| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
10. දුතියපාපණිකසුත්‌තං
10. Dutiyapāpaṇikasuttaṃ
20. ‘‘තීහි , භික්‌ඛවෙ, අඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතො පාපණිකො නචිරස්‌සෙව මහත්‌තං වෙපුල්‌ලත්‌තං 1 පාපුණාති භොගෙසු. කතමෙහි තීහි? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, පාපණිකො චක්‌ඛුමා ච හොති විධුරො ච නිස්‌සයසම්‌පන්‌නො ච. කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, පාපණිකො චක්‌ඛුමා හොති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, පාපණිකො පණියං ජානාති – ‘ඉදං පණියං එවං කීතං, එවං වික්‌කයමානං 2, එත්‌තකං මූලං භවිස්‌සති, එත්‌තකො උදයො’ති 3. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, පාපණිකො චක්‌ඛුමා හොති.
20. ‘‘Tīhi , bhikkhave, aṅgehi samannāgato pāpaṇiko nacirasseva mahattaṃ vepullattaṃ 4 pāpuṇāti bhogesu. Katamehi tīhi? Idha, bhikkhave, pāpaṇiko cakkhumā ca hoti vidhuro ca nissayasampanno ca. Kathañca, bhikkhave, pāpaṇiko cakkhumā hoti? Idha, bhikkhave, pāpaṇiko paṇiyaṃ jānāti – ‘idaṃ paṇiyaṃ evaṃ kītaṃ, evaṃ vikkayamānaṃ 5, ettakaṃ mūlaṃ bhavissati, ettako udayo’ti 6. Evaṃ kho, bhikkhave, pāpaṇiko cakkhumā hoti.
‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, පාපණිකො විධුරො හොති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, පාපණිකො කුසලො හොති පණියං කෙතුඤ්‌ච වික්‌කෙතුඤ්‌ච. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, පාපණිකො විධුරො හොති.
‘‘Kathañca, bhikkhave, pāpaṇiko vidhuro hoti? Idha, bhikkhave, pāpaṇiko kusalo hoti paṇiyaṃ ketuñca vikketuñca. Evaṃ kho, bhikkhave, pāpaṇiko vidhuro hoti.
‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, පාපණිකො නිස්‌සයසම්‌පන්‌නො හොති? ඉධ භික්‌ඛවෙ , පාපණිකං යෙ තෙ ගහපතී වා ගහපතිපුත්‌තා වා අඩ්‌ඪා මහද්‌ධනා මහාභොගා තෙ එවං ජානන්‌ති – ‘අයං ඛො භවං පාපණිකො චක්‌ඛුමා විධුරො ච පටිබලො පුත්‌තදාරඤ්‌ච පොසෙතුං, අම්‌හාකඤ්‌ච කාලෙන කාලං අනුප්‌පදාතු’න්‌ති. තෙ නං භොගෙහි නිපතන්‌ති – ‘ඉතො, සම්‌ම පාපණික, භොගෙ කරිත්‌වා 7 පුත්‌තදාරඤ්‌ච පොසෙහි, අම්‌හාකඤ්‌ච කාලෙන කාලං අනුප්‌පදෙහී’ති. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, පාපණිකො නිස්‌සයසම්‌පන්‌නො හොති. ඉමෙහි ඛො, භික්‌ඛවෙ, තීහි අඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතො පාපණිකො නචිරස්‌සෙව මහත්‌තං වෙපුල්‌ලත්‌තං පාපුණාති භොගෙසු.
‘‘Kathañca, bhikkhave, pāpaṇiko nissayasampanno hoti? Idha bhikkhave , pāpaṇikaṃ ye te gahapatī vā gahapatiputtā vā aḍḍhā mahaddhanā mahābhogā te evaṃ jānanti – ‘ayaṃ kho bhavaṃ pāpaṇiko cakkhumā vidhuro ca paṭibalo puttadārañca posetuṃ, amhākañca kālena kālaṃ anuppadātu’nti. Te naṃ bhogehi nipatanti – ‘ito, samma pāpaṇika, bhoge karitvā 8 puttadārañca posehi, amhākañca kālena kālaṃ anuppadehī’ti. Evaṃ kho, bhikkhave, pāpaṇiko nissayasampanno hoti. Imehi kho, bhikkhave, tīhi aṅgehi samannāgato pāpaṇiko nacirasseva mahattaṃ vepullattaṃ pāpuṇāti bhogesu.
‘‘එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, තීහි ධම්‌මෙහි සමන්‌නාගතො භික්‌ඛු නචිරස්‌සෙව මහත්‌තං වෙපුල්‌ලත්‌තං පාපුණාති කුසලෙසු ධම්‌මෙසු. කතමෙහි තීහි? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු චක්‌ඛුමා ච හොති විධුරො ච නිස්‌සයසම්‌පන්‌නො ච. කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු චක්‌ඛුමා හොති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු ‘ඉදං දුක්‌ඛ’න්‌ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්‌ඛසමුදයො’ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්‌ඛනිරොධො’ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්‌ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා’ති යථාභූතං පජානාති. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු චක්‌ඛුමා හොති.
‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, tīhi dhammehi samannāgato bhikkhu nacirasseva mahattaṃ vepullattaṃ pāpuṇāti kusalesu dhammesu. Katamehi tīhi? Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhumā ca hoti vidhuro ca nissayasampanno ca. Kathañca, bhikkhave, bhikkhu cakkhumā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu cakkhumā hoti.
‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු විධුරො හොති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු ආරද්‌ධවීරියො විහරති අකුසලානං ධම්‌මානං පහානාය, කුසලානං ධම්‌මානං උපසම්‌පදාය, ථාමවා දළ්‌හපරක්‌කමො අනික්‌ඛිත්‌තධුරො කුසලෙසු ධම්‌මෙසු. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු විධුරො හොති.
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu vidhuro hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu āraddhavīriyo viharati akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya, thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu vidhuro hoti.
‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු නිස්‌සයසම්‌පන්‌නො හොති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු යෙ තෙ භික්‌ඛූ බහුස්‌සුතා ආගතාගමා ධම්‌මධරා විනයධරා මාතිකාධරා තෙ කාලෙන කාලං උපසඞ්‌කමිත්‌වා පරිපුච්‌ඡති පරිපඤ්‌හති – ‘ඉදං, භන්‌තෙ, කථං, ඉමස්‌ස කො අත්‌ථො’ති? තස්‌ස තෙ ආයස්‌මන්‌තො අවිවටඤ්‌චෙව විවරන්‌ති, අනුත්‌තානීකතඤ්‌ච උත්‌තානීකරොන්‌ති, අනෙකවිහිතෙසු ච කඞ්‌ඛාඨානියෙසු ධම්‌මෙසු කඞ්‌ඛං පටිවිනොදෙන්‌ති. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු නිස්‌සයසම්‌පන්‌නො හොති. ඉමෙහි ඛො, භික්‌ඛවෙ, තීහි ධම්‌මෙහි සමන්‌නාගතො භික්‌ඛු නචිරස්‌සෙව මහත්‌තං වෙපුල්‌ලත්‌තං පාපුණාති කුසලෙසු ධම්‌මෙසූ’’ති. දසමං.
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu nissayasampanno hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā te kālena kālaṃ upasaṅkamitvā paripucchati paripañhati – ‘idaṃ, bhante, kathaṃ, imassa ko attho’ti? Tassa te āyasmanto avivaṭañceva vivaranti, anuttānīkatañca uttānīkaronti, anekavihitesu ca kaṅkhāṭhāniyesu dhammesu kaṅkhaṃ paṭivinodenti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu nissayasampanno hoti. Imehi kho, bhikkhave, tīhi dhammehi samannāgato bhikkhu nacirasseva mahattaṃ vepullattaṃ pāpuṇāti kusalesu dhammesū’’ti. Dasamaṃ.
රථකාරවග්‌ගො දුතියො.
Rathakāravaggo dutiyo.
පඨමභාණවාරො නිට්‌ඨිතො.
Paṭhamabhāṇavāro niṭṭhito.
තස්‌සුද්‌දානං –
Tassuddānaṃ –
අපණ්‌ණකත්‌තා දෙවො ච, දුවෙ පාපණිකෙන චාති.
Apaṇṇakattā devo ca, duve pāpaṇikena cāti.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 10. දුතියපාපණිකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Dutiyapāpaṇikasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 10. දුතියපාපණිකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Dutiyapāpaṇikasuttavaṇṇanā
