Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
൧൦. ദുതിയപാപണികസുത്തവണ്ണനാ
10. Dutiyapāpaṇikasuttavaṇṇanā
൨൦. ദസമേ വിസിട്ഠധുരോതി വിസിട്ഠധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയസമ്പന്നോ. ഞാണവീരിയായത്താ ഹി അത്ഥസിദ്ധിയോ. തേനാഹ ‘‘ഉത്തമധുരോ’’തിആദി. വിക്കായികഭണ്ഡന്തി വിക്കയേതബ്ബഭണ്ഡം. നിക്ഖിത്തധനേനാതി നിദഹിത്വാ ഠപിതധനവസേന. വളഞ്ജനകവസേനാതി ദിവസേ ദിവസേ ദാനൂപഭോഗവസേന വളഞ്ജിതബ്ബധനവസേന. ഉപഭോഗപരിഭോഗഭണ്ഡേനാതി ഉപഭോഗപരിഭോഗൂപകരണേന. നിപതന്തീതി നിപാതേന്തി, അത്തനോ ധനഗ്ഗഹേന നിപാതവുത്തികേ കരോന്തി. തേനാഹ ‘‘നിമന്തേന്തീ’’തി.
20. Dasame visiṭṭhadhuroti visiṭṭhadhurasampaggāho vīriyasampanno. Ñāṇavīriyāyattā hi atthasiddhiyo. Tenāha ‘‘uttamadhuro’’tiādi. Vikkāyikabhaṇḍanti vikkayetabbabhaṇḍaṃ. Nikkhittadhanenāti nidahitvā ṭhapitadhanavasena. Vaḷañjanakavasenāti divase divase dānūpabhogavasena vaḷañjitabbadhanavasena. Upabhogaparibhogabhaṇḍenāti upabhogaparibhogūpakaraṇena. Nipatantīti nipātenti, attano dhanaggahena nipātavuttike karonti. Tenāha ‘‘nimantentī’’ti.
ഞാണഥാമേനാതി ഞാണസ്സ ഥിരഭാവേന. ഞാണപരക്കമേനാതി ഞാണസഹിതേന വീരിയേന. ദിട്ഠധമ്മികസമ്പരായികപരമത്ഥഭേദഞ്ഹി യേന സുതേന ഇജ്ഝതി, തം സുതം നാമ. ഉക്കട്ഠനിദ്ദേസേന ദസ്സേന്തോ ‘‘ഏകനികായ…പേ॰… ബഹുസ്സുതാ’’തി ആഹ. ആഗതോതി സുപ്പവത്തിഭാവേന സ്വാഗതോ. തേനാഹ ‘‘പഗുണോ പവത്തിതോ’’തി. അഭിധമ്മേ ആഗതാ കുസലാദിക്ഖന്ധാദിഭേദഭിന്നാ ധമ്മാ സുത്തന്തപിടകേപി ഓതരന്തീതി ‘‘ധമ്മധരാതി സുത്തന്തപിടകധരാ’’ഇച്ചേവ വുത്തം. ന ഹി ആഭിധമ്മികഭാവേന വിനാ നിപ്പരിയായതോ സുത്തന്തപിടകഞ്ഞുതാ സമ്ഭവതി. ദ്വേമാതികാധരാതി ഭിക്ഖുഭിക്ഖുനിമാതികാവസേന ദ്വേമാതികാധരാതി വദന്തി, ‘‘വിനയാഭിധമ്മമാതികാധരാ’’തി യുത്തം. പരിപുച്ഛതീതി സബ്ബഭാഗേന പുച്ഛിതബ്ബം പുച്ഛതി. തേനാഹ ‘‘അത്ഥാനത്ഥം കാരണാകാരണം പുച്ഛതീ’’തി. പരിഗ്ഗണ്ഹാതീതി വിചാരേതി.
Ñāṇathāmenāti ñāṇassa thirabhāvena. Ñāṇaparakkamenāti ñāṇasahitena vīriyena. Diṭṭhadhammikasamparāyikaparamatthabhedañhi yena sutena ijjhati, taṃ sutaṃ nāma. Ukkaṭṭhaniddesena dassento ‘‘ekanikāya…pe… bahussutā’’ti āha. Āgatoti suppavattibhāvena svāgato. Tenāha ‘‘paguṇo pavattito’’ti. Abhidhamme āgatā kusalādikkhandhādibhedabhinnā dhammā suttantapiṭakepi otarantīti ‘‘dhammadharāti suttantapiṭakadharā’’icceva vuttaṃ. Na hi ābhidhammikabhāvena vinā nippariyāyato suttantapiṭakaññutā sambhavati. Dvemātikādharāti bhikkhubhikkhunimātikāvasena dvemātikādharāti vadanti, ‘‘vinayābhidhammamātikādharā’’ti yuttaṃ. Paripucchatīti sabbabhāgena pucchitabbaṃ pucchati. Tenāha ‘‘atthānatthaṃ kāraṇākāraṇaṃ pucchatī’’ti. Pariggaṇhātīti vicāreti.
ന ഏവം അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോതി ഏവം ദേസനാനുക്കമേന അത്ഥോ ന ഗഹേതബ്ബോ. അഞ്ഞോ ഹി ദേസനാക്കമോ വേനേയ്യജ്ഝാസയവസേന പവത്തനതോ, അഞ്ഞോ പടിപത്തിക്കമോ. ഹേട്ഠിമേന വാ പരിച്ഛേദോതി സീലസമാധിപഞ്ഞാസങ്ഖാതേസു തീസു ഭാഗേസു കത്ഥചി ഹേട്ഠിമനയേന ദേസനായ പരിച്ഛേദം വേദിതബ്ബം സീലേന, കത്ഥചി ഉപരിമേന ഭാഗേന പഞ്ഞായ, കത്ഥചി ദ്വീഹിപി ഭാഗേഹി സീലപഞ്ഞാവസേന. ഇധ പന സുത്തേ ഉപരിമേന ഭാഗേന പരിച്ഛേദോ വേദിതബ്ബോതി വത്വാ തം ദസ്സേന്തോ ‘‘തസ്മാ’’തിആദിമാഹ. യസ്മാ വാ ഭഗവാ വേനേയ്യജ്ഝാസയവസേന പഠമം കല്യാണമിത്തം ദസ്സേന്തോ അരഹത്തം പവേദേത്വാ ‘‘തയിദം അരഹത്തം ഇമായ ആരദ്ധവീരിയതായ ഹോതീ’’തി ദസ്സേന്തോ വീരിയാരമ്ഭം പവേദേത്വാ ‘‘സ്വായം വീരിയാരമ്ഭോ ഇമിനാ കല്യാണമിത്തസന്നിസ്സയേന ഭവതീ’’തി ദസ്സേന്തോ നിസ്സയസമ്പത്തിം പവേദേതി ഹേട്ഠാ ദസ്സിതനിദസ്സനാനുരൂപന്തി ദട്ഠബ്ബം.
Na evaṃ attho daṭṭhabboti evaṃ desanānukkamena attho na gahetabbo. Añño hi desanākkamo veneyyajjhāsayavasena pavattanato, añño paṭipattikkamo. Heṭṭhimena vā paricchedoti sīlasamādhipaññāsaṅkhātesu tīsu bhāgesu katthaci heṭṭhimanayena desanāya paricchedaṃ veditabbaṃ sīlena, katthaci uparimena bhāgena paññāya, katthaci dvīhipi bhāgehi sīlapaññāvasena. Idha pana sutte uparimena bhāgena paricchedo veditabboti vatvā taṃ dassento ‘‘tasmā’’tiādimāha. Yasmā vā bhagavā veneyyajjhāsayavasena paṭhamaṃ kalyāṇamittaṃ dassento arahattaṃ pavedetvā ‘‘tayidaṃ arahattaṃ imāya āraddhavīriyatāya hotī’’ti dassento vīriyārambhaṃ pavedetvā ‘‘svāyaṃ vīriyārambho iminā kalyāṇamittasannissayena bhavatī’’ti dassento nissayasampattiṃ pavedeti heṭṭhā dassitanidassanānurūpanti daṭṭhabbaṃ.
ദുതിയപാപണികസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Dutiyapāpaṇikasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
രഥകാരവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Rathakāravaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൧൦. ദുതിയപാപണികസുത്തം • 10. Dutiyapāpaṇikasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. ദുതിയപാപണികസുത്തവണ്ണനാ • 10. Dutiyapāpaṇikasuttavaṇṇanā