာသာယ။ အန္တရဓာနာယာတိ အပညာဏတ္ထာယ။

    110-114.Bāhiranti ajjhattasantānato bahi bhavaṃ. Saddhammassāti suddhammassa, sāsanassāti attho. Sammosāyāti vināsāya. Antaradhānāyāti apaññāṇatthāya.

    ၁၁၅. ဌိတိယာတိ စိရဋ္ဌိတတ္ထံ။ အသမ္မောသာယ အနန္တရဓာနာယာတိ ဝုတ္တပဋိပက္ခနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သေသမေတ္ထ စတုက္ကောဋိကေ ဝုတ္တနယမေဝ။

    115.Ṭhitiyāti ciraṭṭhitatthaṃ. Asammosāya anantaradhānāyāti vuttapaṭipakkhanayeneva veditabbaṃ. Sesamettha catukkoṭike vuttanayameva.

    ၁၃၀. ဣတော ပရေသု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တီတိအာဒီသု သုတ္တန္တပရိယာယေန တာဝ ဒသ ကုသလကမ္မပထာ ဓမ္မော, ဒသ အကုသလကမ္မပထာ အဓမ္မော။ တထာ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပာဒာ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ ပဉ္စ ဗလာနိ သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂာ အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂောတိ သတ္တတိံသ ဗောဓိပက္ခိယဓမ္မာ ဓမ္မော နာမ; တယော သတိပဋ္ဌာနာ တယော သမ္မပ္ပဓာနာ တယော ဣဒ္ဓိပာဒာ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ဆ ဗလာနိ အဋ္ဌ ဗောဇ္ဈင္ဂာ နဝင္ဂိကော မဂ္ဂောတိ စ စတ္တာရော ဥပာဒာနာ ပဉ္စ နီဝရဏာနိ သတ္တ အနုသယာ အဋ္ဌ မိစ္ဆတ္တာနိ စ အယံ အဓမ္မော။

    130. Ito paresu adhammaṃ dhammoti dīpentītiādīsu suttantapariyāyena tāva dasa kusalakammapathā dhammo, dasa akusalakammapathā adhammo. Tathā cattāro satipaṭṭhānā cattāro sammappadhānā cattāro iddhipādā pañcindriyāni pañca balāni satta bojjhaṅgā ariyo aṭṭhaṅgiko maggoti sattatiṃsa bodhipakkhiyadhammā dhammo nāma; tayo satipaṭṭhānā tayo sammappadhānā tayo iddhipādā cha indriyāni cha balāni aṭṭha bojjhaṅgā navaṅgiko maggoti ca cattāro upādānā pañca nīvaraṇāni satta anusayā aṭṭha micchattāni ca ayaṃ adhammo.

    တတ္ထ ယံကိဉ္စိ ဧကံ အဓမ္မကောဋ္ဌာသံ ဂဟေတ္ဝာ ‘‘ဣမံ အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ကရိသ္သာမ, ဧဝံ အမ္ဟာကံ အာစရိယကုလံ နိယ္ယာနိကံ ဘဝိသ္သတိ, မယံ စ လောကေ ပာကဋာ ဘဝိသ္သာမာ’’တိ တံ အဓမ္မံ ‘‘ဓမ္မော အယ’’န္တိ ကထယန္တာ အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တိ နာမ။ တထေဝ ဓမ္မကောဋ္ဌာသေသု ဧကံ ဂဟေတ္ဝာ ‘‘အယံ အဓမ္မော’’တိ ကထေန္တာ ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တိ နာမ။ ဝိနယပရိယာယေန ပန ဘူတေန ဝတ္ထုနာ စောဒေတ္ဝာ သာရေတ္ဝာ ယထာပဋိညာယ ကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မံ ဓမ္မော နာမ, အဘူတေန ဝတ္ထုနာ အစောဒေတ္ဝာ အသာရေတ္ဝာ အပဋိညာယ ကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မံ အဓမ္မော နာမ။

    Tattha yaṃkiñci ekaṃ adhammakoṭṭhāsaṃ gahetvā ‘‘imaṃ adhammaṃ dhammoti karissāma, evaṃ amhākaṃ ācariyakulaṃ niyyānikaṃ bhavissati, mayaṃ ca loke pākaṭā bhavissāmā’’ti taṃ adhammaṃ ‘‘dhammo aya’’nti kathayantā adhammaṃ dhammoti dīpenti nāma. Tatheva dhammakoṭṭhāsesu ekaṃ gahetvā ‘‘ayaṃ adhammo’’ti kathentā dhammaṃ adhammoti dīpenti nāma. Vinayapariyāyena pana bhūtena vatthunā codetvā sāretvā yathāpaṭiññāya kattabbaṃ kammaṃ dhammo nāma, abhūtena vatthunā acodetvā asāretvā apaṭiññāya kattabbaṃ kammaṃ adhammo nāma.

    သုတ္တန္တပရိယာယေန ရာဂဝိနယော ဒောသဝိနယော မောဟဝိနယော သံဝရော ပဟာနံ ပဋိသင္ခာတိ အယံ ဝိနယော နာမ, ရာဂာဒီနံ အဝိနယော အသံဝရော အပ္ပဟာနံ အပဋိသင္ခာတိ အယံ အဝိနယော နာမ။ ဝိနယပရိယာယေန ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိ, ဉတ္တိသမ္ပတ္တိ, အနုသ္သာဝနသမ္ပတ္တိ, သီမာသမ္ပတ္တိ, ပရိသသမ္ပတ္တီတိ အယံ ဝိနယော နာမ။ ဝတ္ထုဝိပတ္တိ, ဉတ္တိဝိပတ္တိ, အနုသ္သာဝနဝိပတ္တိ, သီမာဝိပတ္တိ ပရိသဝိပတ္တီတိ အယံ အဝိနယော နာမ။

    Suttantapariyāyena rāgavinayo dosavinayo mohavinayo saṃvaro pahānaṃ paṭisaṅkhāti ayaṃ vinayo nāma, rāgādīnaṃ avinayo asaṃvaro appahānaṃ apaṭisaṅkhāti ayaṃ avinayo nāma. Vinayapariyāyena vatthusampatti, ñattisampatti, anussāvanasampatti, sīmāsampatti, parisasampattīti ayaṃ vinayo nāma. Vatthuvipatti, ñattivipatti, anussāvanavipatti, sīmāvipatti parisavipattīti ayaṃ avinayo nāma.

    သုတ္တန္တပရိယာယေန စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ။ပေ.။ အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂောတိ ဣဒံ ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန; တယော သတိပဋ္ဌာနာ တယော သမ္မပ္ပဓာနာ တယော ဣဒ္ဓိပာဒာ ဆ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ဆ ဗလာနိ အဋ္ဌ ဗောဇ္ဈင္ဂာ နဝင္ဂိကော မဂ္ဂောတိ ဣဒံ အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန။ ဝိနယပရိယာယေန စတ္တာရော ပာရာဇိကာ တေရသ သင္ဃာဒိသေသာ ဒ္ဝေ အနိယတာ တိံသ နိသ္သဂ္ဂိယာ ပာစိတ္တိယာတိ ဣဒံ ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန; တယော ပာရာဇိကာ စုဒ္ဒသ သင္ဃာဒိသေသာ တယော အနိယတာ ဧကတိံသ နိသ္သဂ္ဂိယာ ပာစိတ္တိယာတိ ဣဒံ အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန။

    Suttantapariyāyena cattāro satipaṭṭhānā cattāro sammappadhānā…pe… ariyo aṭṭhaṅgiko maggoti idaṃ bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatena; tayo satipaṭṭhānā tayo sammappadhānā tayo iddhipādā cha indriyāni cha balāni aṭṭha bojjhaṅgā navaṅgiko maggoti idaṃ abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatena. Vinayapariyāyena cattāro pārājikā terasa saṅghādisesā dve aniyatā tiṃsa nissaggiyā pācittiyāti idaṃ bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatena; tayo pārājikā cuddasa saṅghādisesā tayo aniyatā ekatiṃsa nissaggiyā pācittiyāti idaṃ abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatena.

    သုတ္တန္တပရိယာယေန ဒေဝသိကံ ဖလသမာပတ္တိသမာပဇ္ဇနံ မဟာကရုဏာသမာပတ္တိသမာပဇ္ဇနံ ဗုဒ္ဓစက္ခုနာ လောကဝောလောကနံ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိဝသေန သုတ္တန္တဒေသနာ ဇာတကကထာတိ ဣဒံ အာစိဏ္ဏံ, န ဒေဝသိကံ ဖလသမာပတ္တိသမာပဇ္ဇနံ။ပေ.။ န ဇာတကကထာတိ ဣဒံ အနာစိဏ္ဏံ။ ဝိနယပရိယာယေန နိမန္တိတသ္သ ဝသ္သာဝာသံ ဝသိတ္ဝာ အပလောကေတ္ဝာ စာရိကာပက္ကမနံ ပဝာရေတ္ဝာ စာရိကာပက္ကမနံ, အာဂန္တုကေဟိ သဒ္ဓိံ ပဌမံ ပဋိသန္ထာရကရဏန္တိ ဣဒံ အာစိဏ္ဏံ, တသ္သေဝ အာစိဏ္ဏသ္သ အကရဏံ အနာစိဏ္ဏံ နာမ။

    Suttantapariyāyena devasikaṃ phalasamāpattisamāpajjanaṃ mahākaruṇāsamāpattisamāpajjanaṃ buddhacakkhunā lokavolokanaṃ aṭṭhuppattivasena suttantadesanā jātakakathāti idaṃ āciṇṇaṃ, na devasikaṃ phalasamāpattisamāpajjanaṃ…pe… na jātakakathāti idaṃ anāciṇṇaṃ. Vinayapariyāyena nimantitassa vassāvāsaṃ vasitvā apaloketvā cārikāpakkamanaṃ pavāretvā cārikāpakkamanaṃ, āgantukehi saddhiṃ paṭhamaṃ paṭisanthārakaraṇanti idaṃ āciṇṇaṃ, tasseva āciṇṇassa akaraṇaṃ anāciṇṇaṃ nāma.

    သုတ္တန္တပရိယာယေန စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ။ပေ.။ အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂောတိ ဣဒံ ပညတ္တံ နာမ; တယော သတိပဋ္ဌာနာ။ပေ.။ နဝင္ဂိကော မဂ္ဂောတိ ဣဒံ အပညတ္တံ နာမ။ ဝိနယပရိယာယေန စတ္တာရော ပာရာဇိကာ။ပေ.။ တိံသနိသ္သဂ္ဂိယာ ပာစိတ္တိယာတိ ဣဒံ ပညတ္တံ နာမ; တယော ပာရာဇိကာ။ပေ.။ ဧကတိံသ နိသ္သဂ္ဂိယာ ပာစိတ္တိယာတိ ဣဒံ အပညတ္တံ နာမ။

    Suttantapariyāyena cattāro satipaṭṭhānā…pe… aṭṭhaṅgiko maggoti idaṃ paññattaṃ nāma; tayo satipaṭṭhānā…pe… navaṅgiko maggoti idaṃ apaññattaṃ nāma. Vinayapariyāyena cattāro pārājikā…pe… tiṃsanissaggiyā pācittiyāti idaṃ paññattaṃ nāma; tayo pārājikā…pe… ekatiṃsa nissaggiyā pācittiyāti idaṃ apaññattaṃ nāma.

    ယံ ပနေတံ သဗ္ဗသုတ္တာနံ ပရိယောသာနေ တေစိမံ သဒ္ဓမ္မံ အန္တရဓာပေန္တီတိ ဝုတ္တံ, တတ္ထ ပဉ္စ အန္တရဓာနာနိ နာမ အဓိဂမအန္တရဓာနံ, ပဋိပတ္တိအန္တရဓာနံ, ပရိယတ္တိအန္တရဓာနံ, လိင္ဂအန္တရဓာနံ, ဓာတုအန္တရဓာနန္တိ ။ တတ္ထ အဓိဂမောတိ စတ္တာရော မဂ္ဂာ, စတ္တာရိ ဖလာနိ, စတသ္သော ပဋိသမ္ဘိဒာ, တိသ္သော ဝိဇ္ဇာ, ဆ အဘိညာတိ။ သော ပရိဟာယမာနော ပဋိသမ္ဘိဒာတော ပဋ္ဌာယ ပရိဟာယတိ။ ဗုဒ္ဓာနံ ဟိ ပရိနိဗ္ဗာနတော ဝသ္သသဟသ္သမေဝ ပဋိသမ္ဘိဒာ နိဗ္ဗတ္တေတုံ သက္ကောန္တိ, တတော ပရံ ဆ အဘိညာ, တတော တာပိ နိဗ္ဗတ္တေတုံ အသက္ကောန္တာ တိသ္သော ဝိဇ္ဇာ နိဗ္ဗတ္တေန္တိ။ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ တာပိ နိဗ္ဗတ္တေတုံ အသက္ကောန္တာ သုက္ခဝိပသ္သကာ ဟောန္တိ။ ဧတေနေဝ ဥပာယေန အနာဂာမိနော သကဒာဂာမိနော သောတာပန္နာတိ။ တေသု ဓရန္တေသု အဓိဂမော အနန္တရဟိတော နာမ န ဟောတိ။ ပစ္ဆိမကသ္သ ပန သောတာပန္နသ္သ ဇီဝိတက္ခယေန အဓိဂမော အန္တရဟိတော နာမ ဟောတိ။ ဣဒံ အဓိဂမအန္တရဓာနံ နာမ။

    Yaṃ panetaṃ sabbasuttānaṃ pariyosāne tecimaṃ saddhammaṃ antaradhāpentīti vuttaṃ, tattha pañca antaradhānāni nāma adhigamaantaradhānaṃ, paṭipattiantaradhānaṃ, pariyattiantaradhānaṃ, liṅgaantaradhānaṃ, dhātuantaradhānanti . Tattha adhigamoti cattāro maggā, cattāri phalāni, catasso paṭisambhidā, tisso vijjā, cha abhiññāti. So parihāyamāno paṭisambhidāto paṭṭhāya parihāyati. Buddhānaṃ hi parinibbānato vassasahassameva paṭisambhidā nibbattetuṃ sakkonti, tato paraṃ cha abhiññā, tato tāpi nibbattetuṃ asakkontā tisso vijjā nibbattenti. Gacchante gacchante kāle tāpi nibbattetuṃ asakkontā sukkhavipassakā honti. Eteneva upāyena anāgāmino sakadāgāmino sotāpannāti. Tesu dharantesu adhigamo anantarahito nāma na hoti. Pacchimakassa pana sotāpannassa jīvitakkhayena adhigamo antarahito nāma hoti. Idaṃ adhigamaantaradhānaṃ nāma.

    ပဋိပတ္တိအန္တရဓာနံ နာမ ဈာနဝိပသ္သနာမဂ္ဂဖလာနိ နိဗ္ဗတ္တေတုံ အသက္ကောန္တာ စတုပာရိသုဒ္ဓိသီလမတ္တံ ရက္ခန္တိ။ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ ‘‘သီလံ ပရိပုဏ္ဏံ ကတ္ဝာ ရက္ခာမ, ပဓာနဉ္စ အနုယုဉ္ဇာမ, န စ မဂ္ဂံ ဝာ ဖလံ ဝာ သစ္ဆိကာတုံ သက္ကောမ, နတ္ထိ ဣဒာနိ အရိယဓမ္မပဋိဝေဓော’’တိ ဝောသာနံ အာပဇ္ဇိတ္ဝာ ကောသဇ္ဇဗဟုလာ အညမညံ န စောဒေန္တိ န သာရေန္တိ အကုက္ကုစ္စကာ ဟောန္တိ, တတော ပဋ္ဌာယ ခုဒ္ဒာနုခုဒ္ဒကာနိ မဒ္ဒန္တိ။ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ ပာစိတ္တိယထုလ္လစ္စယာနိ အာပဇ္ဇန္တိ, တတော ဂရုကာပတ္တိံ။ ပာရာဇိကမတ္တမေဝ တိဋ္ဌတိ။ စတ္တာရိ ပာရာဇိကာနိ ရက္ခန္တာနံ ဘိက္ခူနံ သတေပိ သဟသ္သေပိ ဓရမာနေ ပဋိပတ္တိ အနန္တရဟိတာ နာမ န ဟောတိ။ ပစ္ဆိမကသ္သ ပန ဘိက္ခုနော သီလဘေဒေန ဝာ ဇီဝိတက္ခယေန ဝာ အန္တရဟိတာ ဟောတီတိ ဣဒံ ပဋိပတ္တိအန္တရဓာနံ နာမ။

    Paṭipattiantaradhānaṃ nāma jhānavipassanāmaggaphalāni nibbattetuṃ asakkontā catupārisuddhisīlamattaṃ rakkhanti. Gacchante gacchante kāle ‘‘sīlaṃ paripuṇṇaṃ katvā rakkhāma, padhānañca anuyuñjāma, na ca maggaṃ vā phalaṃ vā sacchikātuṃ sakkoma, natthi idāni ariyadhammapaṭivedho’’ti vosānaṃ āpajjitvā kosajjabahulā aññamaññaṃ na codenti na sārenti akukkuccakā honti, tato paṭṭhāya khuddānukhuddakāni maddanti. Gacchante gacchante kāle pācittiyathullaccayāni āpajjanti, tato garukāpattiṃ. Pārājikamattameva tiṭṭhati. Cattāri pārājikāni rakkhantānaṃ bhikkhūnaṃ satepi sahassepi dharamāne paṭipatti anantarahitā nāma na hoti. Pacchimakassa pana bhikkhuno sīlabhedena vā jīvitakkhayena vā antarahitā hotīti idaṃ paṭipattiantaradhānaṃ nāma.

    ပရိယတ္တီတိ တေပိဋကံ ဗုဒ္ဓဝစနံ သာဋ္ဌကထာ ပာဠိ။ ယာဝ သာ တိဋ္ဌတိ, တာဝ ပရိယတ္တိ ပရိပုဏ္ဏာ နာမ ဟောတိ။ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ ရာဇယုဝရာဇာနော အဓမ္မိကာ ဟောန္တိ, တေသု အဓမ္မိကေသု ရာဇာမစ္စာဒယော အဓမ္မိကာ ဟောန္တိ, တတော ရဋ္ဌဇနပဒဝာသိနောတိ။ ဧတေသံ အဓမ္မိကတာယ ဒေဝော န သမ္မာ ဝသ္သတိ, တတော သသ္သာနိ န သမ္ပဇ္ဇန္တိ။ တေသု အသမ္ပဇ္ဇန္တေသု ပစ္စယဒာယကာ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ ပစ္စယေ ဒာတုံ န သက္ကောန္တိ, ဘိက္ခူ ပစ္စယေဟိ ကိလမန္တာ အန္တေဝာသိကေ သင္ဂဟေတုံ န သက္ကောန္တိ။ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ ပရိယတ္တိ ပရိဟာယတိ, အတ္ထဝသေန ဓာရေတုံ န သက္ကောန္တိ, ပာဠိဝသေနေဝ ဓာရေန္တိ။ တတော ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ ပာဠိမ္ပိ သကလံ ဓာရေတုံ န သက္ကောန္တိ, ပဌမံ အဘိဓမ္မပိဋကံ ပရိဟာယတိ။ ပရိဟာယမာနံ မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ ပရိဟာယတိ ။ ပဌမမေဝ ဟိ ပဋ္ဌာနမဟာပကရဏံ ပရိဟာယတိ, တသ္မိံ ပရိဟီနေ ယမကံ, ကထာဝတ္ထု, ပုဂ္ဂလပညတ္တိ, ဓာတုကထာ, ဝိဘင္ဂော, ဓမ္မသင္ဂဟောတိ။

    Pariyattīti tepiṭakaṃ buddhavacanaṃ sāṭṭhakathā pāḷi. Yāva sā tiṭṭhati, tāva pariyatti paripuṇṇā nāma hoti. Gacchante gacchante kāle rājayuvarājāno adhammikā honti, tesu adhammikesu rājāmaccādayo adhammikā honti, tato raṭṭhajanapadavāsinoti. Etesaṃ adhammikatāya devo na sammā vassati, tato sassāni na sampajjanti. Tesu asampajjantesu paccayadāyakā bhikkhusaṅghassa paccaye dātuṃ na sakkonti, bhikkhū paccayehi kilamantā antevāsike saṅgahetuṃ na sakkonti. Gacchante gacchante kāle pariyatti parihāyati, atthavasena dhāretuṃ na sakkonti, pāḷivaseneva dhārenti. Tato gacchante gacchante kāle pāḷimpi sakalaṃ dhāretuṃ na sakkonti, paṭhamaṃ abhidhammapiṭakaṃ parihāyati. Parihāyamānaṃ matthakato paṭṭhāya parihāyati . Paṭhamameva hi paṭṭhānamahāpakaraṇaṃ parihāyati, tasmiṃ parihīne yamakaṃ, kathāvatthu, puggalapaññatti, dhātukathā, vibhaṅgo, dhammasaṅgahoti.

    ဧဝံ အဘိဓမ္မပိဋကေ ပရိဟီနေ မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ သုတ္တန္တပိဋကံ ပရိဟာယတိ။ ပဌမဉ္ဟိ အင္ဂုတ္တရနိကာယော ပရိဟာယတိ, တသ္မိမ္ပိ ပဌမံ ဧကာဒသကနိပာတော, တတော ဒသကနိပာတော။ပေ.။ တတော ဧကကနိပာတောတိ။ ဧဝံ အင္ဂုတ္တရေ ပရိဟီနေ မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ သံယုတ္တနိကာယော ပရိဟာယတိ။ ပဌမံ ဟိ မဟာဝဂ္ဂော ပရိဟာယတိ, တတော သဠာယတနဝဂ္ဂော, ခန္ဓဝဂ္ဂော, နိဒာနဝဂ္ဂော, သဂာထာဝဂ္ဂောတိ။ ဧဝံ သံယုတ္တနိကာယေ ပရိဟီနေ မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ မဇ္ဈိမနိကာယော ပရိဟာယတိ။ ပဌမံ ဟိ ဥပရိပဏ္ဏာသကော ပရိဟာယတိ, တတော မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသကော, တတော မူလပဏ္ဏာသကောတိ။ ဧဝံ မဇ္ဈိမနိကာယေ ပရိဟီနေ မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ ဒီဃနိကာယော ပရိဟာယတိ။ ပဌမဉ္ဟိ ပာထိကဝဂ္ဂော ပရိဟာယတိ, တတော မဟာဝဂ္ဂော, တတော သီလက္ခန္ဓဝဂ္ဂောတိ။ ဧဝံ ဒီဃနိကာယေ ပရိဟီနေ သုတ္တန္တပိဋကံ ပရိဟီနံ နာမ ဟောတိ။ ဝိနယပိဋကေန သဒ္ဓိံ ဇာတကမေဝ ဓာရေန္တိ။ ဝိနယပိဋကံ လဇ္ဇိနောဝ ဓာရေန္တိ, လာဘကာမာ ပန ‘‘သုတ္တန္တေ ကထိတေပိ သလ္လက္ခေန္တာ နတ္ထီ’’တိ ဇာတကမေဝ ဓာရေန္တိ။ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ ဇာတကမ္ပိ ဓာရေတုံ န သက္ကောန္တိ။ အထ တေသံ ပဌမံ ဝေသ္သန္တရဇာတကံ ပရိဟာယတိ, တတော ပဋိလောမက္ကမေန ပုဏ္ဏကဇာတကံ, မဟာနာရဒဇာတကန္တိ ပရိယောသာနေ အပဏ္ဏကဇာတကံ ပရိဟာယတိ။ ဧဝံ ဇာတကေ ပရိဟီနေ ဝိနယပိဋကမေဝ ဓာရေန္တိ။

    Evaṃ abhidhammapiṭake parihīne matthakato paṭṭhāya suttantapiṭakaṃ parihāyati. Paṭhamañhi aṅguttaranikāyo parihāyati, tasmimpi paṭhamaṃ ekādasakanipāto, tato dasakanipāto…pe… tato ekakanipātoti. Evaṃ aṅguttare parihīne matthakato paṭṭhāya saṃyuttanikāyo parihāyati. Paṭhamaṃ hi mahāvaggo parihāyati, tato saḷāyatanavaggo, khandhavaggo, nidānavaggo, sagāthāvaggoti. Evaṃ saṃyuttanikāye parihīne matthakato paṭṭhāya majjhimanikāyo parihāyati. Paṭhamaṃ hi uparipaṇṇāsako parihāyati, tato majjhimapaṇṇāsako, tato mūlapaṇṇāsakoti. Evaṃ majjhimanikāye parihīne matthakato paṭṭhāya dīghanikāyo parihāyati. Paṭhamañhi pāthikavaggo parihāyati, tato mahāvaggo, tato sīlakkhandhavaggoti. Evaṃ dīghanikāye parihīne suttantapiṭakaṃ parihīnaṃ nāma hoti. Vinayapiṭakena saddhiṃ jātakameva dhārenti. Vinayapiṭakaṃ lajjinova dhārenti, lābhakāmā pana ‘‘suttante kathitepi sallakkhentā natthī’’ti jātakameva dhārenti. Gacchante gacchante kāle jātakampi dhāretuṃ na sakkonti. Atha tesaṃ paṭhamaṃ vessantarajātakaṃ parihāyati, tato paṭilomakkamena puṇṇakajātakaṃ, mahānāradajātakanti pariyosāne apaṇṇakajātakaṃ parihāyati. Evaṃ jātake parihīne vinayapiṭakameva dhārenti.

    ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ ဝိနယပိဋကမ္ပိ မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ ပရိဟာယတိ။ ပဌမဉ္ဟိ ပရိဝာရော ပရိဟာယတိ, တတော ခန္ဓကော, ဘိက္ခုနီဝိဘင္ဂော, မဟာဝိဘင္ဂောတိ အနုက္ကမေန ဥပောသထက္ခန္ဓကမတ္တမေဝ ဓာရေန္တိ။ တဒာပိ ပရိယတ္တိ အန္တရဟိတာ န ဟောတိ။ ယာဝ ပန မနုသ္သေသု စာတုပ္ပဒိကဂာထာပိ ပဝတ္တတိ, တာဝ ပရိယတ္တိ အနန္တရဟိတာဝ ဟောတိ။ ယဒာ သဒ္ဓော ပသန္နော ရာဇာ ဟတ္ထိက္ခန္ဓေ သုဝဏ္ဏစင္ကောဋကမ္ဟိ သဟသ္သတ္ထဝိကံ ဌပာပေတ္ဝာ ‘‘ဗုဒ္ဓေဟိ ကထိတံ စာတုပ္ပဒိကဂာထံ ဇာနန္တော ဣမံ သဟသ္သံ ဂဏ္ဟတူ’’တိ နဂရေ ဘေရိံ စရာပေတ္ဝာ ဂဏ္ဟနကံ အလဘိတ္ဝာ ‘‘ဧကဝာရံ စရာပိတေ နာမ သုဏန္တာပိ ဟောန္တိ အသ္သုဏန္တာပီ’’တိ ယာဝတတိယံ စရာပေတ္ဝာ ဂဏ္ဟနကံ အလဘိတ္ဝာ ရာဇပုရိသာ တံ သဟသ္သတ္ထဝိကံ ပုန ရာဇကုလံ ပဝေသေန္တိ, တဒာ ပရိယတ္တိ အန္တရဟိတာ နာမ ဟောတိ။ ဣဒံ ပရိယတ္တိအန္တရဓာနံ နာမ။

    Gacchante gacchante kāle vinayapiṭakampi matthakato paṭṭhāya parihāyati. Paṭhamañhi parivāro parihāyati, tato khandhako, bhikkhunīvibhaṅgo, mahāvibhaṅgoti anukkamena uposathakkhandhakamattameva dhārenti. Tadāpi pariyatti antarahitā na hoti. Yāva pana manussesu cātuppadikagāthāpi pavattati, tāva pariyatti anantarahitāva hoti. Yadā saddho pasanno rājā hatthikkhandhe suvaṇṇacaṅkoṭakamhi sahassatthavikaṃ ṭhapāpetvā ‘‘buddhehi kathitaṃ cātuppadikagāthaṃ jānanto imaṃ sahassaṃ gaṇhatū’’ti nagare bheriṃ carāpetvā gaṇhanakaṃ alabhitvā ‘‘ekavāraṃ carāpite nāma suṇantāpi honti assuṇantāpī’’ti yāvatatiyaṃ carāpetvā gaṇhanakaṃ alabhitvā rājapurisā taṃ sahassatthavikaṃ puna rājakulaṃ pavesenti, tadā pariyatti antarahitā nāma hoti. Idaṃ pariyattiantaradhānaṃ nāma.

    ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ စီဝရဂ္ဂဟဏံ ပတ္တဂ္ဂဟဏံ သမ္မိဉ္ဇနပသာရဏံ အာလောကိတဝိလောကိတံ န ပာသာဒိကံ ဟောတိ။ နိဂဏ္ဌသမဏာ ဝိယ အလာဗုပတ္တံ ဘိက္ခူ ပတ္တံ အဂ္ဂဗာဟာယ ပက္ခိပိတ္ဝာ အာဒာယ ဝိစရန္တိ, ဧတ္တာဝတာပိ လိင္ဂံ အနန္တရဟိတမေဝ ဟောတိ။ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ပန ကာလေ အဂ္ဂဗာဟတော ဩတာရေတ္ဝာ ဟတ္ထေန ဝာ သိက္ကာယ ဝာ ဩလမ္ဗိတ္ဝာ ဝိစရန္တိ, စီဝရမ္ပိ ရဇနသာရုပ္ပံ အကတ္ဝာ ဩဋ္ဌဋ္ဌိဝဏ္ဏံ ကတ္ဝာ ဝိစရန္တိ။ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ ရဇနမ္ပိ န ဟောတိ ဒသစ္ဆိန္ဒနမ္ပိ ဩဝဋ္ဋိကဝိဇ္ဈနမ္ပိ, ကပ္ပမတ္တံ ကတ္ဝာ ဝဠဉ္ဇေန္တိ။ ပုန ဩဝဋ္ဋိကံ ဝိဇ္ဈိတ္ဝာ ကပ္ပံ န ကရောန္တိ။ တတော ဥဘယမ္ပိ အကတ္ဝာ ဒသာ ဆေတ္ဝာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဝိယ စရန္တိ။ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ ‘‘ကော ဣမိနာ အမ္ဟာကံ အတ္ထော’’တိ ခုဒ္ဒကံ ကာသာဝခဏ္ဍံ ဟတ္ထေ ဝာ ဂီဝာယ ဝာ ဗန္ဓန္တိ, ကေသေသု ဝာ အလ္လီယာပေန္တိ, ဒာရဘရဏံ ဝာ ကရောန္တာ ကသိတ္ဝာ ဝပိတ္ဝာ ဇီဝိကံ ကပ္ပေတ္ဝာ ဝိစရန္တိ။ တဒာ ဒက္ခိဏံ ဒေန္တာ သင္ဃံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဧတေသံ ဒေန္တိ။ ဣဒံ သန္ဓာယ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ – ‘‘ဘဝိသ္သန္တိ ခော, ပနာနန္ဒ, အနာဂတမဒ္ဓာနံ ဂောတ္ရဘုနော ကာသာဝကဏ္ဌာ ဒုသ္သီလာ ပာပဓမ္မာ, တေသု ဒုသ္သီလေသု သင္ဃံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဒာနံ ဒသ္သန္တိ, တဒာပာဟံ, အာနန္ဒ, သင္ဃဂတံ ဒက္ခိဏံ အသင္ခေယ္ယံ အပ္ပမေယ္ယံ ဝဒာမီ’’တိ (မ. နိ. ၃.၃၈၀)။ တတော ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ နာနာဝိဓာနိ ကမ္မာနိ ကရောန္တာ ‘‘ပပဉ္စော ဧသ, ကိံ ဣမိနာ အမ္ဟာက’’န္တိ ကာသာဝခဏ္ဍံ ဆိန္ဒိတ္ဝာ အရညေ ခိပန္တိ။ ဧတသ္မိံ ကာလေ လိင္ဂံ အန္တရဟိတံ နာမ ဟောတိ။ ကသ္သပဒသဗလသ္သ ကိရ ကာလတော ပဋ္ဌာယ ယောနကာနံ သေတဝတ္ထံ ပာရုပိတ္ဝာ စရဏံ စာရိတ္တံ ဇာတန္တိ။ ဣဒံ လိင္ဂအန္တရဓာနံ နာမ။

    Gacchante gacchante kāle cīvaraggahaṇaṃ pattaggahaṇaṃ sammiñjanapasāraṇaṃ ālokitavilokitaṃ na pāsādikaṃ hoti. Nigaṇṭhasamaṇā viya alābupattaṃ bhikkhū pattaṃ aggabāhāya pakkhipitvā ādāya vicaranti, ettāvatāpi liṅgaṃ anantarahitameva hoti. Gacchante gacchante pana kāle aggabāhato otāretvā hatthena vā sikkāya vā olambitvā vicaranti, cīvarampi rajanasāruppaṃ akatvā oṭṭhaṭṭhivaṇṇaṃ katvā vicaranti. Gacchante gacchante kāle rajanampi na hoti dasacchindanampi ovaṭṭikavijjhanampi, kappamattaṃ katvā vaḷañjenti. Puna ovaṭṭikaṃ vijjhitvā kappaṃ na karonti. Tato ubhayampi akatvā dasā chetvā paribbājakā viya caranti. Gacchante gacchante kāle ‘‘ko iminā amhākaṃ attho’’ti khuddakaṃ kāsāvakhaṇḍaṃ hatthe vā gīvāya vā bandhanti, kesesu vā allīyāpenti, dārabharaṇaṃ vā karontā kasitvā vapitvā jīvikaṃ kappetvā vicaranti. Tadā dakkhiṇaṃ dentā saṅghaṃ uddissa etesaṃ denti. Idaṃ sandhāya bhagavatā vuttaṃ – ‘‘bhavissanti kho, panānanda, anāgatamaddhānaṃ gotrabhuno kāsāvakaṇṭhā dussīlā pāpadhammā, tesu dussīlesu saṅghaṃ uddissa dānaṃ dassanti, tadāpāhaṃ, ānanda, saṅghagataṃ dakkhiṇaṃ asaṅkheyyaṃ appameyyaṃ vadāmī’’ti (ma. ni. 3.380). Tato gacchante kāle nānāvidhāni kammāni karontā ‘‘papañco esa, kiṃ iminā amhāka’’nti kāsāvakhaṇḍaṃ chinditvā araññe khipanti. Etasmiṃ kāle liṅgaṃ antarahitaṃ nāma hoti. Kassapadasabalassa kira kālato paṭṭhāya yonakānaṃ setavatthaṃ pārupitvā caraṇaṃ cārittaṃ jātanti. Idaṃ liṅgaantaradhānaṃ nāma.

    ဓာတုအန္တရဓာနံ ပန ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ – တီဏိ ပရိနိဗ္ဗာနာနိ, ကိလေသပရိနိဗ္ဗာနံ – ခန္ဓပရိနိဗ္ဗာနံ, ဓာတုပရိနိဗ္ဗာနန္တိ။ တတ္ထ ကိလေသပရိနိဗ္ဗာနံ ဗောဓိပလ္လင္ကေ အဟောသိ, ခန္ဓပရိနိဗ္ဗာနံ ကုသိနာရာယံ, ဓာတုပရိနိဗ္ဗာနံ အနာဂတေ ဘဝိသ္သတိ။ ကထံ? တတော တတ္ထ တတ္ထ သက္ကာရသမ္မာနံ အလဘမာနာ ဓာတုယော ဗုဒ္ဓာနံ အဓိဋ္ဌာနဗလေန သက္ကာရသမ္မာနလဘနကဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆန္တိ။ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ သဗ္ဗဋ္ဌာနေသု သက္ကာရသမ္မာနော န ဟောတိ။ သာသနသ္သ ဟိ ဩသက္ကနကာလေ ဣမသ္မိံ တမ္ဗပဏ္ဏိဒီပေ သဗ္ဗာ ဓာတုယော သန္နိပတိတ္ဝာ မဟာစေတိယံ, တတော နာဂဒီပေ ရာဇာယတနစေတိယံ, တတော ဗောဓိပလ္လင္ကံ ဂမိသ္သန္တိ။ နာဂဘဝနတောပိ ဒေဝလောကတောပိ ဗ္ရဟ္မလောကတောပိ ဓာတုယော မဟာဗောဓိပလ္လင္ကမေဝ ဂမိသ္သန္တိ။ သာသပမတ္တာပိ ဓာတု အန္တရာ န နသ္သိသ္သတိ။ သဗ္ဗာ ဓာတုယော မဟာဗောဓိမဏ္ဍေ သန္နိပတိတ္ဝာ ဗုဒ္ဓရူပံ ဂဟေတ္ဝာ ဗောဓိမဏ္ဍေ ပလ္လင္ကေန နိသိန္နဗုဒ္ဓသရီရသိရိံ ဒသ္သေန္တိ။ ဒ္ဝတ္တိံသ မဟာပုရိသလက္ခဏာနိ အသီတိ အနုဗ္ယဉ္ဇနာနိ ဗ္ယာမပ္ပဘာတိ သဗ္ဗံ ပရိပုဏ္ဏမေဝ ဟောတိ။ တတော ယမကပာဋိဟာရိယဒိဝသေ ဝိယ ပာဋိဟာရိယံ ကတ္ဝာ ဒသ္သေန္တိ။ တဒာ မနုသ္သဘူတသတ္တော နာမ တတ္ထ ဂတော နတ္ထိ, ဒသသဟသ္သစက္ကဝာဠေ ပန ဒေဝတာ သဗ္ဗာဝ သန္နိပတိတ္ဝာ ‘‘အဇ္ဇ ဒသဗလော ပရိနိဗ္ဗာယတိ, ဣတောဒာနိ ပဋ္ဌာယ အန္ဓကာရံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ ပရိဒေဝန္တိ။ အထ ဓာတုသရီရတော တေဇော သမုဋ္ဌာယ တံ သရီရံ အပဏ္ဏတ္တိကဘာဝံ ဂမေတိ။ ဓာတုသရီရတော သမုဋ္ဌိတာ ဇာလာ ယာဝ ဗ္ရဟ္မလောကာ ဥဂ္ဂစ္ဆိသ္သတိ, သာသပမတ္တာယ သေသာယပိ ဓာတုယာ သတိ ဧကဇာလာဝ ဘဝိသ္သတိ။ ဓာတူသု ပရိယာဒာနံ ဂတာသု ပစ္ဆိဇ္ဇိသ္သတိ။ ဧဝံ မဟန္တံ အာနုဘာဝံ ဒသ္သေတ္ဝာ ဓာတုယော အန္တရဓာယန္တိ။ တဒာ သန္နိပတိတာ ဒေဝသင္ဃာ ဗုဒ္ဓာနံ ပရိနိဗ္ဗုတဒိဝသေ ဝိယ ဒိဗ္ဗဂန္ဓမာလာတူရိယာဒီဟိ သက္ကာရံ ကတ္ဝာ တိက္ခတ္တုံ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ ဝန္ဒိတ္ဝာ ‘‘အနာဂတေ ဥပ္ပဇ္ဇနကံ ဗုဒ္ဓံ ပသ္သိတုံ လဘိသ္သာမ ဘဂဝာ’’တိ ဝတ္ဝာ သကသကဋ္ဌာနမေဝ ဂစ္ဆန္တိ။ ဣဒံ ဓာတုအန္တရဓာနံ နာမ။

    Dhātuantaradhānaṃ pana evaṃ veditabbaṃ – tīṇi parinibbānāni, kilesaparinibbānaṃ – khandhaparinibbānaṃ, dhātuparinibbānanti. Tattha kilesaparinibbānaṃ bodhipallaṅke ahosi, khandhaparinibbānaṃ kusinārāyaṃ, dhātuparinibbānaṃ anāgate bhavissati. Kathaṃ? Tato tattha tattha sakkārasammānaṃ alabhamānā dhātuyo buddhānaṃ adhiṭṭhānabalena sakkārasammānalabhanakaṭṭhānaṃ gacchanti. Gacchante gacchante kāle sabbaṭṭhānesu sakkārasammāno na hoti. Sāsanassa hi osakkanakāle imasmiṃ tambapaṇṇidīpe sabbā dhātuyo sannipatitvā mahācetiyaṃ, tato nāgadīpe rājāyatanacetiyaṃ, tato bodhipallaṅkaṃ gamissanti. Nāgabhavanatopi devalokatopi brahmalokatopi dhātuyo mahābodhipallaṅkameva gamissanti. Sāsapamattāpi dhātu antarā na nassissati. Sabbā dhātuyo mahābodhimaṇḍe sannipatitvā buddharūpaṃ gahetvā bodhimaṇḍe pallaṅkena nisinnabuddhasarīrasiriṃ dassenti. Dvattiṃsa mahāpurisalakkhaṇāni asīti anubyañjanāni byāmappabhāti sabbaṃ paripuṇṇameva hoti. Tato yamakapāṭihāriyadivase viya pāṭihāriyaṃ katvā dassenti. Tadā manussabhūtasatto nāma tattha gato natthi, dasasahassacakkavāḷe pana devatā sabbāva sannipatitvā ‘‘ajja dasabalo parinibbāyati, itodāni paṭṭhāya andhakāraṃ bhavissatī’’ti paridevanti. Atha dhātusarīrato tejo samuṭṭhāya taṃ sarīraṃ apaṇṇattikabhāvaṃ gameti. Dhātusarīrato samuṭṭhitā jālā yāva brahmalokā uggacchissati, sāsapamattāya sesāyapi dhātuyā sati ekajālāva bhavissati. Dhātūsu pariyādānaṃ gatāsu pacchijjissati. Evaṃ mahantaṃ ānubhāvaṃ dassetvā dhātuyo antaradhāyanti. Tadā sannipatitā devasaṅghā buddhānaṃ parinibbutadivase viya dibbagandhamālātūriyādīhi sakkāraṃ katvā tikkhattuṃ padakkhiṇaṃ katvā vanditvā ‘‘anāgate uppajjanakaṃ buddhaṃ passituṃ labhissāma bhagavā’’ti vatvā sakasakaṭṭhānameva gacchanti. Idaṃ dhātuantaradhānaṃ nāma.

    ဣမသ္သ ပဉ္စဝိဓသ္သ အန္တရဓာနသ္သ ပရိယတ္တိအန္တရဓာနမေဝ မူလံ။ ပရိယတ္တိယာ ဟိ အန္တရဟိတာယ ပဋိပတ္တိ အန္တရဓာယတိ, ပရိယတ္တိယာ ဌိတာယ ပဋိပတ္တိ ပတိဋ္ဌာတိ။ တေနေဝ ဣမသ္မိံ ဒီပေ စဏ္ဍာလတိသ္သမဟာဘယေ သက္ကော ဒေဝရာဇာ မဟာဥဠုမ္ပံ မာပေတ္ဝာ ဘိက္ခူနံ အာရောစာပေသိ ‘‘မဟန္တံ ဘယံ ဘဝိသ္သတိ, န သမ္မာ ဒေဝော ဝသ္သိသ္သတိ, ဘိက္ခူ ပစ္စယေဟိ ကိလမန္တာ ပရိယတ္တိံ သန္ဓာရေတုံ န သက္ခိသ္သန္တိ, ပရတီရံ ဂန္တ္ဝာ အယ္ယေဟိ ဇီဝိတံ ရက္ခိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဣမံ မဟာဥဠုမ္ပံ အာရုယ္ဟ ဂစ္ဆထ, ဘန္တေ။ ယေသံ ဧတ္ထ နိသဇ္ဇဋ္ဌာနံ နပ္ပဟောတိ, တေ ကဋ္ဌခဏ္ဍေပိ ဥရံ ဌပေတ္ဝာ ဂစ္ဆန္တု, သဗ္ဗေသမ္ပိ ဘယံ န ဘဝိသ္သတီ’’တိ။ တဒာ သမုဒ္ဒတီရံ ပတ္ဝာ သဋ္ဌိ ဘိက္ခူ ကတိကံ ကတ္ဝာ ‘‘အမ္ဟာကံ ဧတ္ထ ဂမနကိစ္စံ နတ္ထိ, မယံ ဣဓေဝ ဟုတ္ဝာ တေပိဋကံ ရက္ခိသ္သာမာ’’တိ တတော နိဝတ္တိတ္ဝာ ဒက္ခိဏမလယဇနပဒံ ဂန္တ္ဝာ ကန္ဒမူလပဏ္ဏေဟိ ဇီဝိကံ ကပ္ပေန္တာ ဝသိံသု။ ကာယေ ဝဟန္တေ နိသီဒိတ္ဝာ သဇ္ဈာယံ ကရောန္တိ, အဝဟန္တေ ဝာလိကံ ဥသ္သာရေတ္ဝာ ပရိဝာရေတ္ဝာ သီသာနိ ဧကဋ္ဌာနေ ကတ္ဝာ ပရိယတ္တိံ သမ္မသန္တိ။ ဣမိနာ နိယာမေန ဒ္ဝာဒသ သံဝစ္ဆရာနိ သာဋ္ဌကထံ တေပိဋကံ ပရိပုဏ္ဏံ ကတ္ဝာ ဓာရယိံသု။

    Imassa pañcavidhassa antaradhānassa pariyattiantaradhānameva mūlaṃ. Pariyattiyā hi antarahitāya paṭipatti antaradhāyati, pariyattiyā ṭhitāya paṭipatti patiṭṭhāti. Teneva imasmiṃ dīpe caṇḍālatissamahābhaye sakko devarājā mahāuḷumpaṃ māpetvā bhikkhūnaṃ ārocāpesi ‘‘mahantaṃ bhayaṃ bhavissati, na sammā devo vassissati, bhikkhū paccayehi kilamantā pariyattiṃ sandhāretuṃ na sakkhissanti, paratīraṃ gantvā ayyehi jīvitaṃ rakkhituṃ vaṭṭati. Imaṃ mahāuḷumpaṃ āruyha gacchatha, bhante. Yesaṃ ettha nisajjaṭṭhānaṃ nappahoti, te kaṭṭhakhaṇḍepi uraṃ ṭhapetvā gacchantu, sabbesampi bhayaṃ na bhavissatī’’ti. Tadā samuddatīraṃ patvā saṭṭhi bhikkhū katikaṃ katvā ‘‘amhākaṃ ettha gamanakiccaṃ natthi, mayaṃ idheva hutvā tepiṭakaṃ rakkhissāmā’’ti tato nivattitvā dakkhiṇamalayajanapadaṃ gantvā kandamūlapaṇṇehi jīvikaṃ kappentā vasiṃsu. Kāye vahante nisīditvā sajjhāyaṃ karonti, avahante vālikaṃ ussāretvā parivāretvā sīsāni ekaṭṭhāne katvā pariyattiṃ sammasanti. Iminā niyāmena dvādasa saṃvaccharāni sāṭṭhakathaṃ tepiṭakaṃ paripuṇṇaṃ katvā dhārayiṃsu.

    ဘယေ ဝူပသန္တေ သတ္တသတာ ဘိက္ခူ အတ္တနော ဂတဋ္ဌာနေ သာဋ္ဌကထေ တေပိဋကေ ဧကက္ခရမ္ပိ ဧကဗ္ယဉ္ဇနမ္ပိ အနာသေတ္ဝာ ဣမမေဝ ဒီပမာဂမ္မ ကလ္လဂာမဇနပဒေ မဏ္ဍလာရာမဝိဟာရံ ပဝိသိံသု။ ထေရာနံ အာဂမနပ္ပဝတ္တိံ သုတ္ဝာ ဣမသ္မိံ ဒီပေ ဩဟီနာ သဋ္ဌိ ဘိက္ခူ ‘‘ထေရေ ပသ္သိသ္သာမာ’’တိ ဂန္တ္ဝာ ထေရေဟိ သဒ္ဓိံ တေပိဋကံ သောဓေန္တာ ဧကက္ခရမ္ပိ ဧကဗ္ယဉ္ဇနမ္ပိ အသမေန္တံ နာမ န ပသ္သိံသု။ တသ္မိံ ဌာနေ ထေရာနံ အယံ ကထာ ဥဒပာဒိ ‘‘ပရိယတ္တိ နု ခော သာသနသ္သ မူလံ , ဥဒာဟု ပဋိပတ္တီ’’တိ။ ပံသုကူလိကတ္ထေရာ ‘‘ပဋိပတ္တိမူလ’’န္တိ အာဟံသု, ဓမ္မကထိကာ ‘‘ပရိယတ္တီ’’တိ ။ အထ နေ ထေရာ ‘‘တုမ္ဟာကံ ဒ္ဝိန္နမ္ပိ ဇနာနံ ဝစနမတ္တေနေဝ န ကရောမ, ဇိနဘာသိတံ သုတ္တံ အာဟရထာ’’တိ အာဟံသု။ သုတ္တံ အာဟရိတုံ န ဘာရောတိ ‘‘ဣမေ စ, သုဘဒ္ဒ , ဘိက္ခူ သမ္မာ ဝိဟရေယ္ယုံ, အသုညော လောကော အရဟန္တေဟိ အသ္သာတိ (ဒီ. နိ. ၂.၂၁၄)။ ပဋိပတ္တိမူလကံ, မဟာရာဇ, သတ္ထုသာသနံ ပဋိပတ္တိသာရကံ။ ပဋိပတ္တိယာ ဓရန္တာယ တိဋ္ဌတီ’’တိ (မိ. ပ. ၄.၁.၇) သုတ္တံ အာဟရိံသု။ ဣမံ သုတ္တံ သုတ္ဝာ ဓမ္မကထိကာ အတ္တနော ဝာဒဌပနတ္ထာယ ဣမံ သုတ္တံ အာဟရိံသု –

    Bhaye vūpasante sattasatā bhikkhū attano gataṭṭhāne sāṭṭhakathe tepiṭake ekakkharampi ekabyañjanampi anāsetvā imameva dīpamāgamma kallagāmajanapade maṇḍalārāmavihāraṃ pavisiṃsu. Therānaṃ āgamanappavattiṃ sutvā imasmiṃ dīpe ohīnā saṭṭhi bhikkhū ‘‘there passissāmā’’ti gantvā therehi saddhiṃ tepiṭakaṃ sodhentā ekakkharampi ekabyañjanampi asamentaṃ nāma na passiṃsu. Tasmiṃ ṭhāne therānaṃ ayaṃ kathā udapādi ‘‘pariyatti nu kho sāsanassa mūlaṃ , udāhu paṭipattī’’ti. Paṃsukūlikattherā ‘‘paṭipattimūla’’nti āhaṃsu, dhammakathikā ‘‘pariyattī’’ti . Atha ne therā ‘‘tumhākaṃ dvinnampi janānaṃ vacanamatteneva na karoma, jinabhāsitaṃ suttaṃ āharathā’’ti āhaṃsu. Suttaṃ āharituṃ na bhāroti ‘‘ime ca, subhadda , bhikkhū sammā vihareyyuṃ, asuñño loko arahantehi assāti (dī. ni. 2.214). Paṭipattimūlakaṃ, mahārāja, satthusāsanaṃ paṭipattisārakaṃ. Paṭipattiyā dharantāya tiṭṭhatī’’ti (mi. pa. 4.1.7) suttaṃ āhariṃsu. Imaṃ suttaṃ sutvā dhammakathikā attano vādaṭhapanatthāya imaṃ suttaṃ āhariṃsu –

    ‘‘ယာဝ တိဋ္ဌန္တိ သုတ္တန္တာ၊ ဝိနယော ယာဝ ဒိပ္ပတိ။

    ‘‘Yāva tiṭṭhanti suttantā, vinayo yāva dippati;

    တာဝ ဒက္ခန္တိ အာလောကံ၊ သူရိယေ အဗ္ဘုဋ္ဌိတေ ယထာ။

    Tāva dakkhanti ālokaṃ, sūriye abbhuṭṭhite yathā.

    ‘‘သုတ္တန္တေသု အသန္တေသု၊ ပမုဋ္ဌေ ဝိနယမ္ဟိ စ။

    ‘‘Suttantesu asantesu, pamuṭṭhe vinayamhi ca;

    တမော ဘဝိသ္သတိ လောကေ၊ သူရိယေ အတ္ထင္ဂတေ ယထာ။

    Tamo bhavissati loke, sūriye atthaṅgate yathā.

    ‘‘သုတ္တန္တေ ရက္ခိတေ သန္တေ၊ ပဋိပတ္တိ ဟောတိ ရက္ခိတာ။

    ‘‘Suttante rakkhite sante, paṭipatti hoti rakkhitā;

    ပဋိပတ္တိယံ ဌိတော ဓီရော၊ ယောဂက္ခေမာ န ဓံသတီ’’တိ။

    Paṭipattiyaṃ ṭhito dhīro, yogakkhemā na dhaṃsatī’’ti.

    ဣမသ္မိံ သုတ္တေ အာဟဋေ ပံသုကူလိကတ္ထေရာ တုဏ္ဟီ အဟေသုံ, ဓမ္မကထိကတ္ထေရာနံယေဝ ဝစနံ ပုရတော အဟောသိ။ ယထာ ဟိ ဂဝသတသ္သ ဝာ ဂဝသဟသ္သသ္သ ဝာ အန္တရေ ပဝေဏိပာလိကာယ ဓေနုယာ အသတိ သော ဝံသော သာ ပဝေဏိ န ဃဋီယတိ, ဧဝမေဝံ အာရဒ္ဓဝိပသ္သကာနံ ဘိက္ခူနံ သတေပိ သဟသ္သေပိ သံဝိဇ္ဇမာနေ ပရိယတ္တိယာ အသတိ အရိယမဂ္ဂပဋိဝေဓော နာမ န ဟောတိ။ ယထာ စ နိဓိကုမ္ဘိယာ ဇာနနတ္ထာယ ပာသာဏပိဋ္ဌေ အက္ခရေသု ဌပိတေသု ယာဝ အက္ခရာနိ ဓရန္တိ, တာဝ နိဓိကုမ္ဘိ နဋ္ဌာ နာမ န ဟောတိ။ ဧဝမေဝံ ပရိယတ္တိယာ ဓရမာနာယ သာသနံ အန္တရဟိတံ နာမ န ဟောတီတိ။

    Imasmiṃ sutte āhaṭe paṃsukūlikattherā tuṇhī ahesuṃ, dhammakathikattherānaṃyeva vacanaṃ purato ahosi. Yathā hi gavasatassa vā gavasahassassa vā antare paveṇipālikāya dhenuyā asati so vaṃso sā paveṇi na ghaṭīyati, evamevaṃ āraddhavipassakānaṃ bhikkhūnaṃ satepi sahassepi saṃvijjamāne pariyattiyā asati ariyamaggapaṭivedho nāma na hoti. Yathā ca nidhikumbhiyā jānanatthāya pāsāṇapiṭṭhe akkharesu ṭhapitesu yāva akkharāni dharanti, tāva nidhikumbhi naṭṭhā nāma na hoti. Evamevaṃ pariyattiyā dharamānāya sāsanaṃ antarahitaṃ nāma na hotīti.

    ဒုတိယပမာဒာဒိဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ။

    Dutiyapamādādivaggavaṇṇanā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၁၀. ဒုတိယပမာဒာဒိဝဂ္ဂော • 10. Dutiyapamādādivaggo

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁၀. ဒုတိယပမာဒာဒိဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ • 10. Dutiyapamādādivaggavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact