Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විනයවිනිච්ඡය-උත්තරවිනිච්ඡය • Vinayavinicchaya-uttaravinicchaya |
දුතියපාරාජිකකථා
Dutiyapārājikakathā
39.
39.
ආදියන්තො හරන්තොව-හරන්තො ඉරියාපථං;
Ādiyanto harantova-haranto iriyāpathaṃ;
විකොපෙන්තො තථා ඨානා, චාවෙන්තොපි පරාජිතො.
Vikopento tathā ṭhānā, cāventopi parājito.
40.
40.
තත්ථ නානෙකභණ්ඩානං, පඤ්චකානං වසා පන;
Tattha nānekabhaṇḍānaṃ, pañcakānaṃ vasā pana;
අවහාරා දසෙවෙතෙ, විඤ්ඤාතබ්බා විභාවිනා.
Avahārā dasevete, viññātabbā vibhāvinā.
41.
41.
සාහත්ථාණත්තිකො චෙව, නිස්සග්ගො අත්ථසාධකො;
Sāhatthāṇattiko ceva, nissaggo atthasādhako;
ධුරනික්ඛෙපනඤ්චාති, ඉදං සාහත්ථපඤ්චකං.
Dhuranikkhepanañcāti, idaṃ sāhatthapañcakaṃ.
42.
42.
පුබ්බසහපයොගො ච, සංවිදාහරණම්පි ච;
Pubbasahapayogo ca, saṃvidāharaṇampi ca;
සඞ්කෙතකම්මං නෙමිත්තං, පුබ්බයොගාදිපඤ්චකං.
Saṅketakammaṃ nemittaṃ, pubbayogādipañcakaṃ.
43.
43.
ථෙය්යපසය්හපරිකප්ප-පටිච්ඡන්නකුසාදිකා;
Theyyapasayhaparikappa-paṭicchannakusādikā;
අවහාරා ඉමෙ පඤ්ච, වෙදිතබ්බාව විඤ්ඤුනා.
Avahārā ime pañca, veditabbāva viññunā.
44.
44.
වත්ථුකාලග්ඝදෙසෙ ච, පරිභොගඤ්ච පඤ්චපි;
Vatthukālagghadese ca, paribhogañca pañcapi;
ඤත්වා එතානි කාතබ්බො, පණ්ඩිතෙන විනිච්ඡයො.
Ñatvā etāni kātabbo, paṇḍitena vinicchayo.
45.
45.
දුතියං වාපි කුද්දාලං, පිටකං පරියෙසතො;
Dutiyaṃ vāpi kuddālaṃ, piṭakaṃ pariyesato;
ගච්ඡතො ථෙය්යචිත්තෙන, දුක්කටං පුබ්බයොගතො.
Gacchato theyyacittena, dukkaṭaṃ pubbayogato.
46.
46.
තත්ථජාතකකට්ඨං වා, ලතං වා ඡින්දතො පන;
Tatthajātakakaṭṭhaṃ vā, lataṃ vā chindato pana;
දුක්කටං උභයත්ථාපි, වුත්තං සහපයොගතො.
Dukkaṭaṃ ubhayatthāpi, vuttaṃ sahapayogato.
47.
47.
පථවිං ඛණතො වාපි, බ්යූහතො පංසුමෙව වා;
Pathaviṃ khaṇato vāpi, byūhato paṃsumeva vā;
ආමසන්තස්ස වා කුම්භිං, හොති ආපත්ති දුක්කටං.
Āmasantassa vā kumbhiṃ, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
48.
48.
මුඛෙ පාසං පවෙසෙත්වා, ඛාණුකෙ බද්ධකුම්භියා;
Mukhe pāsaṃ pavesetvā, khāṇuke baddhakumbhiyā;
බන්ධනානං වසා ඤෙය්යො, ඨානභෙදො විජානතා.
Bandhanānaṃ vasā ñeyyo, ṭhānabhedo vijānatā.
49.
49.
ද්වෙ ඨානානි පනෙකස්මිං, ඛාණුකෙ බද්ධකුම්භියා;
Dve ṭhānāni panekasmiṃ, khāṇuke baddhakumbhiyā;
වලයං රුක්ඛමූලස්මිං, පවෙසෙත්වා කතාය වා.
Valayaṃ rukkhamūlasmiṃ, pavesetvā katāya vā.
50.
50.
උද්ධරන්තස්ස ඛාණුං වා, ඡින්දතො සඞ්ඛලිම්පි වා;
Uddharantassa khāṇuṃ vā, chindato saṅkhalimpi vā;
ථුල්ලච්චයං තතො කුම්භිං, ඨානා චාවෙති චෙ චුතො.
Thullaccayaṃ tato kumbhiṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
51.
51.
පඨමං පන කුම්භිං වා, උද්ධරිත්වා තථා පුන;
Paṭhamaṃ pana kumbhiṃ vā, uddharitvā tathā puna;
ඨානා චාවෙති ඛාණුං වා, සඞ්ඛලිං වාපි සො නයො.
Ṭhānā cāveti khāṇuṃ vā, saṅkhaliṃ vāpi so nayo.
52.
52.
ඉතො චිතො ච ඝංසන්තො, මූලෙ සාරෙති රක්ඛති;
Ito cito ca ghaṃsanto, mūle sāreti rakkhati;
වලයං ඛෙගතං තත්ථ, කරොන්තොව පරාජිතො.
Valayaṃ khegataṃ tattha, karontova parājito.
53.
53.
ජාතං ඡින්දති චෙ රුක්ඛං, දුක්කටං කුම්භිමත්ථකෙ;
Jātaṃ chindati ce rukkhaṃ, dukkaṭaṃ kumbhimatthake;
සමීපෙ ඡින්දතො තස්ස, පාචිත්තියමතත්ථජං.
Samīpe chindato tassa, pācittiyamatatthajaṃ.
54.
54.
අන්තොකුම්භිගතං භණ්ඩං, ඵන්දාපෙති සචෙ පන;
Antokumbhigataṃ bhaṇḍaṃ, phandāpeti sace pana;
අපබ්යූහෙති තත්ථෙව, තස්ස ථුල්ලච්චයං සියා.
Apabyūheti tattheva, tassa thullaccayaṃ siyā.
55.
55.
හරන්තො කුම්භියා භණ්ඩං, මුට්ඨිං ඡින්දති අත්තනො;
Haranto kumbhiyā bhaṇḍaṃ, muṭṭhiṃ chindati attano;
භාජනෙ වා ගතං කත්වා, හොති භික්ඛු පරාජිතො.
Bhājane vā gataṃ katvā, hoti bhikkhu parājito.
56.
56.
හාරං වා පන පාමඞ්ගං, සුත්තාරුළ්හං තු කුම්භියා;
Hāraṃ vā pana pāmaṅgaṃ, suttāruḷhaṃ tu kumbhiyā;
ඵන්දාපෙති යථාවත්ථුං, ඨානා චාවෙති චෙ චුතො.
Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
57.
57.
සප්පිආදීසු යං කිඤ්චි, පිවතො පාදපූරණං;
Sappiādīsu yaṃ kiñci, pivato pādapūraṇaṃ;
එකෙනෙව පයොගෙන, පීතමත්තෙ පරාජයො.
Ekeneva payogena, pītamatte parājayo.
58.
58.
කත්වාව ධුරනික්ඛෙපං, පිවන්තස්ස පුනප්පුනං;
Katvāva dhuranikkhepaṃ, pivantassa punappunaṃ;
සකලම්පි ච තං කුම්භිං, පිවතො න පරාජයො.
Sakalampi ca taṃ kumbhiṃ, pivato na parājayo.
59.
59.
සචෙ ඛිපති යං කිඤ්චි, භණ්ඩකං තෙලකුම්භියං;
Sace khipati yaṃ kiñci, bhaṇḍakaṃ telakumbhiyaṃ;
තං පාදග්ඝනකං තෙලං, ධුවං පිවති තාවදෙ.
Taṃ pādagghanakaṃ telaṃ, dhuvaṃ pivati tāvade.
60.
60.
හත්ථතො මුත්තමත්තෙව, ථෙය්යචිත්තො විනස්සති;
Hatthato muttamatteva, theyyacitto vinassati;
ආවිඤ්ජෙත්වාපි වා කුම්භිං, තෙලං ගාළෙති චෙ තථා.
Āviñjetvāpi vā kumbhiṃ, telaṃ gāḷeti ce tathā.
61.
61.
තෙලස්සාකිරණං ඤත්වා, ඛිත්තං රිත්තාය කුම්භියා;
Telassākiraṇaṃ ñatvā, khittaṃ rittāya kumbhiyā;
පීතං තෙලඤ්ච තං භණ්ඩං, උද්ධරන්තොව ධංසිතො.
Pītaṃ telañca taṃ bhaṇḍaṃ, uddharantova dhaṃsito.
62.
62.
තත්ථෙව භින්දතො තෙලං, ඡඩ්ඩෙන්තස්ස තථෙව ච;
Tattheva bhindato telaṃ, chaḍḍentassa tatheva ca;
ඣාපෙන්තස්ස අභොගං වා, කරොන්තස්ස ච දුක්කටං.
Jhāpentassa abhogaṃ vā, karontassa ca dukkaṭaṃ.
භූමට්ඨකථා.
Bhūmaṭṭhakathā.
63.
63.
ඨපිතං පත්ථරිත්වා ච, සාටකත්ථරණාදිකං;
Ṭhapitaṃ pattharitvā ca, sāṭakattharaṇādikaṃ;
වෙඨෙත්වා උද්ධරන්තස්ස, මුත්තෙ ඨානා පරාභවො.
Veṭhetvā uddharantassa, mutte ṭhānā parābhavo.
64.
64.
ඔරිමන්තෙන වා ඵුට්ඨ-මොකාසං පාරිමන්තතො;
Orimantena vā phuṭṭha-mokāsaṃ pārimantato;
පාරාජිකමතික්කන්තෙ, කඩ්ඪතො උජුකම්පි වා.
Pārājikamatikkante, kaḍḍhato ujukampi vā.
ථලට්ඨකථා.
Thalaṭṭhakathā.
65.
65.
පුරතො මුඛතුණ්ඩඤ්ච, කලාපග්ගඤ්ච පච්ඡතො;
Purato mukhatuṇḍañca, kalāpaggañca pacchato;
ද්වීසු පස්සෙසු පක්ඛන්තො, හෙට්ඨා පාදනඛා තථා.
Dvīsu passesu pakkhanto, heṭṭhā pādanakhā tathā.
66.
66.
උද්ධඤ්චාපි සිඛග්ගන්ති, ගගනෙ ගච්ඡතො පන;
Uddhañcāpi sikhagganti, gagane gacchato pana;
මොරස්ස ඡ පරිච්ඡෙදා, වෙදිතබ්බා විභාවිනා.
Morassa cha paricchedā, veditabbā vibhāvinā.
67.
67.
භික්ඛු ‘‘සස්සාමිකං මොරං, ගහෙස්සාමී’’ති ඛෙගතං;
Bhikkhu ‘‘sassāmikaṃ moraṃ, gahessāmī’’ti khegataṃ;
හත්ථං වාපි පසාරෙති, පුරතො වාස්ස තිට්ඨති.
Hatthaṃ vāpi pasāreti, purato vāssa tiṭṭhati.
68.
68.
මොරොපි ගගනෙ පක්ඛෙ, චාරෙති න ච ගච්ඡති;
Moropi gagane pakkhe, cāreti na ca gacchati;
දුක්කටං ගමනච්ඡෙදෙ, ආමසන්තස්ස චෙව තං.
Dukkaṭaṃ gamanacchede, āmasantassa ceva taṃ.
69.
69.
ඨානා මොරමමොචෙන්තො, ඵන්දාපෙති සචෙ පන;
Ṭhānā moramamocento, phandāpeti sace pana;
එවං ඵන්දාපනෙ තස්ස, ථුල්ලච්චයමුදීරිතං.
Evaṃ phandāpane tassa, thullaccayamudīritaṃ.
70.
70.
අග්ගහෙත්වා ගහෙත්වා වා, හත්ථෙන පන අත්තනො;
Aggahetvā gahetvā vā, hatthena pana attano;
ඨානා චාවෙති චෙ මොරං, සයං ඨානා චුතො සියා.
Ṭhānā cāveti ce moraṃ, sayaṃ ṭhānā cuto siyā.
71.
71.
ඵුට්ඨොකාසං මුඛග්ගෙන, කලාපග්ගෙන වා පන;
Phuṭṭhokāsaṃ mukhaggena, kalāpaggena vā pana;
කලාපග්ගෙන වා ඵුට්ඨං, මුඛතුණ්ඩෙන භික්ඛු චෙ.
Kalāpaggena vā phuṭṭhaṃ, mukhatuṇḍena bhikkhu ce.
72.
72.
අතික්කාමෙය්ය යො මොරං, ඨානා චාවෙති නාම සො;
Atikkāmeyya yo moraṃ, ṭhānā cāveti nāma so;
එසෙව ච නයො පාද-සිඛාපක්ඛෙසු දීපිතො.
Eseva ca nayo pāda-sikhāpakkhesu dīpito.
73.
73.
ගගනෙ පන ගච්ඡන්තො, කරෙ මොරො නිලීයති;
Gagane pana gacchanto, kare moro nilīyati;
තං කරෙනෙව චාරෙන්තො, ඵන්දාපෙතීති වුච්චති.
Taṃ kareneva cārento, phandāpetīti vuccati.
74.
74.
සචෙ ගණ්හාති තං මොරං, ඉතරෙන කරෙන සො;
Sace gaṇhāti taṃ moraṃ, itarena karena so;
චාවිතත්තා පන ඨානා, භික්ඛු ඨානා චුතො සියා.
Cāvitattā pana ṭhānā, bhikkhu ṭhānā cuto siyā.
75.
75.
ඉතරං පන මොරස්ස, උපනෙති සචෙ කරං;
Itaraṃ pana morassa, upaneti sace karaṃ;
න දොසො තත්ථ උඩ්ඩෙත්වා, සයමෙව නිලීයති.
Na doso tattha uḍḍetvā, sayameva nilīyati.
76.
76.
දිස්වා අඞ්ගෙ නිලීනං තං, ථෙය්යචිත්තෙන ගච්ඡතො;
Disvā aṅge nilīnaṃ taṃ, theyyacittena gacchato;
පාදෙ ථුල්ලච්චයං හොති, දුතියෙ ච පරාජයො.
Pāde thullaccayaṃ hoti, dutiye ca parājayo.
77.
77.
භූමියං ඨිතමොරස්ස, තීණි ඨානානි පණ්ඩිතො;
Bhūmiyaṃ ṭhitamorassa, tīṇi ṭhānāni paṇḍito;
පාදානඤ්ච කලාපස්ස, වසෙන පරිදීපයෙ.
Pādānañca kalāpassa, vasena paridīpaye.
78.
78.
තතො කෙසග්ගමත්තම්පි, මොරං පථවිතො පන;
Tato kesaggamattampi, moraṃ pathavito pana;
හොති පාරාජිකං තස්ස, උක්ඛිපන්තස්ස භික්ඛුනො.
Hoti pārājikaṃ tassa, ukkhipantassa bhikkhuno.
79.
79.
ඡිජ්ජමානං සුවණ්ණාදිං, පත්තෙ පතති චෙ පන;
Chijjamānaṃ suvaṇṇādiṃ, patte patati ce pana;
හත්ථෙන උද්ධරන්තස්ස, තස්ස පාරාජිකං සියා.
Hatthena uddharantassa, tassa pārājikaṃ siyā.
80.
80.
සචෙ අනුද්ධරිත්වාව, ථෙය්යචිත්තෙන ගච්ඡති;
Sace anuddharitvāva, theyyacittena gacchati;
දුතියෙ පදවාරස්මිං, පාරාජිකමුදීරයෙ.
Dutiye padavārasmiṃ, pārājikamudīraye.
81.
81.
එසෙව ච නයො ඤෙය්යො, හත්ථෙ වත්ථෙව මත්ථකෙ;
Eseva ca nayo ñeyyo, hatthe vattheva matthake;
තං තං තස්ස භවෙ ඨානං, යත්ථ යත්ථ පතිට්ඨිතං.
Taṃ taṃ tassa bhave ṭhānaṃ, yattha yattha patiṭṭhitaṃ.
ආකාසට්ඨකථා.
Ākāsaṭṭhakathā.
82.
82.
ථෙය්යචිත්තෙන යං කිඤ්චි, මඤ්චපීඨාදිසුට්ඨිතං;
Theyyacittena yaṃ kiñci, mañcapīṭhādisuṭṭhitaṃ;
ආමාසම්පි අනාමාසං, ආමසන්තස්ස දුක්කටං.
Āmāsampi anāmāsaṃ, āmasantassa dukkaṭaṃ.
83.
83.
සංහරිත්වා සචෙ වංසෙ, ඨපිතං හොති චීවරං;
Saṃharitvā sace vaṃse, ṭhapitaṃ hoti cīvaraṃ;
කත්වා පුනොරතො භොගං, තථා අන්තඤ්ච පාරතො.
Katvā punorato bhogaṃ, tathā antañca pārato.
84.
84.
චීවරෙන ඵුට්ඨොකාසො, ඨානං තස්ස පවුච්චති;
Cīvarena phuṭṭhokāso, ṭhānaṃ tassa pavuccati;
න තු චීවරවංසො සො, හොතීති සකලො මතො.
Na tu cīvaravaṃso so, hotīti sakalo mato.
85.
85.
ඔරිමන්තෙන ඔකාසං, ඵුට්ඨං තමිතරෙන වා;
Orimantena okāsaṃ, phuṭṭhaṃ tamitarena vā;
ඉතරෙනපි වා ඵුට්ඨං, ඔරිමන්තෙන වා පුන.
Itarenapi vā phuṭṭhaṃ, orimantena vā puna.
86.
86.
දක්ඛිණන්තෙන ඵුට්ඨං වා, වාමන්තෙනිතරෙන වා;
Dakkhiṇantena phuṭṭhaṃ vā, vāmantenitarena vā;
වාමන්තෙන ඵුට්ඨට්ඨානං, අතික්කාමයතො චුති.
Vāmantena phuṭṭhaṭṭhānaṃ, atikkāmayato cuti.
87.
87.
උද්ධං වා උක්ඛිපන්තස්ස, චීවරං පන වංසතො;
Uddhaṃ vā ukkhipantassa, cīvaraṃ pana vaṃsato;
කෙසග්ගමත්තෙ උක්ඛිත්තෙ, තස්ස පාරාජිකං භවෙ.
Kesaggamatte ukkhitte, tassa pārājikaṃ bhave.
88.
88.
රජ්ජුකෙන ච බන්ධිත්වා, ඨපිතං පන චීවරං;
Rajjukena ca bandhitvā, ṭhapitaṃ pana cīvaraṃ;
ථුල්ලච්චයං විමොචෙන්තො, මුත්තෙ පාරාජිකං ඵුසෙ.
Thullaccayaṃ vimocento, mutte pārājikaṃ phuse.
89.
89.
වෙඨෙත්වා ඨපිතං වංසෙ, නිබ්බෙඨෙන්තස්ස භික්ඛුනො;
Veṭhetvā ṭhapitaṃ vaṃse, nibbeṭhentassa bhikkhuno;
වලයං ඡින්දතො වාපි, මොචෙන්තස්සප්යයං නයො.
Valayaṃ chindato vāpi, mocentassapyayaṃ nayo.
90.
90.
චීවරස්ස පසාරෙත්වා, ඨපිතස්ස හි වංසකෙ;
Cīvarassa pasāretvā, ṭhapitassa hi vaṃsake;
සංහරිත්වා තු නික්ඛිත්තෙ, චීවරෙ විය නිච්ඡයො.
Saṃharitvā tu nikkhitte, cīvare viya nicchayo.
91.
91.
සික්කාය පක්ඛිපිත්වා යං, ලග්ගිතං හොති භණ්ඩකං;
Sikkāya pakkhipitvā yaṃ, laggitaṃ hoti bhaṇḍakaṃ;
සික්කාතො තං හරන්තො වා, සහ සික්කාය වා චුතො.
Sikkāto taṃ haranto vā, saha sikkāya vā cuto.
92.
92.
කුන්තාදිං නාගදන්තෙසු, ඨිතෙසු පටිපාටියා;
Kuntādiṃ nāgadantesu, ṭhitesu paṭipāṭiyā;
අග්ගෙ වා පන බුන්දෙ වා, ගහෙත්වා පරිකඩ්ඪතො.
Agge vā pana bunde vā, gahetvā parikaḍḍhato.
93.
93.
පාරාජිකං ඵුට්ඨොකාසං, අතික්කාමයතො සියා;
Pārājikaṃ phuṭṭhokāsaṃ, atikkāmayato siyā;
උජුකං උක්ඛිපන්තස්ස, කෙසග්ගෙන පරාජයො.
Ujukaṃ ukkhipantassa, kesaggena parājayo.
94.
94.
පාකාරාභිමුඛො ඨත්වා, ආකඩ්ඪති සචෙ පන;
Pākārābhimukho ṭhatvā, ākaḍḍhati sace pana;
ඔරිමන්තඵුට්ඨොකාස-මිතරන්තච්චයෙ චුතො.
Orimantaphuṭṭhokāsa-mitarantaccaye cuto.
95.
95.
තථෙව පරතො තස්ස, පෙල්ලෙන්තස්සාපි භික්ඛුනො;
Tatheva parato tassa, pellentassāpi bhikkhuno;
භිත්තිං පන ච නිස්සාය, ඨපිතෙපි අයං නයො.
Bhittiṃ pana ca nissāya, ṭhapitepi ayaṃ nayo.
96.
96.
චාලෙන්තස්ස ච තාලස්ස, ඵලං වත්ථු හි පූරති;
Cālentassa ca tālassa, phalaṃ vatthu hi pūrati;
යෙනස්ස බන්ධනා මුත්තෙ, තස්මිං පාරාජිකං භවෙ.
Yenassa bandhanā mutte, tasmiṃ pārājikaṃ bhave.
97.
97.
පිණ්ඩිං ඡින්දති තාලස්ස, සචෙ පාරාජිකං සියා;
Piṇḍiṃ chindati tālassa, sace pārājikaṃ siyā;
එසෙව ච නයො සෙස-රුක්ඛපුප්ඵඵලෙසුපි.
Eseva ca nayo sesa-rukkhapupphaphalesupi.
වෙහාසට්ඨකථා.
Vehāsaṭṭhakathā.
98.
98.
ගච්ඡතො හි නිධිට්ඨානං, පදවාරෙන දුක්කටං;
Gacchato hi nidhiṭṭhānaṃ, padavārena dukkaṭaṃ;
උදකෙ පන ගම්භීරෙ, තථා නිමුජ්ජනාදිසු.
Udake pana gambhīre, tathā nimujjanādisu.
99.
99.
තත්ථජාතකපුප්ඵෙසු, යෙන පුප්ඵෙන පූරති;
Tatthajātakapupphesu, yena pupphena pūrati;
වත්ථු තං ඡින්දතො පුප්ඵං, තස්ස පාරාජිකං වදෙ.
Vatthu taṃ chindato pupphaṃ, tassa pārājikaṃ vade.
100.
100.
එකනාළස්ස වා පස්සෙ, වාකො උප්පලජාතියා;
Ekanāḷassa vā passe, vāko uppalajātiyā;
න ඡිජ්ජති තතො යාව, තාව නං පරිරක්ඛති.
Na chijjati tato yāva, tāva naṃ parirakkhati.
101.
101.
සාමිකෙහෙව පුප්ඵෙසු, ඡින්දිත්වා ඨපිතෙසුපි;
Sāmikeheva pupphesu, chinditvā ṭhapitesupi;
පුබ්බෙ වුත්තනයෙනෙව, වෙදිතබ්බො විනිච්ඡයො.
Pubbe vuttanayeneva, veditabbo vinicchayo.
102.
102.
භාරබද්ධානි පුප්ඵානි, ඡස්වාකාරෙසු කෙනචි;
Bhārabaddhāni pupphāni, chasvākāresu kenaci;
ආකාරෙන සචෙ තානි, ඨානා චාවෙති නස්සති.
Ākārena sace tāni, ṭhānā cāveti nassati.
103.
103.
ඨපිතං පන පුප්ඵානං, කලාපං ජලපිට්ඨියං;
Ṭhapitaṃ pana pupphānaṃ, kalāpaṃ jalapiṭṭhiyaṃ;
චාලෙත්වා උදකං පුප්ඵ-ට්ඨානා චාවෙති චෙ චුතො.
Cāletvā udakaṃ puppha-ṭṭhānā cāveti ce cuto.
104.
104.
පරිකප්පෙති චෙ ‘‘එත්ථ, ගහෙස්සාමී’’ති රක්ඛති;
Parikappeti ce ‘‘ettha, gahessāmī’’ti rakkhati;
උද්ධරන්තො ගතට්ඨානා, භට්ඨො නාම පවුච්චති.
Uddharanto gataṭṭhānā, bhaṭṭho nāma pavuccati.
105.
105.
අච්චුග්ගතස්ස තං ඨානං, ජලතො සකලං ජලං;
Accuggatassa taṃ ṭhānaṃ, jalato sakalaṃ jalaṃ;
උප්පාටෙත්වා තතො පුප්ඵං, උජුමුද්ධරතො පන.
Uppāṭetvā tato pupphaṃ, ujumuddharato pana.
106.
106.
නාළන්තෙ ජලතො මුත්ත-මත්තෙ පාරාජිකං භවෙ;
Nāḷante jalato mutta-matte pārājikaṃ bhave;
අමුත්තෙ ජලතො තස්මිං, ථුල්ලච්චයමුදීරිතං.
Amutte jalato tasmiṃ, thullaccayamudīritaṃ.
107.
107.
පුප්ඵෙ ගහෙත්වා නාමෙත්වා, උප්පාටෙති සචෙ පන;
Pupphe gahetvā nāmetvā, uppāṭeti sace pana;
න තස්ස උදකං ඨානං, නට්ඨො උප්පාටිතක්ඛණෙ.
Na tassa udakaṃ ṭhānaṃ, naṭṭho uppāṭitakkhaṇe.
108.
108.
යො හි සස්සාමිකෙ මච්ඡෙ, ථෙය්යචිත්තෙන ගණ්හති;
Yo hi sassāmike macche, theyyacittena gaṇhati;
බළිසෙනපි ජාලෙන, හත්ථෙන කුමිනෙන වා.
Baḷisenapi jālena, hatthena kuminena vā.
109.
109.
තස්සෙවං ගණ්හතො වත්ථු, යෙන මච්ඡෙන පූරති;
Tassevaṃ gaṇhato vatthu, yena macchena pūrati;
තස්මිං උද්ධටමත්තස්මිං, ජලා හොති පරාජයො.
Tasmiṃ uddhaṭamattasmiṃ, jalā hoti parājayo.
110.
110.
ඨානං සලිලජානඤ්හි, කෙවලං සකලං ජලං;
Ṭhānaṃ salilajānañhi, kevalaṃ sakalaṃ jalaṃ;
සලිලට්ඨං විමොචෙන්තො, ජලා පාරාජිකො භවෙ.
Salilaṭṭhaṃ vimocento, jalā pārājiko bhave.
111.
111.
නීරතො උප්පතිත්වා යො, තීරෙ පතති වාරිජො;
Nīrato uppatitvā yo, tīre patati vārijo;
ගණ්හතො තං පනාපත්තිං, භණ්ඩග්ඝෙන විනිද්දිසෙ.
Gaṇhato taṃ panāpattiṃ, bhaṇḍagghena viniddise.
112.
112.
මාරණත්ථාය මච්ඡානං, තළාකෙ නදියාපි වා;
Māraṇatthāya macchānaṃ, taḷāke nadiyāpi vā;
නින්නෙ මච්ඡවිසං නාම, පක්ඛිපිත්වා ගතෙ පන.
Ninne macchavisaṃ nāma, pakkhipitvā gate pana.
113.
113.
පච්ඡා මච්ඡවිසං මච්ඡා, ඛාදිත්වා පිලවන්ති චෙ;
Pacchā macchavisaṃ macchā, khāditvā pilavanti ce;
පාරාජිකං මතෙ මච්ඡෙ, ථෙය්යචිත්තෙන ගණ්හතො.
Pārājikaṃ mate macche, theyyacittena gaṇhato.
114.
114.
පංසුකූලිකසඤ්ඤාය, න දොසො කොචි ගණ්හතො;
Paṃsukūlikasaññāya, na doso koci gaṇhato;
සාමිකෙස්වාහරන්තෙසු, භණ්ඩදෙය්යමුදීරිතං.
Sāmikesvāharantesu, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ.
115.
115.
ගහෙත්වා සාමිකා මච්ඡෙ, සචෙ යන්ති නිරාලයා;
Gahetvā sāmikā macche, sace yanti nirālayā;
ගණ්හතො පන තෙ සෙසෙ, ථෙය්යචිත්තෙන දුක්කටං.
Gaṇhato pana te sese, theyyacittena dukkaṭaṃ.
116.
116.
අමතෙසු අනාපත්තිං, වදන්ති විනයඤ්ඤුනො;
Amatesu anāpattiṃ, vadanti vinayaññuno;
එසෙව ච නයො සෙසෙ, කච්ඡපාදිම්හි වාරිජෙ.
Eseva ca nayo sese, kacchapādimhi vārije.
උදකට්ඨකථා.
Udakaṭṭhakathā.
117.
117.
‘‘නාවං නාවට්ඨං වා භණ්ඩං, ථෙනෙත්වා ගණ්හිස්සාමී’’ති;
‘‘Nāvaṃ nāvaṭṭhaṃ vā bhaṇḍaṃ, thenetvā gaṇhissāmī’’ti;
පාදුද්ධාරෙ දොසා වුත්තා, භික්ඛුස්සෙවං ගච්ඡන්තස්ස.
Pāduddhāre dosā vuttā, bhikkhussevaṃ gacchantassa.
118.
118.
බද්ධාය නාවාය හි චණ්ඩසොතෙ;
Baddhāya nāvāya hi caṇḍasote;
ඨානං මතං බන්ධනමෙකමෙව;
Ṭhānaṃ mataṃ bandhanamekameva;
භික්ඛුස්ස තස්මිං මුත්තමත්තෙ;
Bhikkhussa tasmiṃ muttamatte;
පාරාජිකං තස්ස වදන්ති ධීරා.
Pārājikaṃ tassa vadanti dhīrā.
119.
119.
නිච්චලෙ උදකෙ නාව-මබන්ධනමවට්ඨිතං;
Niccale udake nāva-mabandhanamavaṭṭhitaṃ;
පුරතො පච්ඡතො වාපි, පස්සතො වාපි කඩ්ඪතො.
Purato pacchato vāpi, passato vāpi kaḍḍhato.
120.
120.
එකෙනන්තෙන සම්ඵුට්ඨ-මොකාසමිතරෙන තං;
Ekenantena samphuṭṭha-mokāsamitarena taṃ;
අතික්කාමයතො නාවං, තස්ස පාරාජිකං සියා.
Atikkāmayato nāvaṃ, tassa pārājikaṃ siyā.
121. තථා –
121. Tathā –
උද්ධං කෙසග්ගමත්තම්පි, උදකම්හා විමොචිතෙ;
Uddhaṃ kesaggamattampi, udakamhā vimocite;
අධොනාවාතලං තෙන, ඵුට්ඨඤ්ච මුඛවට්ටියා.
Adhonāvātalaṃ tena, phuṭṭhañca mukhavaṭṭiyā.
122.
122.
බන්ධිත්වා පන යා තීරෙ, ඨපිතා නිච්චලෙ ජලෙ;
Bandhitvā pana yā tīre, ṭhapitā niccale jale;
බන්ධනඤ්ච ඨිතොකාසො, ඨානං තස්සා ද්විධා මතං.
Bandhanañca ṭhitokāso, ṭhānaṃ tassā dvidhā mataṃ.
123.
123.
හොති ථුල්ලච්චයං පුබ්බං, බන්ධනස්ස විමොචනෙ;
Hoti thullaccayaṃ pubbaṃ, bandhanassa vimocane;
පච්ඡා කෙනචුපායෙන, ඨානා චාවෙති චෙ චුතො.
Pacchā kenacupāyena, ṭhānā cāveti ce cuto.
124.
124.
චාවෙත්වා පඨමං ඨානා, පච්ඡා බන්ධනමොචනෙ;
Cāvetvā paṭhamaṃ ṭhānā, pacchā bandhanamocane;
එසෙව ච නයො වුත්තො, ථෙය්යචිත්තස්ස භික්ඛුනො.
Eseva ca nayo vutto, theyyacittassa bhikkhuno.
125.
125.
උස්සාරෙත්වා නිකුජ්ජිත්වා, ඨපිතාය ථලෙ පන;
Ussāretvā nikujjitvā, ṭhapitāya thale pana;
ඵුට්ඨොකාසොව හි ඨානං, නාවාය මුඛවට්ටියා.
Phuṭṭhokāsova hi ṭhānaṃ, nāvāya mukhavaṭṭiyā.
126.
126.
ඤෙය්යො ඨානපරිච්ඡෙදො;
Ñeyyo ṭhānaparicchedo;
ආකාරෙහෙව පඤ්චහි;
Ākāreheva pañcahi;
යතො කුතොචි චාවෙන්තො;
Yato kutoci cāvento;
හොති පාරාජිකො නරො.
Hoti pārājiko naro.
127.
127.
එසෙව ච නයො ඤෙය්යො, නාවායුක්කුජ්ජිතායපි;
Eseva ca nayo ñeyyo, nāvāyukkujjitāyapi;
ඨපිතායපි නාවාය, ඝටිකානං තථූපරි.
Ṭhapitāyapi nāvāya, ghaṭikānaṃ tathūpari.
128.
128.
ථෙය්යා තිත්ථෙ ඨිතං නාවං, ආරුහිත්වා සචෙ පන;
Theyyā titthe ṭhitaṃ nāvaṃ, āruhitvā sace pana;
අරිත්තෙන ඵියෙනාපි, පාජෙන්තස්ස පරාජයො.
Arittena phiyenāpi, pājentassa parājayo.
129.
129.
සචෙ ඡත්තං පණාමෙත්වා, උස්සාපෙත්වාව චීවරං;
Sace chattaṃ paṇāmetvā, ussāpetvāva cīvaraṃ;
ලඞ්කාරසදිසං කත්වා, ගණ්හාපෙති සමීරණං.
Laṅkārasadisaṃ katvā, gaṇhāpeti samīraṇaṃ.
130.
130.
ආගම්ම බලවා වාතො, නාවං හරති චෙ පන;
Āgamma balavā vāto, nāvaṃ harati ce pana;
වාතෙනෙව හටා නාවා, න දොසො කොචි විජ්ජති.
Vāteneva haṭā nāvā, na doso koci vijjati.
131.
131.
සයමෙව ච යං කිඤ්චි, ගාමතිත්ථමුපාගතං;
Sayameva ca yaṃ kiñci, gāmatitthamupāgataṃ;
අචාවෙන්තොව තං ඨානා, කිණිත්වා චෙ පලායති.
Acāventova taṃ ṭhānā, kiṇitvā ce palāyati.
132.
132.
අවහාරො න භික්ඛුස්ස, භණ්ඩදෙය්යමුදීරිතං;
Avahāro na bhikkhussa, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ;
සයමෙව ච ගච්ඡන්තිං, ඨානා චාවෙති චෙ චුතො.
Sayameva ca gacchantiṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
නාවට්ඨකථා.
Nāvaṭṭhakathā.
133.
133.
යානං නාම රථො වය්හං, සකටං සන්දමානිකා;
Yānaṃ nāma ratho vayhaṃ, sakaṭaṃ sandamānikā;
යානං අවහරිස්සාමි, යානට්ඨමිති වා පන.
Yānaṃ avaharissāmi, yānaṭṭhamiti vā pana.
134.
134.
ගච්ඡතො දුක්කටං වුත්තං, දුතියං පරියෙසතො;
Gacchato dukkaṭaṃ vuttaṃ, dutiyaṃ pariyesato;
ඨානා චාවනයොගස්මිං, විජ්ජමානෙ පරාජයො.
Ṭhānā cāvanayogasmiṃ, vijjamāne parājayo.
135.
135.
යානස්ස දුකයුත්තස්ස, දස ඨානානි දීපයෙ;
Yānassa dukayuttassa, dasa ṭhānāni dīpaye;
යානං පාජයතො තස්ස, නිසීදිත්වා ධුරෙ පන.
Yānaṃ pājayato tassa, nisīditvā dhure pana.
136.
136.
ථුල්ලච්චයං තු ගොණානං, පාදුද්ධාරෙ විනිද්දිසෙ;
Thullaccayaṃ tu goṇānaṃ, pāduddhāre viniddise;
චක්කානඤ්හි ඨිතොකාස-මතික්කන්තෙ පරාභවො.
Cakkānañhi ṭhitokāsa-matikkante parābhavo.
137.
137.
අයුත්තකස්සාපි ච යානකස්ස, ධුරෙනුපත්ථම්භනියං ඨිතස්ස;
Ayuttakassāpi ca yānakassa, dhurenupatthambhaniyaṃ ṭhitassa;
වසෙනුපත්ථම්භනිචක්කකානං, ඨානානි තීණෙව භවන්ති තස්ස.
Vasenupatthambhanicakkakānaṃ, ṭhānāni tīṇeva bhavanti tassa.
138.
138.
තථා ධුරෙන දාරූනං, උපරිට්ඨපිතස්ස ච;
Tathā dhurena dārūnaṃ, upariṭṭhapitassa ca;
භූමියම්පි ධුරෙනෙව, තථෙව ඨපිතස්ස ච.
Bhūmiyampi dhureneva, tatheva ṭhapitassa ca.
139.
139.
පුරතො පච්ඡතො වාපි, ඨානා චාවෙති චෙ පන;
Purato pacchato vāpi, ṭhānā cāveti ce pana;
ථුල්ලච්චයං තු තිණ්ණම්පි, ඨානා චාවෙ පරාජයො.
Thullaccayaṃ tu tiṇṇampi, ṭhānā cāve parājayo.
140.
140.
අපනෙත්වාන චක්කානි, අක්ඛානං සීසකෙහි තු;
Apanetvāna cakkāni, akkhānaṃ sīsakehi tu;
ඨිතස්සූපරි දාරූනං, ඨානානි ද්වෙ විනිද්දිසෙ.
Ṭhitassūpari dārūnaṃ, ṭhānāni dve viniddise.
141.
141.
කඩ්ඪන්තො උක්ඛිපන්තො වා, ඵුට්ඨොකාසච්චයෙ චුතො;
Kaḍḍhanto ukkhipanto vā, phuṭṭhokāsaccaye cuto;
ඨපිතස්ස පනඤ්ඤස්ස, භූමියං යස්ස කස්සචි.
Ṭhapitassa panaññassa, bhūmiyaṃ yassa kassaci.
142.
142.
අක්ඛුද්ධීනං ධුරස්සාති, පඤ්ච ඨානානි දීපයෙ;
Akkhuddhīnaṃ dhurassāti, pañca ṭhānāni dīpaye;
උද්ධීසු වා ගහෙත්වා තං, ඨානා චාවෙති චෙ චුතො.
Uddhīsu vā gahetvā taṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.
143.
143.
ඨපිතස්ස හි චක්කස්ස, නාභියා පන භූමියං;
Ṭhapitassa hi cakkassa, nābhiyā pana bhūmiyaṃ;
එකමෙව සියා ඨානං, පරිච්ඡෙදොපි පඤ්චධා.
Ekameva siyā ṭhānaṃ, paricchedopi pañcadhā.
144.
144.
ඵුසිත්වා යං ඨිතං භූමිං, නෙමිපස්සෙන නාභියා;
Phusitvā yaṃ ṭhitaṃ bhūmiṃ, nemipassena nābhiyā;
ඨානානි ද්වෙ භවන්තස්ස, නට්ඨො තෙසමතික්කමෙ.
Ṭhānāni dve bhavantassa, naṭṭho tesamatikkame.
145.
145.
දිස්වා යානමනාරක්ඛං, පටිපන්නං මහාපථෙ;
Disvā yānamanārakkhaṃ, paṭipannaṃ mahāpathe;
ආරුහිත්වා අචොදෙත්වා, කිණිත්වා යාති වට්ටති.
Āruhitvā acodetvā, kiṇitvā yāti vaṭṭati.
යානට්ඨකථා.
Yānaṭṭhakathā.
146.
146.
සීසක්ඛන්ධකටොලම්බ-වසා භාරො චතුබ්බිධො;
Sīsakkhandhakaṭolamba-vasā bhāro catubbidho;
තත්ථ සීසගතං භාරං, ආමසන්තස්ස දුක්කටං.
Tattha sīsagataṃ bhāraṃ, āmasantassa dukkaṭaṃ.
147.
147.
ඉතො චිතො ච ඝංසන්තො, ථෙය්යචිත්තෙන යො පන;
Ito cito ca ghaṃsanto, theyyacittena yo pana;
සිරස්මිංයෙව සාරෙති, තස්ස ථුල්ලච්චයං සියා.
Sirasmiṃyeva sāreti, tassa thullaccayaṃ siyā.
148.
148.
ඛන්ධං ඔරොපිතෙ භාරෙ, තස්ස පාරාජිකං මතං;
Khandhaṃ oropite bhāre, tassa pārājikaṃ mataṃ;
සීසතො කෙසමත්තම්පි, මොචෙන්තොපි පරාජිතො.
Sīsato kesamattampi, mocentopi parājito.
149.
149.
භාරං පථවියං කිඤ්චි, ඨපෙත්වා සුද්ධමානසො;
Bhāraṃ pathaviyaṃ kiñci, ṭhapetvā suddhamānaso;
පච්ඡා තං ථෙය්යචිත්තෙන, උද්ධරන්තො පරාජිතො.522
Pacchā taṃ theyyacittena, uddharanto parājito.522
150.
150.
එත්ථ වුත්තනයෙනෙව, සෙසෙසුපි අසෙසතො;
Ettha vuttanayeneva, sesesupi asesato;
භාරෙසු මතිසාරෙන, වෙදිතබ්බො විනිච්ඡයො.
Bhāresu matisārena, veditabbo vinicchayo.
භාරට්ඨකථා.
Bhāraṭṭhakathā.
151.
151.
දුක්කටං මුනිනා වුත්තං, ආරාමං අභියුඤ්ජතො;
Dukkaṭaṃ muninā vuttaṃ, ārāmaṃ abhiyuñjato;
පරාජෙති පරං ධම්මං, චරන්තො චෙ පරාජිතො.522
Parājeti paraṃ dhammaṃ, caranto ce parājito.522
152.
152.
විමතිං ජනයන්තස්ස, තස්ස ථුල්ලච්චයං සියා;
Vimatiṃ janayantassa, tassa thullaccayaṃ siyā;
පරජ්ජති සයං ධම්මං, චරන්තො යොපි තස්ස ච.
Parajjati sayaṃ dhammaṃ, caranto yopi tassa ca.
153.
153.
සාමිනො ධුරනික්ඛෙපෙ, ‘‘න දස්සාමී’’ති චත්තනො;
Sāmino dhuranikkhepe, ‘‘na dassāmī’’ti cattano;
පාරාජිකං භවෙ තස්ස, සබ්බෙසං කූටසක්ඛිනං.
Pārājikaṃ bhave tassa, sabbesaṃ kūṭasakkhinaṃ.
ආරාමට්ඨකථා.
Ārāmaṭṭhakathā.
154.
154.
විහාරං සඞ්ඝිකං කිඤ්චි, අච්ඡින්දිත්වාන ගණ්හිතුං;
Vihāraṃ saṅghikaṃ kiñci, acchinditvāna gaṇhituṃ;
සබ්බෙසං ධුරනික්ඛෙපා-භාවතොව න සිජ්ඣති.
Sabbesaṃ dhuranikkhepā-bhāvatova na sijjhati.
විහාරට්ඨකථා.
Vihāraṭṭhakathā.
155.
155.
සීසානි සාලිආදීනං, නිරුම්භිත්වාන ගණ්හතො;
Sīsāni sāliādīnaṃ, nirumbhitvāna gaṇhato;
අසිතෙන ච ලායිත්වා, ඡින්දිත්වා වා කරෙන ච.
Asitena ca lāyitvā, chinditvā vā karena ca.
156.
156.
යස්මිං බීජෙපි වා වත්ථු, සීසෙ පූරෙති මුට්ඨියං;
Yasmiṃ bījepi vā vatthu, sīse pūreti muṭṭhiyaṃ;
බන්ධනා මොචිතෙ තස්මිං, තස්ස පාරාජිකං භවෙ.
Bandhanā mocite tasmiṃ, tassa pārājikaṃ bhave.
157.
157.
අච්ඡින්නො පන දණ්ඩො වා, තචො වා අප්පමත්තකො;
Acchinno pana daṇḍo vā, taco vā appamattako;
වීහිනාළම්පි වා දීඝං, අනික්ඛන්තොව රක්ඛති.
Vīhināḷampi vā dīghaṃ, anikkhantova rakkhati.
158.
158.
සචෙ සො පරිකප්පෙති, ‘‘මද්දිත්වා පනිදං අහං;
Sace so parikappeti, ‘‘madditvā panidaṃ ahaṃ;
පප්ඵොටෙත්වා ඉතො සාරං, ගණ්හිස්සාමී’’ති රක්ඛති.
Papphoṭetvā ito sāraṃ, gaṇhissāmī’’ti rakkhati.
159.
159.
මද්දනුද්ධරණෙ නත්ථි, දොසො පප්ඵොටනෙපි වා;
Maddanuddharaṇe natthi, doso papphoṭanepi vā;
අත්තනො භාජනගතං, කරොන්තස්ස පරාජයො.
Attano bhājanagataṃ, karontassa parājayo.
160.
160.
ජානං කෙසග්ගමත්තම්පි, පථවිං පරසන්තකං;
Jānaṃ kesaggamattampi, pathaviṃ parasantakaṃ;
ථෙය්යචිත්තෙන චෙ ඛීලං, සඞ්කාමෙති පරාජයො.
Theyyacittena ce khīlaṃ, saṅkāmeti parājayo.
161.
161.
තඤ්ච ඛො සාමිකානං තු, ධුරනික්ඛෙපනෙ සති;
Tañca kho sāmikānaṃ tu, dhuranikkhepane sati;
අනග්ඝා භූමි නාමෙසා, තස්මා එවමුදීරිතං.
Anagghā bhūmi nāmesā, tasmā evamudīritaṃ.
162.
162.
ගහෙතබ්බා සචෙ හොති, ද්වීහි ඛීලෙහි යා පන;
Gahetabbā sace hoti, dvīhi khīlehi yā pana;
ආදො ථුල්ලච්චයං තෙසු, දුතියෙව පරාජයො.
Ādo thullaccayaṃ tesu, dutiyeva parājayo.
163.
163.
ඤාපෙතුකාමො යො භික්ඛු, ‘‘මමෙදං සන්තක’’න්ති ච;
Ñāpetukāmo yo bhikkhu, ‘‘mamedaṃ santaka’’nti ca;
රජ්ජුං වාපි පසාරෙති, යට්ඨිං පාතෙති දුක්කටං.
Rajjuṃ vāpi pasāreti, yaṭṭhiṃ pāteti dukkaṭaṃ.
164.
164.
යෙහි ද්වීහි පයොගෙහි, අත්තනො සන්තකං සියා;
Yehi dvīhi payogehi, attano santakaṃ siyā;
ආදො ථුල්ලච්චයං තෙසු, දුතියෙ ච පරාජයො.
Ādo thullaccayaṃ tesu, dutiye ca parājayo.
ඛෙත්තට්ඨකථා.
Khettaṭṭhakathā.
165.
165.
ඛෙත්තෙ වුත්තනයෙනෙව, වත්ථුට්ඨස්ස විනිච්ඡයො;
Khette vuttanayeneva, vatthuṭṭhassa vinicchayo;
ගාමට්ඨෙපි ච වත්තබ්බං, අපුබ්බං නත්ථි කිඤ්චිපි.
Gāmaṭṭhepi ca vattabbaṃ, apubbaṃ natthi kiñcipi.
වත්ථුට්ඨගාමට්ඨකථා.
Vatthuṭṭhagāmaṭṭhakathā.
166.
166.
තිණං වා පන පණ්ණං වා, ලතං වා කට්ඨමෙව වා;
Tiṇaṃ vā pana paṇṇaṃ vā, lataṃ vā kaṭṭhameva vā;
භණ්ඩග්ඝෙනෙව කාතබ්බො, ගණ්හන්තො තත්ථජාතකං.
Bhaṇḍaggheneva kātabbo, gaṇhanto tatthajātakaṃ.
167.
167.
මහග්ඝෙ පන රුක්ඛස්මිං, ඡින්නමත්තෙපි නස්සති;
Mahagghe pana rukkhasmiṃ, chinnamattepi nassati;
තච්ඡෙත්වා ඨපිතො රුක්ඛො, ගහෙතබ්බො න කොචිපි.
Tacchetvā ṭhapito rukkho, gahetabbo na kocipi.
168.
168.
ඡින්දිත්වා ඨපිතං මූලෙ, රුක්ඛමද්ධගතං පන;
Chinditvā ṭhapitaṃ mūle, rukkhamaddhagataṃ pana;
‘‘ඡඩ්ඩිතො සාමිකෙහී’’ති, ගහෙතුං පන වට්ටති.
‘‘Chaḍḍito sāmikehī’’ti, gahetuṃ pana vaṭṭati.
169.
169.
ලක්ඛණෙ ඡල්ලියොනද්ධෙ, න දොසො කොචි ගණ්හතො;
Lakkhaṇe challiyonaddhe, na doso koci gaṇhato;
අජ්ඣාවුත්ථං කතං වාපි, විනස්සන්තඤ්ච ගණ්හතො.
Ajjhāvutthaṃ kataṃ vāpi, vinassantañca gaṇhato.
170.
170.
යො චාරක්ඛට්ඨානං පත්වා, කත්වා කම්මට්ඨානාදීනි;
Yo cārakkhaṭṭhānaṃ patvā, katvā kammaṭṭhānādīni;
චිත්තෙ චින්තෙන්තො වා අඤ්ඤං, භණ්ඩදෙය්යං හොතෙවස්ස.
Citte cintento vā aññaṃ, bhaṇḍadeyyaṃ hotevassa.
171.
171.
වරාහබ්යග්ඝච්ඡතරච්ඡකාදිතො;
Varāhabyagghacchataracchakādito;
උපද්දවා මුච්චිතුකාමතාය යො;
Upaddavā muccitukāmatāya yo;
තථෙව තං ඨානමතික්කමෙති චෙ;
Tatheva taṃ ṭhānamatikkameti ce;
න කොචි දොසො පන භණ්ඩදෙය්යකං.
Na koci doso pana bhaṇḍadeyyakaṃ.
172.
172.
ඉදමාරක්ඛණට්ඨානං, ගරුකං සුඞ්කඝාතතො;
Idamārakkhaṇaṭṭhānaṃ, garukaṃ suṅkaghātato;
තස්මා දුක්කටමුද්දිට්ඨං, තමනොක්කම්ම ගච්ඡතො.
Tasmā dukkaṭamuddiṭṭhaṃ, tamanokkamma gacchato.
173.
173.
එතං පරිහරන්තස්ස, ථෙය්යචිත්තෙන සත්ථුනා;
Etaṃ pariharantassa, theyyacittena satthunā;
පාරාජිකමනුද්දිට්ඨං, ආකාසෙනාපි ගච්ඡතො.
Pārājikamanuddiṭṭhaṃ, ākāsenāpi gacchato.
174.
174.
තස්මා එත්ථ විසෙසෙන, සතිසම්පන්නචෙතසා;
Tasmā ettha visesena, satisampannacetasā;
අප්පමත්තෙන හොතබ්බං, පියසීලෙන භික්ඛුනා.
Appamattena hotabbaṃ, piyasīlena bhikkhunā.
අරඤ්ඤට්ඨකථා.
Araññaṭṭhakathā.
175.
175.
තොයදුල්ලභකාලස්මිං, භාජනෙ ගොපිතං ජලං;
Toyadullabhakālasmiṃ, bhājane gopitaṃ jalaṃ;
ආවිඤ්ජිත්වා පවෙසෙත්වා, ඡිද්දං කත්වාපි වා තථා.
Āviñjitvā pavesetvā, chiddaṃ katvāpi vā tathā.
176.
176.
වාපියං වා තළාකෙ වා, භාජනං අත්තනො පන;
Vāpiyaṃ vā taḷāke vā, bhājanaṃ attano pana;
ගණ්හන්තස්ස පවෙසෙත්වා, භණ්ඩග්ඝෙන විනිද්දිසෙ.
Gaṇhantassa pavesetvā, bhaṇḍagghena viniddise.
177.
177.
ඡින්දතො මරියාදං තු, අදින්නාදානපුබ්බතො;
Chindato mariyādaṃ tu, adinnādānapubbato;
භූතගාමෙන සද්ධිම්පි, දුක්කටං පරිදීපිතං.
Bhūtagāmena saddhimpi, dukkaṭaṃ paridīpitaṃ.
178.
178.
අන්තො ඨත්වා බහි ඨත්වා, ඡින්දන්තො උභයත්ථපි;
Anto ṭhatvā bahi ṭhatvā, chindanto ubhayatthapi;
බහිඅන්තෙන කාතබ්බො, අන්තොඅන්තෙන මජ්ඣතො.
Bahiantena kātabbo, antoantena majjhato.
උදකකථා.
Udakakathā.
179.
179.
වාරෙන සාමණෙරා යං, දන්තකට්ඨමරඤ්ඤතො;
Vārena sāmaṇerā yaṃ, dantakaṭṭhamaraññato;
ආනෙත්වාචරියානම්පි, ආහරන්ති සචෙ පන.
Ānetvācariyānampi, āharanti sace pana.
180.
180.
ඡින්දිත්වා යාව සඞ්ඝස්ස, න නිය්යාදෙන්ති තෙ පන;
Chinditvā yāva saṅghassa, na niyyādenti te pana;
ආභතං තාව තං සබ්බං, තෙසමෙව ච සන්තකං.
Ābhataṃ tāva taṃ sabbaṃ, tesameva ca santakaṃ.
181.
181.
තස්මා තං ථෙය්යචිත්තෙන, ගණ්හන්තස්ස ච භික්ඛුනො;
Tasmā taṃ theyyacittena, gaṇhantassa ca bhikkhuno;
ගරුභණ්ඩඤ්ච සඞ්ඝස්ස, භණ්ඩග්ඝෙන පරාභවො.
Garubhaṇḍañca saṅghassa, bhaṇḍagghena parābhavo.
182.
182.
යදා නිය්යාදිතං තෙහි, තතො පට්ඨාය සඞ්ඝිකං;
Yadā niyyāditaṃ tehi, tato paṭṭhāya saṅghikaṃ;
ගණ්හන්තස්සාපි ථෙය්යාය, අවහාරො න විජ්ජති.
Gaṇhantassāpi theyyāya, avahāro na vijjati.
183.
183.
අරක්ඛත්තා යථාවුඩ්ඪ-මභාජෙතබ්බතොපි ච;
Arakkhattā yathāvuḍḍha-mabhājetabbatopi ca;
සබ්බසාධාරණත්තා ච, අඤ්ඤං විය න හොතිදං.
Sabbasādhāraṇattā ca, aññaṃ viya na hotidaṃ.
දන්තකට්ඨකථා.
Dantakaṭṭhakathā.
184.
184.
අග්ගිං වා දෙති සත්ථෙන, ආකොටෙති සමන්තතො;
Aggiṃ vā deti satthena, ākoṭeti samantato;
ආකොටෙති විසං වාපි, මණ්ඩූකණ්ටකනාමකං.
Ākoṭeti visaṃ vāpi, maṇḍūkaṇṭakanāmakaṃ.
185.
185.
යෙන වා තෙන වා රුක්ඛො, විනස්සති ච ඩය්හති;
Yena vā tena vā rukkho, vinassati ca ḍayhati;
සබ්බත්ථ භික්ඛුනො තස්ස, භණ්ඩදෙය්යං පකාසිතං.
Sabbattha bhikkhuno tassa, bhaṇḍadeyyaṃ pakāsitaṃ.
වනප්පතිකථා.
Vanappatikathā.
186.
186.
සීසතො කණ්ණතො වාපි, ගීවතො හත්ථතොපි වා;
Sīsato kaṇṇato vāpi, gīvato hatthatopi vā;
ඡින්දිත්වා වාපි මොචෙත්වා, ගණ්හතො ථෙය්යචෙතසා.
Chinditvā vāpi mocetvā, gaṇhato theyyacetasā.
187.
187.
හොති මොචිතමත්තස්මිං, සීසාදීහි පරාජයො;
Hoti mocitamattasmiṃ, sīsādīhi parājayo;
ථුල්ලච්චයං කරොන්තස්ස, ආකඩ්ඪනවිකඩ්ඪනං.
Thullaccayaṃ karontassa, ākaḍḍhanavikaḍḍhanaṃ.
188.
188.
හත්ථා අනීහරිත්වාව, වලයං කටකම්පි වා;
Hatthā anīharitvāva, valayaṃ kaṭakampi vā;
අග්ගබාහුඤ්ච ඝංසන්තො, චාරෙති අපරාපරං.
Aggabāhuñca ghaṃsanto, cāreti aparāparaṃ.
189.
189.
තමාකාසගතං චොරො, කරොති යදි රක්ඛති;
Tamākāsagataṃ coro, karoti yadi rakkhati;
සවිඤ්ඤාණකතො මූලෙ, වලයංව න හොතිදං.
Saviññāṇakato mūle, valayaṃva na hotidaṃ.
190.
190.
නිවත්ථං පන වත්ථං යො, අච්ඡින්දති පරස්ස චෙ;
Nivatthaṃ pana vatthaṃ yo, acchindati parassa ce;
පරොපි පන ලජ්ජාය, සහසා තං න මුඤ්චති.
Paropi pana lajjāya, sahasā taṃ na muñcati.
191.
191.
ආකඩ්ඪති ච චොරොපි, සො පරො තාව රක්ඛති;
Ākaḍḍhati ca coropi, so paro tāva rakkhati;
පරස්ස හත්ථතො වත්ථෙ, මුත්තමත්තෙ පරාජයො.
Parassa hatthato vatthe, muttamatte parājayo.
192.
192.
සභණ්ඩහාරකං භණ්ඩං, නෙන්තස්ස පඨමෙ පදෙ;
Sabhaṇḍahārakaṃ bhaṇḍaṃ, nentassa paṭhame pade;
ථුල්ලච්චයමතික්කන්තෙ, දුතියෙව චුතො සියා.
Thullaccayamatikkante, dutiyeva cuto siyā.
193.
193.
පාතාපෙති සචෙ භණ්ඩං, තජ්ජෙත්වා ථෙය්යචෙතනො;
Pātāpeti sace bhaṇḍaṃ, tajjetvā theyyacetano;
පරස්ස හත්ථතො භණ්ඩෙ, මුත්තමත්තෙ පරාජයො.
Parassa hatthato bhaṇḍe, muttamatte parājayo.
194.
194.
අථාපි පරිකප්පෙත්වා, පාතාපෙති ව යො පන;
Athāpi parikappetvā, pātāpeti va yo pana;
තස්ස පාතාපනෙ වුත්තං, දුක්කටාමසනෙපි ච.
Tassa pātāpane vuttaṃ, dukkaṭāmasanepi ca.
195.
195.
ඵන්දාපෙති යථාවත්ථුං, ඨානා චාවෙති චෙ චුතො;
Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānā cāveti ce cuto;
‘‘තිට්ඨ තිට්ඨා’’ති වදතො, න දොසො ඡඩ්ඩිතෙපි ච.
‘‘Tiṭṭha tiṭṭhā’’ti vadato, na doso chaḍḍitepi ca.
196.
196.
ආගන්ත්වා ථෙය්යචිත්තෙන, පච්ඡා තං ගණ්හතො සියා;
Āgantvā theyyacittena, pacchā taṃ gaṇhato siyā;
පාරාජිකං තදුද්ධාරෙ, සාලයෙ සාමිකෙ ගතෙ.
Pārājikaṃ taduddhāre, sālaye sāmike gate.
197.
197.
ගණ්හතො සකසඤ්ඤාය, ගහණෙ පන රක්ඛති;
Gaṇhato sakasaññāya, gahaṇe pana rakkhati;
භණ්ඩදෙය්යං තථා පංසු-කූලසඤ්ඤාය ගණ්හතො.
Bhaṇḍadeyyaṃ tathā paṃsu-kūlasaññāya gaṇhato.
198.
198.
‘‘තිට්ඨ තිට්ඨා’’ති වුත්තො ච, ඡඩ්ඩෙත්වා පන භණ්ඩකං;
‘‘Tiṭṭha tiṭṭhā’’ti vutto ca, chaḍḍetvā pana bhaṇḍakaṃ;
කත්වාව ධුරනික්ඛෙපං, භීතො චොරා පලායති.
Katvāva dhuranikkhepaṃ, bhīto corā palāyati.
199.
199.
ගණ්හතො ථෙය්යචිත්තෙන, උද්ධාරෙ දුක්කටං පුන;
Gaṇhato theyyacittena, uddhāre dukkaṭaṃ puna;
දාතබ්බමාහරාපෙන්තෙ, අදෙන්තස්ස පරාජයො.
Dātabbamāharāpente, adentassa parājayo.
200.
200.
‘‘කස්මා? තස්ස පයොගෙන, ඡඩ්ඩිතත්තා’’ති සාදරං;
‘‘Kasmā? Tassa payogena, chaḍḍitattā’’ti sādaraṃ;
මහාඅට්ඨකථායං තු, වුත්තමඤ්ඤාසු නාගතං.
Mahāaṭṭhakathāyaṃ tu, vuttamaññāsu nāgataṃ.
හරණකථා.
Haraṇakathā.
201.
201.
සම්පජානමුසාවාදං, ‘‘න ගණ්හාමී’’ති භාසතො;
Sampajānamusāvādaṃ, ‘‘na gaṇhāmī’’ti bhāsato;
අදින්නාදානපුබ්බත්තා, දුක්කටං හොති භික්ඛුනො.
Adinnādānapubbattā, dukkaṭaṃ hoti bhikkhuno.
202.
202.
‘‘රහො මයා පනෙතස්ස, ඨපිතං කිං නු දස්සති’’;
‘‘Raho mayā panetassa, ṭhapitaṃ kiṃ nu dassati’’;
ඉච්චෙවං විමතුප්පාදෙ, තස්ස ථුල්ලච්චයං සියා.
Iccevaṃ vimatuppāde, tassa thullaccayaṃ siyā.
203.
203.
තස්මිං දානෙ නිරුස්සාහෙ, පරො චෙ නික්ඛිපෙ ධුරං;
Tasmiṃ dāne nirussāhe, paro ce nikkhipe dhuraṃ;
උභින්නං ධුරනික්ඛෙපෙ, භික්ඛු හොති පරාජිතො.
Ubhinnaṃ dhuranikkhepe, bhikkhu hoti parājito.
204.
204.
චිත්තෙනාදාතුකාමොව, ‘‘දස්සාමී’’ති මුඛෙන චෙ;
Cittenādātukāmova, ‘‘dassāmī’’ti mukhena ce;
වදතො ධුරනික්ඛෙපෙ, සාමිනො හි පරාජයො.
Vadato dhuranikkhepe, sāmino hi parājayo.
උපනිධිකථා.
Upanidhikathā.
205.
205.
සුඞ්කඝාතස්ස අන්තොව, ඨත්වා පාතෙති චෙ බහි;
Suṅkaghātassa antova, ṭhatvā pāteti ce bahi;
ධුවං පතති චෙ හත්ථා, මුත්තමත්තෙ පරාජයො.
Dhuvaṃ patati ce hatthā, muttamatte parājayo.
206.
206.
තං රුක්ඛෙ ඛාණුකෙ වාපි, හුත්වා පටිහතං පුන;
Taṃ rukkhe khāṇuke vāpi, hutvā paṭihataṃ puna;
වාතුක්ඛිත්තම්පි වා අන්තො, සචෙ පතති රක්ඛති.
Vātukkhittampi vā anto, sace patati rakkhati.
207.
207.
පතිත්වා භූමියං පච්ඡා, වට්ටන්තං පන භණ්ඩකං;
Patitvā bhūmiyaṃ pacchā, vaṭṭantaṃ pana bhaṇḍakaṃ;
සචෙ පවිසත්යන්තොව, තස්ස පාරාජිකං සියා.
Sace pavisatyantova, tassa pārājikaṃ siyā.
208.
208.
ඨත්වා ඨත්වා පවට්ටන්තං, පවිට්ඨං චෙ පරාජයො;
Ṭhatvā ṭhatvā pavaṭṭantaṃ, paviṭṭhaṃ ce parājayo;
අතිට්ඨමානං වට්ටිත්වා, පවිට්ඨං පන රක්ඛති.
Atiṭṭhamānaṃ vaṭṭitvā, paviṭṭhaṃ pana rakkhati.
209.
209.
ඉති වුත්තං දළ්හං කත්වා, කුරුන්දට්ඨකථාදිසු;
Iti vuttaṃ daḷhaṃ katvā, kurundaṭṭhakathādisu;
සාරතො තං ගහෙතබ්බං, යුත්තං විය ච දිස්සති.
Sārato taṃ gahetabbaṃ, yuttaṃ viya ca dissati.
210.
210.
සයං වා යදි වට්ටෙති, වට්ටාපෙති පරෙන වා;
Sayaṃ vā yadi vaṭṭeti, vaṭṭāpeti parena vā;
අට්ඨත්වා වට්ටමානං තං, ගතං නාසකරං සියා.
Aṭṭhatvā vaṭṭamānaṃ taṃ, gataṃ nāsakaraṃ siyā.
211.
211.
ඨත්වා ඨත්වා සචෙ අන්තො, බහි ගච්ඡති රක්ඛති;
Ṭhatvā ṭhatvā sace anto, bahi gacchati rakkhati;
ඨපිතෙ සුද්ධචිත්තෙන, සයං වට්ටති වට්ටති.
Ṭhapite suddhacittena, sayaṃ vaṭṭati vaṭṭati.
212.
212.
ගච්ඡන්තෙ පන යානෙ වා, ගජෙ වා තං ඨපෙති චෙ;
Gacchante pana yāne vā, gaje vā taṃ ṭhapeti ce;
බහි නීහරණත්ථාය, නාවහාරොපි නීහටෙ.
Bahi nīharaṇatthāya, nāvahāropi nīhaṭe.
213.
213.
ඨපිතෙ ඨිතයානෙ වා, පයොගෙන විනා ගතෙ;
Ṭhapite ṭhitayāne vā, payogena vinā gate;
සතිපි ථෙය්යචිත්තස්මිං, අවහාරො න විජ්ජති.
Satipi theyyacittasmiṃ, avahāro na vijjati.
214.
214.
සචෙ පාජෙති තං යානං, ඨපෙත්වා යානකෙ මණිං;
Sace pājeti taṃ yānaṃ, ṭhapetvā yānake maṇiṃ;
සියා පාරාජිකං තස්ස, සීමාතික්කමනෙ පන.
Siyā pārājikaṃ tassa, sīmātikkamane pana.
215.
215.
සුඞ්කට්ඨානෙ මතං සුඞ්කං, ගන්තුං දත්වාව වට්ටති;
Suṅkaṭṭhāne mataṃ suṅkaṃ, gantuṃ datvāva vaṭṭati;
සෙසො ඉධ කථාමග්ගො, අරඤ්ඤට්ඨකථාසමො.
Seso idha kathāmaggo, araññaṭṭhakathāsamo.
සුඞ්කඝාතකථා.
Suṅkaghātakathā.
216.
216.
අන්තොජාතං ධනක්කීතං, දින්නං වා පන කෙනචි;
Antojātaṃ dhanakkītaṃ, dinnaṃ vā pana kenaci;
දාසං කරමරානීතං, හරන්තස්ස පරාජයො.
Dāsaṃ karamarānītaṃ, harantassa parājayo.
217.
217.
භුජිස්සං වා හරන්තස්ස, මානුසං මාතරාපි වා;
Bhujissaṃ vā harantassa, mānusaṃ mātarāpi vā;
පිතරාඨපිතං වාපි, අවහාරො න විජ්ජති.
Pitarāṭhapitaṃ vāpi, avahāro na vijjati.
218.
218.
තං පලාපෙතුකාමොව, උක්ඛිපිත්වා භුජෙහි වා;
Taṃ palāpetukāmova, ukkhipitvā bhujehi vā;
තං ඨිතට්ඨානතො කිඤ්චි, සඞ්කාමෙති පරාජයො.
Taṃ ṭhitaṭṭhānato kiñci, saṅkāmeti parājayo.
219.
219.
තජ්ජෙත්වා පදසා දාසං, නෙන්තස්ස පදවාරතො;
Tajjetvā padasā dāsaṃ, nentassa padavārato;
හොන්ති ආපත්තියො වුත්තා, තස්ස ථුල්ලච්චයාදයො.
Honti āpattiyo vuttā, tassa thullaccayādayo.
220.
220.
හත්ථාදීසු ගහෙත්වා තං, කඩ්ඪතොපි පරාජයො;
Hatthādīsu gahetvā taṃ, kaḍḍhatopi parājayo;
‘‘ගච්ඡ යාහි පලායා’’ති, වදතොපි අයං නයො.
‘‘Gaccha yāhi palāyā’’ti, vadatopi ayaṃ nayo.
221.
221.
වෙගසාව පලායන්තං, ‘‘පලායා’’ති ච භාසතො;
Vegasāva palāyantaṃ, ‘‘palāyā’’ti ca bhāsato;
හොති පාරාජිකෙනස්ස, අනාපත්ති හි භික්ඛුනො.
Hoti pārājikenassa, anāpatti hi bhikkhuno.
222.
222.
සණිකං පන ගච්ඡන්තං, සචෙ වදති සොපි ච;
Saṇikaṃ pana gacchantaṃ, sace vadati sopi ca;
සීඝං ගච්ඡති චෙ තස්ස, වචනෙන පරාජයො.
Sīghaṃ gacchati ce tassa, vacanena parājayo.
223.
223.
පලායිත්වා සචෙ අඤ්ඤං, ගාමං වා නිගමම්පි වා;
Palāyitvā sace aññaṃ, gāmaṃ vā nigamampi vā;
ගතං දිස්වා තතො තඤ්චෙ, පලාපෙති පරාජයො.
Gataṃ disvā tato tañce, palāpeti parājayo.
පාණකථා.
Pāṇakathā.
224.
224.
ථෙය්යා සප්පකරණ්ඩං චෙ, පරාමසති දුක්කටං;
Theyyā sappakaraṇḍaṃ ce, parāmasati dukkaṭaṃ;
ඵන්දාපෙති යථාවත්ථුං, ඨානතො චාවනෙ චුතො.
Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānato cāvane cuto.
225.
225.
උග්ඝාටෙත්වා කරණ්ඩං තු, සප්පමුද්ධරතො පන;
Ugghāṭetvā karaṇḍaṃ tu, sappamuddharato pana;
කරණ්ඩතලතො මුත්තෙ, නඞ්ගුට්ඨෙ තු පරාජයො.
Karaṇḍatalato mutte, naṅguṭṭhe tu parājayo.
226.
226.
ඝංසිත්වා කඩ්ඪතො සප්පං, නඞ්ගුට්ඨෙ මුඛවට්ටිතො;
Ghaṃsitvā kaḍḍhato sappaṃ, naṅguṭṭhe mukhavaṭṭito;
තස්ස සප්පකරණ්ඩස්ස, මුත්තමත්තෙ පරාජයො.
Tassa sappakaraṇḍassa, muttamatte parājayo.
227.
227.
කරණ්ඩං විවරිත්වා චෙ, පක්කොසන්තස්ස නාමතො;
Karaṇḍaṃ vivaritvā ce, pakkosantassa nāmato;
සො නික්ඛමති චෙ සප්පො, තස්ස පාරාජිකං සියා.
So nikkhamati ce sappo, tassa pārājikaṃ siyā.
228.
228.
තථා කත්වා තු මණ්ඩූක-මූසිකානං රවම්පි වා;
Tathā katvā tu maṇḍūka-mūsikānaṃ ravampi vā;
පක්කොසන්තස්ස නාමෙන, නික්ඛන්තෙපි පරාජයො.
Pakkosantassa nāmena, nikkhantepi parājayo.
229.
229.
මුඛං අවිවරිත්වාව, කරොන්තස්සෙවමෙව ච;
Mukhaṃ avivaritvāva, karontassevameva ca;
යෙන කෙනචි නික්ඛන්තෙ, සප්පෙ පාරාජිකං සියා.
Yena kenaci nikkhante, sappe pārājikaṃ siyā.
230.
230.
මුඛෙ විවරිතෙ සප්පො, සයමෙව පලායති;
Mukhe vivarite sappo, sayameva palāyati;
න පක්කොසති චෙ තස්ස, භණ්ඩදෙය්යමුදීරිතං.
Na pakkosati ce tassa, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ.
අපදකථා.
Apadakathā.
231.
231.
ථෙය්යචිත්තෙන යො හත්ථිං, කරොතාමසනාදයො;
Theyyacittena yo hatthiṃ, karotāmasanādayo;
හොන්ති ආපත්තියො තස්ස, තිවිධා දුක්කටාදයො.
Honti āpattiyo tassa, tividhā dukkaṭādayo.
232.
232.
සාලායං ඨිතහත්ථිස්ස, අන්තොවත්ථඞ්ගණෙසුපි;
Sālāyaṃ ṭhitahatthissa, antovatthaṅgaṇesupi;
ඨානං සාලා ච වත්ථු ච, අඞ්ගණං සකලං සියා.
Ṭhānaṃ sālā ca vatthu ca, aṅgaṇaṃ sakalaṃ siyā.
233.
233.
අබද්ධස්ස හි බද්ධස්ස, ඨිතට්ඨානඤ්ච බන්ධනං;
Abaddhassa hi baddhassa, ṭhitaṭṭhānañca bandhanaṃ;
තස්මා තෙසං වසා හත්ථිං, හරතො කාරයෙ බුධො.
Tasmā tesaṃ vasā hatthiṃ, harato kāraye budho.
234.
234.
නගරස්ස බහිද්ධා තු, ඨිතස්ස පන හත්ථිනො;
Nagarassa bahiddhā tu, ṭhitassa pana hatthino;
ඨිතට්ඨානං භවෙ ඨානං, පදවාරෙන කාරයෙ.
Ṭhitaṭṭhānaṃ bhave ṭhānaṃ, padavārena kāraye.
235.
235.
නිපන්නස්ස ගජස්සෙකං, ඨානං තං උට්ඨපෙති චෙ;
Nipannassa gajassekaṃ, ṭhānaṃ taṃ uṭṭhapeti ce;
තස්මිං උට්ඨිතමත්තෙ තු, තස්ස පාරාජිකං සියා.
Tasmiṃ uṭṭhitamatte tu, tassa pārājikaṃ siyā.
236.
236.
එසෙව ච නයො ඤෙය්යො, තුරඞ්ගමහිසාදිසු;
Eseva ca nayo ñeyyo, turaṅgamahisādisu;
නත්ථි කිඤ්චිපි වත්තබ්බං, ද්විපදෙපි බහුප්පදෙ.
Natthi kiñcipi vattabbaṃ, dvipadepi bahuppade.
චතුප්පදකථා.
Catuppadakathā.
237.
237.
පරෙසන්ති විජානිත්වා, පරෙසං සන්තකං ධනං;
Paresanti vijānitvā, paresaṃ santakaṃ dhanaṃ;
ගරුකං ථෙය්යචිත්තෙන, ඨානා චාවෙති චෙ චුතො.
Garukaṃ theyyacittena, ṭhānā cāveti ce cuto.
238.
238.
අනාපත්ති සසඤ්ඤිස්ස, තිරච්ඡානපරිග්ගහෙ;
Anāpatti sasaññissa, tiracchānapariggahe;
තාවකාලිකවිස්සාස-ග්ගාහෙ පෙතපරිග්ගහෙ.
Tāvakālikavissāsa-ggāhe petapariggahe.
239.
239.
යො පනෙත්ථ ච වත්තබ්බො, පාළිමුත්තවිනිච්ඡයො;
Yo panettha ca vattabbo, pāḷimuttavinicchayo;
තං මයං පරතොයෙව, භණිස්සාම පකිණ්ණකෙ.
Taṃ mayaṃ paratoyeva, bhaṇissāma pakiṇṇake.
240.
240.
පරාජිතානෙකමලෙන වුත්තං;
Parājitānekamalena vuttaṃ;
පාරාජිකං යං දුතියං ජිනෙන;
Pārājikaṃ yaṃ dutiyaṃ jinena;
වුත්තො සමාසෙන මයස්ස චත්ථො;
Vutto samāsena mayassa cattho;
වත්තුං අසෙසෙන හි කො සමත්ථො.
Vattuṃ asesena hi ko samattho.
ඉති විනයවිනිච්ඡයෙ දුතියපාරාජිකකථා නිට්ඨිතා.
Iti vinayavinicchaye dutiyapārājikakathā niṭṭhitā.