| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
१०. दुतियपापणिकसुत्तवण्णना
10. Dutiyapāpaṇikasuttavaṇṇanā
२०. दसमे विसिट्ठधुरोति विसिट्ठधुरसम्पग्गाहो वीरियसम्पन्नो। ञाणवीरियायत्ता हि अत्थसिद्धियो। तेनाह ‘‘उत्तमधुरो’’तिआदि। विक्कायिकभण्डन्ति विक्कयेतब्बभण्डं। निक्खित्तधनेनाति निदहित्वा ठपितधनवसेन। वळञ्जनकवसेनाति दिवसे दिवसे दानूपभोगवसेन वळञ्जितब्बधनवसेन। उपभोगपरिभोगभण्डेनाति उपभोगपरिभोगूपकरणेन। निपतन्तीति निपातेन्ति, अत्तनो धनग्गहेन निपातवुत्तिके करोन्ति। तेनाह ‘‘निमन्तेन्ती’’ति।
20. Dasame visiṭṭhadhuroti visiṭṭhadhurasampaggāho vīriyasampanno. Ñāṇavīriyāyattā hi atthasiddhiyo. Tenāha ‘‘uttamadhuro’’tiādi. Vikkāyikabhaṇḍanti vikkayetabbabhaṇḍaṃ. Nikkhittadhanenāti nidahitvā ṭhapitadhanavasena. Vaḷañjanakavasenāti divase divase dānūpabhogavasena vaḷañjitabbadhanavasena. Upabhogaparibhogabhaṇḍenāti upabhogaparibhogūpakaraṇena. Nipatantīti nipātenti, attano dhanaggahena nipātavuttike karonti. Tenāha ‘‘nimantentī’’ti.
ञाणथामेनाति ञाणस्स थिरभावेन। ञाणपरक्कमेनाति ञाणसहितेन वीरियेन। दिट्ठधम्मिकसम्परायिकपरमत्थभेदञ्हि येन सुतेन इज्झति, तं सुतं नाम। उक्कट्ठनिद्देसेन दस्सेन्तो ‘‘एकनिकाय…पे॰… बहुस्सुता’’ति आह। आगतोति सुप्पवत्तिभावेन स्वागतो। तेनाह ‘‘पगुणो पवत्तितो’’ति। अभिधम्मे आगता कुसलादिक्खन्धादिभेदभिन्ना धम्मा सुत्तन्तपिटकेपि ओतरन्तीति ‘‘धम्मधराति सुत्तन्तपिटकधरा’’इच्चेव वुत्तं। न हि आभिधम्मिकभावेन विना निप्परियायतो सुत्तन्तपिटकञ्ञुता सम्भवति। द्वेमातिकाधराति भिक्खुभिक्खुनिमातिकावसेन द्वेमातिकाधराति वदन्ति, ‘‘विनयाभिधम्ममातिकाधरा’’ति युत्तं। परिपुच्छतीति सब्बभागेन पुच्छितब्बं पुच्छति। तेनाह ‘‘अत्थानत्थं कारणाकारणं पुच्छती’’ति। परिग्गण्हातीति विचारेति।
Ñāṇathāmenāti ñāṇassa thirabhāvena. Ñāṇaparakkamenāti ñāṇasahitena vīriyena. Diṭṭhadhammikasamparāyikaparamatthabhedañhi yena sutena ijjhati, taṃ sutaṃ nāma. Ukkaṭṭhaniddesena dassento ‘‘ekanikāya…pe… bahussutā’’ti āha. Āgatoti suppavattibhāvena svāgato. Tenāha ‘‘paguṇo pavattito’’ti. Abhidhamme āgatā kusalādikkhandhādibhedabhinnā dhammā suttantapiṭakepi otarantīti ‘‘dhammadharāti suttantapiṭakadharā’’icceva vuttaṃ. Na hi ābhidhammikabhāvena vinā nippariyāyato suttantapiṭakaññutā sambhavati. Dvemātikādharāti bhikkhubhikkhunimātikāvasena dvemātikādharāti vadanti, ‘‘vinayābhidhammamātikādharā’’ti yuttaṃ. Paripucchatīti sabbabhāgena pucchitabbaṃ pucchati. Tenāha ‘‘atthānatthaṃ kāraṇākāraṇaṃ pucchatī’’ti. Pariggaṇhātīti vicāreti.
न एवं अत्थो दट्ठब्बोति एवं देसनानुक्कमेन अत्थो न गहेतब्बो। अञ्ञो हि देसनाक्कमो वेनेय्यज्झासयवसेन पवत्तनतो, अञ्ञो पटिपत्तिक्कमो। हेट्ठिमेन वा परिच्छेदोति सीलसमाधिपञ्ञासङ्खातेसु तीसु भागेसु कत्थचि हेट्ठिमनयेन देसनाय परिच्छेदं वेदितब्बं सीलेन, कत्थचि उपरिमेन भागेन पञ्ञाय, कत्थचि द्वीहिपि भागेहि सीलपञ्ञावसेन। इध पन सुत्ते उपरिमेन भागेन परिच्छेदो वेदितब्बोति वत्वा तं दस्सेन्तो ‘‘तस्मा’’तिआदिमाह। यस्मा वा भगवा वेनेय्यज्झासयवसेन पठमं कल्याणमित्तं दस्सेन्तो अरहत्तं पवेदेत्वा ‘‘तयिदं अरहत्तं इमाय आरद्धवीरियताय होती’’ति दस्सेन्तो वीरियारम्भं पवेदेत्वा ‘‘स्वायं वीरियारम्भो इमिना कल्याणमित्तसन्निस्सयेन भवती’’ति दस्सेन्तो निस्सयसम्पत्तिं पवेदेति हेट्ठा दस्सितनिदस्सनानुरूपन्ति दट्ठब्बं।
Na evaṃ attho daṭṭhabboti evaṃ desanānukkamena attho na gahetabbo. Añño hi desanākkamo veneyyajjhāsayavasena pavattanato, añño paṭipattikkamo. Heṭṭhimena vā paricchedoti sīlasamādhipaññāsaṅkhātesu tīsu bhāgesu katthaci heṭṭhimanayena desanāya paricchedaṃ veditabbaṃ sīlena, katthaci uparimena bhāgena paññāya, katthaci dvīhipi bhāgehi sīlapaññāvasena. Idha pana sutte uparimena bhāgena paricchedo veditabboti vatvā taṃ dassento ‘‘tasmā’’tiādimāha. Yasmā vā bhagavā veneyyajjhāsayavasena paṭhamaṃ kalyāṇamittaṃ dassento arahattaṃ pavedetvā ‘‘tayidaṃ arahattaṃ imāya āraddhavīriyatāya hotī’’ti dassento vīriyārambhaṃ pavedetvā ‘‘svāyaṃ vīriyārambho iminā kalyāṇamittasannissayena bhavatī’’ti dassento nissayasampattiṃ pavedeti heṭṭhā dassitanidassanānurūpanti daṭṭhabbaṃ.
दुतियपापणिकसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Dutiyapāpaṇikasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
रथकारवग्गवण्णना निट्ठिता।
Rathakāravaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / १०. दुतियपापणिकसुत्तं • 10. Dutiyapāpaṇikasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / १०. दुतियपापणिकसुत्तवण्णना • 10. Dutiyapāpaṇikasuttavaṇṇanā
