Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိနယဝိနိစ္ဆယ-ဥတ္တရဝိနိစ္ဆယ • Vinayavinicchaya-uttaravinicchaya |
ဒုတိယပာရာဇိကကထာ
Dutiyapārājikakathā
၃၉.
39.
အာဒိယန္တော ဟရန္တောဝ-ဟရန္တော ဣရိယာပထံ။
Ādiyanto harantova-haranto iriyāpathaṃ;
ဝိကောပေန္တော တထာ ဌာနာ၊ စာဝေန္တောပိ ပရာဇိတော။
Vikopento tathā ṭhānā, cāventopi parājito.
၄၀.
40.
တတ္ထ နာနေကဘဏ္ဍာနံ၊ ပဉ္စကာနံ ဝသာ ပန။
Tattha nānekabhaṇḍānaṃ, pañcakānaṃ vasā pana;
အဝဟာရာ ဒသေဝေတေ၊ ဝိညာတဗ္ဗာ ဝိဘာဝိနာ။
Avahārā dasevete, viññātabbā vibhāvinā.
၄၁.
41.
သာဟတ္ထာဏတ္တိကော စေဝ၊ နိသ္သဂ္ဂော အတ္ထသာဓကော။
Sāhatthāṇattiko ceva, nissaggo atthasādhako;
ဓုရနိက္ခေပနဉ္စာတိ၊ ဣဒံ သာဟတ္ထပဉ္စကံ။
Dhuranikkhepanañcāti, idaṃ sāhatthapañcakaṃ.
၄၂.
42.
ပုဗ္ဗသဟပယောဂော စ၊ သံဝိဒာဟရဏမ္ပိ စ။
Pubbasahapayogo ca, saṃvidāharaṇampi ca;
သင္ကေတကမ္မံ နေမိတ္တံ၊ ပုဗ္ဗယောဂာဒိပဉ္စကံ။
Saṅketakammaṃ nemittaṃ, pubbayogādipañcakaṃ.
၄၃.
43.
ထေယ္ယပသယ္ဟပရိကပ္ပ-ပဋိစ္ဆန္နကုသာဒိကာ။
Theyyapasayhaparikappa-paṭicchannakusādikā;
အဝဟာရာ ဣမေ ပဉ္စ၊ ဝေဒိတဗ္ဗာဝ ဝိညုနာ။
Avahārā ime pañca, veditabbāva viññunā.
၄၄.
44.
ဝတ္ထုကာလဂ္ဃဒေသေ စ၊ ပရိဘောဂဉ္စ ပဉ္စပိ။
Vatthukālagghadese ca, paribhogañca pañcapi;
ဉတ္ဝာ ဧတာနိ ကာတဗ္ဗော၊ ပဏ္ဍိတေန ဝိနိစ္ဆယော။
Ñatvā etāni kātabbo, paṇḍitena vinicchayo.
၄၅.
45.
ဒုတိယံ ဝာပိ ကုဒ္ဒာလံ၊ ပိဋကံ ပရိယေသတော။
Dutiyaṃ vāpi kuddālaṃ, piṭakaṃ pariyesato;
ဂစ္ဆတော ထေယ္ယစိတ္တေန၊ ဒုက္ကဋံ ပုဗ္ဗယောဂတော။
Gacchato theyyacittena, dukkaṭaṃ pubbayogato.
၄၆.
46.
တတ္ထဇာတကကဋ္ဌံ ဝာ၊ လတံ ဝာ ဆိန္ဒတော ပန။
Tatthajātakakaṭṭhaṃ vā, lataṃ vā chindato pana;
ဒုက္ကဋံ ဥဘယတ္ထာပိ၊ ဝုတ္တံ သဟပယောဂတော။
Dukkaṭaṃ ubhayatthāpi, vuttaṃ sahapayogato.
၄၇.
47.
ပထဝိံ ခဏတော ဝာပိ၊ ဗ္ယူဟတော ပံသုမေဝ ဝာ။
Pathaviṃ khaṇato vāpi, byūhato paṃsumeva vā;
အာမသန္တသ္သ ဝာ ကုမ္ဘိံ၊ ဟောတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋံ။
Āmasantassa vā kumbhiṃ, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
၄၈.
48.
မုခေ ပာသံ ပဝေသေတ္ဝာ၊ ခာဏုကေ ဗဒ္ဓကုမ္ဘိယာ။
Mukhe pāsaṃ pavesetvā, khāṇuke baddhakumbhiyā;
ဗန္ဓနာနံ ဝသာ ဉေယ္ယော၊ ဌာနဘေဒော ဝိဇာနတာ။
Bandhanānaṃ vasā ñeyyo, ṭhānabhedo vijānatā.
၄၉.
49.
ဒ္ဝေ ဌာနာနိ ပနေကသ္မိံ၊ ခာဏုကေ ဗဒ္ဓကုမ္ဘိယာ။
Dve ṭhānāni panekasmiṃ, khāṇuke baddhakumbhiyā;
ဝလယံ ရုက္ခမူလသ္မိံ၊ ပဝေသေတ္ဝာ ကတာယ ဝာ။
Valayaṃ rukkhamūlasmiṃ, pavesetvā katāya vā.
၅၀.
50.
ဥဒ္ဓရန္တသ္သ ခာဏုံ ဝာ၊ ဆိန္ဒတော သင္ခလိမ္ပိ ဝာ။
Uddharantassa khāṇuṃ vā, chindato saṅkhalimpi vā;
ထုလ္လစ္စယံ တတော ကုမ္ဘိံ၊ ဌာနာ စာဝေတိ စေ စုတော။
Thullaccayaṃ tato kumbhiṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
၅၁.
51.
ပဌမံ ပန ကုမ္ဘိံ ဝာ၊ ဥဒ္ဓရိတ္ဝာ တထာ ပုန။
Paṭhamaṃ pana kumbhiṃ vā, uddharitvā tathā puna;
ဌာနာ စာဝေတိ ခာဏုံ ဝာ၊ သင္ခလိံ ဝာပိ သော နယော။
Ṭhānā cāveti khāṇuṃ vā, saṅkhaliṃ vāpi so nayo.
၅၂.
52.
ဣတော စိတော စ ဃံသန္တော၊ မူလေ သာရေတိ ရက္ခတိ။
Ito cito ca ghaṃsanto, mūle sāreti rakkhati;
ဝလယံ ခေဂတံ တတ္ထ၊ ကရောန္တောဝ ပရာဇိတော။
Valayaṃ khegataṃ tattha, karontova parājito.
၅၃.
53.
ဇာတံ ဆိန္ဒတိ စေ ရုက္ခံ၊ ဒုက္ကဋံ ကုမ္ဘိမတ္ထကေ။
Jātaṃ chindati ce rukkhaṃ, dukkaṭaṃ kumbhimatthake;
သမီပေ ဆိန္ဒတော တသ္သ၊ ပာစိတ္တိယမတတ္ထဇံ။
Samīpe chindato tassa, pācittiyamatatthajaṃ.
၅၄.
54.
အန္တောကုမ္ဘိဂတံ ဘဏ္ဍံ၊ ဖန္ဒာပေတိ သစေ ပန။
Antokumbhigataṃ bhaṇḍaṃ, phandāpeti sace pana;
အပဗ္ယူဟေတိ တတ္ထေဝ၊ တသ္သ ထုလ္လစ္စယံ သိယာ။
Apabyūheti tattheva, tassa thullaccayaṃ siyā.
၅၅.
55.
ဟရန္တော ကုမ္ဘိယာ ဘဏ္ဍံ၊ မုဋ္ဌိံ ဆိန္ဒတိ အတ္တနော။
Haranto kumbhiyā bhaṇḍaṃ, muṭṭhiṃ chindati attano;
ဘာဇနေ ဝာ ဂတံ ကတ္ဝာ၊ ဟောတိ ဘိက္ခု ပရာဇိတော။
Bhājane vā gataṃ katvā, hoti bhikkhu parājito.
၅၆.
56.
ဟာရံ ဝာ ပန ပာမင္ဂံ၊ သုတ္တာရုဠ္ဟံ တု ကုမ္ဘိယာ။
Hāraṃ vā pana pāmaṅgaṃ, suttāruḷhaṃ tu kumbhiyā;
ဖန္ဒာပေတိ ယထာဝတ္ထုံ၊ ဌာနာ စာဝေတိ စေ စုတော။
Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
၅၇.
57.
သပ္ပိအာဒီသု ယံ ကိဉ္စိ၊ ပိဝတော ပာဒပူရဏံ။
Sappiādīsu yaṃ kiñci, pivato pādapūraṇaṃ;
ဧကေနေဝ ပယောဂေန၊ ပီတမတ္တေ ပရာဇယော။
Ekeneva payogena, pītamatte parājayo.
၅၈.
58.
ကတ္ဝာဝ ဓုရနိက္ခေပံ၊ ပိဝန္တသ္သ ပုနပ္ပုနံ။
Katvāva dhuranikkhepaṃ, pivantassa punappunaṃ;
သကလမ္ပိ စ တံ ကုမ္ဘိံ၊ ပိဝတော န ပရာဇယော။
Sakalampi ca taṃ kumbhiṃ, pivato na parājayo.
၅၉.
59.
သစေ ခိပတိ ယံ ကိဉ္စိ၊ ဘဏ္ဍကံ တေလကုမ္ဘိယံ။
Sace khipati yaṃ kiñci, bhaṇḍakaṃ telakumbhiyaṃ;
တံ ပာဒဂ္ဃနကံ တေလံ၊ ဓုဝံ ပိဝတိ တာဝဒေ။
Taṃ pādagghanakaṃ telaṃ, dhuvaṃ pivati tāvade.
၆၀.
60.
ဟတ္ထတော မုတ္တမတ္တေဝ၊ ထေယ္ယစိတ္တော ဝိနသ္သတိ။
Hatthato muttamatteva, theyyacitto vinassati;
အာဝိဉ္ဇေတ္ဝာပိ ဝာ ကုမ္ဘိံ၊ တေလံ ဂာဠေတိ စေ တထာ။
Āviñjetvāpi vā kumbhiṃ, telaṃ gāḷeti ce tathā.
၆၁.
61.
တေလသ္သာကိရဏံ ဉတ္ဝာ၊ ခိတ္တံ ရိတ္တာယ ကုမ္ဘိယာ။
Telassākiraṇaṃ ñatvā, khittaṃ rittāya kumbhiyā;
ပီတံ တေလဉ္စ တံ ဘဏ္ဍံ၊ ဥဒ္ဓရန္တောဝ ဓံသိတော။
Pītaṃ telañca taṃ bhaṇḍaṃ, uddharantova dhaṃsito.
၆၂.
62.
တတ္ထေဝ ဘိန္ဒတော တေလံ၊ ဆဍ္ဍေန္တသ္သ တထေဝ စ။
Tattheva bhindato telaṃ, chaḍḍentassa tatheva ca;
ဈာပေန္တသ္သ အဘောဂံ ဝာ၊ ကရောန္တသ္သ စ ဒုက္ကဋံ။
Jhāpentassa abhogaṃ vā, karontassa ca dukkaṭaṃ.
ဘူမဋ္ဌကထာ။
Bhūmaṭṭhakathā.
၆၃.
63.
ဌပိတံ ပတ္ထရိတ္ဝာ စ၊ သာဋကတ္ထရဏာဒိကံ။
Ṭhapitaṃ pattharitvā ca, sāṭakattharaṇādikaṃ;
ဝေဌေတ္ဝာ ဥဒ္ဓရန္တသ္သ၊ မုတ္တေ ဌာနာ ပရာဘဝော။
Veṭhetvā uddharantassa, mutte ṭhānā parābhavo.
၆၄.
64.
ဩရိမန္တေန ဝာ ဖုဋ္ဌ-မောကာသံ ပာရိမန္တတော။
Orimantena vā phuṭṭha-mokāsaṃ pārimantato;
ပာရာဇိကမတိက္ကန္တေ၊ ကဍ္ဎတော ဥဇုကမ္ပိ ဝာ။
Pārājikamatikkante, kaḍḍhato ujukampi vā.
ထလဋ္ဌကထာ။
Thalaṭṭhakathā.
၆၅.
65.
ပုရတော မုခတုဏ္ဍဉ္စ၊ ကလာပဂ္ဂဉ္စ ပစ္ဆတော။
Purato mukhatuṇḍañca, kalāpaggañca pacchato;
ဒ္ဝီသု ပသ္သေသု ပက္ခန္တော၊ ဟေဋ္ဌာ ပာဒနခာ တထာ။
Dvīsu passesu pakkhanto, heṭṭhā pādanakhā tathā.
၆၆.
66.
ဥဒ္ဓဉ္စာပိ သိခဂ္ဂန္တိ၊ ဂဂနေ ဂစ္ဆတော ပန။
Uddhañcāpi sikhagganti, gagane gacchato pana;
မောရသ္သ ဆ ပရိစ္ဆေဒာ၊ ဝေဒိတဗ္ဗာ ဝိဘာဝိနာ။
Morassa cha paricchedā, veditabbā vibhāvinā.
၆၇.
67.
ဘိက္ခု ‘‘သသ္သာမိကံ မောရံ၊ ဂဟေသ္သာမီ’’တိ ခေဂတံ။
Bhikkhu ‘‘sassāmikaṃ moraṃ, gahessāmī’’ti khegataṃ;
ဟတ္ထံ ဝာပိ ပသာရေတိ၊ ပုရတော ဝာသ္သ တိဋ္ဌတိ။
Hatthaṃ vāpi pasāreti, purato vāssa tiṭṭhati.
၆၈.
68.
မောရောပိ ဂဂနေ ပက္ခေ၊ စာရေတိ န စ ဂစ္ဆတိ။
Moropi gagane pakkhe, cāreti na ca gacchati;
ဒုက္ကဋံ ဂမနစ္ဆေဒေ၊ အာမသန္တသ္သ စေဝ တံ။
Dukkaṭaṃ gamanacchede, āmasantassa ceva taṃ.
၆၉.
69.
ဌာနာ မောရမမောစေန္တော၊ ဖန္ဒာပေတိ သစေ ပန။
Ṭhānā moramamocento, phandāpeti sace pana;
ဧဝံ ဖန္ဒာပနေ တသ္သ၊ ထုလ္လစ္စယမုဒီရိတံ။
Evaṃ phandāpane tassa, thullaccayamudīritaṃ.
၇၀.
70.
အဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဂဟေတ္ဝာ ဝာ၊ ဟတ္ထေန ပန အတ္တနော။
Aggahetvā gahetvā vā, hatthena pana attano;
ဌာနာ စာဝေတိ စေ မောရံ၊ သယံ ဌာနာ စုတော သိယာ။
Ṭhānā cāveti ce moraṃ, sayaṃ ṭhānā cuto siyā.
၇၁.
71.
ဖုဋ္ဌောကာသံ မုခဂ္ဂေန၊ ကလာပဂ္ဂေန ဝာ ပန။
Phuṭṭhokāsaṃ mukhaggena, kalāpaggena vā pana;
ကလာပဂ္ဂေန ဝာ ဖုဋ္ဌံ၊ မုခတုဏ္ဍေန ဘိက္ခု စေ။
Kalāpaggena vā phuṭṭhaṃ, mukhatuṇḍena bhikkhu ce.
၇၂.
72.
အတိက္ကာမေယ္ယ ယော မောရံ၊ ဌာနာ စာဝေတိ နာမ သော။
Atikkāmeyya yo moraṃ, ṭhānā cāveti nāma so;
ဧသေဝ စ နယော ပာဒ-သိခာပက္ခေသု ဒီပိတော။
Eseva ca nayo pāda-sikhāpakkhesu dīpito.
၇၃.
73.
ဂဂနေ ပန ဂစ္ဆန္တော၊ ကရေ မောရော နိလီယတိ။
Gagane pana gacchanto, kare moro nilīyati;
တံ ကရေနေဝ စာရေန္တော၊ ဖန္ဒာပေတီတိ ဝုစ္စတိ။
Taṃ kareneva cārento, phandāpetīti vuccati.
၇၄.
74.
သစေ ဂဏ္ဟာတိ တံ မောရံ၊ ဣတရေန ကရေန သော။
Sace gaṇhāti taṃ moraṃ, itarena karena so;
စာဝိတတ္တာ ပန ဌာနာ၊ ဘိက္ခု ဌာနာ စုတော သိယာ။
Cāvitattā pana ṭhānā, bhikkhu ṭhānā cuto siyā.
၇၅.
75.
ဣတရံ ပန မောရသ္သ၊ ဥပနေတိ သစေ ကရံ။
Itaraṃ pana morassa, upaneti sace karaṃ;
န ဒောသော တတ္ထ ဥဍ္ဍေတ္ဝာ၊ သယမေဝ နိလီယတိ။
Na doso tattha uḍḍetvā, sayameva nilīyati.
၇၆.
76.
ဒိသ္ဝာ အင္ဂေ နိလီနံ တံ၊ ထေယ္ယစိတ္တေန ဂစ္ဆတော။
Disvā aṅge nilīnaṃ taṃ, theyyacittena gacchato;
ပာဒေ ထုလ္လစ္စယံ ဟောတိ၊ ဒုတိယေ စ ပရာဇယော။
Pāde thullaccayaṃ hoti, dutiye ca parājayo.
၇၇.
77.
ဘူမိယံ ဌိတမောရသ္သ၊ တီဏိ ဌာနာနိ ပဏ္ဍိတော။
Bhūmiyaṃ ṭhitamorassa, tīṇi ṭhānāni paṇḍito;
ပာဒာနဉ္စ ကလာပသ္သ၊ ဝသေန ပရိဒီပယေ။
Pādānañca kalāpassa, vasena paridīpaye.
၇၈.
78.
တတော ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ၊ မောရံ ပထဝိတော ပန။
Tato kesaggamattampi, moraṃ pathavito pana;
ဟောတိ ပာရာဇိကံ တသ္သ၊ ဥက္ခိပန္တသ္သ ဘိက္ခုနော။
Hoti pārājikaṃ tassa, ukkhipantassa bhikkhuno.
၇၉.
79.
ဆိဇ္ဇမာနံ သုဝဏ္ဏာဒိံ၊ ပတ္တေ ပတတိ စေ ပန။
Chijjamānaṃ suvaṇṇādiṃ, patte patati ce pana;
ဟတ္ထေန ဥဒ္ဓရန္တသ္သ၊ တသ္သ ပာရာဇိကံ သိယာ။
Hatthena uddharantassa, tassa pārājikaṃ siyā.
၈၀.
80.
သစေ အနုဒ္ဓရိတ္ဝာဝ၊ ထေယ္ယစိတ္တေန ဂစ္ဆတိ။
Sace anuddharitvāva, theyyacittena gacchati;
ဒုတိယေ ပဒဝာရသ္မိံ၊ ပာရာဇိကမုဒီရယေ။
Dutiye padavārasmiṃ, pārājikamudīraye.
၈၁.
81.
ဧသေဝ စ နယော ဉေယ္ယော၊ ဟတ္ထေ ဝတ္ထေဝ မတ္ထကေ။
Eseva ca nayo ñeyyo, hatthe vattheva matthake;
တံ တံ တသ္သ ဘဝေ ဌာနံ၊ ယတ္ထ ယတ္ထ ပတိဋ္ဌိတံ။
Taṃ taṃ tassa bhave ṭhānaṃ, yattha yattha patiṭṭhitaṃ.
အာကာသဋ္ဌကထာ။
Ākāsaṭṭhakathā.
၈၂.
82.
ထေယ္ယစိတ္တေန ယံ ကိဉ္စိ၊ မဉ္စပီဌာဒိသုဋ္ဌိတံ။
Theyyacittena yaṃ kiñci, mañcapīṭhādisuṭṭhitaṃ;
အာမာသမ္ပိ အနာမာသံ၊ အာမသန္တသ္သ ဒုက္ကဋံ။
Āmāsampi anāmāsaṃ, āmasantassa dukkaṭaṃ.
၈၃.
83.
သံဟရိတ္ဝာ သစေ ဝံသေ၊ ဌပိတံ ဟောတိ စီဝရံ။
Saṃharitvā sace vaṃse, ṭhapitaṃ hoti cīvaraṃ;
ကတ္ဝာ ပုနောရတော ဘောဂံ၊ တထာ အန္တဉ္စ ပာရတော။
Katvā punorato bhogaṃ, tathā antañca pārato.
၈၄.
84.
စီဝရေန ဖုဋ္ဌောကာသော၊ ဌာနံ တသ္သ ပဝုစ္စတိ။
Cīvarena phuṭṭhokāso, ṭhānaṃ tassa pavuccati;
န တု စီဝရဝံသော သော၊ ဟောတီတိ သကလော မတော။
Na tu cīvaravaṃso so, hotīti sakalo mato.
၈၅.
85.
ဩရိမန္တေန ဩကာသံ၊ ဖုဋ္ဌံ တမိတရေန ဝာ။
Orimantena okāsaṃ, phuṭṭhaṃ tamitarena vā;
ဣတရေနပိ ဝာ ဖုဋ္ဌံ၊ ဩရိမန္တေန ဝာ ပုန။
Itarenapi vā phuṭṭhaṃ, orimantena vā puna.
၈၆.
86.
ဒက္ခိဏန္တေန ဖုဋ္ဌံ ဝာ၊ ဝာမန္တေနိတရေန ဝာ။
Dakkhiṇantena phuṭṭhaṃ vā, vāmantenitarena vā;
ဝာမန္တေန ဖုဋ္ဌဋ္ဌာနံ၊ အတိက္ကာမယတော စုတိ။
Vāmantena phuṭṭhaṭṭhānaṃ, atikkāmayato cuti.
၈၇.
87.
ဥဒ္ဓံ ဝာ ဥက္ခိပန္တသ္သ၊ စီဝရံ ပန ဝံသတော။
Uddhaṃ vā ukkhipantassa, cīvaraṃ pana vaṃsato;
ကေသဂ္ဂမတ္တေ ဥက္ခိတ္တေ၊ တသ္သ ပာရာဇိကံ ဘဝေ။
Kesaggamatte ukkhitte, tassa pārājikaṃ bhave.
၈၈.
88.
ရဇ္ဇုကေန စ ဗန္ဓိတ္ဝာ၊ ဌပိတံ ပန စီဝရံ။
Rajjukena ca bandhitvā, ṭhapitaṃ pana cīvaraṃ;
ထုလ္လစ္စယံ ဝိမောစေန္တော၊ မုတ္တေ ပာရာဇိကံ ဖုသေ။
Thullaccayaṃ vimocento, mutte pārājikaṃ phuse.
၈၉.
89.
ဝေဌေတ္ဝာ ဌပိတံ ဝံသေ၊ နိဗ္ဗေဌေန္တသ္သ ဘိက္ခုနော။
Veṭhetvā ṭhapitaṃ vaṃse, nibbeṭhentassa bhikkhuno;
ဝလယံ ဆိန္ဒတော ဝာပိ၊ မောစေန္တသ္သပ္ယယံ နယော။
Valayaṃ chindato vāpi, mocentassapyayaṃ nayo.
၉၀.
90.
စီဝရသ္သ ပသာရေတ္ဝာ၊ ဌပိတသ္သ ဟိ ဝံသကေ။
Cīvarassa pasāretvā, ṭhapitassa hi vaṃsake;
သံဟရိတ္ဝာ တု နိက္ခိတ္တေ၊ စီဝရေ ဝိယ နိစ္ဆယော။
Saṃharitvā tu nikkhitte, cīvare viya nicchayo.
၉၁.
91.
သိက္ကာယ ပက္ခိပိတ္ဝာ ယံ၊ လဂ္ဂိတံ ဟောတိ ဘဏ္ဍကံ။
Sikkāya pakkhipitvā yaṃ, laggitaṃ hoti bhaṇḍakaṃ;
သိက္ကာတော တံ ဟရန္တော ဝာ၊ သဟ သိက္ကာယ ဝာ စုတော။
Sikkāto taṃ haranto vā, saha sikkāya vā cuto.
၉၂.
92.
ကုန္တာဒိံ နာဂဒန္တေသု၊ ဌိတေသု ပဋိပာဋိယာ။
Kuntādiṃ nāgadantesu, ṭhitesu paṭipāṭiyā;
အဂ္ဂေ ဝာ ပန ဗုန္ဒေ ဝာ၊ ဂဟေတ္ဝာ ပရိကဍ္ဎတော။
Agge vā pana bunde vā, gahetvā parikaḍḍhato.
၉၃.
93.
ပာရာဇိကံ ဖုဋ္ဌောကာသံ၊ အတိက္ကာမယတော သိယာ။
Pārājikaṃ phuṭṭhokāsaṃ, atikkāmayato siyā;
ဥဇုကံ ဥက္ခိပန္တသ္သ၊ ကေသဂ္ဂေန ပရာဇယော။
Ujukaṃ ukkhipantassa, kesaggena parājayo.
၉၄.
94.
ပာကာရာဘိမုခော ဌတ္ဝာ၊ အာကဍ္ဎတိ သစေ ပန။
Pākārābhimukho ṭhatvā, ākaḍḍhati sace pana;
ဩရိမန္တဖုဋ္ဌောကာသ-မိတရန္တစ္စယေ စုတော။
Orimantaphuṭṭhokāsa-mitarantaccaye cuto.
၉၅.
95.
တထေဝ ပရတော တသ္သ၊ ပေလ္လေန္တသ္သာပိ ဘိက္ခုနော။
Tatheva parato tassa, pellentassāpi bhikkhuno;
ဘိတ္တိံ ပန စ နိသ္သာယ၊ ဌပိတေပိ အယံ နယော။
Bhittiṃ pana ca nissāya, ṭhapitepi ayaṃ nayo.
၉၆.
96.
စာလေန္တသ္သ စ တာလသ္သ၊ ဖလံ ဝတ္ထု ဟိ ပူရတိ။
Cālentassa ca tālassa, phalaṃ vatthu hi pūrati;
ယေနသ္သ ဗန္ဓနာ မုတ္တေ၊ တသ္မိံ ပာရာဇိကံ ဘဝေ။
Yenassa bandhanā mutte, tasmiṃ pārājikaṃ bhave.
၉၇.
97.
ပိဏ္ဍိံ ဆိန္ဒတိ တာလသ္သ၊ သစေ ပာရာဇိကံ သိယာ။
Piṇḍiṃ chindati tālassa, sace pārājikaṃ siyā;
ဧသေဝ စ နယော သေသ-ရုက္ခပုပ္ဖဖလေသုပိ။
Eseva ca nayo sesa-rukkhapupphaphalesupi.
ဝေဟာသဋ္ဌကထာ။
Vehāsaṭṭhakathā.
၉၈.
98.
ဂစ္ဆတော ဟိ နိဓိဋ္ဌာနံ၊ ပဒဝာရေန ဒုက္ကဋံ။
Gacchato hi nidhiṭṭhānaṃ, padavārena dukkaṭaṃ;
ဥဒကေ ပန ဂမ္ဘီရေ၊ တထာ နိမုဇ္ဇနာဒိသု။
Udake pana gambhīre, tathā nimujjanādisu.
၉၉.
99.
တတ္ထဇာတကပုပ္ဖေသု၊ ယေန ပုပ္ဖေန ပူရတိ။
Tatthajātakapupphesu, yena pupphena pūrati;
ဝတ္ထု တံ ဆိန္ဒတော ပုပ္ဖံ၊ တသ္သ ပာရာဇိကံ ဝဒေ။
Vatthu taṃ chindato pupphaṃ, tassa pārājikaṃ vade.
၁၀၀.
100.
ဧကနာဠသ္သ ဝာ ပသ္သေ၊ ဝာကော ဥပ္ပလဇာတိယာ။
Ekanāḷassa vā passe, vāko uppalajātiyā;
န ဆိဇ္ဇတိ တတော ယာဝ၊ တာဝ နံ ပရိရက္ခတိ။
Na chijjati tato yāva, tāva naṃ parirakkhati.
၁၀၁.
101.
သာမိကေဟေဝ ပုပ္ဖေသု၊ ဆိန္ဒိတ္ဝာ ဌပိတေသုပိ။
Sāmikeheva pupphesu, chinditvā ṭhapitesupi;
ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဝေဒိတဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယော။
Pubbe vuttanayeneva, veditabbo vinicchayo.
၁၀၂.
102.
ဘာရဗဒ္ဓာနိ ပုပ္ဖာနိ၊ ဆသ္ဝာကာရေသု ကေနစိ။
Bhārabaddhāni pupphāni, chasvākāresu kenaci;
အာကာရေန သစေ တာနိ၊ ဌာနာ စာဝေတိ နသ္သတိ။
Ākārena sace tāni, ṭhānā cāveti nassati.
၁၀၃.
103.
ဌပိတံ ပန ပုပ္ဖာနံ၊ ကလာပံ ဇလပိဋ္ဌိယံ။
Ṭhapitaṃ pana pupphānaṃ, kalāpaṃ jalapiṭṭhiyaṃ;
စာလေတ္ဝာ ဥဒကံ ပုပ္ဖ-ဋ္ဌာနာ စာဝေတိ စေ စုတော။
Cāletvā udakaṃ puppha-ṭṭhānā cāveti ce cuto.
၁၀၄.
104.
ပရိကပ္ပေတိ စေ ‘‘ဧတ္ထ၊ ဂဟေသ္သာမီ’’တိ ရက္ခတိ။
Parikappeti ce ‘‘ettha, gahessāmī’’ti rakkhati;
ဥဒ္ဓရန္တော ဂတဋ္ဌာနာ၊ ဘဋ္ဌော နာမ ပဝုစ္စတိ။
Uddharanto gataṭṭhānā, bhaṭṭho nāma pavuccati.
၁၀၅.
105.
အစ္စုဂ္ဂတသ္သ တံ ဌာနံ၊ ဇလတော သကလံ ဇလံ။
Accuggatassa taṃ ṭhānaṃ, jalato sakalaṃ jalaṃ;
ဥပ္ပာဋေတ္ဝာ တတော ပုပ္ဖံ၊ ဥဇုမုဒ္ဓရတော ပန။
Uppāṭetvā tato pupphaṃ, ujumuddharato pana.
၁၀၆.
106.
နာဠန္တေ ဇလတော မုတ္တ-မတ္တေ ပာရာဇိကံ ဘဝေ။
Nāḷante jalato mutta-matte pārājikaṃ bhave;
အမုတ္တေ ဇလတော တသ္မိံ၊ ထုလ္လစ္စယမုဒီရိတံ။
Amutte jalato tasmiṃ, thullaccayamudīritaṃ.
၁၀၇.
107.
ပုပ္ဖေ ဂဟေတ္ဝာ နာမေတ္ဝာ၊ ဥပ္ပာဋေတိ သစေ ပန။
Pupphe gahetvā nāmetvā, uppāṭeti sace pana;
န တသ္သ ဥဒကံ ဌာနံ၊ နဋ္ဌော ဥပ္ပာဋိတက္ခဏေ။
Na tassa udakaṃ ṭhānaṃ, naṭṭho uppāṭitakkhaṇe.
၁၀၈.
108.
ယော ဟိ သသ္သာမိကေ မစ္ဆေ၊ ထေယ္ယစိတ္တေန ဂဏ္ဟတိ။
Yo hi sassāmike macche, theyyacittena gaṇhati;
ဗဠိသေနပိ ဇာလေန၊ ဟတ္ထေန ကုမိနေန ဝာ။
Baḷisenapi jālena, hatthena kuminena vā.
၁၀၉.
109.
တသ္သေဝံ ဂဏ္ဟတော ဝတ္ထု၊ ယေန မစ္ဆေန ပူရတိ။
Tassevaṃ gaṇhato vatthu, yena macchena pūrati;
တသ္မိံ ဥဒ္ဓဋမတ္တသ္မိံ၊ ဇလာ ဟောတိ ပရာဇယော။
Tasmiṃ uddhaṭamattasmiṃ, jalā hoti parājayo.
၁၁၀.
110.
ဌာနံ သလိလဇာနဉ္ဟိ၊ ကေဝလံ သကလံ ဇလံ။
Ṭhānaṃ salilajānañhi, kevalaṃ sakalaṃ jalaṃ;
သလိလဋ္ဌံ ဝိမောစေန္တော၊ ဇလာ ပာရာဇိကော ဘဝေ။
Salilaṭṭhaṃ vimocento, jalā pārājiko bhave.
၁၁၁.
111.
နီရတော ဥပ္ပတိတ္ဝာ ယော၊ တီရေ ပတတိ ဝာရိဇော။
Nīrato uppatitvā yo, tīre patati vārijo;
ဂဏ္ဟတော တံ ပနာပတ္တိံ၊ ဘဏ္ဍဂ္ဃေန ဝိနိဒ္ဒိသေ။
Gaṇhato taṃ panāpattiṃ, bhaṇḍagghena viniddise.
၁၁၂.
112.
မာရဏတ္ထာယ မစ္ဆာနံ၊ တဠာကေ နဒိယာပိ ဝာ။
Māraṇatthāya macchānaṃ, taḷāke nadiyāpi vā;
နိန္နေ မစ္ဆဝိသံ နာမ၊ ပက္ခိပိတ္ဝာ ဂတေ ပန။
Ninne macchavisaṃ nāma, pakkhipitvā gate pana.
၁၁၃.
113.
ပစ္ဆာ မစ္ဆဝိသံ မစ္ဆာ၊ ခာဒိတ္ဝာ ပိလဝန္တိ စေ။
Pacchā macchavisaṃ macchā, khāditvā pilavanti ce;
ပာရာဇိကံ မတေ မစ္ဆေ၊ ထေယ္ယစိတ္တေန ဂဏ္ဟတော။
Pārājikaṃ mate macche, theyyacittena gaṇhato.
၁၁၄.
114.
ပံသုကူလိကသညာယ၊ န ဒောသော ကောစိ ဂဏ္ဟတော။
Paṃsukūlikasaññāya, na doso koci gaṇhato;
သာမိကေသ္ဝာဟရန္တေသု၊ ဘဏ္ဍဒေယ္ယမုဒီရိတံ။
Sāmikesvāharantesu, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ.
၁၁၅.
115.
ဂဟေတ္ဝာ သာမိကာ မစ္ဆေ၊ သစေ ယန္တိ နိရာလယာ။
Gahetvā sāmikā macche, sace yanti nirālayā;
ဂဏ္ဟတော ပန တေ သေသေ၊ ထေယ္ယစိတ္တေန ဒုက္ကဋံ။
Gaṇhato pana te sese, theyyacittena dukkaṭaṃ.
၁၁၆.
116.
အမတေသု အနာပတ္တိံ၊ ဝဒန္တိ ဝိနယညုနော။
Amatesu anāpattiṃ, vadanti vinayaññuno;
ဧသေဝ စ နယော သေသေ၊ ကစ္ဆပာဒိမ္ဟိ ဝာရိဇေ။
Eseva ca nayo sese, kacchapādimhi vārije.
ဥဒကဋ္ဌကထာ။
Udakaṭṭhakathā.
၁၁၇.
117.
‘‘နာဝံ နာဝဋ္ဌံ ဝာ ဘဏ္ဍံ၊ ထေနေတ္ဝာ ဂဏ္ဟိသ္သာမီ’’တိ။
‘‘Nāvaṃ nāvaṭṭhaṃ vā bhaṇḍaṃ, thenetvā gaṇhissāmī’’ti;
ပာဒုဒ္ဓာရေ ဒောသာ ဝုတ္တာ၊ ဘိက္ခုသ္သေဝံ ဂစ္ဆန္တသ္သ။
Pāduddhāre dosā vuttā, bhikkhussevaṃ gacchantassa.
၁၁၈.
118.
ဗဒ္ဓာယ နာဝာယ ဟိ စဏ္ဍသောတေ။
Baddhāya nāvāya hi caṇḍasote;
ဌာနံ မတံ ဗန္ဓနမေကမေဝ။
Ṭhānaṃ mataṃ bandhanamekameva;
ဘိက္ခုသ္သ တသ္မိံ မုတ္တမတ္တေ။
Bhikkhussa tasmiṃ muttamatte;
ပာရာဇိကံ တသ္သ ဝဒန္တိ ဓီရာ။
Pārājikaṃ tassa vadanti dhīrā.
၁၁၉.
119.
နိစ္စလေ ဥဒကေ နာဝ-မဗန္ဓနမဝဋ္ဌိတံ။
Niccale udake nāva-mabandhanamavaṭṭhitaṃ;
ပုရတော ပစ္ဆတော ဝာပိ၊ ပသ္သတော ဝာပိ ကဍ္ဎတော။
Purato pacchato vāpi, passato vāpi kaḍḍhato.
၁၂၀.
120.
ဧကေနန္တေန သမ္ဖုဋ္ဌ-မောကာသမိတရေန တံ။
Ekenantena samphuṭṭha-mokāsamitarena taṃ;
အတိက္ကာမယတော နာဝံ၊ တသ္သ ပာရာဇိကံ သိယာ။
Atikkāmayato nāvaṃ, tassa pārājikaṃ siyā.
၁၂၁. တထာ –
121. Tathā –
ဥဒ္ဓံ ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ၊ ဥဒကမ္ဟာ ဝိမောစိတေ။
Uddhaṃ kesaggamattampi, udakamhā vimocite;
အဓောနာဝာတလံ တေန၊ ဖုဋ္ဌဉ္စ မုခဝဋ္ဋိယာ။
Adhonāvātalaṃ tena, phuṭṭhañca mukhavaṭṭiyā.
၁၂၂.
122.
ဗန္ဓိတ္ဝာ ပန ယာ တီရေ၊ ဌပိတာ နိစ္စလေ ဇလေ။
Bandhitvā pana yā tīre, ṭhapitā niccale jale;
ဗန္ဓနဉ္စ ဌိတောကာသော၊ ဌာနံ တသ္သာ ဒ္ဝိဓာ မတံ။
Bandhanañca ṭhitokāso, ṭhānaṃ tassā dvidhā mataṃ.
၁၂၃.
123.
ဟောတိ ထုလ္လစ္စယံ ပုဗ္ဗံ၊ ဗန္ဓနသ္သ ဝိမောစနေ။
Hoti thullaccayaṃ pubbaṃ, bandhanassa vimocane;
ပစ္ဆာ ကေနစုပာယေန၊ ဌာနာ စာဝေတိ စေ စုတော။
Pacchā kenacupāyena, ṭhānā cāveti ce cuto.
၁၂၄.
124.
စာဝေတ္ဝာ ပဌမံ ဌာနာ၊ ပစ္ဆာ ဗန္ဓနမောစနေ။
Cāvetvā paṭhamaṃ ṭhānā, pacchā bandhanamocane;
ဧသေဝ စ နယော ဝုတ္တော၊ ထေယ္ယစိတ္တသ္သ ဘိက္ခုနော။
Eseva ca nayo vutto, theyyacittassa bhikkhuno.
၁၂၅.
125.
ဥသ္သာရေတ္ဝာ နိကုဇ္ဇိတ္ဝာ၊ ဌပိတာယ ထလေ ပန။
Ussāretvā nikujjitvā, ṭhapitāya thale pana;
ဖုဋ္ဌောကာသောဝ ဟိ ဌာနံ၊ နာဝာယ မုခဝဋ္ဋိယာ။
Phuṭṭhokāsova hi ṭhānaṃ, nāvāya mukhavaṭṭiyā.
၁၂၆.
126.
ဉေယ္ယော ဌာနပရိစ္ဆေဒော။
Ñeyyo ṭhānaparicchedo;
အာကာရေဟေဝ ပဉ္စဟိ။
Ākāreheva pañcahi;
ယတော ကုတောစိ စာဝေန္တော။
Yato kutoci cāvento;
ဟောတိ ပာရာဇိကော နရော။
Hoti pārājiko naro.
၁၂၇.
127.
ဧသေဝ စ နယော ဉေယ္ယော၊ နာဝာယုက္ကုဇ္ဇိတာယပိ။
Eseva ca nayo ñeyyo, nāvāyukkujjitāyapi;
ဌပိတာယပိ နာဝာယ၊ ဃဋိကာနံ တထူပရိ။
Ṭhapitāyapi nāvāya, ghaṭikānaṃ tathūpari.
၁၂၈.
128.
ထေယ္ယာ တိတ္ထေ ဌိတံ နာဝံ၊ အာရုဟိတ္ဝာ သစေ ပန။
Theyyā titthe ṭhitaṃ nāvaṃ, āruhitvā sace pana;
အရိတ္တေန ဖိယေနာပိ၊ ပာဇေန္တသ္သ ပရာဇယော။
Arittena phiyenāpi, pājentassa parājayo.
၁၂၉.
129.
သစေ ဆတ္တံ ပဏာမေတ္ဝာ၊ ဥသ္သာပေတ္ဝာဝ စီဝရံ။
Sace chattaṃ paṇāmetvā, ussāpetvāva cīvaraṃ;
လင္ကာရသဒိသံ ကတ္ဝာ၊ ဂဏ္ဟာပေတိ သမီရဏံ။
Laṅkārasadisaṃ katvā, gaṇhāpeti samīraṇaṃ.
၁၃၀.
130.
အာဂမ္မ ဗလဝာ ဝာတော၊ နာဝံ ဟရတိ စေ ပန။
Āgamma balavā vāto, nāvaṃ harati ce pana;
ဝာတေနေဝ ဟဋာ နာဝာ၊ န ဒောသော ကောစိ ဝိဇ္ဇတိ။
Vāteneva haṭā nāvā, na doso koci vijjati.
၁၃၁.
131.
သယမေဝ စ ယံ ကိဉ္စိ၊ ဂာမတိတ္ထမုပာဂတံ။
Sayameva ca yaṃ kiñci, gāmatitthamupāgataṃ;
အစာဝေန္တောဝ တံ ဌာနာ၊ ကိဏိတ္ဝာ စေ ပလာယတိ။
Acāventova taṃ ṭhānā, kiṇitvā ce palāyati.
၁၃၂.
132.
အဝဟာရော န ဘိက္ခုသ္သ၊ ဘဏ္ဍဒေယ္ယမုဒီရိတံ။
Avahāro na bhikkhussa, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ;
သယမေဝ စ ဂစ္ဆန္တိံ၊ ဌာနာ စာဝေတိ စေ စုတော။
Sayameva ca gacchantiṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
နာဝဋ္ဌကထာ။
Nāvaṭṭhakathā.
၁၃၃.
133.
ယာနံ နာမ ရထော ဝယ္ဟံ၊ သကဋံ သန္ဒမာနိကာ။
Yānaṃ nāma ratho vayhaṃ, sakaṭaṃ sandamānikā;
ယာနံ အဝဟရိသ္သာမိ၊ ယာနဋ္ဌမိတိ ဝာ ပန။
Yānaṃ avaharissāmi, yānaṭṭhamiti vā pana.
၁၃၄.
134.
ဂစ္ဆတော ဒုက္ကဋံ ဝုတ္တံ၊ ဒုတိယံ ပရိယေသတော။
Gacchato dukkaṭaṃ vuttaṃ, dutiyaṃ pariyesato;
ဌာနာ စာဝနယောဂသ္မိံ၊ ဝိဇ္ဇမာနေ ပရာဇယော။
Ṭhānā cāvanayogasmiṃ, vijjamāne parājayo.
၁၃၅.
135.
ယာနသ္သ ဒုကယုတ္တသ္သ၊ ဒသ ဌာနာနိ ဒီပယေ။
Yānassa dukayuttassa, dasa ṭhānāni dīpaye;
ယာနံ ပာဇယတော တသ္သ၊ နိသီဒိတ္ဝာ ဓုရေ ပန။
Yānaṃ pājayato tassa, nisīditvā dhure pana.
၁၃၆.
136.
ထုလ္လစ္စယံ တု ဂောဏာနံ၊ ပာဒုဒ္ဓာရေ ဝိနိဒ္ဒိသေ။
Thullaccayaṃ tu goṇānaṃ, pāduddhāre viniddise;
စက္ကာနဉ္ဟိ ဌိတောကာသ-မတိက္ကန္တေ ပရာဘဝော။
Cakkānañhi ṭhitokāsa-matikkante parābhavo.
၁၃၇.
137.
အယုတ္တကသ္သာပိ စ ယာနကသ္သ၊ ဓုရေနုပတ္ထမ္ဘနိယံ ဌိတသ္သ။
Ayuttakassāpi ca yānakassa, dhurenupatthambhaniyaṃ ṭhitassa;
ဝသေနုပတ္ထမ္ဘနိစက္ကကာနံ၊ ဌာနာနိ တီဏေဝ ဘဝန္တိ တသ္သ။
Vasenupatthambhanicakkakānaṃ, ṭhānāni tīṇeva bhavanti tassa.
၁၃၈.
138.
တထာ ဓုရေန ဒာရူနံ၊ ဥပရိဋ္ဌပိတသ္သ စ။
Tathā dhurena dārūnaṃ, upariṭṭhapitassa ca;
ဘူမိယမ္ပိ ဓုရေနေဝ၊ တထေဝ ဌပိတသ္သ စ။
Bhūmiyampi dhureneva, tatheva ṭhapitassa ca.
၁၃၉.
139.
ပုရတော ပစ္ဆတော ဝာပိ၊ ဌာနာ စာဝေတိ စေ ပန။
Purato pacchato vāpi, ṭhānā cāveti ce pana;
ထုလ္လစ္စယံ တု တိဏ္ဏမ္ပိ၊ ဌာနာ စာဝေ ပရာဇယော။
Thullaccayaṃ tu tiṇṇampi, ṭhānā cāve parājayo.
၁၄၀.
140.
အပနေတ္ဝာန စက္ကာနိ၊ အက္ခာနံ သီသကေဟိ တု။
Apanetvāna cakkāni, akkhānaṃ sīsakehi tu;
ဌိတသ္သူပရိ ဒာရူနံ၊ ဌာနာနိ ဒ္ဝေ ဝိနိဒ္ဒိသေ။
Ṭhitassūpari dārūnaṃ, ṭhānāni dve viniddise.
၁၄၁.
141.
ကဍ္ဎန္တော ဥက္ခိပန္တော ဝာ၊ ဖုဋ္ဌောကာသစ္စယေ စုတော။
Kaḍḍhanto ukkhipanto vā, phuṭṭhokāsaccaye cuto;
ဌပိတသ္သ ပနညသ္သ၊ ဘူမိယံ ယသ္သ ကသ္သစိ။
Ṭhapitassa panaññassa, bhūmiyaṃ yassa kassaci.
၁၄၂.
142.
အက္ခုဒ္ဓီနံ ဓုရသ္သာတိ၊ ပဉ္စ ဌာနာနိ ဒီပယေ။
Akkhuddhīnaṃ dhurassāti, pañca ṭhānāni dīpaye;
ဥဒ္ဓီသု ဝာ ဂဟေတ္ဝာ တံ၊ ဌာနာ စာဝေတိ စေ စုတော။
Uddhīsu vā gahetvā taṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
၁၄၃.
143.
ဌပိတသ္သ ဟိ စက္ကသ္သ၊ နာဘိယာ ပန ဘူမိယံ။
Ṭhapitassa hi cakkassa, nābhiyā pana bhūmiyaṃ;
ဧကမေဝ သိယာ ဌာနံ၊ ပရိစ္ဆေဒောပိ ပဉ္စဓာ။
Ekameva siyā ṭhānaṃ, paricchedopi pañcadhā.
၁၄၄.
144.
ဖုသိတ္ဝာ ယံ ဌိတံ ဘူမိံ၊ နေမိပသ္သေန နာဘိယာ။
Phusitvā yaṃ ṭhitaṃ bhūmiṃ, nemipassena nābhiyā;
ဌာနာနိ ဒ္ဝေ ဘဝန္တသ္သ၊ နဋ္ဌော တေသမတိက္ကမေ။
Ṭhānāni dve bhavantassa, naṭṭho tesamatikkame.
၁၄၅.
145.
ဒိသ္ဝာ ယာနမနာရက္ခံ၊ ပဋိပန္နံ မဟာပထေ။
Disvā yānamanārakkhaṃ, paṭipannaṃ mahāpathe;
အာရုဟိတ္ဝာ အစောဒေတ္ဝာ၊ ကိဏိတ္ဝာ ယာတိ ဝဋ္ဋတိ။
Āruhitvā acodetvā, kiṇitvā yāti vaṭṭati.
ယာနဋ္ဌကထာ။
Yānaṭṭhakathā.
၁၄၆.
146.
သီသက္ခန္ဓကဋောလမ္ဗ-ဝသာ ဘာရော စတုဗ္ဗိဓော။
Sīsakkhandhakaṭolamba-vasā bhāro catubbidho;
တတ္ထ သီသဂတံ ဘာရံ၊ အာမသန္တသ္သ ဒုက္ကဋံ။
Tattha sīsagataṃ bhāraṃ, āmasantassa dukkaṭaṃ.
၁၄၇.
147.
ဣတော စိတော စ ဃံသန္တော၊ ထေယ္ယစိတ္တေန ယော ပန။
Ito cito ca ghaṃsanto, theyyacittena yo pana;
သိရသ္မိံယေဝ သာရေတိ၊ တသ္သ ထုလ္လစ္စယံ သိယာ။
Sirasmiṃyeva sāreti, tassa thullaccayaṃ siyā.
၁၄၈.
148.
ခန္ဓံ ဩရောပိတေ ဘာရေ၊ တသ္သ ပာရာဇိကံ မတံ။
Khandhaṃ oropite bhāre, tassa pārājikaṃ mataṃ;
သီသတော ကေသမတ္တမ္ပိ၊ မောစေန္တောပိ ပရာဇိတော။
Sīsato kesamattampi, mocentopi parājito.
၁၄၉.
149.
ဘာရံ ပထဝိယံ ကိဉ္စိ၊ ဌပေတ္ဝာ သုဒ္ဓမာနသော။
Bhāraṃ pathaviyaṃ kiñci, ṭhapetvā suddhamānaso;
ပစ္ဆာ တံ ထေယ္ယစိတ္တေန၊ ဥဒ္ဓရန္တော ပရာဇိတော။၅၂၂
Pacchā taṃ theyyacittena, uddharanto parājito.522
၁၅၀.
150.
ဧတ္ထ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ သေသေသုပိ အသေသတော။
Ettha vuttanayeneva, sesesupi asesato;
ဘာရေသု မတိသာရေန၊ ဝေဒိတဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယော။
Bhāresu matisārena, veditabbo vinicchayo.
ဘာရဋ္ဌကထာ။
Bhāraṭṭhakathā.
၁၅၁.
151.
ဒုက္ကဋံ မုနိနာ ဝုတ္တံ၊ အာရာမံ အဘိယုဉ္ဇတော။
Dukkaṭaṃ muninā vuttaṃ, ārāmaṃ abhiyuñjato;
ပရာဇေတိ ပရံ ဓမ္မံ၊ စရန္တော စေ ပရာဇိတော။၅၂၂
Parājeti paraṃ dhammaṃ, caranto ce parājito.522
၁၅၂.
152.
ဝိမတိံ ဇနယန္တသ္သ၊ တသ္သ ထုလ္လစ္စယံ သိယာ။
Vimatiṃ janayantassa, tassa thullaccayaṃ siyā;
ပရဇ္ဇတိ သယံ ဓမ္မံ၊ စရန္တော ယောပိ တသ္သ စ။
Parajjati sayaṃ dhammaṃ, caranto yopi tassa ca.
၁၅၃.
153.
သာမိနော ဓုရနိက္ခေပေ၊ ‘‘န ဒသ္သာမီ’’တိ စတ္တနော။
Sāmino dhuranikkhepe, ‘‘na dassāmī’’ti cattano;
ပာရာဇိကံ ဘဝေ တသ္သ၊ သဗ္ဗေသံ ကူဋသက္ခိနံ။
Pārājikaṃ bhave tassa, sabbesaṃ kūṭasakkhinaṃ.
အာရာမဋ္ဌကထာ။
Ārāmaṭṭhakathā.
၁၅၄.
154.
ဝိဟာရံ သင္ဃိကံ ကိဉ္စိ၊ အစ္ဆိန္ဒိတ္ဝာန ဂဏ္ဟိတုံ။
Vihāraṃ saṅghikaṃ kiñci, acchinditvāna gaṇhituṃ;
သဗ္ဗေသံ ဓုရနိက္ခေပာ-ဘာဝတောဝ န သိဇ္ဈတိ။
Sabbesaṃ dhuranikkhepā-bhāvatova na sijjhati.
ဝိဟာရဋ္ဌကထာ။
Vihāraṭṭhakathā.
၁၅၅.
155.
သီသာနိ သာလိအာဒီနံ၊ နိရုမ္ဘိတ္ဝာန ဂဏ္ဟတော။
Sīsāni sāliādīnaṃ, nirumbhitvāna gaṇhato;
အသိတေန စ လာယိတ္ဝာ၊ ဆိန္ဒိတ္ဝာ ဝာ ကရေန စ။
Asitena ca lāyitvā, chinditvā vā karena ca.
၁၅၆.
156.
ယသ္မိံ ဗီဇေပိ ဝာ ဝတ္ထု၊ သီသေ ပူရေတိ မုဋ္ဌိယံ။
Yasmiṃ bījepi vā vatthu, sīse pūreti muṭṭhiyaṃ;
ဗန္ဓနာ မောစိတေ တသ္မိံ၊ တသ္သ ပာရာဇိကံ ဘဝေ။
Bandhanā mocite tasmiṃ, tassa pārājikaṃ bhave.
၁၅၇.
157.
အစ္ဆိန္နော ပန ဒဏ္ဍော ဝာ၊ တစော ဝာ အပ္ပမတ္တကော။
Acchinno pana daṇḍo vā, taco vā appamattako;
ဝီဟိနာဠမ္ပိ ဝာ ဒီဃံ၊ အနိက္ခန္တောဝ ရက္ခတိ။
Vīhināḷampi vā dīghaṃ, anikkhantova rakkhati.
၁၅၈.
158.
သစေ သော ပရိကပ္ပေတိ၊ ‘‘မဒ္ဒိတ္ဝာ ပနိဒံ အဟံ။
Sace so parikappeti, ‘‘madditvā panidaṃ ahaṃ;
ပပ္ဖောဋေတ္ဝာ ဣတော သာရံ၊ ဂဏ္ဟိသ္သာမီ’’တိ ရက္ခတိ။
Papphoṭetvā ito sāraṃ, gaṇhissāmī’’ti rakkhati.
၁၅၉.
159.
မဒ္ဒနုဒ္ဓရဏေ နတ္ထိ၊ ဒောသော ပပ္ဖောဋနေပိ ဝာ။
Maddanuddharaṇe natthi, doso papphoṭanepi vā;
အတ္တနော ဘာဇနဂတံ၊ ကရောန္တသ္သ ပရာဇယော။
Attano bhājanagataṃ, karontassa parājayo.
၁၆၀.
160.
ဇာနံ ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ၊ ပထဝိံ ပရသန္တကံ။
Jānaṃ kesaggamattampi, pathaviṃ parasantakaṃ;
ထေယ္ယစိတ္တေန စေ ခီလံ၊ သင္ကာမေတိ ပရာဇယော။
Theyyacittena ce khīlaṃ, saṅkāmeti parājayo.
၁၆၁.
161.
တဉ္စ ခော သာမိကာနံ တု၊ ဓုရနိက္ခေပနေ သတိ။
Tañca kho sāmikānaṃ tu, dhuranikkhepane sati;
အနဂ္ဃာ ဘူမိ နာမေသာ၊ တသ္မာ ဧဝမုဒီရိတံ။
Anagghā bhūmi nāmesā, tasmā evamudīritaṃ.
၁၆၂.
162.
ဂဟေတဗ္ဗာ သစေ ဟောတိ၊ ဒ္ဝီဟိ ခီလေဟိ ယာ ပန။
Gahetabbā sace hoti, dvīhi khīlehi yā pana;
အာဒော ထုလ္လစ္စယံ တေသု၊ ဒုတိယေဝ ပရာဇယော။
Ādo thullaccayaṃ tesu, dutiyeva parājayo.
၁၆၃.
163.
ဉာပေတုကာမော ယော ဘိက္ခု၊ ‘‘မမေဒံ သန္တက’’န္တိ စ။
Ñāpetukāmo yo bhikkhu, ‘‘mamedaṃ santaka’’nti ca;
ရဇ္ဇုံ ဝာပိ ပသာရေတိ၊ ယဋ္ဌိံ ပာတေတိ ဒုက္ကဋံ။
Rajjuṃ vāpi pasāreti, yaṭṭhiṃ pāteti dukkaṭaṃ.
၁၆၄.
164.
ယေဟိ ဒ္ဝီဟိ ပယောဂေဟိ၊ အတ္တနော သန္တကံ သိယာ။
Yehi dvīhi payogehi, attano santakaṃ siyā;
အာဒော ထုလ္လစ္စယံ တေသု၊ ဒုတိယေ စ ပရာဇယော။
Ādo thullaccayaṃ tesu, dutiye ca parājayo.
ခေတ္တဋ္ဌကထာ။
Khettaṭṭhakathā.
၁၆၅.
165.
ခေတ္တေ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဝတ္ထုဋ္ဌသ္သ ဝိနိစ္ဆယော။
Khette vuttanayeneva, vatthuṭṭhassa vinicchayo;
ဂာမဋ္ဌေပိ စ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ အပုဗ္ဗံ နတ္ထိ ကိဉ္စိပိ။
Gāmaṭṭhepi ca vattabbaṃ, apubbaṃ natthi kiñcipi.
ဝတ္ထုဋ္ဌဂာမဋ္ဌကထာ။
Vatthuṭṭhagāmaṭṭhakathā.
၁၆၆.
166.
တိဏံ ဝာ ပန ပဏ္ဏံ ဝာ၊ လတံ ဝာ ကဋ္ဌမေဝ ဝာ။
Tiṇaṃ vā pana paṇṇaṃ vā, lataṃ vā kaṭṭhameva vā;
ဘဏ္ဍဂ္ဃေနေဝ ကာတဗ္ဗော၊ ဂဏ္ဟန္တော တတ္ထဇာတကံ။
Bhaṇḍaggheneva kātabbo, gaṇhanto tatthajātakaṃ.
၁၆၇.
167.
မဟဂ္ဃေ ပန ရုက္ခသ္မိံ၊ ဆိန္နမတ္တေပိ နသ္သတိ။
Mahagghe pana rukkhasmiṃ, chinnamattepi nassati;
တစ္ဆေတ္ဝာ ဌပိတော ရုက္ခော၊ ဂဟေတဗ္ဗော န ကောစိပိ။
Tacchetvā ṭhapito rukkho, gahetabbo na kocipi.
၁၆၈.
168.
ဆိန္ဒိတ္ဝာ ဌပိတံ မူလေ၊ ရုက္ခမဒ္ဓဂတံ ပန။
Chinditvā ṭhapitaṃ mūle, rukkhamaddhagataṃ pana;
‘‘ဆဍ္ဍိတော သာမိကေဟီ’’တိ၊ ဂဟေတုံ ပန ဝဋ္ဋတိ။
‘‘Chaḍḍito sāmikehī’’ti, gahetuṃ pana vaṭṭati.
၁၆၉.
169.
လက္ခဏေ ဆလ္လိယောနဒ္ဓေ၊ န ဒောသော ကောစိ ဂဏ္ဟတော။
Lakkhaṇe challiyonaddhe, na doso koci gaṇhato;
အဇ္ဈာဝုတ္ထံ ကတံ ဝာပိ၊ ဝိနသ္သန္တဉ္စ ဂဏ္ဟတော။
Ajjhāvutthaṃ kataṃ vāpi, vinassantañca gaṇhato.
၁၇၀.
170.
ယော စာရက္ခဋ္ဌာနံ ပတ္ဝာ၊ ကတ္ဝာ ကမ္မဋ္ဌာနာဒီနိ။
Yo cārakkhaṭṭhānaṃ patvā, katvā kammaṭṭhānādīni;
စိတ္တေ စိန္တေန္တော ဝာ အညံ၊ ဘဏ္ဍဒေယ္ယံ ဟောတေဝသ္သ။
Citte cintento vā aññaṃ, bhaṇḍadeyyaṃ hotevassa.
၁၇၁.
171.
ဝရာဟဗ္ယဂ္ဃစ္ဆတရစ္ဆကာဒိတော။
Varāhabyagghacchataracchakādito;
ဥပဒ္ဒဝာ မုစ္စိတုကာမတာယ ယော။
Upaddavā muccitukāmatāya yo;
တထေဝ တံ ဌာနမတိက္ကမေတိ စေ။
Tatheva taṃ ṭhānamatikkameti ce;
န ကောစိ ဒောသော ပန ဘဏ္ဍဒေယ္ယကံ။
Na koci doso pana bhaṇḍadeyyakaṃ.
၁၇၂.
172.
ဣဒမာရက္ခဏဋ္ဌာနံ၊ ဂရုကံ သုင္ကဃာတတော။
Idamārakkhaṇaṭṭhānaṃ, garukaṃ suṅkaghātato;
တသ္မာ ဒုက္ကဋမုဒ္ဒိဋ္ဌံ၊ တမနောက္ကမ္မ ဂစ္ဆတော။
Tasmā dukkaṭamuddiṭṭhaṃ, tamanokkamma gacchato.
၁၇၃.
173.
ဧတံ ပရိဟရန္တသ္သ၊ ထေယ္ယစိတ္တေန သတ္ထုနာ။
Etaṃ pariharantassa, theyyacittena satthunā;
ပာရာဇိကမနုဒ္ဒိဋ္ဌံ၊ အာကာသေနာပိ ဂစ္ဆတော။
Pārājikamanuddiṭṭhaṃ, ākāsenāpi gacchato.
၁၇၄.
174.
တသ္မာ ဧတ္ထ ဝိသေသေန၊ သတိသမ္ပန္နစေတသာ။
Tasmā ettha visesena, satisampannacetasā;
အပ္ပမတ္တေန ဟောတဗ္ဗံ၊ ပိယသီလေန ဘိက္ခုနာ။
Appamattena hotabbaṃ, piyasīlena bhikkhunā.
အရညဋ္ဌကထာ။
Araññaṭṭhakathā.
၁၇၅.
175.
တောယဒုလ္လဘကာလသ္မိံ၊ ဘာဇနေ ဂောပိတံ ဇလံ။
Toyadullabhakālasmiṃ, bhājane gopitaṃ jalaṃ;
အာဝိဉ္ဇိတ္ဝာ ပဝေသေတ္ဝာ၊ ဆိဒ္ဒံ ကတ္ဝာပိ ဝာ တထာ။
Āviñjitvā pavesetvā, chiddaṃ katvāpi vā tathā.
၁၇၆.
176.
ဝာပိယံ ဝာ တဠာကေ ဝာ၊ ဘာဇနံ အတ္တနော ပန။
Vāpiyaṃ vā taḷāke vā, bhājanaṃ attano pana;
ဂဏ္ဟန္တသ္သ ပဝေသေတ္ဝာ၊ ဘဏ္ဍဂ္ဃေန ဝိနိဒ္ဒိသေ။
Gaṇhantassa pavesetvā, bhaṇḍagghena viniddise.
၁၇၇.
177.
ဆိန္ဒတော မရိယာဒံ တု၊ အဒိန္နာဒာနပုဗ္ဗတော။
Chindato mariyādaṃ tu, adinnādānapubbato;
ဘူတဂာမေန သဒ္ဓိမ္ပိ၊ ဒုက္ကဋံ ပရိဒီပိတံ။
Bhūtagāmena saddhimpi, dukkaṭaṃ paridīpitaṃ.
၁၇၈.
178.
အန္တော ဌတ္ဝာ ဗဟိ ဌတ္ဝာ၊ ဆိန္ဒန္တော ဥဘယတ္ထပိ။
Anto ṭhatvā bahi ṭhatvā, chindanto ubhayatthapi;
ဗဟိအန္တေန ကာတဗ္ဗော၊ အန္တောအန္တေန မဇ္ဈတော။
Bahiantena kātabbo, antoantena majjhato.
ဥဒကကထာ။
Udakakathā.
၁၇၉.
179.
ဝာရေန သာမဏေရာ ယံ၊ ဒန္တကဋ္ဌမရညတော။
Vārena sāmaṇerā yaṃ, dantakaṭṭhamaraññato;
အာနေတ္ဝာစရိယာနမ္ပိ၊ အာဟရန္တိ သစေ ပန။
Ānetvācariyānampi, āharanti sace pana.
၁၈၀.
180.
ဆိန္ဒိတ္ဝာ ယာဝ သင္ဃသ္သ၊ န နိယ္ယာဒေန္တိ တေ ပန။
Chinditvā yāva saṅghassa, na niyyādenti te pana;
အာဘတံ တာဝ တံ သဗ္ဗံ၊ တေသမေဝ စ သန္တကံ။
Ābhataṃ tāva taṃ sabbaṃ, tesameva ca santakaṃ.
၁၈၁.
181.
တသ္မာ တံ ထေယ္ယစိတ္တေန၊ ဂဏ္ဟန္တသ္သ စ ဘိက္ခုနော။
Tasmā taṃ theyyacittena, gaṇhantassa ca bhikkhuno;
ဂရုဘဏ္ဍဉ္စ သင္ဃသ္သ၊ ဘဏ္ဍဂ္ဃေန ပရာဘဝော။
Garubhaṇḍañca saṅghassa, bhaṇḍagghena parābhavo.
၁၈၂.
182.
ယဒာ နိယ္ယာဒိတံ တေဟိ၊ တတော ပဋ္ဌာယ သင္ဃိကံ။
Yadā niyyāditaṃ tehi, tato paṭṭhāya saṅghikaṃ;
ဂဏ္ဟန္တသ္သာပိ ထေယ္ယာယ၊ အဝဟာရော န ဝိဇ္ဇတိ။
Gaṇhantassāpi theyyāya, avahāro na vijjati.
၁၈၃.
183.
အရက္ခတ္တာ ယထာဝုဍ္ဎ-မဘာဇေတဗ္ဗတောပိ စ။
Arakkhattā yathāvuḍḍha-mabhājetabbatopi ca;
သဗ္ဗသာဓာရဏတ္တာ စ၊ အညံ ဝိယ န ဟောတိဒံ။
Sabbasādhāraṇattā ca, aññaṃ viya na hotidaṃ.
ဒန္တကဋ္ဌကထာ။
Dantakaṭṭhakathā.
၁၈၄.
184.
အဂ္ဂိံ ဝာ ဒေတိ သတ္ထေန၊ အာကောဋေတိ သမန္တတော။
Aggiṃ vā deti satthena, ākoṭeti samantato;
အာကောဋေတိ ဝိသံ ဝာပိ၊ မဏ္ဍူကဏ္ဋကနာမကံ။
Ākoṭeti visaṃ vāpi, maṇḍūkaṇṭakanāmakaṃ.
၁၈၅.
185.
ယေန ဝာ တေန ဝာ ရုက္ခော၊ ဝိနသ္သတိ စ ဍယ္ဟတိ။
Yena vā tena vā rukkho, vinassati ca ḍayhati;
သဗ္ဗတ္ထ ဘိက္ခုနော တသ္သ၊ ဘဏ္ဍဒေယ္ယံ ပကာသိတံ။
Sabbattha bhikkhuno tassa, bhaṇḍadeyyaṃ pakāsitaṃ.
ဝနပ္ပတိကထာ။
Vanappatikathā.
၁၈၆.
186.
သီသတော ကဏ္ဏတော ဝာပိ၊ ဂီဝတော ဟတ္ထတောပိ ဝာ။
Sīsato kaṇṇato vāpi, gīvato hatthatopi vā;
ဆိန္ဒိတ္ဝာ ဝာပိ မောစေတ္ဝာ၊ ဂဏ္ဟတော ထေယ္ယစေတသာ။
Chinditvā vāpi mocetvā, gaṇhato theyyacetasā.
၁၈၇.
187.
ဟောတိ မောစိတမတ္တသ္မိံ၊ သီသာဒီဟိ ပရာဇယော။
Hoti mocitamattasmiṃ, sīsādīhi parājayo;
ထုလ္လစ္စယံ ကရောန္တသ္သ၊ အာကဍ္ဎနဝိကဍ္ဎနံ။
Thullaccayaṃ karontassa, ākaḍḍhanavikaḍḍhanaṃ.
၁၈၈.
188.
ဟတ္ထာ အနီဟရိတ္ဝာဝ၊ ဝလယံ ကဋကမ္ပိ ဝာ။
Hatthā anīharitvāva, valayaṃ kaṭakampi vā;
အဂ္ဂဗာဟုဉ္စ ဃံသန္တော၊ စာရေတိ အပရာပရံ။
Aggabāhuñca ghaṃsanto, cāreti aparāparaṃ.
၁၈၉.
189.
တမာကာသဂတံ စောရော၊ ကရောတိ ယဒိ ရက္ခတိ။
Tamākāsagataṃ coro, karoti yadi rakkhati;
သဝိညာဏကတော မူလေ၊ ဝလယံဝ န ဟောတိဒံ။
Saviññāṇakato mūle, valayaṃva na hotidaṃ.
၁၉၀.
190.
နိဝတ္ထံ ပန ဝတ္ထံ ယော၊ အစ္ဆိန္ဒတိ ပရသ္သ စေ။
Nivatthaṃ pana vatthaṃ yo, acchindati parassa ce;
ပရောပိ ပန လဇ္ဇာယ၊ သဟသာ တံ န မုဉ္စတိ။
Paropi pana lajjāya, sahasā taṃ na muñcati.
၁၉၁.
191.
အာကဍ္ဎတိ စ စောရောပိ၊ သော ပရော တာဝ ရက္ခတိ။
Ākaḍḍhati ca coropi, so paro tāva rakkhati;
ပရသ္သ ဟတ္ထတော ဝတ္ထေ၊ မုတ္တမတ္တေ ပရာဇယော။
Parassa hatthato vatthe, muttamatte parājayo.
၁၉၂.
192.
သဘဏ္ဍဟာရကံ ဘဏ္ဍံ၊ နေန္တသ္သ ပဌမေ ပဒေ။
Sabhaṇḍahārakaṃ bhaṇḍaṃ, nentassa paṭhame pade;
ထုလ္လစ္စယမတိက္ကန္တေ၊ ဒုတိယေဝ စုတော သိယာ။
Thullaccayamatikkante, dutiyeva cuto siyā.
၁၉၃.
193.
ပာတာပေတိ သစေ ဘဏ္ဍံ၊ တဇ္ဇေတ္ဝာ ထေယ္ယစေတနော။
Pātāpeti sace bhaṇḍaṃ, tajjetvā theyyacetano;
ပရသ္သ ဟတ္ထတော ဘဏ္ဍေ၊ မုတ္တမတ္တေ ပရာဇယော။
Parassa hatthato bhaṇḍe, muttamatte parājayo.
၁၉၄.
194.
အထာပိ ပရိကပ္ပေတ္ဝာ၊ ပာတာပေတိ ဝ ယော ပန။
Athāpi parikappetvā, pātāpeti va yo pana;
တသ္သ ပာတာပနေ ဝုတ္တံ၊ ဒုက္ကဋာမသနေပိ စ။
Tassa pātāpane vuttaṃ, dukkaṭāmasanepi ca.
၁၉၅.
195.
ဖန္ဒာပေတိ ယထာဝတ္ထုံ၊ ဌာနာ စာဝေတိ စေ စုတော။
Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānā cāveti ce cuto;
‘‘တိဋ္ဌ တိဋ္ဌာ’’တိ ဝဒတော၊ န ဒောသော ဆဍ္ဍိတေပိ စ။
‘‘Tiṭṭha tiṭṭhā’’ti vadato, na doso chaḍḍitepi ca.
၁၉၆.
196.
အာဂန္တ္ဝာ ထေယ္ယစိတ္တေန၊ ပစ္ဆာ တံ ဂဏ္ဟတော သိယာ။
Āgantvā theyyacittena, pacchā taṃ gaṇhato siyā;
ပာရာဇိကံ တဒုဒ္ဓာရေ၊ သာလယေ သာမိကေ ဂတေ။
Pārājikaṃ taduddhāre, sālaye sāmike gate.
၁၉၇.
197.
ဂဏ္ဟတော သကသညာယ၊ ဂဟဏေ ပန ရက္ခတိ။
Gaṇhato sakasaññāya, gahaṇe pana rakkhati;
ဘဏ္ဍဒေယ္ယံ တထာ ပံသု-ကူလသညာယ ဂဏ္ဟတော။
Bhaṇḍadeyyaṃ tathā paṃsu-kūlasaññāya gaṇhato.
၁၉၈.
198.
‘‘တိဋ္ဌ တိဋ္ဌာ’’တိ ဝုတ္တော စ၊ ဆဍ္ဍေတ္ဝာ ပန ဘဏ္ဍကံ။
‘‘Tiṭṭha tiṭṭhā’’ti vutto ca, chaḍḍetvā pana bhaṇḍakaṃ;
ကတ္ဝာဝ ဓုရနိက္ခေပံ၊ ဘီတော စောရာ ပလာယတိ။
Katvāva dhuranikkhepaṃ, bhīto corā palāyati.
၁၉၉.
199.
ဂဏ္ဟတော ထေယ္ယစိတ္တေန၊ ဥဒ္ဓာရေ ဒုက္ကဋံ ပုန။
Gaṇhato theyyacittena, uddhāre dukkaṭaṃ puna;
ဒာတဗ္ဗမာဟရာပေန္တေ၊ အဒေန္တသ္သ ပရာဇယော။
Dātabbamāharāpente, adentassa parājayo.
၂၀၀.
200.
‘‘ကသ္မာ? တသ္သ ပယောဂေန၊ ဆဍ္ဍိတတ္တာ’’တိ သာဒရံ။
‘‘Kasmā? Tassa payogena, chaḍḍitattā’’ti sādaraṃ;
မဟာအဋ္ဌကထာယံ တု၊ ဝုတ္တမညာသု နာဂတံ။
Mahāaṭṭhakathāyaṃ tu, vuttamaññāsu nāgataṃ.
ဟရဏကထာ။
Haraṇakathā.
၂၀၁.
201.
သမ္ပဇာနမုသာဝာဒံ၊ ‘‘န ဂဏ္ဟာမီ’’တိ ဘာသတော။
Sampajānamusāvādaṃ, ‘‘na gaṇhāmī’’ti bhāsato;
အဒိန္နာဒာနပုဗ္ဗတ္တာ၊ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ ဘိက္ခုနော။
Adinnādānapubbattā, dukkaṭaṃ hoti bhikkhuno.
၂၀၂.
202.
‘‘ရဟော မယာ ပနေတသ္သ၊ ဌပိတံ ကိံ နု ဒသ္သတိ’’။
‘‘Raho mayā panetassa, ṭhapitaṃ kiṃ nu dassati’’;
ဣစ္စေဝံ ဝိမတုပ္ပာဒေ၊ တသ္သ ထုလ္လစ္စယံ သိယာ။
Iccevaṃ vimatuppāde, tassa thullaccayaṃ siyā.
၂၀၃.
203.
တသ္မိံ ဒာနေ နိရုသ္သာဟေ၊ ပရော စေ နိက္ခိပေ ဓုရံ။
Tasmiṃ dāne nirussāhe, paro ce nikkhipe dhuraṃ;
ဥဘိန္နံ ဓုရနိက္ခေပေ၊ ဘိက္ခု ဟောတိ ပရာဇိတော။
Ubhinnaṃ dhuranikkhepe, bhikkhu hoti parājito.
၂၀၄.
204.
စိတ္တေနာဒာတုကာမောဝ၊ ‘‘ဒသ္သာမီ’’တိ မုခေန စေ။
Cittenādātukāmova, ‘‘dassāmī’’ti mukhena ce;
ဝဒတော ဓုရနိက္ခေပေ၊ သာမိနော ဟိ ပရာဇယော။
Vadato dhuranikkhepe, sāmino hi parājayo.
ဥပနိဓိကထာ။
Upanidhikathā.
၂၀၅.
205.
သုင္ကဃာတသ္သ အန္တောဝ၊ ဌတ္ဝာ ပာတေတိ စေ ဗဟိ။
Suṅkaghātassa antova, ṭhatvā pāteti ce bahi;
ဓုဝံ ပတတိ စေ ဟတ္ထာ၊ မုတ္တမတ္တေ ပရာဇယော။
Dhuvaṃ patati ce hatthā, muttamatte parājayo.
၂၀၆.
206.
တံ ရုက္ခေ ခာဏုကေ ဝာပိ၊ ဟုတ္ဝာ ပဋိဟတံ ပုန။
Taṃ rukkhe khāṇuke vāpi, hutvā paṭihataṃ puna;
ဝာတုက္ခိတ္တမ္ပိ ဝာ အန္တော၊ သစေ ပတတိ ရက္ခတိ။
Vātukkhittampi vā anto, sace patati rakkhati.
၂၀၇.
207.
ပတိတ္ဝာ ဘူမိယံ ပစ္ဆာ၊ ဝဋ္ဋန္တံ ပန ဘဏ္ဍကံ။
Patitvā bhūmiyaṃ pacchā, vaṭṭantaṃ pana bhaṇḍakaṃ;
သစေ ပဝိသတ္ယန္တောဝ၊ တသ္သ ပာရာဇိကံ သိယာ။
Sace pavisatyantova, tassa pārājikaṃ siyā.
၂၀၈.
208.
ဌတ္ဝာ ဌတ္ဝာ ပဝဋ္ဋန္တံ၊ ပဝိဋ္ဌံ စေ ပရာဇယော။
Ṭhatvā ṭhatvā pavaṭṭantaṃ, paviṭṭhaṃ ce parājayo;
အတိဋ္ဌမာနံ ဝဋ္ဋိတ္ဝာ၊ ပဝိဋ္ဌံ ပန ရက္ခတိ။
Atiṭṭhamānaṃ vaṭṭitvā, paviṭṭhaṃ pana rakkhati.
၂၀၉.
209.
ဣတိ ဝုတ္တံ ဒဠ္ဟံ ကတ္ဝာ၊ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာဒိသု။
Iti vuttaṃ daḷhaṃ katvā, kurundaṭṭhakathādisu;
သာရတော တံ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယုတ္တံ ဝိယ စ ဒိသ္သတိ။
Sārato taṃ gahetabbaṃ, yuttaṃ viya ca dissati.
၂၁၀.
210.
သယံ ဝာ ယဒိ ဝဋ္ဋေတိ၊ ဝဋ္ဋာပေတိ ပရေန ဝာ။
Sayaṃ vā yadi vaṭṭeti, vaṭṭāpeti parena vā;
အဋ္ဌတ္ဝာ ဝဋ္ဋမာနံ တံ၊ ဂတံ နာသကရံ သိယာ။
Aṭṭhatvā vaṭṭamānaṃ taṃ, gataṃ nāsakaraṃ siyā.
၂၁၁.
211.
ဌတ္ဝာ ဌတ္ဝာ သစေ အန္တော၊ ဗဟိ ဂစ္ဆတိ ရက္ခတိ။
Ṭhatvā ṭhatvā sace anto, bahi gacchati rakkhati;
ဌပိတေ သုဒ္ဓစိတ္တေန၊ သယံ ဝဋ္ဋတိ ဝဋ္ဋတိ။
Ṭhapite suddhacittena, sayaṃ vaṭṭati vaṭṭati.
၂၁၂.
212.
ဂစ္ဆန္တေ ပန ယာနေ ဝာ၊ ဂဇေ ဝာ တံ ဌပေတိ စေ။
Gacchante pana yāne vā, gaje vā taṃ ṭhapeti ce;
ဗဟိ နီဟရဏတ္ထာယ၊ နာဝဟာရောပိ နီဟဋေ။
Bahi nīharaṇatthāya, nāvahāropi nīhaṭe.
၂၁၃.
213.
ဌပိတေ ဌိတယာနေ ဝာ၊ ပယောဂေန ဝိနာ ဂတေ။
Ṭhapite ṭhitayāne vā, payogena vinā gate;
သတိပိ ထေယ္ယစိတ္တသ္မိံ၊ အဝဟာရော န ဝိဇ္ဇတိ။
Satipi theyyacittasmiṃ, avahāro na vijjati.
၂၁၄.
214.
သစေ ပာဇေတိ တံ ယာနံ၊ ဌပေတ္ဝာ ယာနကေ မဏိံ။
Sace pājeti taṃ yānaṃ, ṭhapetvā yānake maṇiṃ;
သိယာ ပာရာဇိကံ တသ္သ၊ သီမာတိက္ကမနေ ပန။
Siyā pārājikaṃ tassa, sīmātikkamane pana.
၂၁၅.
215.
သုင္ကဋ္ဌာနေ မတံ သုင္ကံ၊ ဂန္တုံ ဒတ္ဝာဝ ဝဋ္ဋတိ။
Suṅkaṭṭhāne mataṃ suṅkaṃ, gantuṃ datvāva vaṭṭati;
သေသော ဣဓ ကထာမဂ္ဂော၊ အရညဋ္ဌကထာသမော။
Seso idha kathāmaggo, araññaṭṭhakathāsamo.
သုင္ကဃာတကထာ။
Suṅkaghātakathā.
၂၁၆.
216.
အန္တောဇာတံ ဓနက္ကီတံ၊ ဒိန္နံ ဝာ ပန ကေနစိ။
Antojātaṃ dhanakkītaṃ, dinnaṃ vā pana kenaci;
ဒာသံ ကရမရာနီတံ၊ ဟရန္တသ္သ ပရာဇယော။
Dāsaṃ karamarānītaṃ, harantassa parājayo.
၂၁၇.
217.
ဘုဇိသ္သံ ဝာ ဟရန္တသ္သ၊ မာနုသံ မာတရာပိ ဝာ။
Bhujissaṃ vā harantassa, mānusaṃ mātarāpi vā;
ပိတရာဌပိတံ ဝာပိ၊ အဝဟာရော န ဝိဇ္ဇတိ။
Pitarāṭhapitaṃ vāpi, avahāro na vijjati.
၂၁၈.
218.
တံ ပလာပေတုကာမောဝ၊ ဥက္ခိပိတ္ဝာ ဘုဇေဟိ ဝာ။
Taṃ palāpetukāmova, ukkhipitvā bhujehi vā;
တံ ဌိတဋ္ဌာနတော ကိဉ္စိ၊ သင္ကာမေတိ ပရာဇယော။
Taṃ ṭhitaṭṭhānato kiñci, saṅkāmeti parājayo.
၂၁၉.
219.
တဇ္ဇေတ္ဝာ ပဒသာ ဒာသံ၊ နေန္တသ္သ ပဒဝာရတော။
Tajjetvā padasā dāsaṃ, nentassa padavārato;
ဟောန္တိ အာပတ္တိယော ဝုတ္တာ၊ တသ္သ ထုလ္လစ္စယာဒယော။
Honti āpattiyo vuttā, tassa thullaccayādayo.
၂၂၀.
220.
ဟတ္ထာဒီသု ဂဟေတ္ဝာ တံ၊ ကဍ္ဎတောပိ ပရာဇယော။
Hatthādīsu gahetvā taṃ, kaḍḍhatopi parājayo;
‘‘ဂစ္ဆ ယာဟိ ပလာယာ’’တိ၊ ဝဒတောပိ အယံ နယော။
‘‘Gaccha yāhi palāyā’’ti, vadatopi ayaṃ nayo.
၂၂၁.
221.
ဝေဂသာဝ ပလာယန္တံ၊ ‘‘ပလာယာ’’တိ စ ဘာသတော။
Vegasāva palāyantaṃ, ‘‘palāyā’’ti ca bhāsato;
ဟောတိ ပာရာဇိကေနသ္သ၊ အနာပတ္တိ ဟိ ဘိက္ခုနော။
Hoti pārājikenassa, anāpatti hi bhikkhuno.
၂၂၂.
222.
သဏိကံ ပန ဂစ္ဆန္တံ၊ သစေ ဝဒတိ သောပိ စ။
Saṇikaṃ pana gacchantaṃ, sace vadati sopi ca;
သီဃံ ဂစ္ဆတိ စေ တသ္သ၊ ဝစနေန ပရာဇယော။
Sīghaṃ gacchati ce tassa, vacanena parājayo.
၂၂၃.
223.
ပလာယိတ္ဝာ သစေ အညံ၊ ဂာမံ ဝာ နိဂမမ္ပိ ဝာ။
Palāyitvā sace aññaṃ, gāmaṃ vā nigamampi vā;
ဂတံ ဒိသ္ဝာ တတော တဉ္စေ၊ ပလာပေတိ ပရာဇယော။
Gataṃ disvā tato tañce, palāpeti parājayo.
ပာဏကထာ။
Pāṇakathā.
၂၂၄.
224.
ထေယ္ယာ သပ္ပကရဏ္ဍံ စေ၊ ပရာမသတိ ဒုက္ကဋံ။
Theyyā sappakaraṇḍaṃ ce, parāmasati dukkaṭaṃ;
ဖန္ဒာပေတိ ယထာဝတ္ထုံ၊ ဌာနတော စာဝနေ စုတော။
Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānato cāvane cuto.
၂၂၅.
225.
ဥဂ္ဃာဋေတ္ဝာ ကရဏ္ဍံ တု၊ သပ္ပမုဒ္ဓရတော ပန။
Ugghāṭetvā karaṇḍaṃ tu, sappamuddharato pana;
ကရဏ္ဍတလတော မုတ္တေ၊ နင္ဂုဋ္ဌေ တု ပရာဇယော။
Karaṇḍatalato mutte, naṅguṭṭhe tu parājayo.
၂၂၆.
226.
ဃံသိတ္ဝာ ကဍ္ဎတော သပ္ပံ၊ နင္ဂုဋ္ဌေ မုခဝဋ္ဋိတော။
Ghaṃsitvā kaḍḍhato sappaṃ, naṅguṭṭhe mukhavaṭṭito;
တသ္သ သပ္ပကရဏ္ဍသ္သ၊ မုတ္တမတ္တေ ပရာဇယော။
Tassa sappakaraṇḍassa, muttamatte parājayo.
၂၂၇.
227.
ကရဏ္ဍံ ဝိဝရိတ္ဝာ စေ၊ ပက္ကောသန္တသ္သ နာမတော။
Karaṇḍaṃ vivaritvā ce, pakkosantassa nāmato;
သော နိက္ခမတိ စေ သပ္ပော၊ တသ္သ ပာရာဇိကံ သိယာ။
So nikkhamati ce sappo, tassa pārājikaṃ siyā.
၂၂၈.
228.
တထာ ကတ္ဝာ တု မဏ္ဍူက-မူသိကာနံ ရဝမ္ပိ ဝာ။
Tathā katvā tu maṇḍūka-mūsikānaṃ ravampi vā;
ပက္ကောသန္တသ္သ နာမေန၊ နိက္ခန္တေပိ ပရာဇယော။
Pakkosantassa nāmena, nikkhantepi parājayo.
၂၂၉.
229.
မုခံ အဝိဝရိတ္ဝာဝ၊ ကရောန္တသ္သေဝမေဝ စ။
Mukhaṃ avivaritvāva, karontassevameva ca;
ယေန ကေနစိ နိက္ခန္တေ၊ သပ္ပေ ပာရာဇိကံ သိယာ။
Yena kenaci nikkhante, sappe pārājikaṃ siyā.
၂၃၀.
230.
မုခေ ဝိဝရိတေ သပ္ပော၊ သယမေဝ ပလာယတိ။
Mukhe vivarite sappo, sayameva palāyati;
န ပက္ကောသတိ စေ တသ္သ၊ ဘဏ္ဍဒေယ္ယမုဒီရိတံ။
Na pakkosati ce tassa, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ.
အပဒကထာ။
Apadakathā.
၂၃၁.
231.
ထေယ္ယစိတ္တေန ယော ဟတ္ထိံ၊ ကရောတာမသနာဒယော။
Theyyacittena yo hatthiṃ, karotāmasanādayo;
ဟောန္တိ အာပတ္တိယော တသ္သ၊ တိဝိဓာ ဒုက္ကဋာဒယော။
Honti āpattiyo tassa, tividhā dukkaṭādayo.
၂၃၂.
232.
သာလာယံ ဌိတဟတ္ထိသ္သ၊ အန္တောဝတ္ထင္ဂဏေသုပိ။
Sālāyaṃ ṭhitahatthissa, antovatthaṅgaṇesupi;
ဌာနံ သာလာ စ ဝတ္ထု စ၊ အင္ဂဏံ သကလံ သိယာ။
Ṭhānaṃ sālā ca vatthu ca, aṅgaṇaṃ sakalaṃ siyā.
၂၃၃.
233.
အဗဒ္ဓသ္သ ဟိ ဗဒ္ဓသ္သ၊ ဌိတဋ္ဌာနဉ္စ ဗန္ဓနံ။
Abaddhassa hi baddhassa, ṭhitaṭṭhānañca bandhanaṃ;
တသ္မာ တေသံ ဝသာ ဟတ္ထိံ၊ ဟရတော ကာရယေ ဗုဓော။
Tasmā tesaṃ vasā hatthiṃ, harato kāraye budho.
၂၃၄.
234.
နဂရသ္သ ဗဟိဒ္ဓာ တု၊ ဌိတသ္သ ပန ဟတ္ထိနော။
Nagarassa bahiddhā tu, ṭhitassa pana hatthino;
ဌိတဋ္ဌာနံ ဘဝေ ဌာနံ၊ ပဒဝာရေန ကာရယေ။
Ṭhitaṭṭhānaṃ bhave ṭhānaṃ, padavārena kāraye.
၂၃၅.
235.
နိပန္နသ္သ ဂဇသ္သေကံ၊ ဌာနံ တံ ဥဋ္ဌပေတိ စေ။
Nipannassa gajassekaṃ, ṭhānaṃ taṃ uṭṭhapeti ce;
တသ္မိံ ဥဋ္ဌိတမတ္တေ တု၊ တသ္သ ပာရာဇိကံ သိယာ။
Tasmiṃ uṭṭhitamatte tu, tassa pārājikaṃ siyā.
၂၃၆.
236.
ဧသေဝ စ နယော ဉေယ္ယော၊ တုရင္ဂမဟိသာဒိသု။
Eseva ca nayo ñeyyo, turaṅgamahisādisu;
နတ္ထိ ကိဉ္စိပိ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဒ္ဝိပဒေပိ ဗဟုပ္ပဒေ။
Natthi kiñcipi vattabbaṃ, dvipadepi bahuppade.
စတုပ္ပဒကထာ။
Catuppadakathā.
၂၃၇.
237.
ပရေသန္တိ ဝိဇာနိတ္ဝာ၊ ပရေသံ သန္တကံ ဓနံ။
Paresanti vijānitvā, paresaṃ santakaṃ dhanaṃ;
ဂရုကံ ထေယ္ယစိတ္တေန၊ ဌာနာ စာဝေတိ စေ စုတော။
Garukaṃ theyyacittena, ṭhānā cāveti ce cuto.
၂၃၈.
238.
အနာပတ္တိ သသညိသ္သ၊ တိရစ္ဆာနပရိဂ္ဂဟေ။
Anāpatti sasaññissa, tiracchānapariggahe;
တာဝကာလိကဝိသ္သာသ-ဂ္ဂာဟေ ပေတပရိဂ္ဂဟေ။
Tāvakālikavissāsa-ggāhe petapariggahe.
၂၃၉.
239.
ယော ပနေတ္ထ စ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ပာဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။
Yo panettha ca vattabbo, pāḷimuttavinicchayo;
တံ မယံ ပရတောယေဝ၊ ဘဏိသ္သာမ ပကိဏ္ဏကေ။
Taṃ mayaṃ paratoyeva, bhaṇissāma pakiṇṇake.
၂၄၀.
240.
ပရာဇိတာနေကမလေန ဝုတ္တံ။
Parājitānekamalena vuttaṃ;
ပာရာဇိကံ ယံ ဒုတိယံ ဇိနေန။
Pārājikaṃ yaṃ dutiyaṃ jinena;
ဝုတ္တော သမာသေန မယသ္သ စတ္ထော။
Vutto samāsena mayassa cattho;
ဝတ္တုံ အသေသေန ဟိ ကော သမတ္ထော။
Vattuṃ asesena hi ko samattho.
ဣတိ ဝိနယဝိနိစ္ဆယေ ဒုတိယပာရာဇိကကထာ နိဋ္ဌိတာ။
Iti vinayavinicchaye dutiyapārājikakathā niṭṭhitā.