| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
10. දුතියපාපණිකසුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Dutiyapāpaṇikasuttavaṇṇanā
20. දසමෙ චක්‌ඛුමාති පඤ්‌ඤාචක්‌ඛුනා චක්‌ඛුමා හොති. විධුරොති විසිට්‌ඨධුරො උත්‌තමධුරො ඤාණසම්‌පයුත්‌තෙන වීරියෙන සමන්‌නාගතො. නිස්‌සයසම්‌පන්‌නොති අවස්‌සයසම්‌පන්‌නො පතිට්‌ඨානසම්‌පන්‌නො. පණියන්‌ති වික්‌කායිකභණ්‌ඩං. එත්‌තකං මූලං භවිස්‌සති එත්‌තකො උදයොති තස්‌මිං ‘‘එවං කීතං එවං වික්‌කායමාන’’න්‌ති වුත්‌තපණියෙ යෙන කයෙන තං කීතං, තං කයසඞ්‌ඛාතං මූලං එත්‌තකං භවිස්‌සති. යො ච තස්‌මිං වික්‌කයමානෙ වික්‌කයො, තස්‌මිං වික්‌කයෙ එත්‌තකො උදයො භවිස්‌සති, එත්‌තිකා වඩ්‌ඪීති අත්‌ථො.
20. Dasame cakkhumāti paññācakkhunā cakkhumā hoti. Vidhuroti visiṭṭhadhuro uttamadhuro ñāṇasampayuttena vīriyena samannāgato. Nissayasampannoti avassayasampanno patiṭṭhānasampanno. Paṇiyanti vikkāyikabhaṇḍaṃ. Ettakaṃ mūlaṃ bhavissati ettako udayoti tasmiṃ ‘‘evaṃ kītaṃ evaṃ vikkāyamāna’’nti vuttapaṇiye yena kayena taṃ kītaṃ, taṃ kayasaṅkhātaṃ mūlaṃ ettakaṃ bhavissati. Yo ca tasmiṃ vikkayamāne vikkayo, tasmiṃ vikkaye ettako udayo bhavissati, ettikā vaḍḍhīti attho.
කුසලො හොති පණියං කෙතුඤ්‌ච වික්‌කෙතුඤ්‌චාති සුලභට්‌ඨානං ගන්‌ත්‌වා කිණන්‌තො දුල්‌ලභට්‌ඨානං ගන්‌ත්‌වා වික්‌කිණන්‌තො ච එත්‌ථ කුසලො නාම හොති, දසගුණම්‌පි වීසතිගුණම්‌පි ලාභං ලභති.
Kusalo hoti paṇiyaṃ ketuñca vikketuñcāti sulabhaṭṭhānaṃ gantvā kiṇanto dullabhaṭṭhānaṃ gantvā vikkiṇanto ca ettha kusalo nāma hoti, dasaguṇampi vīsatiguṇampi lābhaṃ labhati.
අඩ්‌ඪාති ඉස්‌සරා බහුනා නික්‌ඛිත්‌තධනෙන සමන්‌නාගතා. මහද්‌ධනාති වළඤ්‌ජනකවසෙන මහද්‌ධනා . මහාභොගාති උපභොගපරිභොගභණ්‌ඩෙන මහාභොගා. පටිබලොති කායබලෙන චෙව ඤාණබලෙන ච සමන්‌නාගතත්‌තා සමත්‌ථො. අම්‌හාකඤ්‌ච කාලෙන කාලං අනුප්‌පදාතුන්‌ති අම්‌හාකඤ්‌ච ගහිතධනමූලිකං වඩ්‌ඪිං කාලෙන කාලං අනුප්‌පදාතුං. නිපතන්‌තීති නිමන්‌තෙන්‌ති. නිපාතෙන්‌තීතිපි පාඨො, අයමෙව අත්‌ථො.
Aḍḍhāti issarā bahunā nikkhittadhanena samannāgatā. Mahaddhanāti vaḷañjanakavasena mahaddhanā . Mahābhogāti upabhogaparibhogabhaṇḍena mahābhogā. Paṭibaloti kāyabalena ceva ñāṇabalena ca samannāgatattā samattho. Amhākañca kālena kālaṃ anuppadātunti amhākañca gahitadhanamūlikaṃ vaḍḍhiṃ kālena kālaṃ anuppadātuṃ. Nipatantīti nimantenti. Nipātentītipi pāṭho, ayameva attho.
කුසලානං ධම්‌මානං උපසම්‌පදායාති කුසලධම්‌මානං සම්‌පාදනත්‌ථාය පටිලාභත්‌ථාය. ථාමවාති ඤාණථාමෙන සමන්‌නාගතො. දළ්‌හපරක්‌කමොති ථිරෙන ඤාණපරක්‌කමෙන සමන්‌නාගතො. අනික්‌ඛිත්‌තධුරොති ‘‘අග්‌ගමග්‌ගං අපාපුණිත්‌වා ඉමං වීරියධුරං න ඨපෙස්‌සාමී’’ති එවං අට්‌ඨපිතධුරො.
Kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāyāti kusaladhammānaṃ sampādanatthāya paṭilābhatthāya. Thāmavāti ñāṇathāmena samannāgato. Daḷhaparakkamoti thirena ñāṇaparakkamena samannāgato. Anikkhittadhuroti ‘‘aggamaggaṃ apāpuṇitvā imaṃ vīriyadhuraṃ na ṭhapessāmī’’ti evaṃ aṭṭhapitadhuro.
බහුස්‌සුතාති එකනිකායාදිවසෙන බහු බුද්‌ධවචනං සුතං එතෙසන්‌ති බහුස්‌සුතා. ආගතාගමාති එකො නිකායො එකො ආගමො නාම, ද්‌වෙ නිකායා ද්‌වෙ ආගමා නාම, පඤ්‌ච නිකායා පඤ්‌ච ආගමා නාම, එතෙසු ආගමෙසු යෙසං එකොපි ආගමො ආගතො පගුණො පවත්‌තිතො, තෙ ආගතාගමා නාම. ධම්‌මධරාති සුත්‌තන්‌තපිටකධරා. විනයධරාති විනයපිටකධරා. මාතිකාධරාති ද්‌වෙමාතිකාධරා. පරිපුච්‌ඡතීති අත්‌ථානත්‌ථං කාරණාකාරණං පුච්‌ඡති. පරිපඤ්‌හතීති ‘‘ඉමං නාම පුච්‌ඡිස්‌සාමී’’ති අඤ්‌ඤාති තුලෙති පරිග්‌ගණ්‌හාති. සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානත්‌ථමෙව.
Bahussutāti ekanikāyādivasena bahu buddhavacanaṃ sutaṃ etesanti bahussutā. Āgatāgamāti eko nikāyo eko āgamo nāma, dve nikāyā dve āgamā nāma, pañca nikāyā pañca āgamā nāma, etesu āgamesu yesaṃ ekopi āgamo āgato paguṇo pavattito, te āgatāgamā nāma. Dhammadharāti suttantapiṭakadharā. Vinayadharāti vinayapiṭakadharā. Mātikādharāti dvemātikādharā. Paripucchatīti atthānatthaṃ kāraṇākāraṇaṃ pucchati. Paripañhatīti ‘‘imaṃ nāma pucchissāmī’’ti aññāti tuleti pariggaṇhāti. Sesamettha uttānatthameva.
ඉමස්‌මිං පන සුත්‌තෙ පඨමං පඤ්‌ඤා ආගතා, පච්‌ඡා වීරියඤ්‌ච කල්‍යාණමිත්‌තසෙවනා ච. තත්‌ථ පඨමං අරහත්‌තං පත්‌වා පච්‌ඡා වීරියං කත්‌වා කල්‍යාණමිත්‌තා සෙවිතබ්‌බාති න එවං අත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො, දෙසනාය නාම හෙට්‌ඨිමෙන වා පරිච්‌ඡෙදො හොති උපරිමෙන වා ද්‌වීහිපි වා කොටීහි. ඉධ පන උපරිමෙන පරිච්‌ඡෙදො වෙදිතබ්‌බො. තස්‌මා කථෙන්‌තෙන පඨමං කල්‍යාණමිත්‌තඋපනිස්‌සයං දස්‌සෙත්‌වා මජ්‌ඣෙ වීරියං දස්‌සෙත්‌වා පච්‌ඡා අරහත්‌තං කථෙතබ්‌බන්‌ති.
Imasmiṃ pana sutte paṭhamaṃ paññā āgatā, pacchā vīriyañca kalyāṇamittasevanā ca. Tattha paṭhamaṃ arahattaṃ patvā pacchā vīriyaṃ katvā kalyāṇamittā sevitabbāti na evaṃ attho daṭṭhabbo, desanāya nāma heṭṭhimena vā paricchedo hoti uparimena vā dvīhipi vā koṭīhi. Idha pana uparimena paricchedo veditabbo. Tasmā kathentena paṭhamaṃ kalyāṇamittaupanissayaṃ dassetvā majjhe vīriyaṃ dassetvā pacchā arahattaṃ kathetabbanti.
රථකාරවග්‌ගො දුතියො.
Rathakāravaggo dutiyo.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 10. දුතියපාපණිකසුත්‌තං • 10. Dutiyapāpaṇikasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 10. දුතියපාපණිකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Dutiyapāpaṇikasuttavaṇṇanā
