| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga |
२. दुतियपाराजिकं
2. Dutiyapārājikaṃ
८४. तेन समयेन बुद्धो भगवा राजगहे विहरति गिज्झकूटे पब्बते। तेन खो पन समयेन सम्बहुला सन्दिट्ठा सम्भत्ता भिक्खू इसिगिलिपस्से तिणकुटियो करित्वा वस्सं उपगच्छिंसु। आयस्मापि धनियो कुम्भकारपुत्तो तिणकुटिकं करित्वा वस्सं उपगच्छि। अथ खो ते भिक्खू वस्संवुट्ठा तेमासच्चयेन तिणकुटियो भिन्दित्वा तिणञ्च कट्ठञ्च पटिसामेत्वा जनपदचारिकं पक्कमिंसु। आयस्मा पन धनियो कुम्भकारपुत्तो तत्थेव वस्सं वसि, तत्थ हेमन्तं, तत्थ गिम्हं। अथ खो आयस्मतो धनियस्स कुम्भकारपुत्तस्स गामं पिण्डाय पविट्ठस्स तिणहारियो कट्ठहारियो तिणकुटिकं भिन्दित्वा तिणञ्च कट्ठञ्च आदाय अगमंसु। दुतियम्पि खो आयस्मा धनियो कुम्भकारपुत्तो तिणञ्च कट्ठञ्च संकड्ढित्वा तिणकुटिकं अकासि। दुतियम्पि खो आयस्मतो धनियस्स कुम्भकारपुत्तस्स गामं पिण्डाय पविट्ठस्स तिणहारियो कट्ठहारियो तिणकुटिकं भिन्दित्वा तिणञ्च कट्ठञ्च आदाय अगमंसु। ततियम्पि खो आयस्मा धनियो कुम्भकारपुत्तो तिणञ्च कट्ठञ्च संकड्ढित्वा तिणकुटिकं अकासि। ततियम्पि खो आयस्मतो धनियस्स कुम्भकारपुत्तस्स गामं पिण्डाय पविट्ठस्स तिणहारियो कट्ठहारियो तिणकुटिकं भिन्दित्वा तिणञ्च कट्ठञ्च आदाय अगमंसु।
84. Tena samayena buddho bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Tena kho pana samayena sambahulā sandiṭṭhā sambhattā bhikkhū isigilipasse tiṇakuṭiyo karitvā vassaṃ upagacchiṃsu. Āyasmāpi dhaniyo kumbhakāraputto tiṇakuṭikaṃ karitvā vassaṃ upagacchi. Atha kho te bhikkhū vassaṃvuṭṭhā temāsaccayena tiṇakuṭiyo bhinditvā tiṇañca kaṭṭhañca paṭisāmetvā janapadacārikaṃ pakkamiṃsu. Āyasmā pana dhaniyo kumbhakāraputto tattheva vassaṃ vasi, tattha hemantaṃ, tattha gimhaṃ. Atha kho āyasmato dhaniyassa kumbhakāraputtassa gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhassa tiṇahāriyo kaṭṭhahāriyo tiṇakuṭikaṃ bhinditvā tiṇañca kaṭṭhañca ādāya agamaṃsu. Dutiyampi kho āyasmā dhaniyo kumbhakāraputto tiṇañca kaṭṭhañca saṃkaḍḍhitvā tiṇakuṭikaṃ akāsi. Dutiyampi kho āyasmato dhaniyassa kumbhakāraputtassa gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhassa tiṇahāriyo kaṭṭhahāriyo tiṇakuṭikaṃ bhinditvā tiṇañca kaṭṭhañca ādāya agamaṃsu. Tatiyampi kho āyasmā dhaniyo kumbhakāraputto tiṇañca kaṭṭhañca saṃkaḍḍhitvā tiṇakuṭikaṃ akāsi. Tatiyampi kho āyasmato dhaniyassa kumbhakāraputtassa gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhassa tiṇahāriyo kaṭṭhahāriyo tiṇakuṭikaṃ bhinditvā tiṇañca kaṭṭhañca ādāya agamaṃsu.
अथ खो आयस्मतो धनियस्स कुम्भकारपुत्तस्स एतदहोसि – ‘‘यावततियकं खो मे गामं पिण्डाय पविट्ठस्स तिणहारियो कट्ठहारियो तिणकुटिकं भिन्दित्वा तिणञ्च कट्ठञ्च आदाय अगमंसु। अहं खो पन सुसिक्खितो अनवयो सके आचरियके कुम्भकारकम्मे परियोदातसिप्पो । यंनूनाहं सामं चिक्खल्लं मद्दित्वा सब्बमत्तिकामयं कुटिकं करेय्य’’न्ति! अथ खो आयस्मा धनियो कुम्भकारपुत्तो सामं चिक्खल्लं मद्दित्वा सब्बमत्तिकामयं कुटिकं करित्वा तिणञ्च कट्ठञ्च गोमयञ्च संकड्ढित्वा तं कुटिकं पचि। सा अहोसि कुटिका अभिरूपा दस्सनीया पासादिका लोहितिका 1, सेय्यथापि इन्दगोपको। सेय्यथापि नाम किङ्कणिकसद्दो 2 एवमेवं तस्सा कुटिकाय सद्दो अहोसि।
Atha kho āyasmato dhaniyassa kumbhakāraputtassa etadahosi – ‘‘yāvatatiyakaṃ kho me gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhassa tiṇahāriyo kaṭṭhahāriyo tiṇakuṭikaṃ bhinditvā tiṇañca kaṭṭhañca ādāya agamaṃsu. Ahaṃ kho pana susikkhito anavayo sake ācariyake kumbhakārakamme pariyodātasippo . Yaṃnūnāhaṃ sāmaṃ cikkhallaṃ madditvā sabbamattikāmayaṃ kuṭikaṃ kareyya’’nti! Atha kho āyasmā dhaniyo kumbhakāraputto sāmaṃ cikkhallaṃ madditvā sabbamattikāmayaṃ kuṭikaṃ karitvā tiṇañca kaṭṭhañca gomayañca saṃkaḍḍhitvā taṃ kuṭikaṃ paci. Sā ahosi kuṭikā abhirūpā dassanīyā pāsādikā lohitikā 3, seyyathāpi indagopako. Seyyathāpi nāma kiṅkaṇikasaddo 4 evamevaṃ tassā kuṭikāya saddo ahosi.
८५. अथ खो भगवा सम्बहुलेहि भिक्खूहि सद्धिं गिज्झकूटा पब्बता ओरोहन्तो अद्दस तं कुटिकं अभिरूपं दस्सनीयं पासादिकं लोहितिकं। दिस्वान भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘किं एतं, भिक्खवे, अभिरूपं दस्सनीयं पासादिकं लोहितिकं, सेय्यथापि इन्दगोपको’’ति? अथ खो ते भिक्खू भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। विगरहि बुद्धो भगवा – ‘‘अननुच्छविकं, भिक्खवे, तस्स मोघपुरिसस्स अननुलोमिकं अप्पतिरूपं अस्सामणकं अकप्पियं अकरणीयं। कथञ्हि नाम सो, भिक्खवे, मोघपुरिसो सब्बमत्तिकामयं कुटिकं करिस्सति! न हि नाम, भिक्खवे, तस्स मोघपुरिसस्स पाणेसु अनुद्दया अनुकम्पा अविहेसा भविस्सति! गच्छथेतं, भिक्खवे, कुटिकं भिन्दथ। मा पच्छिमा जनता पाणेसु पातब्यतं आपज्जि। न च, भिक्खवे, सब्बमत्तिकामया कुटिका कातब्बा। यो करेय्य, आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति। ‘‘एवं, भन्ते’’ति, खो ते भिक्खू भगवतो पटिस्सुणित्वा येन सा कुटिका तेनुपसङ्कमिंसु; उपसङ्कमित्वा तं कुटिकं भिन्दिंसु। अथ खो आयस्मा धनियो कुम्भकारपुत्तो ते भिक्खू एतदवोच – ‘‘किस्स मे तुम्हे, आवुसो, कुटिकं भिन्दथा’’ति? ‘‘भगवा, आवुसो, भेदापेती’’ति। ‘‘भिन्दथावुसो, सचे धम्मस्सामी भेदापेती’’ति।
85. Atha kho bhagavā sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ gijjhakūṭā pabbatā orohanto addasa taṃ kuṭikaṃ abhirūpaṃ dassanīyaṃ pāsādikaṃ lohitikaṃ. Disvāna bhikkhū āmantesi – ‘‘kiṃ etaṃ, bhikkhave, abhirūpaṃ dassanīyaṃ pāsādikaṃ lohitikaṃ, seyyathāpi indagopako’’ti? Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Vigarahi buddho bhagavā – ‘‘ananucchavikaṃ, bhikkhave, tassa moghapurisassa ananulomikaṃ appatirūpaṃ assāmaṇakaṃ akappiyaṃ akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma so, bhikkhave, moghapuriso sabbamattikāmayaṃ kuṭikaṃ karissati! Na hi nāma, bhikkhave, tassa moghapurisassa pāṇesu anuddayā anukampā avihesā bhavissati! Gacchathetaṃ, bhikkhave, kuṭikaṃ bhindatha. Mā pacchimā janatā pāṇesu pātabyataṃ āpajji. Na ca, bhikkhave, sabbamattikāmayā kuṭikā kātabbā. Yo kareyya, āpatti dukkaṭassā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti, kho te bhikkhū bhagavato paṭissuṇitvā yena sā kuṭikā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā taṃ kuṭikaṃ bhindiṃsu. Atha kho āyasmā dhaniyo kumbhakāraputto te bhikkhū etadavoca – ‘‘kissa me tumhe, āvuso, kuṭikaṃ bhindathā’’ti? ‘‘Bhagavā, āvuso, bhedāpetī’’ti. ‘‘Bhindathāvuso, sace dhammassāmī bhedāpetī’’ti.
८६. अथ खो आयस्मतो धनियस्स कुम्भकारपुत्तस्स एतदहोसि – ‘‘यावततियकं खो मे गामं पिण्डाय पविट्ठस्स तिणहारियो कट्ठहारियो तिणकुटिकं भिन्दित्वा तिणञ्च कट्ठञ्च आदाय अगमंसु। यापि मया सब्बमत्तिकामया कुटिका कता सापि भगवता भेदापिता। अत्थि च मे दारुगहे गणको सन्दिट्ठो। यंनूनाहं दारुगहे गणकं दारूनि याचित्वा दारुकुटिकं करेय्य’’न्ति। अथ खो आयस्मा धनियो कुम्भकारपुत्तो येन दारुगहे गणको तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा दारुगहे गणकं एतदवोच – ‘‘यावततियकं खो मे, आवुसो, गामं पिण्डाय पविट्ठस्स तिणहारियो कट्ठहारियो तिणकुटिकं भिन्दित्वा तिणञ्च कट्ठञ्च आदाय अगमंसु। यापि मया सब्बमत्तिकामया कुटिका कता सापि भगवता भेदापिता । देहि मे, आवुसो, दारूनि। इच्छामि दारुकुटिकं 5 कातु’’न्ति। ‘‘नत्थि, भन्ते, तादिसानि दारूनि यानाहं अय्यस्स ददेय्यं। अत्थि , भन्ते, देवगहदारूनि नगरपटिसङ्खारिकानि आपदत्थाय निक्खित्तानि। सचे तानि दारूनि राजा दापेति हरापेथ, भन्ते’’ति। ‘‘दिन्नानि, आवुसो, रञ्ञा’’ति। अथ खो दारुगहे गणकस्स एतदहोसि – ‘‘इमे खो समणा सक्यपुत्तिया धम्मचारिनो समचारिनो 6 ब्रह्मचारिनो सच्चवादिनो सीलवन्तो कल्याणधम्मा। राजापिमेसं अभिप्पसन्नो। नारहति अदिन्नं दिन्नन्ति वत्तु’’न्ति। अथ खो दारुगहे गणको आयस्मन्तं धनियं कुम्भकारपुत्तं एतदवोच – ‘‘हरापेथ, भन्ते’’ति। अथ खो आयस्मा धनियो कुम्भकारपुत्तो तानि दारूनि खण्डाखण्डिकं छेदापेत्वा सकटेहि निब्बाहापेत्वा दारुकुटिकं अकासि।
86. Atha kho āyasmato dhaniyassa kumbhakāraputtassa etadahosi – ‘‘yāvatatiyakaṃ kho me gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhassa tiṇahāriyo kaṭṭhahāriyo tiṇakuṭikaṃ bhinditvā tiṇañca kaṭṭhañca ādāya agamaṃsu. Yāpi mayā sabbamattikāmayā kuṭikā katā sāpi bhagavatā bhedāpitā. Atthi ca me dārugahe gaṇako sandiṭṭho. Yaṃnūnāhaṃ dārugahe gaṇakaṃ dārūni yācitvā dārukuṭikaṃ kareyya’’nti. Atha kho āyasmā dhaniyo kumbhakāraputto yena dārugahe gaṇako tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā dārugahe gaṇakaṃ etadavoca – ‘‘yāvatatiyakaṃ kho me, āvuso, gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhassa tiṇahāriyo kaṭṭhahāriyo tiṇakuṭikaṃ bhinditvā tiṇañca kaṭṭhañca ādāya agamaṃsu. Yāpi mayā sabbamattikāmayā kuṭikā katā sāpi bhagavatā bhedāpitā . Dehi me, āvuso, dārūni. Icchāmi dārukuṭikaṃ 7 kātu’’nti. ‘‘Natthi, bhante, tādisāni dārūni yānāhaṃ ayyassa dadeyyaṃ. Atthi , bhante, devagahadārūni nagarapaṭisaṅkhārikāni āpadatthāya nikkhittāni. Sace tāni dārūni rājā dāpeti harāpetha, bhante’’ti. ‘‘Dinnāni, āvuso, raññā’’ti. Atha kho dārugahe gaṇakassa etadahosi – ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā dhammacārino samacārino 8 brahmacārino saccavādino sīlavanto kalyāṇadhammā. Rājāpimesaṃ abhippasanno. Nārahati adinnaṃ dinnanti vattu’’nti. Atha kho dārugahe gaṇako āyasmantaṃ dhaniyaṃ kumbhakāraputtaṃ etadavoca – ‘‘harāpetha, bhante’’ti. Atha kho āyasmā dhaniyo kumbhakāraputto tāni dārūni khaṇḍākhaṇḍikaṃ chedāpetvā sakaṭehi nibbāhāpetvā dārukuṭikaṃ akāsi.
८७. अथ खो वस्सकारो ब्राह्मणो मगधमहामत्तो राजगहे कम्मन्ते अनुसञ्ञायमानो येन दारुगहे गणको तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा दारुगहे गणकं एतदवोच – ‘‘यानि तानि, भणे, देवगहदारूनि नगरपटिसङ्खारिकानि आपदत्थाय निक्खित्तानि कहं तानि दारूनी’’ति? ‘‘तानि, सामि, दारूनि देवेन अय्यस्स धनियस्स कुम्भकारपुत्तस्स दिन्नानी’’ति। अथ खो वस्सकारो ब्राह्मणो मगधमहामत्तो अनत्तमनो अहोसि – ‘‘कथञ्हि नाम देवो देवगहदारूनि नगरपटिसङ्खारिकानि आपदत्थाय निक्खित्तानि धनियस्स कुम्भकारपुत्तस्स दस्सती’’ति! अथ खो वस्सकारो ब्राह्मणो मगधमहामत्तो येन राजा मागधो सेनियो बिम्बिसारो तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा राजानं मागधं सेनियं बिम्बिसारं एतदवोच – ‘‘सच्चं किर, देवेन 9 देवगहदारूनि नगरपटिसङ्खारिकानि आपदत्थाय निक्खित्तानि धनियस्स कुम्भकारपुत्तस्स दिन्नानी’’ति? ‘‘को एवमाहा’’ति? ‘‘दारुगहे गणको, देवा’’ति। ‘‘तेन हि, ब्राह्मण, दारुगहे गणकं आणापेही’’ति। अथ खो वस्सकारो ब्राह्मणो मगधमहामत्तो दारुगहे गणकं बन्धं 10 आणापेसि। अद्दस खो आयस्मा धनियो कुम्भकारपुत्तो दारुगहे गणकं बन्धं निय्यमानं। दिस्वान दारुगहे गणकं एतदवोच – ‘‘किस्स त्वं, आवुसो, बन्धो निय्यासी’’ति? ‘‘तेसं, भन्ते, दारूनं किच्चा’’ति। ‘‘गच्छावुसो, अहम्पि आगच्छामी’’ति। ‘‘एय्यासि, भन्ते, पुराहं हञ्ञामी’’ति।
87. Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto rājagahe kammante anusaññāyamāno yena dārugahe gaṇako tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā dārugahe gaṇakaṃ etadavoca – ‘‘yāni tāni, bhaṇe, devagahadārūni nagarapaṭisaṅkhārikāni āpadatthāya nikkhittāni kahaṃ tāni dārūnī’’ti? ‘‘Tāni, sāmi, dārūni devena ayyassa dhaniyassa kumbhakāraputtassa dinnānī’’ti. Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto anattamano ahosi – ‘‘kathañhi nāma devo devagahadārūni nagarapaṭisaṅkhārikāni āpadatthāya nikkhittāni dhaniyassa kumbhakāraputtassa dassatī’’ti! Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto yena rājā māgadho seniyo bimbisāro tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ etadavoca – ‘‘saccaṃ kira, devena 11 devagahadārūni nagarapaṭisaṅkhārikāni āpadatthāya nikkhittāni dhaniyassa kumbhakāraputtassa dinnānī’’ti? ‘‘Ko evamāhā’’ti? ‘‘Dārugahe gaṇako, devā’’ti. ‘‘Tena hi, brāhmaṇa, dārugahe gaṇakaṃ āṇāpehī’’ti. Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto dārugahe gaṇakaṃ bandhaṃ 12 āṇāpesi. Addasa kho āyasmā dhaniyo kumbhakāraputto dārugahe gaṇakaṃ bandhaṃ niyyamānaṃ. Disvāna dārugahe gaṇakaṃ etadavoca – ‘‘kissa tvaṃ, āvuso, bandho niyyāsī’’ti? ‘‘Tesaṃ, bhante, dārūnaṃ kiccā’’ti. ‘‘Gacchāvuso, ahampi āgacchāmī’’ti. ‘‘Eyyāsi, bhante, purāhaṃ haññāmī’’ti.
८८. अथ खो आयस्मा धनियो कुम्भकारपुत्तो येन रञ्ञो मागधस्स सेनियस्स बिम्बिसारस्स निवेसनं तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा पञ्ञत्ते आसने निसीदि। अथ खो राजा मागधो सेनियो बिम्बिसारो येनायस्मा धनियो कुम्भकारपुत्तो तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा आयस्मन्तं धनियं कुम्भकारपुत्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नो खो राजा मागधो सेनियो बिम्बिसारो आयस्मन्तं धनियं कुम्भकारपुत्तं एतदवोच – ‘‘सच्चं किर मया, भन्ते, देवगहदारूनि नगरपटिसङ्खारिकानि आपदत्थाय निक्खित्तानि अय्यस्स दिन्नानी’’ति? ‘‘एवं, महाराजा’’ति। ‘‘मयं खो, भन्ते, राजानो नाम बहुकिच्चा बहुकरणीया, दत्वापि न सरेय्याम; इङ्घ, भन्ते, सरापेही’’ति। ‘‘सरसि त्वं, महाराज, पठमाभिसित्तो एवरूपिं वाचं भासिता – ‘‘दिन्नञ्ञेव समणब्राह्मणानं तिणकट्ठोदकं परिभुञ्जन्तू’’ति। ‘‘सरामहं, भन्ते। सन्ति, भन्ते, समणब्राह्मणा लज्जिनो कुक्कुच्चका सिक्खाकामा। तेसं अप्पमत्तकेपि कुक्कुच्चं उप्पज्जति। तेसं मया सन्धाय भासितं, तञ्च खो अरञ्ञे अपरिग्गहितं। सो त्वं, भन्ते, तेन लेसेन दारूनि अदिन्नं हरितुं मञ्ञसि! कथञ्हि नाम मादिसो समणं वा ब्राह्मणं वा विजिते वसन्तं हनेय्य वा बन्धेय्य वा पब्बाजेय्य वा! गच्छ, भन्ते, लोमेन त्वं मुत्तोसि। मास्सु पुनपि एवरूपं अकासी’’ति। मनुस्सा उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘अलज्जिनो इमे समणा सक्यपुत्तिया दुस्सीला मुसावादिनो। इमे हि नाम धम्मचारिनो समचारिनो ब्राह्मचारिनो सच्चवादिनो सीलवन्तो कल्याणधम्मा पटिजानिस्सन्ति! नत्थि इमेसं सामञ्ञं, नत्थि इमेसं ब्रह्मञ्ञं। नट्ठं इमेसं सामञ्ञं, नट्ठं इमेसं ब्रह्मञ्ञं। कुतो इमेसं सामञ्ञं, कुतो इमेसं ब्रह्मञ्ञं! अपगता इमे सामञ्ञा, अपगता इमे ब्रह्मञ्ञा। राजानम्पि इमे वञ्चेन्ति, किं पनञ्ञे मनुस्से’’ति! अस्सोसुं खो भिक्खू तेसं मनुस्सानं उज्झायन्तानं खिय्यन्तानं विपाचेन्तानं। ये ते भिक्खू अप्पिच्छा सन्तुट्ठा लज्जिनो कुक्कुच्चका सिक्खाकामा ते उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम आयस्मा धनियो कुम्भकारपुत्तो रञ्ञो दारूनि अदिन्नं आदियिस्सती’’ति! अथ खो ते भिक्खू आयस्मन्तं धनियं कुम्भकारपुत्तं अनेकपरियायेन विगरहित्वा भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। अथ खो भगवा एतस्मिं निदाने एतस्मिं पकरणे भिक्खुसङ्घं सन्निपातापेत्वा आयस्मन्तं धनियं कुम्भकारपुत्तं पटिपुच्छि – ‘‘सच्चं किर त्वं, धनिय, रञ्ञो दारूनि अदिन्नं आदियी’’ति? ‘‘सच्चं, भगवा’’ति। विगरहि बुद्धो भगवा – ‘‘अननुच्छविकं, मोघपुरिस, अननुलोमिकं अप्पतिरूपं अस्सामणकं अकप्पियं अकरणीयं। कथञ्हि नाम त्वं, मोघपुरिस , रञ्ञो दारूनि अदिन्नं आदियिस्ससि! नेतं, मोघपुरिस, अप्पसन्नानं वा पसादाय पसन्नानं वा भिय्योभावाय; अथख्वेतं, मोघपुरिस, अप्पसन्नानञ्चेव अप्पसादाय पसन्नानञ्च एकच्चानं अञ्ञथत्ताया’’ति।
88. Atha kho āyasmā dhaniyo kumbhakāraputto yena rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro yenāyasmā dhaniyo kumbhakāraputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ dhaniyaṃ kumbhakāraputtaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā māgadho seniyo bimbisāro āyasmantaṃ dhaniyaṃ kumbhakāraputtaṃ etadavoca – ‘‘saccaṃ kira mayā, bhante, devagahadārūni nagarapaṭisaṅkhārikāni āpadatthāya nikkhittāni ayyassa dinnānī’’ti? ‘‘Evaṃ, mahārājā’’ti. ‘‘Mayaṃ kho, bhante, rājāno nāma bahukiccā bahukaraṇīyā, datvāpi na sareyyāma; iṅgha, bhante, sarāpehī’’ti. ‘‘Sarasi tvaṃ, mahārāja, paṭhamābhisitto evarūpiṃ vācaṃ bhāsitā – ‘‘dinnaññeva samaṇabrāhmaṇānaṃ tiṇakaṭṭhodakaṃ paribhuñjantū’’ti. ‘‘Sarāmahaṃ, bhante. Santi, bhante, samaṇabrāhmaṇā lajjino kukkuccakā sikkhākāmā. Tesaṃ appamattakepi kukkuccaṃ uppajjati. Tesaṃ mayā sandhāya bhāsitaṃ, tañca kho araññe apariggahitaṃ. So tvaṃ, bhante, tena lesena dārūni adinnaṃ harituṃ maññasi! Kathañhi nāma mādiso samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā vijite vasantaṃ haneyya vā bandheyya vā pabbājeyya vā! Gaccha, bhante, lomena tvaṃ muttosi. Māssu punapi evarūpaṃ akāsī’’ti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘alajjino ime samaṇā sakyaputtiyā dussīlā musāvādino. Ime hi nāma dhammacārino samacārino brāhmacārino saccavādino sīlavanto kalyāṇadhammā paṭijānissanti! Natthi imesaṃ sāmaññaṃ, natthi imesaṃ brahmaññaṃ. Naṭṭhaṃ imesaṃ sāmaññaṃ, naṭṭhaṃ imesaṃ brahmaññaṃ. Kuto imesaṃ sāmaññaṃ, kuto imesaṃ brahmaññaṃ! Apagatā ime sāmaññā, apagatā ime brahmaññā. Rājānampi ime vañcenti, kiṃ panaññe manusse’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā santuṭṭhā lajjino kukkuccakā sikkhākāmā te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma āyasmā dhaniyo kumbhakāraputto rañño dārūni adinnaṃ ādiyissatī’’ti! Atha kho te bhikkhū āyasmantaṃ dhaniyaṃ kumbhakāraputtaṃ anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā āyasmantaṃ dhaniyaṃ kumbhakāraputtaṃ paṭipucchi – ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, dhaniya, rañño dārūni adinnaṃ ādiyī’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā – ‘‘ananucchavikaṃ, moghapurisa, ananulomikaṃ appatirūpaṃ assāmaṇakaṃ akappiyaṃ akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa , rañño dārūni adinnaṃ ādiyissasi! Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya pasannānaṃ vā bhiyyobhāvāya; athakhvetaṃ, moghapurisa, appasannānañceva appasādāya pasannānañca ekaccānaṃ aññathattāyā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो पुराणवोहारिको महामत्तो भिक्खूसु पब्बजितो भगवतो अविदूरे निसिन्नो होति। अथ खो भगवा तं भिक्खुं एतदवोच – ‘‘कित्तकेन खो भिक्खु राजा मागधो सेनियो बिम्बिसारो चोरं गहेत्वा हनति वा बन्धति वा पब्बाजेति वा’’ति? ‘‘पादेन वा, भगवा, पादारहेन वा’’ति 13। तेन खो पन समयेन राजगहे पञ्चमासको पादो होति। अथ खो भगवा आयस्मन्तं धनियं कुम्भकारपुत्तं अनेकपरियायेन विगरहित्वा दुब्भरताय…पे॰… एवञ्च पन, भिक्खवे, इमं सिक्खापदं उद्दिसेय्याथ –
Tena kho pana samayena aññataro purāṇavohāriko mahāmatto bhikkhūsu pabbajito bhagavato avidūre nisinno hoti. Atha kho bhagavā taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘kittakena kho bhikkhu rājā māgadho seniyo bimbisāro coraṃ gahetvā hanati vā bandhati vā pabbājeti vā’’ti? ‘‘Pādena vā, bhagavā, pādārahena vā’’ti 14. Tena kho pana samayena rājagahe pañcamāsako pādo hoti. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ dhaniyaṃ kumbhakāraputtaṃ anekapariyāyena vigarahitvā dubbharatāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
८९. ‘‘यो पन भिक्खु अदिन्नं थेय्यसङ्खातं आदियेय्य, यथारूपे अदिन्नादाने राजानो चोरं गहेत्वा हनेय्युं वा बन्धेय्युं वा पब्बाजेय्युं वा – ‘चोरोसि बालोसि मूळ्होसि थेनोसी’ति, तथारूपं भिक्खु अदिन्नं आदियमानो अयम्पि पाराजिको होति असंवासो’’ति।
89.‘‘Yo pana bhikkhu adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyeyya, yathārūpe adinnādāne rājāno coraṃ gahetvā haneyyuṃ vā bandheyyuṃ vā pabbājeyyuṃ vā – ‘corosi bālosi mūḷhosi thenosī’ti, tathārūpaṃ bhikkhu adinnaṃ ādiyamāno ayampi pārājiko hoti asaṃvāso’’ti.
एवञ्चिदं भगवता भिक्खूनं सिक्खापदं पञ्ञत्तं होति।
Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.
९०. तेन खो पन समयेन छब्बग्गिया भिक्खू रजकत्थरणं गन्त्वा रजकभण्डिकं अवहरित्वा आरामं हरित्वा भाजेसुं। भिक्खू एवमाहंसु – ‘‘महापुञ्ञत्थ तुम्हे, आवुसो। बहुं तुम्हाकं चीवरं उप्पन्न’’न्ति। ‘‘कुतो आवुसो, अम्हाकं पुञ्ञं, इदानि मयं रजकत्थरणं गन्त्वा रजकभण्डिकं अवहरिम्हा’’ति। ‘‘ननु, आवुसो, भगवता सिक्खापदं पञ्ञत्तं। किस्स तुम्हे, आवुसो, रजकभण्डिकं अवहरित्था’’ति ? ‘‘सच्चं, आवुसो, भगवता सिक्खापदं पञ्ञत्तं। तञ्च खो गामे, नो अरञ्ञे’’ति। ‘‘ननु, आवुसो, तथेवेतं होति। अननुच्छविकं, आवुसो, अननुलोमिकं अप्पतिरूपं अस्सामणकं अकप्पियं अकरणीयं। कथञ्हि नाम तुम्हे, आवुसो, रजकभण्डिकं अवहरिस्सथ! नेतं, आवुसो, अप्पसन्नानं वा पसादाय पसन्नानं वा भिय्योभावाय; अथख्वेतं, आवुसो, अप्पसन्नानञ्चेव अप्पसादाय पसन्नानञ्च एकच्चानं अञ्ञथत्ताया’’ति। अथ खो ते भिक्खू छब्बग्गिये भिक्खू अनेकपरियायेन विगरहित्वा भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। अथ खो भगवा एतस्मिं निदाने एतस्मिं पकरणे भिक्खुसङ्घं सन्निपातापेत्वा छब्बग्गिये भिक्खू पटिपुच्छि – ‘‘सच्चं किर तुम्हे, भिक्खवे, रजकत्थरणं गन्त्वा रजकभण्डिकं अवहरित्था’’ति? ‘‘सच्चं, भगवा’’ति। विगरहि बुद्धो भगवा – ‘‘अननुच्छविकं, मोघपुरिसा, अननुलोमिकं अप्पटिरूपं अस्सामणकं अकप्पियं अकरणीयं। कथञ्हि नाम तुम्हे, मोघपुरिसा, रजकभण्डिकं अवहरिस्सथ! नेतं, मोघपुरिसा, अप्पसन्नानं वा पसादाय पसन्नानं वा भिय्योभावाय; अथ ख्वेतं, मोघपुरिसा, अप्पसन्नानञ्चेव अप्पसादाय पसन्नानञ्च एकच्चानं अञ्ञथत्ताया’’ति। अथ खो भगवा छब्बग्गिये भिक्खू अनेकपरियायेन विगरहित्वा दुब्भरताय…पे॰… वीरियारम्भस्स वण्णं भासित्वा भिक्खूनं तदनुच्छविकं तदनुलोमिकं धम्मिं कथं कत्वा भिक्खू आमन्तेसि…पे॰… ‘‘एवञ्च पन, भिक्खवे, इमं सिक्खापदं उद्दिसेय्याथ –
90. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū rajakattharaṇaṃ gantvā rajakabhaṇḍikaṃ avaharitvā ārāmaṃ haritvā bhājesuṃ. Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘mahāpuññattha tumhe, āvuso. Bahuṃ tumhākaṃ cīvaraṃ uppanna’’nti. ‘‘Kuto āvuso, amhākaṃ puññaṃ, idāni mayaṃ rajakattharaṇaṃ gantvā rajakabhaṇḍikaṃ avaharimhā’’ti. ‘‘Nanu, āvuso, bhagavatā sikkhāpadaṃ paññattaṃ. Kissa tumhe, āvuso, rajakabhaṇḍikaṃ avaharitthā’’ti ? ‘‘Saccaṃ, āvuso, bhagavatā sikkhāpadaṃ paññattaṃ. Tañca kho gāme, no araññe’’ti. ‘‘Nanu, āvuso, tathevetaṃ hoti. Ananucchavikaṃ, āvuso, ananulomikaṃ appatirūpaṃ assāmaṇakaṃ akappiyaṃ akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma tumhe, āvuso, rajakabhaṇḍikaṃ avaharissatha! Netaṃ, āvuso, appasannānaṃ vā pasādāya pasannānaṃ vā bhiyyobhāvāya; athakhvetaṃ, āvuso, appasannānañceva appasādāya pasannānañca ekaccānaṃ aññathattāyā’’ti. Atha kho te bhikkhū chabbaggiye bhikkhū anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā chabbaggiye bhikkhū paṭipucchi – ‘‘saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, rajakattharaṇaṃ gantvā rajakabhaṇḍikaṃ avaharitthā’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā – ‘‘ananucchavikaṃ, moghapurisā, ananulomikaṃ appaṭirūpaṃ assāmaṇakaṃ akappiyaṃ akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, rajakabhaṇḍikaṃ avaharissatha! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya pasannānaṃ vā bhiyyobhāvāya; atha khvetaṃ, moghapurisā, appasannānañceva appasādāya pasannānañca ekaccānaṃ aññathattāyā’’ti. Atha kho bhagavā chabbaggiye bhikkhū anekapariyāyena vigarahitvā dubbharatāya…pe… vīriyārambhassa vaṇṇaṃ bhāsitvā bhikkhūnaṃ tadanucchavikaṃ tadanulomikaṃ dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi…pe… ‘‘evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
९१. ‘‘यो पन भिक्खु गामा वा अरञ्ञा वा अदिन्नं थेय्यसङ्खातं आदियेय्य, यथारूपे अदिन्नादाने राजानो चोरं गहेत्वा हनेय्युं वा बन्धेय्युं वा पब्बाजेय्युं वा – ‘चोरोसि बालोसि मूळ्होसि थेनोसी’ति, तथारूपं भिक्खु अदिन्नं आदियमानो अयम्पि पाराजिको होति असंवासो’’ति।
91.‘‘Yo pana bhikkhu gāmā vā araññā vā adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyeyya, yathārūpe adinnādāne rājāno coraṃ gahetvā haneyyuṃ vā bandheyyuṃ vā pabbājeyyuṃ vā – ‘corosi bālosi mūḷhosi thenosī’ti, tathārūpaṃ bhikkhu adinnaṃ ādiyamāno ayampi pārājiko hoti asaṃvāso’’ti.
९२. यो पनाति यो यादिसो…पे॰… भिक्खूति…पे॰… अयं इमस्मिं अत्थे अधिप्पेतो भिक्खूति।
92.Yo panāti yo yādiso…pe… bhikkhūti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.
गामो नाम एककुटिकोपि गामो, द्विकुटिकोपि गामो, तिकुटिकोपि गामो, चतुकुटिकोपि गामो, समनुस्सोपि गामो, अमनुस्सोपि गामो, परिक्खित्तोपि गामो, अपरिक्खित्तोपि गामो, गोनिसादिनिविट्ठोपि गामो, योपि सत्थो अतिरेकचतुमासनिविट्ठो सोपि वुच्चति गामो।
Gāmo nāma ekakuṭikopi gāmo, dvikuṭikopi gāmo, tikuṭikopi gāmo, catukuṭikopi gāmo, samanussopi gāmo, amanussopi gāmo, parikkhittopi gāmo, aparikkhittopi gāmo, gonisādiniviṭṭhopi gāmo, yopi sattho atirekacatumāsaniviṭṭho sopi vuccati gāmo.
गामूपचारो नाम परिक्खित्तस्स गामस्स इन्दखीले 15 ठितस्स मज्झिमस्स पुरिसस्स लेड्डुपातो, अपरिक्खित्तस्स गामस्स घरूपचारे ठितस्स मज्झिमस्स पुरिसस्स लेड्डुपातो।
Gāmūpacāro nāma parikkhittassa gāmassa indakhīle 16 ṭhitassa majjhimassa purisassa leḍḍupāto, aparikkhittassa gāmassa gharūpacāre ṭhitassa majjhimassa purisassa leḍḍupāto.
अरञ्ञं नाम ठपेत्वा गामञ्च गामूपचारञ्च अवसेसं अरञ्ञं नाम।
Araññaṃ nāma ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañca avasesaṃ araññaṃ nāma.
अदिन्नं नामं यं अदिन्नं अनिस्सट्ठं अपरिच्चत्तं रक्खितं गोपितं ममायितं परपरिग्गहितं। एतं अदिन्नं नाम।
Adinnaṃ nāmaṃ yaṃ adinnaṃ anissaṭṭhaṃ apariccattaṃ rakkhitaṃ gopitaṃ mamāyitaṃ parapariggahitaṃ. Etaṃ adinnaṃ nāma.
थेय्यसङ्खातन्ति थेय्यचित्तो अवहरणचित्तो।
Theyyasaṅkhātanti theyyacitto avaharaṇacitto.
आदियेय्याति आदियेय्य हरेय्य अवहरेय्य इरियापथं विकोपेय्य ठाना चावेय्य सङ्केतं वीतिनामेय्य।
Ādiyeyyāti ādiyeyya hareyya avahareyya iriyāpathaṃ vikopeyya ṭhānā cāveyya saṅketaṃ vītināmeyya.
यथारूपं नाम पादं वा पादारहं वा अतिरेकपादं वा।
Yathārūpaṃ nāma pādaṃ vā pādārahaṃ vā atirekapādaṃ vā.
राजानो नाम पथब्याराजा पदेसराजा मण्डलिका अन्तरभोगिका अक्खदस्सा महामत्ता, ये वा पन छेज्जभेज्जं करोन्ता अनुसासन्ति। एते राजानो नाम।
Rājāno nāma pathabyārājā padesarājā maṇḍalikā antarabhogikā akkhadassā mahāmattā, ye vā pana chejjabhejjaṃ karontā anusāsanti. Ete rājāno nāma.
चोरो नाम यो पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं अदिन्नं थेय्यसङ्खातं आदियति। एसो चोरो नाम।
Coro nāma yo pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyati. Eso coro nāma.
हनेय्युं वाति हत्थेन वा पादेन वा कसाय वा वेत्तेन वा अड्ढदण्डकेन वा छेज्जाय वा हनेय्युं।
Haneyyuṃ vāti hatthena vā pādena vā kasāya vā vettena vā aḍḍhadaṇḍakena vā chejjāya vā haneyyuṃ.
बन्धेय्युं वाति रज्जुबन्धनेन वा अन्दुबन्धनेन वा सङ्खलिकबन्धनेन वा घरबन्धनेन वा नगरबन्धनेन वा गामबन्धनेन वा निगमबन्धनेन वा बन्धेय्युं, पुरिसगुत्तिं वा करेय्युं।
Bandheyyuṃ vāti rajjubandhanena vā andubandhanena vā saṅkhalikabandhanena vā gharabandhanena vā nagarabandhanena vā gāmabandhanena vā nigamabandhanena vā bandheyyuṃ, purisaguttiṃ vā kareyyuṃ.
पब्बाजेय्युं वाति गामा वा निगमा वा नगरा वा जनपदा वा जनपदपदेसा वा पब्बाजेय्युं।
Pabbājeyyuṃ vāti gāmā vā nigamā vā nagarā vā janapadā vā janapadapadesā vā pabbājeyyuṃ.
चोरोसि बालोसि मूळ्होसि थेनोसीति परिभासो एसो।
Corosi bālosi mūḷhosi thenosīti paribhāso eso.
तथारूपं नाम पादं वा पादारहं वा अतिरेकपादं वा।
Tathārūpaṃ nāma pādaṃ vā pādārahaṃ vā atirekapādaṃ vā.
आदियमानोति आदियमानो हरमानो अवहरमानो इरियापथं विकोपयमानो ठाना चावयमानो सङ्केतं वीतिनामयमानो।
Ādiyamānoti ādiyamāno haramāno avaharamāno iriyāpathaṃ vikopayamāno ṭhānā cāvayamāno saṅketaṃ vītināmayamāno.
अयम्पीति पुरिमं उपादाय वुच्चति।
Ayampīti purimaṃ upādāya vuccati.
असंवासोति संवासो नाम एककम्मं एकुद्देसो समसिक्खता। एसो संवासो नाम। सो तेन सद्धिं नत्थि। तेन वुच्चति – ‘असंवासो’ति।
Asaṃvāsoti saṃvāso nāma ekakammaṃ ekuddeso samasikkhatā. Eso saṃvāso nāma. So tena saddhiṃ natthi. Tena vuccati – ‘asaṃvāso’ti.
९३. भूमट्ठं थलट्ठं आकासट्ठं वेहासट्ठं उदकट्ठं नावट्ठं यानट्ठं भारट्ठं आरामट्ठं विहारट्ठं खेत्तट्ठं वत्थुट्ठं गामट्ठं अरञ्ञट्ठं उदकं दन्तपोणं 21 वनप्पति हरणकं उपनिधि सुङ्कघातं पाणो अपदं द्विपदं चतुप्पदं बहुप्पदं ओचरको ओणिरक्खो संविदावहारो सङ्केतकम्मं निमित्तकम्मन्ति।
93. Bhūmaṭṭhaṃ thalaṭṭhaṃ ākāsaṭṭhaṃ vehāsaṭṭhaṃ udakaṭṭhaṃ nāvaṭṭhaṃ yānaṭṭhaṃ bhāraṭṭhaṃ ārāmaṭṭhaṃ vihāraṭṭhaṃ khettaṭṭhaṃ vatthuṭṭhaṃ gāmaṭṭhaṃ araññaṭṭhaṃ udakaṃ dantapoṇaṃ 22 vanappati haraṇakaṃ upanidhi suṅkaghātaṃ pāṇo apadaṃ dvipadaṃ catuppadaṃ bahuppadaṃ ocarako oṇirakkho saṃvidāvahāro saṅketakammaṃ nimittakammanti.
९४. भूमट्ठं नाम भण्डं भूमियं निक्खित्तं होति निखातं पटिच्छन्नं। भूमट्ठं भण्डं अवहरिस्सामीति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति कुदालं वा पिटकं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। तत्थ जातकं कट्ठं वा लतं वा छिन्दति, आपत्ति दुक्कटस्स। तत्थ पंसुं खणति वा ब्यूहति 23 वा उद्धरति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। कुम्भिं आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। अत्तनो भाजनं पवेसेत्वा पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। अत्तनो भाजनगतं वा करोति मुट्ठिं वा छिन्दति, आपत्ति पाराजिकस्स। सुत्तारुळ्हं भण्डं पामङ्गं वा कण्ठसुत्तकं वा कटिसुत्तकं वा साटकं वा वेठनं वा थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। कोटियं गहेत्वा उच्चारेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। घंसन्तो नीहरति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। अन्तमसो केसग्गमत्तम्पि कुम्भिमुखा मोचेति, आपत्ति पाराजिकस्स। सप्पिं वा तेलं वा मधुं वा फाणितं वा पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं थेय्यचित्तो एकेन पयोगेन पिवति, आपत्ति पाराजिकस्स। तत्थेव भिन्दति वा छड्डेति वा झापेति वा अपरिभोगं वा करोति, आपत्ति दुक्कटस्स।
94.Bhūmaṭṭhaṃ nāma bhaṇḍaṃ bhūmiyaṃ nikkhittaṃ hoti nikhātaṃ paṭicchannaṃ. Bhūmaṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ avaharissāmīti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati kudālaṃ vā piṭakaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Tattha jātakaṃ kaṭṭhaṃ vā lataṃ vā chindati, āpatti dukkaṭassa. Tattha paṃsuṃ khaṇati vā byūhati 24 vā uddharati vā, āpatti dukkaṭassa. Kumbhiṃ āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Attano bhājanaṃ pavesetvā pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Attano bhājanagataṃ vā karoti muṭṭhiṃ vā chindati, āpatti pārājikassa. Suttāruḷhaṃ bhaṇḍaṃ pāmaṅgaṃ vā kaṇṭhasuttakaṃ vā kaṭisuttakaṃ vā sāṭakaṃ vā veṭhanaṃ vā theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Koṭiyaṃ gahetvā uccāreti, āpatti thullaccayassa. Ghaṃsanto nīharati, āpatti thullaccayassa. Antamaso kesaggamattampi kumbhimukhā moceti, āpatti pārājikassa. Sappiṃ vā telaṃ vā madhuṃ vā phāṇitaṃ vā pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ theyyacitto ekena payogena pivati, āpatti pārājikassa. Tattheva bhindati vā chaḍḍeti vā jhāpeti vā aparibhogaṃ vā karoti, āpatti dukkaṭassa.
९५. थलट्ठं नाम भण्डं थले निक्खित्तं होति। थलट्ठं भण्डं अवहरिस्सामीति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
95.Thalaṭṭhaṃ nāma bhaṇḍaṃ thale nikkhittaṃ hoti. Thalaṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ avaharissāmīti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa.
९६. आकासट्ठं नाम भण्डं आकासगतं होति। मोरो वा कपिञ्जरो वा तित्तिरो वा वट्टको वा, साटकं वा वेठनं वा हिरञ्ञं वा सुवण्णं वा छिज्जमानं पतति। आकासट्ठं भण्डं अवहरिस्सामीति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति दुक्कटस्स । गमनं उपच्छिन्दति, आपत्ति दुक्कटस्स। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
96.Ākāsaṭṭhaṃ nāma bhaṇḍaṃ ākāsagataṃ hoti. Moro vā kapiñjaro vā tittiro vā vaṭṭako vā, sāṭakaṃ vā veṭhanaṃ vā hiraññaṃ vā suvaṇṇaṃ vā chijjamānaṃ patati. Ākāsaṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ avaharissāmīti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa . Gamanaṃ upacchindati, āpatti dukkaṭassa. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa.
९७. वेहासट्ठं नाम भण्डं वेहासगतं होति। मञ्चे वा पीठे वा चीवरवंसे वा चीवररज्जुया वा भित्तिखिले वा नागदन्ते वा रुक्खे वा लग्गितं होति, अन्तमसो पत्ताधारकेपि। वेहासट्ठं भण्डं अवहरिस्सामीति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
97.Vehāsaṭṭhaṃ nāma bhaṇḍaṃ vehāsagataṃ hoti. Mañce vā pīṭhe vā cīvaravaṃse vā cīvararajjuyā vā bhittikhile vā nāgadante vā rukkhe vā laggitaṃ hoti, antamaso pattādhārakepi. Vehāsaṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ avaharissāmīti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa.
९८. उदकट्ठं नाम भण्डं उदके निक्खित्तं होति। उदकट्ठं भण्डं अवहरिस्सामीति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। निमुज्जति वा उम्मुज्जति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। तत्थ जातकं उप्पलं वा पदुमं वा पुण्डरीकं वा भिसं वा मच्छं वा कच्छपं वा पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
98.Udakaṭṭhaṃ nāma bhaṇḍaṃ udake nikkhittaṃ hoti. Udakaṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ avaharissāmīti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Nimujjati vā ummujjati vā, āpatti dukkaṭassa. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Tattha jātakaṃ uppalaṃ vā padumaṃ vā puṇḍarīkaṃ vā bhisaṃ vā macchaṃ vā kacchapaṃ vā pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa.
९९. नावा नाम याय तरति। नावट्ठं नाम भण्डं नावाय निक्खित्तं होति। ‘‘नावट्ठं भण्डं अवहरिस्सामी’’ति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। नावं अवहरिस्सामीति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। बन्धनं मोचेति, आपत्ति दुक्कटस्स। बन्धनं मोचेत्वा आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। उद्धं वा अधो वा तिरियं वा अन्तमसो केसग्गमत्तम्पि सङ्कामेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
99.Nāvā nāma yāya tarati. Nāvaṭṭhaṃ nāma bhaṇḍaṃ nāvāya nikkhittaṃ hoti. ‘‘Nāvaṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ avaharissāmī’’ti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Nāvaṃ avaharissāmīti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Bandhanaṃ moceti, āpatti dukkaṭassa. Bandhanaṃ mocetvā āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Uddhaṃ vā adho vā tiriyaṃ vā antamaso kesaggamattampi saṅkāmeti, āpatti pārājikassa.
१००. यानं नाम वय्हं रथो सकटं सन्दमानिका। यानट्ठं नाम भण्डं याने निक्खित्तं होति। यानट्ठं भण्डं अवहरिस्सामीति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। यानं अवहरिस्सामीति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
100.Yānaṃ nāma vayhaṃ ratho sakaṭaṃ sandamānikā. Yānaṭṭhaṃ nāma bhaṇḍaṃ yāne nikkhittaṃ hoti. Yānaṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ avaharissāmīti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Yānaṃ avaharissāmīti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa.
१०१. भारो नाम सीसभारो खन्धभारो कटिभारो ओलम्बको। सीसे भारं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। खन्धं ओरोपेति, आपत्ति पाराजिकस्स। खन्धे भारं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। कटिं ओरोपेति, आपत्ति पाराजिकस्स। कटिया भारं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। हत्थेन गण्हाति, आपत्ति पाराजिकस्स। हत्थे भारं थेय्यचित्तो भूमियं निक्खिपति, आपत्ति पाराजिकस्स। थेय्यचित्तो भूमितो गण्हाति, आपत्ति पाराजिकस्स।
101.Bhāro nāma sīsabhāro khandhabhāro kaṭibhāro olambako. Sīse bhāraṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Khandhaṃ oropeti, āpatti pārājikassa. Khandhe bhāraṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Kaṭiṃ oropeti, āpatti pārājikassa. Kaṭiyā bhāraṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Hatthena gaṇhāti, āpatti pārājikassa. Hatthe bhāraṃ theyyacitto bhūmiyaṃ nikkhipati, āpatti pārājikassa. Theyyacitto bhūmito gaṇhāti, āpatti pārājikassa.
१०२. आरामो नाम पुप्फारामो फलारामो। आरामट्ठं नाम भण्डं आरामे चतूहि ठानेहि निक्खित्तं होति – भूमट्ठं थलट्ठं, आकासट्ठं, वेहासट्ठं। आरामट्ठं भण्डं अवहरिस्सामीति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। तत्थ जातकं मूलं वा तचं वा पत्तं वा पुप्फं वा फलं वा पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। आरामं अभियुञ्जति, आपत्ति दुक्कटस्स। सामिकस्स विमतिं उप्पादेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। सामिको न मय्हं भविस्सतीति धुरं निक्खिपति, आपत्ति पाराजिकस्स। धम्मं चरन्तो सामिकं पराजेति, आपत्ति पाराजिकस्स। धम्मं चरन्तो परज्जति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स।
102.Ārāmo nāma pupphārāmo phalārāmo. Ārāmaṭṭhaṃ nāma bhaṇḍaṃ ārāme catūhi ṭhānehi nikkhittaṃ hoti – bhūmaṭṭhaṃ thalaṭṭhaṃ, ākāsaṭṭhaṃ, vehāsaṭṭhaṃ. Ārāmaṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ avaharissāmīti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Tattha jātakaṃ mūlaṃ vā tacaṃ vā pattaṃ vā pupphaṃ vā phalaṃ vā pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Ārāmaṃ abhiyuñjati, āpatti dukkaṭassa. Sāmikassa vimatiṃ uppādeti, āpatti thullaccayassa. Sāmiko na mayhaṃ bhavissatīti dhuraṃ nikkhipati, āpatti pārājikassa. Dhammaṃ caranto sāmikaṃ parājeti, āpatti pārājikassa. Dhammaṃ caranto parajjati, āpatti thullaccayassa.
१०३. विहारट्ठं नाम भण्डं विहारे चतूहि ठानेहि निक्खित्तं होति – भूमट्ठं, थलट्ठं, आकासट्ठं, वेहासट्ठं। विहारट्ठं भण्डं अवहरिस्सामीति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। विहारं अभियुञ्जति, आपत्ति दुक्कटस्स। सामिकस्स विमतिं उप्पादेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। सामिको न मय्हं भविस्सतीति धुरं निक्खिपति, आपत्ति पाराजिकस्स। धम्मं चरन्तो सामिकं पराजेति, आपत्ति पाराजिकस्स। धम्मं चरन्तो परज्जति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स।
103.Vihāraṭṭhaṃ nāma bhaṇḍaṃ vihāre catūhi ṭhānehi nikkhittaṃ hoti – bhūmaṭṭhaṃ, thalaṭṭhaṃ, ākāsaṭṭhaṃ, vehāsaṭṭhaṃ. Vihāraṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ avaharissāmīti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Vihāraṃ abhiyuñjati, āpatti dukkaṭassa. Sāmikassa vimatiṃ uppādeti, āpatti thullaccayassa. Sāmiko na mayhaṃ bhavissatīti dhuraṃ nikkhipati, āpatti pārājikassa. Dhammaṃ caranto sāmikaṃ parājeti, āpatti pārājikassa. Dhammaṃ caranto parajjati, āpatti thullaccayassa.
१०४. खेत्तं नाम यत्थ पुब्बण्णं वा अपरण्णं वा जायति। खेत्तट्ठं नाम भण्डं खेत्ते चतूहि ठानेहि निक्खित्तं होति – भूमट्ठं, थलट्ठं, आकासट्ठं, वेहासट्ठं। खेत्तट्ठं भण्डं अवहरिस्सामीति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति, दुक्कटस्स। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। तत्थ जातकं पुब्बण्णं वा अपरण्णं वा पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। खेत्तं अभियुञ्जति, आपत्ति दुक्कटस्स। सामिकस्स विमतिं उप्पादेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। सामिको न मय्हं भविस्सतीति धुरं निक्खिपति, आपत्ति पाराजिकस्स। धम्मं चरन्तो सामिकं पराजेति, आपत्ति पाराजिकस्स। धम्मं चरन्तो परज्जति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। खिलं वा रज्जुं वा वतिं वा मरियादं वा सङ्कामेति, आपत्ति दुक्कटस्स। एकं पयोगं अनागते, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। तस्मिं पयोगे आगते, आपत्ति पाराजिकस्स।
104.Khettaṃ nāma yattha pubbaṇṇaṃ vā aparaṇṇaṃ vā jāyati. Khettaṭṭhaṃ nāma bhaṇḍaṃ khette catūhi ṭhānehi nikkhittaṃ hoti – bhūmaṭṭhaṃ, thalaṭṭhaṃ, ākāsaṭṭhaṃ, vehāsaṭṭhaṃ. Khettaṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ avaharissāmīti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti, dukkaṭassa. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Tattha jātakaṃ pubbaṇṇaṃ vā aparaṇṇaṃ vā pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Khettaṃ abhiyuñjati, āpatti dukkaṭassa. Sāmikassa vimatiṃ uppādeti, āpatti thullaccayassa. Sāmiko na mayhaṃ bhavissatīti dhuraṃ nikkhipati, āpatti pārājikassa. Dhammaṃ caranto sāmikaṃ parājeti, āpatti pārājikassa. Dhammaṃ caranto parajjati, āpatti thullaccayassa. Khilaṃ vā rajjuṃ vā vatiṃ vā mariyādaṃ vā saṅkāmeti, āpatti dukkaṭassa. Ekaṃ payogaṃ anāgate, āpatti thullaccayassa. Tasmiṃ payoge āgate, āpatti pārājikassa.
१०५. वत्थु नाम आरामवत्थु विहारवत्थु। वत्थुट्ठं नाम भण्डं वत्थुस्मिं चतूहि ठानेहि निक्खित्तं होति – भूमट्ठं, थलट्ठं, आकासट्ठं, वेहासट्ठं। वत्थुट्ठं भण्डं अवहरिस्सामीति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। वत्थुं अभियुञ्जति, आपत्ति दुक्कटस्स। सामिकस्स विमतिं उप्पादेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। सामिको न मय्हं भविस्सतीति धुरं निक्खिपति, आपत्ति पाराजिकस्स। धम्मं चरन्तो सामिकं पराजेति, आपत्ति पाराजिकस्स। धम्मं चरन्तो परज्जति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। खीलं वा रज्जुं वा वतिं वा पाकारं वा सङ्कामेति, आपत्ति दुक्कटस्स। एकं पयोगं अनागते आपत्ति थुल्लच्चयस्स। तस्मिं पयोगे आगते आपत्ति पाराजिकस्स।
105.Vatthu nāma ārāmavatthu vihāravatthu. Vatthuṭṭhaṃ nāma bhaṇḍaṃ vatthusmiṃ catūhi ṭhānehi nikkhittaṃ hoti – bhūmaṭṭhaṃ, thalaṭṭhaṃ, ākāsaṭṭhaṃ, vehāsaṭṭhaṃ. Vatthuṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ avaharissāmīti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Vatthuṃ abhiyuñjati, āpatti dukkaṭassa. Sāmikassa vimatiṃ uppādeti, āpatti thullaccayassa. Sāmiko na mayhaṃ bhavissatīti dhuraṃ nikkhipati, āpatti pārājikassa. Dhammaṃ caranto sāmikaṃ parājeti, āpatti pārājikassa. Dhammaṃ caranto parajjati, āpatti thullaccayassa. Khīlaṃ vā rajjuṃ vā vatiṃ vā pākāraṃ vā saṅkāmeti, āpatti dukkaṭassa. Ekaṃ payogaṃ anāgate āpatti thullaccayassa. Tasmiṃ payoge āgate āpatti pārājikassa.
१०६. गामट्ठं नाम भण्डं गामे चतूहि ठानेहि निक्खित्तं होति – भूमट्ठं, थलट्ठं, आकासट्ठं, वेहासट्ठं। गामट्ठं भण्डं अवहरिस्सामीति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
106.Gāmaṭṭhaṃ nāma bhaṇḍaṃ gāme catūhi ṭhānehi nikkhittaṃ hoti – bhūmaṭṭhaṃ, thalaṭṭhaṃ, ākāsaṭṭhaṃ, vehāsaṭṭhaṃ. Gāmaṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ avaharissāmīti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa.
१०७. अरञ्ञं नाम यं मनुस्सानं परिग्गहितं होति, तं अरञ्ञं। अरञ्ञट्ठं नाम भण्डं अरञ्ञे चतूहि ठानेहि निक्खित्तं होति – भूमट्ठं, थलट्ठं, आकासट्ठं, वेहासट्ठं। अरञ्ञट्ठं भण्डं अवहरिस्सामीति थेय्यचित्तो दुतियं वा परियेसति गच्छति वा, आपत्ति दुक्कटस्स। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। तत्थ जातकं कट्ठं वा लतं वा तिणं वा पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
107.Araññaṃ nāma yaṃ manussānaṃ pariggahitaṃ hoti, taṃ araññaṃ. Araññaṭṭhaṃ nāma bhaṇḍaṃ araññe catūhi ṭhānehi nikkhittaṃ hoti – bhūmaṭṭhaṃ, thalaṭṭhaṃ, ākāsaṭṭhaṃ, vehāsaṭṭhaṃ. Araññaṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ avaharissāmīti theyyacitto dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Tattha jātakaṃ kaṭṭhaṃ vā lataṃ vā tiṇaṃ vā pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa.
१०८. उदकं नाम भाजनगतं वा होति पोक्खरणिया वा तळाके वा। थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स । अत्तनो भाजनं पवेसेत्वा पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं उदकं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। अत्तनो भाजनगतं करोति, आपत्ति पाराजिकस्स। मरियादं भिन्दति, आपत्ति दुक्कटस्स। मरियादं भिन्दित्वा पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं उदकं निक्खामेति, आपत्ति पाराजिकस्स। अतिरेकमासकं वा ऊनपञ्चमासकं वा अग्घनकं उदकं निक्खामेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। मासकं वा ऊनमासकं वा अग्घनकं उदकं निक्खामेति, आपत्ति दुक्कटस्स।
108.Udakaṃ nāma bhājanagataṃ vā hoti pokkharaṇiyā vā taḷāke vā. Theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa . Attano bhājanaṃ pavesetvā pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ udakaṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Attano bhājanagataṃ karoti, āpatti pārājikassa. Mariyādaṃ bhindati, āpatti dukkaṭassa. Mariyādaṃ bhinditvā pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ udakaṃ nikkhāmeti, āpatti pārājikassa. Atirekamāsakaṃ vā ūnapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ udakaṃ nikkhāmeti, āpatti thullaccayassa. Māsakaṃ vā ūnamāsakaṃ vā agghanakaṃ udakaṃ nikkhāmeti, āpatti dukkaṭassa.
१०९. दन्तपोणं नाम छिन्नं वा अच्छिन्नं वा। पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
109.Dantapoṇaṃ nāma chinnaṃ vā acchinnaṃ vā. Pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa.
११०. वनप्पति नाम यो मनुस्सानं परिग्गहितो होति रुक्खो परिभोगो। थेय्यचित्तो छिन्दति, पहारे पहारे आपत्ति दुक्कटस्स। एकं पहारं अनागते, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। तस्मिं पहारे आगते, आपत्ति पाराजिकस्स।
110.Vanappati nāma yo manussānaṃ pariggahito hoti rukkho paribhogo. Theyyacitto chindati, pahāre pahāre āpatti dukkaṭassa. Ekaṃ pahāraṃ anāgate, āpatti thullaccayassa. Tasmiṃ pahāre āgate, āpatti pārājikassa.
१११. हरणकं नाम अञ्ञस्स हरणकं भण्डं। थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। सहभण्डहारकं पदसा नेस्सामीति पठमं पादं सङ्कामेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। दुतियं पादं सङ्कामेति, आपत्ति पाराजिकस्स। पतितं भण्डं गहेस्सामीति पातापेति, आपत्ति दुक्कटस्स। पतितं भण्डं पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
111.Haraṇakaṃ nāma aññassa haraṇakaṃ bhaṇḍaṃ. Theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Sahabhaṇḍahārakaṃ padasā nessāmīti paṭhamaṃ pādaṃ saṅkāmeti, āpatti thullaccayassa. Dutiyaṃ pādaṃ saṅkāmeti, āpatti pārājikassa. Patitaṃ bhaṇḍaṃ gahessāmīti pātāpeti, āpatti dukkaṭassa. Patitaṃ bhaṇḍaṃ pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa.
११२. उपनिधि नाम उपनिक्खित्तं भण्डं। देहि मे भण्डन्ति वुच्चमानो नाहं गण्हामीति भणति, आपत्ति दुक्कटस्स। सामिकस्स विमतिं उप्पादेति , आपत्ति थुल्लच्चयस्स । सामिको न मय्हं दस्सतीति धुरं निक्खिपति, आपत्ति पाराजिकस्स। धम्मं चरन्तो सामिकं पराजेति, आपत्ति पाराजिकस्स। धम्मं चरन्तो परज्जति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स।
112.Upanidhi nāma upanikkhittaṃ bhaṇḍaṃ. Dehi me bhaṇḍanti vuccamāno nāhaṃ gaṇhāmīti bhaṇati, āpatti dukkaṭassa. Sāmikassa vimatiṃ uppādeti , āpatti thullaccayassa . Sāmiko na mayhaṃ dassatīti dhuraṃ nikkhipati, āpatti pārājikassa. Dhammaṃ caranto sāmikaṃ parājeti, āpatti pārājikassa. Dhammaṃ caranto parajjati, āpatti thullaccayassa.
११३. सुङ्कघातं नाम रञ्ञा ठपितं होति पब्बतखण्डे वा नदीतित्थे वा गामद्वारे वा – ‘अत्र पविट्ठस्स सुङ्कं गण्हन्तू’ति। तत्र पविसित्वा राजग्गं 25 भण्डं पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। पठमं पादं सुङ्कघातं अतिक्कामेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। दुतियं पादं अतिक्कामेति, आपत्ति पाराजिकस्स। अन्तोसुङ्कघाते ठितो बहिसुङ्कघातं पातेति, आपत्ति पाराजिकस्स। सुङ्कं परिहरति, आपत्ति दुक्कटस्स।
113.Suṅkaghātaṃ nāma raññā ṭhapitaṃ hoti pabbatakhaṇḍe vā nadītitthe vā gāmadvāre vā – ‘atra paviṭṭhassa suṅkaṃ gaṇhantū’ti. Tatra pavisitvā rājaggaṃ 26 bhaṇḍaṃ pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Paṭhamaṃ pādaṃ suṅkaghātaṃ atikkāmeti, āpatti thullaccayassa. Dutiyaṃ pādaṃ atikkāmeti, āpatti pārājikassa. Antosuṅkaghāte ṭhito bahisuṅkaghātaṃ pāteti, āpatti pārājikassa. Suṅkaṃ pariharati, āpatti dukkaṭassa.
११४. पाणो नाम मनुस्सपाणो वुच्चति। थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। पदसा नेस्सामीति पठमं पादं सङ्कामेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। दुतियं पादं सङ्कामेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
114.Pāṇo nāma manussapāṇo vuccati. Theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Padasā nessāmīti paṭhamaṃ pādaṃ saṅkāmeti, āpatti thullaccayassa. Dutiyaṃ pādaṃ saṅkāmeti, āpatti pārājikassa.
अपदं नाम अहि मच्छा। पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
Apadaṃ nāma ahi macchā. Pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa.
११५. द्विपदं नाम मनुस्सा, पक्खजाता। थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। पदसा नेस्सामीति पठमं पादं सङ्कामेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। दुतियं पादं सङ्कामेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
115.Dvipadaṃ nāma manussā, pakkhajātā. Theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Padasā nessāmīti paṭhamaṃ pādaṃ saṅkāmeti, āpatti thullaccayassa. Dutiyaṃ pādaṃ saṅkāmeti, āpatti pārājikassa.
११६. चतुप्पदं नाम – हत्थी अस्सा ओट्ठा गोणा गद्रभा पसुका। थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। पदसा नेस्सामीति पठमं पादं सङ्कामेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। दुतियं पादं सङ्कामेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ततियं पादं सङ्कामेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। चतुत्थं पादं सङ्कामेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
116.Catuppadaṃ nāma – hatthī assā oṭṭhā goṇā gadrabhā pasukā. Theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Padasā nessāmīti paṭhamaṃ pādaṃ saṅkāmeti, āpatti thullaccayassa. Dutiyaṃ pādaṃ saṅkāmeti, āpatti thullaccayassa. Tatiyaṃ pādaṃ saṅkāmeti, āpatti thullaccayassa. Catutthaṃ pādaṃ saṅkāmeti, āpatti pārājikassa.
११७. बहुप्पदं नाम – विच्छिका सतपदी उच्चालिङ्गपाणका। पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स। पदसा नेस्सामीति सङ्कामेति, पदे पदे आपत्ति थुल्लच्चयस्स। पच्छिमं पादं सङ्कामेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
117.Bahuppadaṃ nāma – vicchikā satapadī uccāliṅgapāṇakā. Pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Padasā nessāmīti saṅkāmeti, pade pade āpatti thullaccayassa. Pacchimaṃ pādaṃ saṅkāmeti, āpatti pārājikassa.
११८. ओचरको नाम भण्डं ओचरित्वा आचिक्खति – ‘‘इत्थन्नामं भण्डं अवहरा’’ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सो तं भण्डं अवहरति, आपत्ति उभिन्नं पाराजिकस्स।
118.Ocarako nāma bhaṇḍaṃ ocaritvā ācikkhati – ‘‘itthannāmaṃ bhaṇḍaṃ avaharā’’ti, āpatti dukkaṭassa. So taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, āpatti ubhinnaṃ pārājikassa.
ओणिरक्खो नाम आहटं भण्डं गोपेन्तो पञ्चमासकं वा अतिरेकपञ्चमासकं वा अग्घनकं थेय्यचित्तो आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
Oṇirakkho nāma āhaṭaṃ bhaṇḍaṃ gopento pañcamāsakaṃ vā atirekapañcamāsakaṃ vā agghanakaṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa.
संविदावहारो नाम सम्बहुला संविदहित्वा एको भण्डं अवहरति, आपत्ति सब्बेसं पाराजिकस्स।
Saṃvidāvahāro nāma sambahulā saṃvidahitvā eko bhaṇḍaṃ avaharati, āpatti sabbesaṃ pārājikassa.
११९. सङ्केतकम्मं नाम सङ्केतं करोति – ‘‘पुरेभत्तं वा पच्छाभत्तं वा रत्तिं वा दिवा वा तेन सङ्केतेन तं भण्डं अवहरा’’ति, आपत्ति दुक्कटस्स। तेन सङ्केतेन तं भण्डं अवहरति, आपत्ति उभिन्नं पाराजिकस्स। तं सङ्केतं पुरे वा पच्छा वा तं भण्डं अवहरति, मूलट्ठस्स अनापत्ति। अवहारकस्स आपत्ति पाराजिकस्स।
119.Saṅketakammaṃ nāma saṅketaṃ karoti – ‘‘purebhattaṃ vā pacchābhattaṃ vā rattiṃ vā divā vā tena saṅketena taṃ bhaṇḍaṃ avaharā’’ti, āpatti dukkaṭassa. Tena saṅketena taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, āpatti ubhinnaṃ pārājikassa. Taṃ saṅketaṃ pure vā pacchā vā taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, mūlaṭṭhassa anāpatti. Avahārakassa āpatti pārājikassa.
१२०. निमित्तकम्मं नाम निमित्तं करोति। अक्खिं वा निखणिस्सामि भमुकं वा उक्खिपिस्सामि सीसं वा उक्खिपिस्सामि, तेन निमित्तेन तं भण्डं अवहराति, आपत्ति दुक्कटस्स। तेन निमित्तेन तं भण्डं अवहरति, आपत्ति उभिन्नं पाराजिकस्स। तं निमित्तं पुरे वा पच्छा वा तं भण्डं अवहरति, मूलट्ठस्स अनापत्ति। अवहारकस्स आपत्ति पाराजिकस्स।
120.Nimittakammaṃ nāma nimittaṃ karoti. Akkhiṃ vā nikhaṇissāmi bhamukaṃ vā ukkhipissāmi sīsaṃ vā ukkhipissāmi, tena nimittena taṃ bhaṇḍaṃ avaharāti, āpatti dukkaṭassa. Tena nimittena taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, āpatti ubhinnaṃ pārājikassa. Taṃ nimittaṃ pure vā pacchā vā taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, mūlaṭṭhassa anāpatti. Avahārakassa āpatti pārājikassa.
१२१. भिक्खु भिक्खुं आणापेति – ‘‘इत्थन्नामं भण्डं अवहरा’’ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सो तं मञ्ञमानो तं अवहरति, आपत्ति उभिन्नं पाराजिकस्स।
121. Bhikkhu bhikkhuṃ āṇāpeti – ‘‘itthannāmaṃ bhaṇḍaṃ avaharā’’ti, āpatti dukkaṭassa. So taṃ maññamāno taṃ avaharati, āpatti ubhinnaṃ pārājikassa.
भिक्खु भिक्खुं आणापेति – ‘‘इत्थन्नामं भण्डं अवहरा’’ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सो तं मञ्ञमानो अञ्ञं अवहरति, मूलट्ठस्स अनापत्ति। अवहारकस्स आपत्ति पाराजिकस्स।
Bhikkhu bhikkhuṃ āṇāpeti – ‘‘itthannāmaṃ bhaṇḍaṃ avaharā’’ti, āpatti dukkaṭassa. So taṃ maññamāno aññaṃ avaharati, mūlaṭṭhassa anāpatti. Avahārakassa āpatti pārājikassa.
भिक्खु भिक्खुं आणापेति – ‘‘इत्थन्नामं भण्डं अवहरा’’ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सो अञ्ञं मञ्ञमानो तं अवहरति, आपत्ति उभिन्नं पाराजिकस्स।
Bhikkhu bhikkhuṃ āṇāpeti – ‘‘itthannāmaṃ bhaṇḍaṃ avaharā’’ti, āpatti dukkaṭassa. So aññaṃ maññamāno taṃ avaharati, āpatti ubhinnaṃ pārājikassa.
भिक्खु भिक्खुं आणापेति – ‘‘इत्थन्नामं भण्डं अवहरा’’ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सो अञ्ञं मञ्ञमानो अञ्ञं अवहरति, मूलट्ठस्स अनापत्ति। अवहारकस्स आपत्ति पाराजिकस्स।
Bhikkhu bhikkhuṃ āṇāpeti – ‘‘itthannāmaṃ bhaṇḍaṃ avaharā’’ti, āpatti dukkaṭassa. So aññaṃ maññamāno aññaṃ avaharati, mūlaṭṭhassa anāpatti. Avahārakassa āpatti pārājikassa.
भिक्खु भिक्खुं आणापेति – ‘‘इत्थन्नामस्स पावद – ‘इत्थन्नामो इत्थन्नामस्स पावदतु – इत्थन्नामो इत्थन्नामं भण्डं अवहरतू’’’ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सो इतरस्स आरोचेति, आपत्ति दुक्कटस्स। अवहारको पटिग्गण्हाति, मूलट्ठस्स आपत्ति थुल्लच्चयस्स। सो तं भण्डं अवहरति, आपत्ति सब्बेसं पाराजिकस्स।
Bhikkhu bhikkhuṃ āṇāpeti – ‘‘itthannāmassa pāvada – ‘itthannāmo itthannāmassa pāvadatu – itthannāmo itthannāmaṃ bhaṇḍaṃ avaharatū’’’ti, āpatti dukkaṭassa. So itarassa āroceti, āpatti dukkaṭassa. Avahārako paṭiggaṇhāti, mūlaṭṭhassa āpatti thullaccayassa. So taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, āpatti sabbesaṃ pārājikassa.
भिक्खु भिक्खुं आणापेति – ‘‘इत्थन्नामस्स पावद – ‘इत्थन्नामो इत्थन्नामस्स पावदतु – इत्थन्नामो इत्थन्नामं भण्डं अवहरतू’’’ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सो अञ्ञं आणापेति, आपत्ति दुक्कटस्स। अवहारको पटिग्गण्हाति, आपत्ति दुक्कटस्स। सो तं भण्डं अवहरति, मूलट्ठस्स अनापत्ति। आणापकस्स च अवहारकस्स च आपत्ति पाराजिकस्स।
Bhikkhu bhikkhuṃ āṇāpeti – ‘‘itthannāmassa pāvada – ‘itthannāmo itthannāmassa pāvadatu – itthannāmo itthannāmaṃ bhaṇḍaṃ avaharatū’’’ti, āpatti dukkaṭassa. So aññaṃ āṇāpeti, āpatti dukkaṭassa. Avahārako paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassa. So taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, mūlaṭṭhassa anāpatti. Āṇāpakassa ca avahārakassa ca āpatti pārājikassa.
भिक्खु भिक्खुं आणापेति – ‘‘इत्थन्नामं भण्डं अवहरा’’ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सो गन्त्वा पुन पच्चागच्छति – ‘‘नाहं सक्कोमि तं भण्डं अवहरितु’’न्ति। सो पुन आणापेति – ‘‘यदा सक्कोसि तदा तं भण्डं अवहरा’’ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सो तं भण्डं अवहरति, आपत्ति उभिन्नं पाराजिकस्स।
Bhikkhu bhikkhuṃ āṇāpeti – ‘‘itthannāmaṃ bhaṇḍaṃ avaharā’’ti, āpatti dukkaṭassa. So gantvā puna paccāgacchati – ‘‘nāhaṃ sakkomi taṃ bhaṇḍaṃ avaharitu’’nti. So puna āṇāpeti – ‘‘yadā sakkosi tadā taṃ bhaṇḍaṃ avaharā’’ti, āpatti dukkaṭassa. So taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, āpatti ubhinnaṃ pārājikassa.
भिक्खु भिक्खुं आणापेति – ‘‘इत्थन्नामं भण्डं अवहरा’’ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सो आणापेत्वा विप्पटिसारी न सावेति – ‘‘मा अवहरी’’ति। सो तं भण्डं अवहरति, आपत्ति उभिन्नं पाराजिकस्स।
Bhikkhu bhikkhuṃ āṇāpeti – ‘‘itthannāmaṃ bhaṇḍaṃ avaharā’’ti, āpatti dukkaṭassa. So āṇāpetvā vippaṭisārī na sāveti – ‘‘mā avaharī’’ti. So taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, āpatti ubhinnaṃ pārājikassa.
भिक्खु भिक्खुं आणापेति – ‘‘इत्थन्नामं भण्डं अवहरा’’ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सो आणापेत्वा विप्पटिसारी सावेति – ‘‘मा अवहरी’’ति। सो ‘‘आणत्तो अहं तया’’ति, तं भण्डं अवहरति, मूलट्ठस्स अनापत्ति। अवहारकस्स आपत्ति पाराजिकस्स।
Bhikkhu bhikkhuṃ āṇāpeti – ‘‘itthannāmaṃ bhaṇḍaṃ avaharā’’ti, āpatti dukkaṭassa. So āṇāpetvā vippaṭisārī sāveti – ‘‘mā avaharī’’ti. So ‘‘āṇatto ahaṃ tayā’’ti, taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, mūlaṭṭhassa anāpatti. Avahārakassa āpatti pārājikassa.
भिक्खु भिक्खुं आणापेति – ‘‘इत्थन्नामं भण्डं अवहरा’’ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सो आणापेत्वा विप्पटिसारी सावेति – ‘‘मा अवहरी’’ति। सो ‘‘साधू’’ति 27? ओरमति, उभिन्नं अनापत्ति।
Bhikkhu bhikkhuṃ āṇāpeti – ‘‘itthannāmaṃ bhaṇḍaṃ avaharā’’ti, āpatti dukkaṭassa. So āṇāpetvā vippaṭisārī sāveti – ‘‘mā avaharī’’ti. So ‘‘sādhū’’ti 28? Oramati, ubhinnaṃ anāpatti.
१२२. पञ्चहि आकारेहि अदिन्नं आदियन्तस्स आपत्ति पाराजिकस्स – परपरिग्गहितञ्च होति, परपरिग्गहितसञ्ञी च, गरुको च होति परिक्खारो, पञ्चमासको वा अतिरेकपञ्चमासको वा, थेय्यचित्तञ्च पच्चुपट्ठितं होति। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
122. Pañcahi ākārehi adinnaṃ ādiyantassa āpatti pārājikassa – parapariggahitañca hoti, parapariggahitasaññī ca, garuko ca hoti parikkhāro, pañcamāsako vā atirekapañcamāsako vā, theyyacittañca paccupaṭṭhitaṃ hoti. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa.
१२३. पञ्चहि आकारेहि अदिन्नं आदियन्तस्स आपत्ति थुल्लच्चयस्स – परपरिग्गहितञ्च होति, परपरिग्गहितसञ्ञी च, लहुको च होति परिक्खारो, अतिरेकमासको वा ऊनपञ्चमासको वा, थेय्यचित्तञ्च पच्चुपट्ठितं होति। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति दुक्कटस्स। ठाना चावेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स।
123. Pañcahi ākārehi adinnaṃ ādiyantassa āpatti thullaccayassa – parapariggahitañca hoti, parapariggahitasaññī ca, lahuko ca hoti parikkhāro, atirekamāsako vā ūnapañcamāsako vā, theyyacittañca paccupaṭṭhitaṃ hoti. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti dukkaṭassa. Ṭhānā cāveti, āpatti thullaccayassa.
१२४. पञ्चहि आकारेहि अदिन्नं आदियन्तस्स आपत्ति दुक्कटस्स। परपरिग्गहितञ्च होति, परपरिग्गहितसञ्ञी च, लहुको च होति परिक्खारो, मासको वा ऊनमासको वा, थेय्यचित्तञ्च पच्चुपट्ठितं होति। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति दुक्कटस्स। ठाना चावेति, आपत्ति दुक्कटस्स।
124. Pañcahi ākārehi adinnaṃ ādiyantassa āpatti dukkaṭassa. Parapariggahitañca hoti, parapariggahitasaññī ca, lahuko ca hoti parikkhāro, māsako vā ūnamāsako vā, theyyacittañca paccupaṭṭhitaṃ hoti. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti dukkaṭassa. Ṭhānā cāveti, āpatti dukkaṭassa.
१२५. छहि आकारेहि अदिन्नं आदियन्तस्स आपत्ति पाराजिकस्स। न च सकसञ्ञी, न च विस्सासग्गाही, न च तावकालिकं, गरुको च होति परिक्खारो, पञ्चमासको वा अतिरेकपञ्चमासको वा, थेय्यचित्तञ्च पच्चुपट्ठितं होति। आमसति, आपत्ति दुक्कटस। फन्दापेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। ठाना चावेति, आपत्ति पाराजिकस्स।
125. Chahi ākārehi adinnaṃ ādiyantassa āpatti pārājikassa. Na ca sakasaññī, na ca vissāsaggāhī, na ca tāvakālikaṃ, garuko ca hoti parikkhāro, pañcamāsako vā atirekapañcamāsako vā, theyyacittañca paccupaṭṭhitaṃ hoti. Āmasati, āpatti dukkaṭasa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa.
१२६. छहि आकारेहि अदिन्नं आदियन्तस्स आपत्ति थुल्लच्चयस्स। न च सकसञ्ञी, न च विस्सासग्गाही, न च तावकालिकं, लहुको च होति परिक्खारो अतिरेकमासको वा ऊनपञ्चमासको वा, थेय्यचित्तञ्च पच्चुपट्ठितं होति। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति दुक्कटस्स। ठाना चावेति, आपत्ति थुल्लच्चयस्स।
126. Chahi ākārehi adinnaṃ ādiyantassa āpatti thullaccayassa. Na ca sakasaññī, na ca vissāsaggāhī, na ca tāvakālikaṃ, lahuko ca hoti parikkhāro atirekamāsako vā ūnapañcamāsako vā, theyyacittañca paccupaṭṭhitaṃ hoti. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti dukkaṭassa. Ṭhānā cāveti, āpatti thullaccayassa.
१२७. छहि आकारेहि अदिन्नं आदियन्तस्स आपत्ति दुक्कटस्स। न च सकसञ्ञी, न च विस्सासग्गाही, न च तावकालिकं, लहुको च होति परिक्खारो, मासको वा ऊनमासको वा, थेय्यचित्तञ्च पच्चुपट्ठितं होति। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति दुक्कटस्स। ठाना चावेति, आपत्ति दुक्कटस्स।
127. Chahi ākārehi adinnaṃ ādiyantassa āpatti dukkaṭassa. Na ca sakasaññī, na ca vissāsaggāhī, na ca tāvakālikaṃ, lahuko ca hoti parikkhāro, māsako vā ūnamāsako vā, theyyacittañca paccupaṭṭhitaṃ hoti. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti dukkaṭassa. Ṭhānā cāveti, āpatti dukkaṭassa.
१२८. पञ्चहि आकारेहि अदिन्नं आदियन्तस्स आपत्ति दुक्कटस्स। न च परपरिग्गहितं होति, परपरिग्गहितसञ्ञी च, गरुको च होति परिक्खारो, पञ्चमासको वा अतिरेकपञ्चमासको वा, थेय्यचित्तञ्च पच्चुपट्ठितं होति। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति दुक्कटस्स। ठाना चावेति, आपत्ति दुक्कटस्स।
128. Pañcahi ākārehi adinnaṃ ādiyantassa āpatti dukkaṭassa. Na ca parapariggahitaṃ hoti, parapariggahitasaññī ca, garuko ca hoti parikkhāro, pañcamāsako vā atirekapañcamāsako vā, theyyacittañca paccupaṭṭhitaṃ hoti. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti dukkaṭassa. Ṭhānā cāveti, āpatti dukkaṭassa.
१२९. पञ्चहि आकारेहि अदिन्नं आदियन्तस्स आपत्ति दुक्कटस्स। न च परपरिग्गहितं होति, परपरिग्गहितसञ्ञी च, लहुको च होति परिक्खारो, अतिरेकमासको वा ऊनपञ्चमासको वा, थेय्यचित्तञ्च पच्चुपट्ठितं होति। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति दुक्कटस्स। ठाना चावेति, आपत्ति दुक्कटस्स।
129. Pañcahi ākārehi adinnaṃ ādiyantassa āpatti dukkaṭassa. Na ca parapariggahitaṃ hoti, parapariggahitasaññī ca, lahuko ca hoti parikkhāro, atirekamāsako vā ūnapañcamāsako vā, theyyacittañca paccupaṭṭhitaṃ hoti. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti dukkaṭassa. Ṭhānā cāveti, āpatti dukkaṭassa.
१३०. पञ्चहि आकारेहि अदिन्नं आदियन्तस्स आपत्ति दुक्कटस्स। न च परपरिग्गहितं होति, परपरिग्गहितसञ्ञी च, लहुको च होति परिक्खारो, मासको वा ऊनमासको वा, थेय्यचित्तञ्च पच्चुपट्ठितं होति। आमसति, आपत्ति दुक्कटस्स। फन्दापेति, आपत्ति दुक्कटस्स। ठाना चावेति, आपत्ति दुक्कटस्स।
130. Pañcahi ākārehi adinnaṃ ādiyantassa āpatti dukkaṭassa. Na ca parapariggahitaṃ hoti, parapariggahitasaññī ca, lahuko ca hoti parikkhāro, māsako vā ūnamāsako vā, theyyacittañca paccupaṭṭhitaṃ hoti. Āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti dukkaṭassa. Ṭhānā cāveti, āpatti dukkaṭassa.
१३१. अनापत्ति ससञ्ञिस्स, विस्सासग्गाहे, तावकालिके, पेतपरिग्गहे, तिरच्छानगतपरिग्गहे, पंसुकूलसञ्ञिस्स, उम्मत्तकस्स, (खित्तचित्तस्स वेदनाट्टस्स) 29 आदिकम्मिकस्साति।
131. Anāpatti sasaññissa, vissāsaggāhe, tāvakālike, petapariggahe, tiracchānagatapariggahe, paṃsukūlasaññissa, ummattakassa, (khittacittassa vedanāṭṭassa) 30 ādikammikassāti.
अदिन्नादानम्हि पठमभाणवारो निट्ठितो।
Adinnādānamhi paṭhamabhāṇavāro niṭṭhito.
विनीतवत्थुउद्दानगाथा
Vinītavatthuuddānagāthā
रजकेहि पञ्च अक्खाता, चतुरो अत्थरणेहि च।
Rajakehi pañca akkhātā, caturo attharaṇehi ca;
अन्धकारेन वे पञ्च, पञ्च हारणकेन च॥
Andhakārena ve pañca, pañca hāraṇakena ca.
निरुत्तिया पञ्च अक्खाता, वातेहि अपरे दुवे।
Niruttiyā pañca akkhātā, vātehi apare duve;
विघासेहि पञ्च अक्खाता, पञ्च चेव अमूलका।
Vighāsehi pañca akkhātā, pañca ceva amūlakā;
छपरिक्खारथविका , भिसिवंसा न निक्खमे।
Chaparikkhārathavikā , bhisivaṃsā na nikkhame;
खादनीयञ्च विस्सासं, ससञ्ञायपरे दुवे॥
Khādanīyañca vissāsaṃ, sasaññāyapare duve.
सत्त नावहरामाति, सत्त चेव अवाहरुं।
Satta nāvaharāmāti, satta ceva avāharuṃ;
सङ्घस्स अवहरुं सत्त, पुप्फेहि अपरे दुवे॥
Saṅghassa avaharuṃ satta, pupphehi apare duve.
तयो च वुत्तवादिनो, मणि तीणि अतिक्कमे।
Tayo ca vuttavādino, maṇi tīṇi atikkame;
सूकरा च मिगा मच्छा, यानञ्चापि पवत्तयि॥
Sūkarā ca migā macchā, yānañcāpi pavattayi.
दुवे पेसी दुवे दारू, पंसुकूलं दुवे दका।
Duve pesī duve dārū, paṃsukūlaṃ duve dakā;
अनुपुब्बविधानेन , तदञ्ञो न परिपूरयि॥
Anupubbavidhānena , tadañño na paripūrayi.
सावत्थिया चतुरो मुट्ठी, द्वे विघासा दुवे तिणा।
Sāvatthiyā caturo muṭṭhī, dve vighāsā duve tiṇā;
सङ्घस्स भाजयुं सत्त, सत्त चेव अस्सामिका॥
Saṅghassa bhājayuṃ satta, satta ceva assāmikā.
दारुदका मत्तिका द्वे तिणानि।
Dārudakā mattikā dve tiṇāni;
सङ्घस्स सत्त अवहासि सेय्यं।
Saṅghassa satta avahāsi seyyaṃ;
सस्सामिकं न चापि नीहरेय्य।
Sassāmikaṃ na cāpi nīhareyya;
हरेय्य सस्सामिकं तावकालिकं॥
Hareyya sassāmikaṃ tāvakālikaṃ.
चम्पा राजगहे चेव, वेसालिया च अज्जुको।
Campā rājagahe ceva, vesāliyā ca ajjuko;
बाराणसी च कोसम्बी, सागला दळ्हिकेन चाति॥
Bārāṇasī ca kosambī, sāgalā daḷhikena cāti.
विनीतवत्थु
Vinītavatthu
१३२. तेन खो पन समयेन छब्बग्गिया भिक्खू रजकत्थरणं गन्त्वा रजकभण्डिकं अवहरिंसु। तेसं कुक्कुच्चं अहोसि – ‘‘भगवता सिक्खापदं पञ्ञत्तं। कच्चि नु खो मयं पाराजिकं आपत्तिं आपन्ना’’ति । भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘आपत्तिं तुम्हे, भिक्खवे, आपन्ना पाराजिक’’न्ति।
132. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū rajakattharaṇaṃ gantvā rajakabhaṇḍikaṃ avahariṃsu. Tesaṃ kukkuccaṃ ahosi – ‘‘bhagavatā sikkhāpadaṃ paññattaṃ. Kacci nu kho mayaṃ pārājikaṃ āpattiṃ āpannā’’ti . Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Āpattiṃ tumhe, bhikkhave, āpannā pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु रजकत्थरणं गन्त्वा महग्घं दुस्सं पस्सित्वा थेय्यचित्तं उप्पादेसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि – ‘‘भगवता सिक्खापदं पञ्ञत्तं, कच्चि नु खो अहं पाराजिकं आपत्तिं आपन्नो’’ति? भगवतो एतमत्थं आरोचेसि। ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, चित्तुप्पादे’’ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu rajakattharaṇaṃ gantvā mahagghaṃ dussaṃ passitvā theyyacittaṃ uppādesi. Tassa kukkuccaṃ ahosi – ‘‘bhagavatā sikkhāpadaṃ paññattaṃ, kacci nu kho ahaṃ pārājikaṃ āpattiṃ āpanno’’ti? Bhagavato etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Anāpatti, bhikkhu, cittuppāde’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु रजकत्थरणं गन्त्वा महग्घं दुस्सं पस्सित्वा थेय्यचित्तो आमसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, पाराजिकस्स। आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu rajakattharaṇaṃ gantvā mahagghaṃ dussaṃ passitvā theyyacitto āmasi. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, pārājikassa. Āpatti dukkaṭassā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु रजकत्थरणं गन्त्वा महग्घं दुस्सं पस्सित्वा थेय्यचित्तो फन्दापेसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, पाराजिकस्स। आपत्ति थुल्लच्चयस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu rajakattharaṇaṃ gantvā mahagghaṃ dussaṃ passitvā theyyacitto phandāpesi. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, pārājikassa. Āpatti thullaccayassā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु रजकत्थरणं गन्त्वा महग्घं दुस्सं पस्सित्वा थेय्यचित्तो ठाना चावेसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu rajakattharaṇaṃ gantvā mahagghaṃ dussaṃ passitvā theyyacitto ṭhānā cāvesi. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
१३३. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो पिण्डचारिको भिक्खु महग्घं उत्तरत्थरणं पस्सित्वा थेय्यचित्तं उप्पादेसि…पे॰… थेय्यचित्तो आमसि…पे॰… थेय्यचित्तो फन्दापेसि…पे॰… थेय्यचित्तो ठाना चावेसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
133. Tena kho pana samayena aññataro piṇḍacāriko bhikkhu mahagghaṃ uttarattharaṇaṃ passitvā theyyacittaṃ uppādesi…pe… theyyacitto āmasi…pe… theyyacitto phandāpesi…pe… theyyacitto ṭhānā cāvesi. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
१३४. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु दिवा भण्डं पस्सित्वा निमित्तं अकासि – ‘रत्तिं अवहरिस्सामी’ति। सो तं मञ्ञमानो तं अवहरि…पे॰… तं मञ्ञमानो अञ्ञं अवहरि…पे॰… अञ्ञं मञ्ञमानो तं अवहरि…पे॰… अञ्ञं मञ्ञमानो अञ्ञं अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति ।
134. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu divā bhaṇḍaṃ passitvā nimittaṃ akāsi – ‘rattiṃ avaharissāmī’ti. So taṃ maññamāno taṃ avahari…pe… taṃ maññamāno aññaṃ avahari…pe… aññaṃ maññamāno taṃ avahari…pe… aññaṃ maññamāno aññaṃ avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti .
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु दिवा भण्डं पस्सित्वा निमित्तं अकासि – ‘‘रत्तिं अवहरिस्सामी’’ति। सो तं मञ्ञमानो अत्तनो भण्डं अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, पाराजिकस्स। आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu divā bhaṇḍaṃ passitvā nimittaṃ akāsi – ‘‘rattiṃ avaharissāmī’’ti. So taṃ maññamāno attano bhaṇḍaṃ avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, pārājikassa. Āpatti dukkaṭassā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु अञ्ञस्स भण्डं हरन्तो सीसे भारं थेय्यचित्तो आमसि…पे॰… थेय्यचित्तो फन्दापेसि…पे॰… थेय्यचित्तो खन्धं ओरोपेसि…पे॰… खन्धे भारं थेय्यचित्तो आमसि…पे॰… थेय्यचित्तो फन्दापेसि…पे॰… थेय्यचित्तो कटिं ओरोपेसि…पे॰… कटिया भारं थेय्यचित्तो आमसि…पे॰… थेय्यचित्तो फन्दापेसि…पे॰… थेय्यचित्तो हत्थेन अग्गहेसि…पे॰… हत्थे भारं थेय्यचित्तो भूमियं निक्खिपि…पे॰… थेय्यचित्तो भूमितो अग्गहेसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu aññassa bhaṇḍaṃ haranto sīse bhāraṃ theyyacitto āmasi…pe… theyyacitto phandāpesi…pe… theyyacitto khandhaṃ oropesi…pe… khandhe bhāraṃ theyyacitto āmasi…pe… theyyacitto phandāpesi…pe… theyyacitto kaṭiṃ oropesi…pe… kaṭiyā bhāraṃ theyyacitto āmasi…pe… theyyacitto phandāpesi…pe… theyyacitto hatthena aggahesi…pe… hatthe bhāraṃ theyyacitto bhūmiyaṃ nikkhipi…pe… theyyacitto bhūmito aggahesi. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
१३५. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु अज्झोकासे चीवरं पत्थरित्वा विहारं पाविसि। अञ्ञतरो भिक्खु – ‘मायिदं चीवरं नस्सी’ति, पटिसामेसि। सो निक्खमित्वा तं भिक्खुं पुच्छि – ‘‘आवुसो, मय्हं चीवरं केन अवहट’’न्ति ? सो एवमाह – ‘‘मया अवहट’’न्ति। ‘‘सो तं आदियि, अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰…। भगवतो एतमत्थं आरोचेसि। ‘‘किंचित्तो त्वं, भिक्खू’’ति? ‘‘निरुत्तिपथो अहं, भगवा’’ति। ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, निरुत्तिपथे’’ति।
135. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu ajjhokāse cīvaraṃ pattharitvā vihāraṃ pāvisi. Aññataro bhikkhu – ‘māyidaṃ cīvaraṃ nassī’ti, paṭisāmesi. So nikkhamitvā taṃ bhikkhuṃ pucchi – ‘‘āvuso, mayhaṃ cīvaraṃ kena avahaṭa’’nti ? So evamāha – ‘‘mayā avahaṭa’’nti. ‘‘So taṃ ādiyi, assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe…. Bhagavato etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Kiṃcitto tvaṃ, bhikkhū’’ti? ‘‘Niruttipatho ahaṃ, bhagavā’’ti. ‘‘Anāpatti, bhikkhu, niruttipathe’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु पीठे चीवरं निक्खिपित्वा। पीठे निसीदनं निक्खिपित्वा… हेट्ठापीठे पत्तं निक्खिपित्वा विहारं पाविसि। अञ्ञतरो भिक्खु – ‘‘मायं पत्तो नस्सी’’ति पटिसामेसि। सो निक्खमित्वा तं भिक्खुं पुच्छि – ‘‘आवुसो, मय्हं पत्तो केन अवहटो’’ति? सो एवमाह – ‘‘मया अवहटो’’ति। ‘‘सो तं आदियि, अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, निरुत्तिपथे’’ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu pīṭhe cīvaraṃ nikkhipitvā. Pīṭhe nisīdanaṃ nikkhipitvā… heṭṭhāpīṭhe pattaṃ nikkhipitvā vihāraṃ pāvisi. Aññataro bhikkhu – ‘‘māyaṃ patto nassī’’ti paṭisāmesi. So nikkhamitvā taṃ bhikkhuṃ pucchi – ‘‘āvuso, mayhaṃ patto kena avahaṭo’’ti? So evamāha – ‘‘mayā avahaṭo’’ti. ‘‘So taṃ ādiyi, assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, niruttipathe’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरा भिक्खुनी वतिया चीवरं पत्थरित्वा विहारं पाविसि। अञ्ञतरा भिक्खुनी – ‘मायिदं चीवरं नस्सी’ति पटिसामेसि। सा निक्खमित्वा तं भिक्खुनिं पुच्छि – ‘‘अय्ये, मय्हं चीवरं केन अवहट’’न्ति? सा एवमाह – ‘‘मया अवहट’’न्ति। ‘‘सा तं आदियि, अस्समणीसि त्व’’न्ति। तस्सा कुक्कुच्चं अहोसि। अथ खो सा भिक्खुनी भिक्खुनीनं एतमत्थं आरोचेसि। भिक्खुनियो भिक्खूनं एतमत्थं आरोचेसुं। भिक्खू भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, निरुत्तिपथे’’ति।
Tena kho pana samayena aññatarā bhikkhunī vatiyā cīvaraṃ pattharitvā vihāraṃ pāvisi. Aññatarā bhikkhunī – ‘māyidaṃ cīvaraṃ nassī’ti paṭisāmesi. Sā nikkhamitvā taṃ bhikkhuniṃ pucchi – ‘‘ayye, mayhaṃ cīvaraṃ kena avahaṭa’’nti? Sā evamāha – ‘‘mayā avahaṭa’’nti. ‘‘Sā taṃ ādiyi, assamaṇīsi tva’’nti. Tassā kukkuccaṃ ahosi. Atha kho sā bhikkhunī bhikkhunīnaṃ etamatthaṃ ārocesi. Bhikkhuniyo bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesuṃ. Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhave, niruttipathe’’ti.
१३६. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु वातमण्डलिकाय उक्खित्तं साटकं पस्सित्वा सामिकानं दस्सामीति, अग्गहेसि। सामिका तं भिक्खुं चोदेसुं – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘किंचित्तो त्वं भिक्खू’’ति? ‘‘अथेय्यचित्तो अहं, भगवा’’ति। अनापत्ति, भिक्खु, अथेय्यचित्तस्सा’’ति।
136. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu vātamaṇḍalikāya ukkhittaṃ sāṭakaṃ passitvā sāmikānaṃ dassāmīti, aggahesi. Sāmikā taṃ bhikkhuṃ codesuṃ – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘kiṃcitto tvaṃ bhikkhū’’ti? ‘‘Atheyyacitto ahaṃ, bhagavā’’ti. Anāpatti, bhikkhu, atheyyacittassā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु वातमण्डलिकाय उक्खित्तं वेठनं पस्सित्वा ‘पुरे सामिका पस्सन्ती’ति थेय्यचित्तो अग्गहेसि। सामिका तं भिक्खुं चोदेसुं – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu vātamaṇḍalikāya ukkhittaṃ veṭhanaṃ passitvā ‘pure sāmikā passantī’ti theyyacitto aggahesi. Sāmikā taṃ bhikkhuṃ codesuṃ – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
१३७. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सुसानं गन्त्वा अभिन्ने सरीरे पंसुकूलं अग्गहेसि। तस्मिञ्च सरीरे पेतो अधिवत्थो होति । अथ खो सो पेतो तं भिक्खुं एतदवोच – ‘‘मा, भन्ते, मय्हं साटकं अग्गहेसी’’ति। सो भिक्खु अनादियन्तो अगमासि । अथ खो तं सरीरं उट्ठहित्वा तस्स भिक्खुनो पिट्ठितो पिट्ठितो अनुबन्धि। अथ खो सो भिक्खु विहारं पविसित्वा द्वारं थकेसि। अथ खो तं सरीरं तत्थेव परिपति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, पाराजिकस्स। न च, भिक्खवे, अभिन्ने सरीरे पंसुकूलं गहेतब्बं। सो गण्हेय्य, आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
137. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu susānaṃ gantvā abhinne sarīre paṃsukūlaṃ aggahesi. Tasmiñca sarīre peto adhivattho hoti . Atha kho so peto taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘mā, bhante, mayhaṃ sāṭakaṃ aggahesī’’ti. So bhikkhu anādiyanto agamāsi . Atha kho taṃ sarīraṃ uṭṭhahitvā tassa bhikkhuno piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Atha kho so bhikkhu vihāraṃ pavisitvā dvāraṃ thakesi. Atha kho taṃ sarīraṃ tattheva paripati. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, pārājikassa. Na ca, bhikkhave, abhinne sarīre paṃsukūlaṃ gahetabbaṃ. So gaṇheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
१३८. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सङ्घस्स चीवरे भाजीयमाने थेय्यचित्तो कुसं सङ्कामेत्वा चीवरं अग्गहेसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
138. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu saṅghassa cīvare bhājīyamāne theyyacitto kusaṃ saṅkāmetvā cīvaraṃ aggahesi. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
१३९. तेन खो पन समयेन आयस्मा आनन्दो जन्ताघरे अञ्ञतरस्स भिक्खुनो अन्तरवासकं अत्तनो मञ्ञमानो निवासेसि। अथ खो सो भिक्खु आयस्मन्तं आनन्दं एतदवोच – ‘‘किस्स मे त्वं, आवुसो आनन्द, अन्तरवासकं निवासेसी’’ति? ‘‘सकसञ्ञी अहं, आवुसो’’ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, सकसञ्ञिस्सा’’ति।
139. Tena kho pana samayena āyasmā ānando jantāghare aññatarassa bhikkhuno antaravāsakaṃ attano maññamāno nivāsesi. Atha kho so bhikkhu āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘kissa me tvaṃ, āvuso ānanda, antaravāsakaṃ nivāsesī’’ti? ‘‘Sakasaññī ahaṃ, āvuso’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anāpatti, bhikkhave, sakasaññissā’’ti.
१४०. तेन खो पन समयेन सम्बहुला भिक्खू गिज्झकूटा पब्बता ओरोहन्ता सीहविघासं पस्सित्वा पचापेत्वा परिभुञ्जिंसु। तेसं कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, सीहविघासे’’ति।
140. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū gijjhakūṭā pabbatā orohantā sīhavighāsaṃ passitvā pacāpetvā paribhuñjiṃsu. Tesaṃ kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhave, sīhavighāse’’ti.
तेन खो पन समयेन सम्बहुला भिक्खू गिज्झकूटा पब्बता ओरोहन्ता ब्यग्घविघासं पस्सित्वा… दीपिविघासं पस्सित्वा… तरच्छविघासं पस्सित्वा… कोकविघासं पस्सित्वा पचापेत्वा परिभुञ्जिंसु। तेसं कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, तिरच्छानगतपरिग्गहे’’ति।
Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū gijjhakūṭā pabbatā orohantā byagghavighāsaṃ passitvā… dīpivighāsaṃ passitvā… taracchavighāsaṃ passitvā… kokavighāsaṃ passitvā pacāpetvā paribhuñjiṃsu. Tesaṃ kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhave, tiracchānagatapariggahe’’ti.
१४१. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सङ्घस्स ओदने भाजीयमाने – ‘अपरस्स भागं देही’ति अमूलकं अग्गहेसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, पाराजिकस्स। आपत्ति सम्पजानमुसावादे पाचित्तियस्सा’’ति।
141. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu saṅghassa odane bhājīyamāne – ‘aparassa bhāgaṃ dehī’ti amūlakaṃ aggahesi. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, pārājikassa. Āpatti sampajānamusāvāde pācittiyassā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सङ्घस्स खादनीये भाजियमाने… सङ्घस्स पूवे भाजियमाने… सङ्घस्स उच्छुम्हि भाजियमाने… सङ्घस्स तिम्बरूसके भाजियमाने – ‘अपरस्स भागं देही’ति अमूलकं अग्गहेसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰…। ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, पाराजिकस्स। आपत्ति सम्पजानमुसावादे पाचित्तियस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu saṅghassa khādanīye bhājiyamāne… saṅghassa pūve bhājiyamāne… saṅghassa ucchumhi bhājiyamāne… saṅghassa timbarūsake bhājiyamāne – ‘aparassa bhāgaṃ dehī’ti amūlakaṃ aggahesi. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe…. ‘‘Anāpatti, bhikkhu, pārājikassa. Āpatti sampajānamusāvāde pācittiyassā’’ti.
१४२. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु दुब्भिक्खे ओदनीयघरं पविसित्वा पत्तपूरं ओदनं थेय्यचित्तो अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
142. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu dubbhikkhe odanīyagharaṃ pavisitvā pattapūraṃ odanaṃ theyyacitto avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु दुब्भिक्खे सूनघरं 35 पविसित्वा पत्तपूरं मंसं थेय्यचित्तो अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu dubbhikkhe sūnagharaṃ 36 pavisitvā pattapūraṃ maṃsaṃ theyyacitto avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु दुब्भिक्खे पूवघरं पविसित्वा पत्तपूरं पूवं थेय्यचित्तो अवहरि…पे॰… पत्तपूरा सक्खलियो थेय्यचित्तो अवहरि…पे॰… पत्तपूरे मोदके थेय्यचित्तो अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu dubbhikkhe pūvagharaṃ pavisitvā pattapūraṃ pūvaṃ theyyacitto avahari…pe… pattapūrā sakkhaliyo theyyacitto avahari…pe… pattapūre modake theyyacitto avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
१४३. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु दिवा परिक्खारं पस्सित्वा निमित्तं अकासि – ‘‘रत्तिं अवहरिस्सामी’’ति। सो तं मञ्ञमानो तं अवहरि…पे॰… तं मञ्ञमानो अञ्ञं अवहरि…पे॰… अञ्ञं मञ्ञमानो तं अवहरि…पे॰… अञ्ञं मञ्ञमानो अञ्ञं अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
143. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu divā parikkhāraṃ passitvā nimittaṃ akāsi – ‘‘rattiṃ avaharissāmī’’ti. So taṃ maññamāno taṃ avahari…pe… taṃ maññamāno aññaṃ avahari…pe… aññaṃ maññamāno taṃ avahari…pe… aññaṃ maññamāno aññaṃ avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु दिवा परिक्खारं पस्सित्वा निमित्तं अकासि – ‘‘रत्तिं अवहरिस्सामी’’ति। सो तं मञ्ञमानो अत्तनो परिक्खारं अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, पाराजिकस्स। आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu divā parikkhāraṃ passitvā nimittaṃ akāsi – ‘‘rattiṃ avaharissāmī’’ti. So taṃ maññamāno attano parikkhāraṃ avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, pārājikassa. Āpatti dukkaṭassā’’ti.
१४४. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु पीठे थविकं पस्सित्वा – ‘‘इतो गण्हन्तो पाराजिको भविस्सामी’’ति सह पीठकेन सङ्कामेत्वा अग्गहेसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
144. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu pīṭhe thavikaṃ passitvā – ‘‘ito gaṇhanto pārājiko bhavissāmī’’ti saha pīṭhakena saṅkāmetvā aggahesi. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सङ्घस्स भिसिं थेय्यचित्तो अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu saṅghassa bhisiṃ theyyacitto avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
१४५. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु चीवरवंसे चीवरं थेय्यचित्तो अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
145. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu cīvaravaṃse cīvaraṃ theyyacitto avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
१४६. तेन खो पन समयेन द्वे भिक्खू सहायका होन्ति। एको भिक्खु गामं पिण्डाय पाविसि। दुतियो भिक्खु सङ्घस्स खादनीये भाजीयमाने सहायकस्स भागं गहेत्वा तस्स विस्ससन्तो परिभुञ्जि। सो जानित्वा तं चोदेसि – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘किं चित्तो त्वं, भिक्खू’’ति? ‘‘विस्सासग्गाहो अहं, भगवा’’ति। ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, विस्सासग्गाहे’’ति।
146. Tena kho pana samayena dve bhikkhū sahāyakā honti. Eko bhikkhu gāmaṃ piṇḍāya pāvisi. Dutiyo bhikkhu saṅghassa khādanīye bhājīyamāne sahāyakassa bhāgaṃ gahetvā tassa vissasanto paribhuñji. So jānitvā taṃ codesi – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘kiṃ citto tvaṃ, bhikkhū’’ti? ‘‘Vissāsaggāho ahaṃ, bhagavā’’ti. ‘‘Anāpatti, bhikkhu, vissāsaggāhe’’ti.
१४७. तेन खो पन समयेन सम्बहुला भिक्खू चीवरकम्मं करोन्ति। सङ्घस्स खादनीये भाजीयमाने सब्बेसं पटिविसा आहरित्वा उपनिक्खित्ता होन्ति। अञ्ञतरो भिक्खु अञ्ञतरस्स भिक्खुनो पटिविसं अत्तनो मञ्ञमानो परिभुञ्जि। सो जानित्वा तं चोदेसि – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘किंचित्तो त्वं, भिक्खू’’ति? ‘‘सकसञ्ञी अहं, भगवा’’ति। ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, सकसञ्ञिस्सा’’ति।
147. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū cīvarakammaṃ karonti. Saṅghassa khādanīye bhājīyamāne sabbesaṃ paṭivisā āharitvā upanikkhittā honti. Aññataro bhikkhu aññatarassa bhikkhuno paṭivisaṃ attano maññamāno paribhuñji. So jānitvā taṃ codesi – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘kiṃcitto tvaṃ, bhikkhū’’ti? ‘‘Sakasaññī ahaṃ, bhagavā’’ti. ‘‘Anāpatti, bhikkhu, sakasaññissā’’ti.
तेन खो पन समयेन सम्बहुला भिक्खू चीवरकम्मं करोन्ति। सङ्घस्स खादनीये भाजियमाने अञ्ञतरस्स भिक्खुनो पत्तेन अञ्ञतरस्स भिक्खुनो पटिविसो आहरित्वा उपनिक्खित्तो होति। पत्तसामिको भिक्खु अत्तनो मञ्ञमानो परिभुञ्जि। सो जानित्वा तं चोदेसि – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, सकसञ्ञिस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū cīvarakammaṃ karonti. Saṅghassa khādanīye bhājiyamāne aññatarassa bhikkhuno pattena aññatarassa bhikkhuno paṭiviso āharitvā upanikkhitto hoti. Pattasāmiko bhikkhu attano maññamāno paribhuñji. So jānitvā taṃ codesi – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, sakasaññissā’’ti.
१४८. तेन खो पन समयेन अम्बचोरका अम्बं पातेत्वा भण्डिकं आदाय अगमंसु। सामिका ते चोरके अनुबन्धिंसु। चोरका सामिके पस्सित्वा भण्डिकं पातेत्वा पलायिंसु। भिक्खू पंसुकूलसञ्ञिनो पटिग्गहापेत्वा परिभुञ्जिंसु। सामिका ते भिक्खू चोदेसुं – ‘‘अस्समणात्थ तुम्हे’’ति। तेसं कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘किंचित्ता तुम्हे, भिक्खवे’’ति? ‘‘पंसुकूलसञ्ञिनो मयं, भगवा’’ति। ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, पंसुकूलसञ्ञिस्सा’’ति।
148. Tena kho pana samayena ambacorakā ambaṃ pātetvā bhaṇḍikaṃ ādāya agamaṃsu. Sāmikā te corake anubandhiṃsu. Corakā sāmike passitvā bhaṇḍikaṃ pātetvā palāyiṃsu. Bhikkhū paṃsukūlasaññino paṭiggahāpetvā paribhuñjiṃsu. Sāmikā te bhikkhū codesuṃ – ‘‘assamaṇāttha tumhe’’ti. Tesaṃ kukkuccaṃ ahosi…pe… bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Kiṃcittā tumhe, bhikkhave’’ti? ‘‘Paṃsukūlasaññino mayaṃ, bhagavā’’ti. ‘‘Anāpatti, bhikkhave, paṃsukūlasaññissā’’ti.
तेन खो पन समयेन जम्बुचोरका… लबुजचोरका… पनसचोरका… तालपक्कचोरका… उच्छुचोरका… तिम्बरूसकचोरका तिम्बरूसके उच्चिनित्वा भण्डिकं आदाय अगमंसु। सामिका ते चोरके अनुबन्धिंसु। चोरका सामिके पस्सित्वा भण्डिकं पातेत्वा पलायिंसु। भिक्खू पंसुकूलसञ्ञिनो पटिग्गहापेत्वा परिभुञ्जिंसु। सामिका ते भिक्खू चोदेसुं – ‘‘अस्समणात्थ तुम्हे’’ति। तेसं कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, पंसुकूलसञ्ञिस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena jambucorakā… labujacorakā… panasacorakā… tālapakkacorakā… ucchucorakā… timbarūsakacorakā timbarūsake uccinitvā bhaṇḍikaṃ ādāya agamaṃsu. Sāmikā te corake anubandhiṃsu. Corakā sāmike passitvā bhaṇḍikaṃ pātetvā palāyiṃsu. Bhikkhū paṃsukūlasaññino paṭiggahāpetvā paribhuñjiṃsu. Sāmikā te bhikkhū codesuṃ – ‘‘assamaṇāttha tumhe’’ti. Tesaṃ kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhave, paṃsukūlasaññissā’’ti.
तेन खो पन समयेन अम्बचोरका अम्बं पातेत्वा भण्डिकं आदाय अगमंसु। सामिका ते चोरके अनुबन्धिंसु। चोरका सामिके पस्सित्वा भण्डिकं पातेत्वा पलायिंसु। भिक्खू – ‘पुरे सामिका पस्सन्ती’ति, थेय्यचित्ता परिभुञ्जिंसु। सामिका ते भिक्खू चोदेसुं – ‘‘अस्समणात्थ तुम्हे’’ति। तेसं कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं तुम्हे, भिक्खवे, आपन्ना पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena ambacorakā ambaṃ pātetvā bhaṇḍikaṃ ādāya agamaṃsu. Sāmikā te corake anubandhiṃsu. Corakā sāmike passitvā bhaṇḍikaṃ pātetvā palāyiṃsu. Bhikkhū – ‘pure sāmikā passantī’ti, theyyacittā paribhuñjiṃsu. Sāmikā te bhikkhū codesuṃ – ‘‘assamaṇāttha tumhe’’ti. Tesaṃ kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tumhe, bhikkhave, āpannā pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन जम्बुचोरका… लबुजचोरका… पनसचोरका… तालपक्कचोरका… उच्छुचोरका… तिम्बरूसकचोरका तिम्बरूसके उच्चिनित्वा भण्डिकं आदाय अगमंसु। सामिका ते चोरके अनुबन्धिंसु। चोरका सामिके पस्सित्वा भण्डिकं पातेत्वा पलायिंसु। भिक्खू – ‘पुरे सामिका पस्सन्ती’ति, थेय्यचित्ता परिभुञ्जिंसु। सामिका ते भिक्खू चोदेसुं – ‘‘अस्समणात्थ तुम्हे’’ति। तेसं कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं तुम्हे, भिक्खवे, आपन्ना पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena jambucorakā… labujacorakā… panasacorakā… tālapakkacorakā… ucchucorakā… timbarūsakacorakā timbarūsake uccinitvā bhaṇḍikaṃ ādāya agamaṃsu. Sāmikā te corake anubandhiṃsu. Corakā sāmike passitvā bhaṇḍikaṃ pātetvā palāyiṃsu. Bhikkhū – ‘pure sāmikā passantī’ti, theyyacittā paribhuñjiṃsu. Sāmikā te bhikkhū codesuṃ – ‘‘assamaṇāttha tumhe’’ti. Tesaṃ kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tumhe, bhikkhave, āpannā pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सङ्घस्स अम्बं थेय्यचित्तो अवहरि… सङ्घस्स जम्बुं… सङ्घस्स लबुजं… सङ्घस्स पनसं… सङ्घस्स तालपक्कं… सङ्घस्स उच्छुं… सङ्घस्स तिम्बरूसकं थेय्यचित्तो अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu saṅghassa ambaṃ theyyacitto avahari… saṅghassa jambuṃ… saṅghassa labujaṃ… saṅghassa panasaṃ… saṅghassa tālapakkaṃ… saṅghassa ucchuṃ… saṅghassa timbarūsakaṃ theyyacitto avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
१४९. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु पुप्फारामं गन्त्वा ओचितं पुप्फं पञ्चमासग्घनकं थेय्यचित्तो अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
149. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu pupphārāmaṃ gantvā ocitaṃ pupphaṃ pañcamāsagghanakaṃ theyyacitto avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु पुप्फारामं गन्त्वा पुप्फं ओचिनित्वा पञ्चमासग्घनकं थेय्यचित्तो अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu pupphārāmaṃ gantvā pupphaṃ ocinitvā pañcamāsagghanakaṃ theyyacitto avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu āpanno pārājika’’nti.
१५०. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु गामकं गच्छन्तो अञ्ञतरं भिक्खुं एतदवोच – ‘‘आवुसो, तुय्हं उपट्ठाककुलं वुत्तो वज्जेमी’’ति। सो गन्त्वा एकं साटकं आहरापेत्वा अत्तना परिभुञ्जि। सो जानित्वा तं चोदेसि – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, पाराजिकस्स। न च, भिक्खवे, वुत्तो वज्जेमीति वत्तब्बो। यो वदेय्य, आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
150. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu gāmakaṃ gacchanto aññataraṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘āvuso, tuyhaṃ upaṭṭhākakulaṃ vutto vajjemī’’ti. So gantvā ekaṃ sāṭakaṃ āharāpetvā attanā paribhuñji. So jānitvā taṃ codesi – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, pārājikassa. Na ca, bhikkhave, vutto vajjemīti vattabbo. Yo vadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु गामकं गच्छति। अञ्ञतरो भिक्खु तं भिक्खुं एतदवोच – ‘‘आवुसो, मय्हं उपट्ठाककुलं वुत्तो वज्जेही’’ति। सो गन्त्वा युगसाटकं आहरापेत्वा एकं अत्तना परिभुञ्जि, एकं तस्स भिक्खुनो अदासि। सो जानित्वा तं चोदेसि – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, पाराजिकस्स। न च, भिक्खवे, वुत्तो वज्जेहीति वत्तब्बो। यो वदेय्य, आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu gāmakaṃ gacchati. Aññataro bhikkhu taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘āvuso, mayhaṃ upaṭṭhākakulaṃ vutto vajjehī’’ti. So gantvā yugasāṭakaṃ āharāpetvā ekaṃ attanā paribhuñji, ekaṃ tassa bhikkhuno adāsi. So jānitvā taṃ codesi – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, pārājikassa. Na ca, bhikkhave, vutto vajjehīti vattabbo. Yo vadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु गामकं गच्छन्तो अञ्ञतरं भिक्खुं एतदवोच – ‘‘आवुसो, तुय्हं उपट्ठाककुलं वुत्तो वज्जेमी’’ति। सोपि एवमाह – ‘‘वुत्तो वज्जेही’’ति। सो गन्त्वा आळ्हकं सप्पिं तुलं गुळं दोणं तण्डुलं आहरापेत्वा अत्तना परिभुञ्जि। सो जानित्वा तं चोदेसि – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, पाराजिकस्स। न च, भिक्खवे, वुत्तो वज्जेमीति वत्तब्बो, न च वुत्तो वज्जेहीति वत्तब्बो। यो वदेय्य, आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu gāmakaṃ gacchanto aññataraṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘āvuso, tuyhaṃ upaṭṭhākakulaṃ vutto vajjemī’’ti. Sopi evamāha – ‘‘vutto vajjehī’’ti. So gantvā āḷhakaṃ sappiṃ tulaṃ guḷaṃ doṇaṃ taṇḍulaṃ āharāpetvā attanā paribhuñji. So jānitvā taṃ codesi – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, pārājikassa. Na ca, bhikkhave, vutto vajjemīti vattabbo, na ca vutto vajjehīti vattabbo. Yo vadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
१५१. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो पुरिसो महग्घं मणिं आदाय अञ्ञतरेन भिक्खुना सद्धिं अद्धानमग्गप्पटिपन्नो होति। अथ खो सो पुरिसो सुङ्कट्ठानं पस्सित्वा तस्स भिक्खुनो अजानन्तस्स थविकाय मणिं पक्खिपित्वा सुङ्कट्ठानं अतिक्कमित्वा अग्गहेसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘किंचित्तो त्वं, भिक्खू’’ति? ‘‘नाहं, भगवा, जानामी’’ति। ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, अजानन्तस्सा’’ति।
151. Tena kho pana samayena aññataro puriso mahagghaṃ maṇiṃ ādāya aññatarena bhikkhunā saddhiṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Atha kho so puriso suṅkaṭṭhānaṃ passitvā tassa bhikkhuno ajānantassa thavikāya maṇiṃ pakkhipitvā suṅkaṭṭhānaṃ atikkamitvā aggahesi. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘kiṃcitto tvaṃ, bhikkhū’’ti? ‘‘Nāhaṃ, bhagavā, jānāmī’’ti. ‘‘Anāpatti, bhikkhu, ajānantassā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो पुरिसो महग्घं मणिं आदाय अञ्ञतरेन भिक्खुना सद्धिं अद्धानमग्गप्पटिपन्नो होति। अथ खो सो पुरिसो सुङ्कट्ठानं पस्सित्वा गिलानालयं करित्वा अत्तनो भण्डिकं तस्स भिक्खुनो अदासि। अथ खो सो पुरिसो सुङ्कट्ठानं अतिक्कमित्वा तं भिक्खुं एतदवोच – ‘‘आहर मे, भन्ते, भण्डिकं; नाहं अकल्लको’’ति। ‘‘किस्स पन त्वं, आवुसो, एवरूपं अकासी’’ति? अथ खो सो पुरिसो तस्स भिक्खुनो एतमत्थं आरोचेसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘किंचित्तो त्वं, भिक्खू’’ति? ‘‘नाहं, भगवा, जानामी’’ति। ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, अजानन्तस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena aññataro puriso mahagghaṃ maṇiṃ ādāya aññatarena bhikkhunā saddhiṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Atha kho so puriso suṅkaṭṭhānaṃ passitvā gilānālayaṃ karitvā attano bhaṇḍikaṃ tassa bhikkhuno adāsi. Atha kho so puriso suṅkaṭṭhānaṃ atikkamitvā taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘āhara me, bhante, bhaṇḍikaṃ; nāhaṃ akallako’’ti. ‘‘Kissa pana tvaṃ, āvuso, evarūpaṃ akāsī’’ti? Atha kho so puriso tassa bhikkhuno etamatthaṃ ārocesi. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘kiṃcitto tvaṃ, bhikkhū’’ti? ‘‘Nāhaṃ, bhagavā, jānāmī’’ti. ‘‘Anāpatti, bhikkhu, ajānantassā’’ti.
१५२. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सत्थेन सद्धिं अद्धानमग्गप्पटिपन्नो होति। अञ्ञतरो पुरिसो तं भिक्खुं आमिसेन उपलापेत्वा सुङ्कट्ठानं पस्सित्वा महग्घं मणिं तस्स भिक्खुनो अदासि – ‘‘इमं, भन्ते, मणिं सुङ्कट्ठानं अतिक्कामेही’’ति। अथ खो सो भिक्खु तं मणिं सुङ्कट्ठानं अतिक्कामेसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
152. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu satthena saddhiṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Aññataro puriso taṃ bhikkhuṃ āmisena upalāpetvā suṅkaṭṭhānaṃ passitvā mahagghaṃ maṇiṃ tassa bhikkhuno adāsi – ‘‘imaṃ, bhante, maṇiṃ suṅkaṭṭhānaṃ atikkāmehī’’ti. Atha kho so bhikkhu taṃ maṇiṃ suṅkaṭṭhānaṃ atikkāmesi. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
१५३. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु पासे बन्धं सूकरं कारुञ्ञेन मुञ्चि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘किंचित्तो त्वं, भिक्खू’’ति? ‘‘कारुञ्ञाधिप्पायो अहं, भगवा’’ति। ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, कारुञ्ञाधिप्पायस्सा’’ति।
153. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu pāse bandhaṃ sūkaraṃ kāruññena muñci. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘kiṃcitto tvaṃ, bhikkhū’’ti? ‘‘Kāruññādhippāyo ahaṃ, bhagavā’’ti. ‘‘Anāpatti, bhikkhu, kāruññādhippāyassā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु पासे बन्धं सूकरं – ‘‘पुरे सामिका पस्सन्ती’’ति, थेय्यचित्तो मुञ्चि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu pāse bandhaṃ sūkaraṃ – ‘‘pure sāmikā passantī’’ti, theyyacitto muñci. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु पासे बन्धं मिगं कारुञ्ञेन मुञ्चि… पासे बन्धं मिगं – ‘‘पुरे सामिका पस्सन्ती’’ति, थेय्यचित्तो मुञ्चि … कुमिने बन्धे मच्छे कारुञ्ञेन मुञ्चि… कुमिने बन्धे मच्छे – ‘‘पुरे सामिका पस्सन्ती’’ति थेय्यचित्तो मुञ्चि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu pāse bandhaṃ migaṃ kāruññena muñci… pāse bandhaṃ migaṃ – ‘‘pure sāmikā passantī’’ti, theyyacitto muñci … kumine bandhe macche kāruññena muñci… kumine bandhe macche – ‘‘pure sāmikā passantī’’ti theyyacitto muñci. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु याने भण्डं पस्सित्वा – ‘‘इतो गण्हन्तो पाराजिको भविस्सामी’’ति, अतिक्कमित्वा पवट्टेत्वा 41 अग्गहेसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं , भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu yāne bhaṇḍaṃ passitvā – ‘‘ito gaṇhanto pārājiko bhavissāmī’’ti, atikkamitvā pavaṭṭetvā 42 aggahesi. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ , bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु कुललेन उक्खित्तं मंसपेसिं – ‘‘सामिकानं दस्सामी’’ति अग्गहेसि। सामिका तं भिक्खुं चोदेसुं – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, अथेय्यचित्तस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu kulalena ukkhittaṃ maṃsapesiṃ – ‘‘sāmikānaṃ dassāmī’’ti aggahesi. Sāmikā taṃ bhikkhuṃ codesuṃ – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, atheyyacittassā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु कुललेन उक्खित्तं मंसपेसिं – ‘‘पुरे सामिका पस्सन्ती’’ति, थेय्यचित्तो अग्गहेसि। सामिका तं भिक्खुं चोदेसुं – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu kulalena ukkhittaṃ maṃsapesiṃ – ‘‘pure sāmikā passantī’’ti, theyyacitto aggahesi. Sāmikā taṃ bhikkhuṃ codesuṃ – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
१५४. तेन खो पन समयेन मनुस्सा उळुम्पं बन्धित्वा अचिरवतिया नदिया ओसारेन्ति। बन्धने छिन्ने कट्ठानि विप्पकिण्णानि अगमंसु। भिक्खू पंसुकूलसञ्ञिनो उत्तारेसुं। सामिका ते भिक्खू चोदेसुं – ‘‘अस्समणात्थ तुम्हे’’ति। तेसं कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, पंसुकूलसञ्ञिस्सा’’ति।
154. Tena kho pana samayena manussā uḷumpaṃ bandhitvā aciravatiyā nadiyā osārenti. Bandhane chinne kaṭṭhāni vippakiṇṇāni agamaṃsu. Bhikkhū paṃsukūlasaññino uttāresuṃ. Sāmikā te bhikkhū codesuṃ – ‘‘assamaṇāttha tumhe’’ti. Tesaṃ kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhave, paṃsukūlasaññissā’’ti.
तेन खो पन समयेन मनुस्सा उळुम्पं बन्धित्वा अचिरवतिया नदिया ओसारेन्ति। बन्धने छिन्ने कट्ठानि विप्पकिण्णानि अगमंसु। भिक्खू – ‘‘पुरे सामिका पस्सन्ती’’ति, थेय्यचित्ता उत्तारेसुं। सामिका ते भिक्खू चोदेसुं – ‘‘अस्समणात्थ तुम्हे’’ति। तेसं कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं तुम्हे, भिक्खवे, आपन्ना पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena manussā uḷumpaṃ bandhitvā aciravatiyā nadiyā osārenti. Bandhane chinne kaṭṭhāni vippakiṇṇāni agamaṃsu. Bhikkhū – ‘‘pure sāmikā passantī’’ti, theyyacittā uttāresuṃ. Sāmikā te bhikkhū codesuṃ – ‘‘assamaṇāttha tumhe’’ti. Tesaṃ kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tumhe, bhikkhave, āpannā pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो गोपालको रुक्खे साटकं आलग्गेत्वा उच्चारं अगमासि। अञ्ञतरो भिक्खु पंसुकूलसञ्ञी अग्गहेसि । अथ खो सो गोपालको तं भिक्खुं चोदेसि – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, पंसुकूलसञ्ञिस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena aññataro gopālako rukkhe sāṭakaṃ ālaggetvā uccāraṃ agamāsi. Aññataro bhikkhu paṃsukūlasaññī aggahesi . Atha kho so gopālako taṃ bhikkhuṃ codesi – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, paṃsukūlasaññissā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरस्स भिक्खुनो नदिं तरन्तस्स रजकानं हत्थतो मुत्तं साटकं पादे लग्गं होति। सो भिक्खु – ‘‘सामिकानं दस्सामी’’ति अग्गहेसि। सामिका तं भिक्खुं चोदेसुं – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, अथेय्यचित्तस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno nadiṃ tarantassa rajakānaṃ hatthato muttaṃ sāṭakaṃ pāde laggaṃ hoti. So bhikkhu – ‘‘sāmikānaṃ dassāmī’’ti aggahesi. Sāmikā taṃ bhikkhuṃ codesuṃ – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, atheyyacittassā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरस्स भिक्खुनो नदिं तरन्तस्स रजकानं हत्थतो मुत्तं साटकं पादे लग्गं होति । सो भिक्खु – ‘‘पुरे सामिका पस्सन्ती’’ति, थेय्यचित्तो अग्गहेसि। सामिका तं भिक्खुं चोदेसुं – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno nadiṃ tarantassa rajakānaṃ hatthato muttaṃ sāṭakaṃ pāde laggaṃ hoti . So bhikkhu – ‘‘pure sāmikā passantī’’ti, theyyacitto aggahesi. Sāmikā taṃ bhikkhuṃ codesuṃ – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
१५५. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सप्पिकुम्भिं पस्सित्वा थोकं थोकं परिभुञ्जि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, पाराजिकस्स; आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
155. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu sappikumbhiṃ passitvā thokaṃ thokaṃ paribhuñji. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, pārājikassa; āpatti dukkaṭassā’’ti.
तेन खो पन समयेन सम्बहुला भिक्खू संविदहित्वा अगमंसु – ‘‘भण्डं अवहरिस्सामा’’ति। एको भण्डं अवहरि। ते एवमाहंसु – ‘‘न मयं पाराजिका। यो अवहटो सो पाराजिको’’ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं… ‘‘आपत्तिं तुम्हे, भिक्खवे, आपन्ना पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū saṃvidahitvā agamaṃsu – ‘‘bhaṇḍaṃ avaharissāmā’’ti. Eko bhaṇḍaṃ avahari. Te evamāhaṃsu – ‘‘na mayaṃ pārājikā. Yo avahaṭo so pārājiko’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ… ‘‘āpattiṃ tumhe, bhikkhave, āpannā pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन सम्बहुला भिक्खू संविदहित्वा भण्डं अवहरित्वा भाजेसुं । तेहि भाजीयमाने एकमेकस्स पटिविसो न पञ्चमासको पूरि। ते एवमाहंसु – ‘‘न मयं पाराजिका’’ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘आपत्तिं तुम्हे, भिक्खवे, आपन्ना पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū saṃvidahitvā bhaṇḍaṃ avaharitvā bhājesuṃ . Tehi bhājīyamāne ekamekassa paṭiviso na pañcamāsako pūri. Te evamāhaṃsu – ‘‘na mayaṃ pārājikā’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Āpattiṃ tumhe, bhikkhave, āpannā pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सावत्थियं दुब्भिक्खे आपणिकस्स तण्डुलमुट्ठिं थेय्यचित्तो अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu sāvatthiyaṃ dubbhikkhe āpaṇikassa taṇḍulamuṭṭhiṃ theyyacitto avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सावत्थियं दुब्भिक्खे आपणिकस्स मुग्गमुट्ठिं… मासमुट्ठिं… तिलमुट्ठिं थेय्यचित्तो अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu sāvatthiyaṃ dubbhikkhe āpaṇikassa muggamuṭṭhiṃ… māsamuṭṭhiṃ… tilamuṭṭhiṃ theyyacitto avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu āpanno pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन सावत्थियं अन्धवने चोरका गाविं हन्त्वा मंसं खादित्वा सेसकं पटिसामेत्वा अगमंसु। भिक्खू पंसुकूलसञ्ञिनो पटिग्गहापेत्वा परिभुञ्जिंसु। चोरका ते भिक्खू चोदेसुं – ‘‘अस्समणात्थ तुम्हे’’ति। तेसं कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, पंसुकूलसञ्ञिस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena sāvatthiyaṃ andhavane corakā gāviṃ hantvā maṃsaṃ khāditvā sesakaṃ paṭisāmetvā agamaṃsu. Bhikkhū paṃsukūlasaññino paṭiggahāpetvā paribhuñjiṃsu. Corakā te bhikkhū codesuṃ – ‘‘assamaṇāttha tumhe’’ti. Tesaṃ kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhave, paṃsukūlasaññissā’’ti.
तेन खो पन समयेन सावत्थियं अन्धवने चोरका सूकरं हन्त्वा मंसं खादित्वा सेसकं पटिसामेत्वा अगमंसु। भिक्खू पंसुकूलसञ्ञिनो पटिग्गहापेत्वा परिभुञ्जिंसु। चोरका ते भिक्खू चोदेसुं – ‘‘अस्समणात्थ तुम्हे’’ति। तेसं कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, पंसुकूलसञ्ञिस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena sāvatthiyaṃ andhavane corakā sūkaraṃ hantvā maṃsaṃ khāditvā sesakaṃ paṭisāmetvā agamaṃsu. Bhikkhū paṃsukūlasaññino paṭiggahāpetvā paribhuñjiṃsu. Corakā te bhikkhū codesuṃ – ‘‘assamaṇāttha tumhe’’ti. Tesaṃ kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhave, paṃsukūlasaññissā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु तिणक्खेत्तं गन्त्वा लूतं तिणं पञ्चमासग्घनकं थेय्यचित्तो अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि …पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu tiṇakkhettaṃ gantvā lūtaṃ tiṇaṃ pañcamāsagghanakaṃ theyyacitto avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi …pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु तिणक्खेत्तं गन्त्वा तिणं लायित्वा पञ्चमासग्घनकं थेय्यचित्तो अवहरि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu tiṇakkhettaṃ gantvā tiṇaṃ lāyitvā pañcamāsagghanakaṃ theyyacitto avahari. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
१५६. तेन खो पन समयेन आगन्तुका भिक्खू सङ्घस्स अम्बं भाजापेत्वा परिभुञ्जिंसु। आवासिका भिक्खू ते भिक्खू चोदेसुं – ‘‘अस्समणात्थ तुम्हे’’ति। तेसं कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘किंचित्ता तुम्हे, भिक्खवे’’ति? ‘‘परिभोगत्थाय 43 मयं भगवा’’ति। ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, परिभोगत्थाया’’ति।
156. Tena kho pana samayena āgantukā bhikkhū saṅghassa ambaṃ bhājāpetvā paribhuñjiṃsu. Āvāsikā bhikkhū te bhikkhū codesuṃ – ‘‘assamaṇāttha tumhe’’ti. Tesaṃ kukkuccaṃ ahosi…pe… bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Kiṃcittā tumhe, bhikkhave’’ti? ‘‘Paribhogatthāya 44 mayaṃ bhagavā’’ti. ‘‘Anāpatti, bhikkhave, paribhogatthāyā’’ti.
तेन खो पन समयेन आगन्तुका भिक्खू सङ्घस्स जम्बुं… सङ्घस्स लबुजं… सङ्घस्स पनसं… सङ्घस्स तालपक्कं… सङ्घस्स उच्छुं… सङ्घस्स तिम्बरूसकं भाजापेत्वा परिभुञ्जिंसु। आवासिका भिक्खू ते भिक्खू चोदेसुं – ‘‘अस्समणात्थ, तुम्हे’’ति। तेसं कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, परिभोगत्थाया’’ति।
Tena kho pana samayena āgantukā bhikkhū saṅghassa jambuṃ… saṅghassa labujaṃ… saṅghassa panasaṃ… saṅghassa tālapakkaṃ… saṅghassa ucchuṃ… saṅghassa timbarūsakaṃ bhājāpetvā paribhuñjiṃsu. Āvāsikā bhikkhū te bhikkhū codesuṃ – ‘‘assamaṇāttha, tumhe’’ti. Tesaṃ kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhave, paribhogatthāyā’’ti.
तेन खो पन समयेन अम्बपालका भिक्खूनं अम्बफलं देन्ति। भिक्खू – ‘‘गोपेतुं इमे इस्सरा, नयिमे दातु’’न्ति, कुक्कुच्चायन्ता न पटिग्गण्हन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, गोपकस्स दाने’’ति।
Tena kho pana samayena ambapālakā bhikkhūnaṃ ambaphalaṃ denti. Bhikkhū – ‘‘gopetuṃ ime issarā, nayime dātu’’nti, kukkuccāyantā na paṭiggaṇhanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anāpatti, bhikkhave, gopakassa dāne’’ti.
तेन खो पन समयेन जम्बुपालका… लबुजपालका… पनसपालका… तालपक्कपालका… उच्छुपालका… तिम्बरूसकपालका भिक्खूनं तिम्बरूसकं देन्ति। भिक्खू – ‘‘गोपेतुं इमे इस्सरा, नयिमे दातु’’न्ति, कुक्कुच्चायन्ता न पटिग्गण्हन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, गोपकस्स दाने’’ति।
Tena kho pana samayena jambupālakā… labujapālakā… panasapālakā… tālapakkapālakā… ucchupālakā… timbarūsakapālakā bhikkhūnaṃ timbarūsakaṃ denti. Bhikkhū – ‘‘gopetuṃ ime issarā, nayime dātu’’nti, kukkuccāyantā na paṭiggaṇhanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anāpatti, bhikkhave, gopakassa dāne’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सङ्घस्स दारुं तावकालिकं हरित्वा अत्तनो विहारस्स कुट्टं उपत्थम्भेसि। भिक्खू तं भिक्खुं चोदेसुं – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि। भगवतो एतमत्थं आरोचेसि। ‘‘किंचित्तो त्वं, भिक्खू’’ति? ‘‘तावकालिको अहं, भगवा’’ति। ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, तावकालिके’’ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu saṅghassa dāruṃ tāvakālikaṃ haritvā attano vihārassa kuṭṭaṃ upatthambhesi. Bhikkhū taṃ bhikkhuṃ codesuṃ – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Tassa kukkuccaṃ ahosi. Bhagavato etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Kiṃcitto tvaṃ, bhikkhū’’ti? ‘‘Tāvakāliko ahaṃ, bhagavā’’ti. ‘‘Anāpatti, bhikkhu, tāvakālike’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सङ्घस्स उदकं थेय्यचित्तो अवहरि… सङ्घस्स मत्तिकं थेय्यचित्तो अवहरि… सङ्घस्स पुञ्जकितं तिणं थेय्यचित्तो अवहरि… तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu saṅghassa udakaṃ theyyacitto avahari… saṅghassa mattikaṃ theyyacitto avahari… saṅghassa puñjakitaṃ tiṇaṃ theyyacitto avahari… tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सङ्घस्स पुञ्जकितं तिणं थेय्यचित्तो झापेसि। तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, पाराजिकस्स। आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu saṅghassa puñjakitaṃ tiṇaṃ theyyacitto jhāpesi. Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhu, pārājikassa. Āpatti dukkaṭassā’’ti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सङ्घस्स मञ्चं थेय्यचित्तो अवहरि… तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu saṅghassa mañcaṃ theyyacitto avahari… tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु सङ्घस्स पीठं… सङ्घस्स भिसिं… सङ्घस्स बिब्बोहनं 45 … सङ्घस्स कवाटं… सङ्घस्स आलोकसन्धिं… सङ्घस्स गोपानसिं थेय्यचित्तो अवहरि… तस्स कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘आपत्तिं त्वं, भिक्खु, आपन्नो पाराजिक’’न्ति।
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu saṅghassa pīṭhaṃ… saṅghassa bhisiṃ… saṅghassa bibbohanaṃ 46 … saṅghassa kavāṭaṃ… saṅghassa ālokasandhiṃ… saṅghassa gopānasiṃ theyyacitto avahari… tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘āpattiṃ tvaṃ, bhikkhu, āpanno pārājika’’nti.
१५७. 47 तेन खो पन समयेन भिक्खू अञ्ञतरस्स उपासकस्स विहारपरिभोगं सेनासनं अञ्ञत्र परिभुञ्जन्ति। अथ खो सो उपासको उज्झायति खिय्यति विपाचेति – ‘‘कथञ्हि नाम भदन्ता अञ्ञत्र परिभोगं अञ्ञत्र परिभुञ्जिस्सन्ती’’ति! भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘न, भिक्खवे, अञ्ञत्र परिभोगो अञ्ञत्र परिभुञ्जितब्बो। यो परिभुञ्जेय्य, आपत्ति दुक्कटस्सा’’ति।
157.48 Tena kho pana samayena bhikkhū aññatarassa upāsakassa vihāraparibhogaṃ senāsanaṃ aññatra paribhuñjanti. Atha kho so upāsako ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma bhadantā aññatra paribhogaṃ aññatra paribhuñjissantī’’ti! Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, aññatra paribhogo aññatra paribhuñjitabbo. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
49 तेन खो पन समयेन भिक्खू उपोसथग्गम्पि सन्निसज्जम्पि हरितुं कुक्कुच्चायन्ता छमायं निसीदन्ति। गत्तानिपि चीवरानिपि पंसुकितानि होन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, तावकालिकं हरितु’’न्ति।
50 Tena kho pana samayena bhikkhū uposathaggampi sannisajjampi harituṃ kukkuccāyantā chamāyaṃ nisīdanti. Gattānipi cīvarānipi paṃsukitāni honti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, tāvakālikaṃ haritu’’nti.
तेन खो पन समयेन चम्पायं थुल्लनन्दाय भिक्खुनिया अन्तेवासिनी भिक्खुनी थुल्लनन्दाय भिक्खुनिया उपट्ठाककुलं गन्त्वा – ‘‘अय्या इच्छति तेकटुलयागुं पातु’’न्ति, पचापेत्वा हरित्वा अत्तना परिभुञ्जि। सा जानित्वा तं चोदेसि – ‘‘अस्समणीसि त्व’’न्ति। तस्सा कुक्कुच्चं अहोसि। अथ खो सा भिक्खुनी भिक्खुनीनं एतमत्थं आरोचेसि। भिक्खुनियो भिक्खूनं एतमत्थं आरोचेसुं। भिक्खू भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, पाराजिकस्स; आपत्ति सम्पजानमुसावादे पाचित्तियस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena campāyaṃ thullanandāya bhikkhuniyā antevāsinī bhikkhunī thullanandāya bhikkhuniyā upaṭṭhākakulaṃ gantvā – ‘‘ayyā icchati tekaṭulayāguṃ pātu’’nti, pacāpetvā haritvā attanā paribhuñji. Sā jānitvā taṃ codesi – ‘‘assamaṇīsi tva’’nti. Tassā kukkuccaṃ ahosi. Atha kho sā bhikkhunī bhikkhunīnaṃ etamatthaṃ ārocesi. Bhikkhuniyo bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesuṃ. Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anāpatti, bhikkhave, pārājikassa; āpatti sampajānamusāvāde pācittiyassā’’ti.
तेन खो पन समयेन राजगहे थुल्लनन्दाय भिक्खुनिया अन्तेवासिनी भिक्खुनी थुल्लनन्दाय भिक्खुनिया उपट्ठाककुलं गन्त्वा – ‘‘अय्या इच्छति मधुगोळकं खादितु’’न्ति, पचापेत्वा हरित्वा अत्तना परिभुञ्जि। सा जानित्वा तं चोदेसि – ‘‘अस्समणीसि त्व’’न्ति। तस्सा कुक्कुच्चं अहोसि…पे॰… ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, पाराजिकस्स; आपत्ति सम्पजानमुसावादे पाचित्तियस्सा’’ति।
Tena kho pana samayena rājagahe thullanandāya bhikkhuniyā antevāsinī bhikkhunī thullanandāya bhikkhuniyā upaṭṭhākakulaṃ gantvā – ‘‘ayyā icchati madhugoḷakaṃ khāditu’’nti, pacāpetvā haritvā attanā paribhuñji. Sā jānitvā taṃ codesi – ‘‘assamaṇīsi tva’’nti. Tassā kukkuccaṃ ahosi…pe… ‘‘anāpatti, bhikkhave, pārājikassa; āpatti sampajānamusāvāde pācittiyassā’’ti.
१५८. तेन खो पन समयेन वेसालियं आयस्मतो अज्जुकस्स उपट्ठाकस्स गहपतिनो द्वे दारका होन्ति – पुत्तो च भागिनेय्यो च। अथ खो सो गहपति आयस्मन्तं अज्जुकं एतदवोच – ‘‘इमं, भन्ते, ओकासं यो इमेसं द्विन्नं दारकानं सद्धो होति पसन्नो तस्स आचिक्खेय्यासी’’ति 51। तेन खो पन समयेन तस्स गहपतिनो भागिनेय्यो सद्धो होति पसन्नो। अथ खो आयस्मा अज्जुको तं ओकासं तस्स दारकस्स आचिक्खि। सो तेन सापतेय्येन कुटुम्बञ्च सण्ठपेसि दानञ्च पट्ठपेसि। अथ खो तस्स गहपतिनो पुत्तो आयस्मन्तं आनन्दं एतदवोच – ‘‘को नु खो, भन्ते आनन्द, पितुनो दायज्जो – पुत्तो वा भागिनेय्यो वा’’ति? ‘‘पुत्तो खो, आवुसो, पितुनो दायज्जो’’ति। ‘‘अयं, भन्ते, अय्यो अज्जुको अम्हाकं सापतेय्यं अम्हाकं मेथुनकस्स आचिक्खी’’ति। ‘‘अस्समणो, आवुसो, आयस्मा अज्जुको’’ति। अथ खो आयस्मा अज्जुको आयस्मन्तं आनन्दं एतदवोच – ‘‘देहि मे, आवुसो आनन्द, विनिच्छय’’न्ति। तेन खो पन समयेन आयस्मा उपालि आयस्मतो अज्जुकस्स पक्खो होति। अथ खो आयस्मा उपालि आयस्मन्तं आनन्दं एतदवोच – ‘‘यो नु खो, आवुसो आनन्द, सामिकेन ‘इमं ओकासं इत्थन्नामस्स आचिक्खेय्यासी’ति वुत्तो तस्स आचिक्खति, किं सो आपज्जती’’ति? ‘‘न, भन्ते, किञ्चि आपज्जति, अन्तमसो दुक्कटमत्तम्पी’’ति। ‘‘अयं, आवुसो, आयस्मा अज्जुको सामिकेन – ‘इमं ओकासं इत्थन्नामस्स आचिक्खा’ति वुत्तो तस्स आचिक्खति; अनापत्ति, आवुसो, आयस्मतो अज्जुकस्सा’’ति।
158. Tena kho pana samayena vesāliyaṃ āyasmato ajjukassa upaṭṭhākassa gahapatino dve dārakā honti – putto ca bhāgineyyo ca. Atha kho so gahapati āyasmantaṃ ajjukaṃ etadavoca – ‘‘imaṃ, bhante, okāsaṃ yo imesaṃ dvinnaṃ dārakānaṃ saddho hoti pasanno tassa ācikkheyyāsī’’ti 52. Tena kho pana samayena tassa gahapatino bhāgineyyo saddho hoti pasanno. Atha kho āyasmā ajjuko taṃ okāsaṃ tassa dārakassa ācikkhi. So tena sāpateyyena kuṭumbañca saṇṭhapesi dānañca paṭṭhapesi. Atha kho tassa gahapatino putto āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘ko nu kho, bhante ānanda, pituno dāyajjo – putto vā bhāgineyyo vā’’ti? ‘‘Putto kho, āvuso, pituno dāyajjo’’ti. ‘‘Ayaṃ, bhante, ayyo ajjuko amhākaṃ sāpateyyaṃ amhākaṃ methunakassa ācikkhī’’ti. ‘‘Assamaṇo, āvuso, āyasmā ajjuko’’ti. Atha kho āyasmā ajjuko āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘dehi me, āvuso ānanda, vinicchaya’’nti. Tena kho pana samayena āyasmā upāli āyasmato ajjukassa pakkho hoti. Atha kho āyasmā upāli āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘yo nu kho, āvuso ānanda, sāmikena ‘imaṃ okāsaṃ itthannāmassa ācikkheyyāsī’ti vutto tassa ācikkhati, kiṃ so āpajjatī’’ti? ‘‘Na, bhante, kiñci āpajjati, antamaso dukkaṭamattampī’’ti. ‘‘Ayaṃ, āvuso, āyasmā ajjuko sāmikena – ‘imaṃ okāsaṃ itthannāmassa ācikkhā’ti vutto tassa ācikkhati; anāpatti, āvuso, āyasmato ajjukassā’’ti.
१५९. तेन खो पन समयेन बाराणसियं आयस्मतो पिलिन्दवच्छस्स उपट्ठाककुलं चोरेहि उपद्दुतं होति। द्वे च दारका नीता होन्ति। अथ खो आयस्मा पिलिन्दवच्छो ते दारके इद्धिया आनेत्वा पासादे ठपेसि। मनुस्सा ते दारके पस्सित्वा – ‘‘अय्यस्सायं पिलिन्दवच्छस्स इद्धानुभावो’’ति, आयस्मन्ते पिलिन्दवच्छे अभिप्पसीदिंसु। भिक्खू उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम आयस्मा पिलिन्दवच्छो चोरेहि नीते दारके आनेस्सती’’ति! भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे 53, इद्धिमस्स इद्धिविसये’’ति।
159. Tena kho pana samayena bārāṇasiyaṃ āyasmato pilindavacchassa upaṭṭhākakulaṃ corehi upaddutaṃ hoti. Dve ca dārakā nītā honti. Atha kho āyasmā pilindavaccho te dārake iddhiyā ānetvā pāsāde ṭhapesi. Manussā te dārake passitvā – ‘‘ayyassāyaṃ pilindavacchassa iddhānubhāvo’’ti, āyasmante pilindavacche abhippasīdiṃsu. Bhikkhū ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma āyasmā pilindavaccho corehi nīte dārake ānessatī’’ti! Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anāpatti, bhikkhave 54, iddhimassa iddhivisaye’’ti.
१६०. तेन खो पन समयेन द्वे भिक्खू सहायका होन्ति – पण्डुको च कपिलो च। एको गामके विहरति, एको कोसम्बियं। अथ खो तस्स भिक्खुनो गामका कोसम्बिं गच्छन्तस्स अन्तरामग्गे नदिं तरन्तस्स सूकरिकानं हत्थतो मुत्ता मेदवट्टि पादे लग्गा होति। सो भिक्खु – ‘‘सामिकानं दस्सामी’’ति अग्गहेसि। सामिका तं भिक्खुं चोदेसुं – ‘‘अस्समणोसि त्व’’न्ति। तं उत्तिण्णं गोपालिका 55 पस्सित्वा एतदवोच – ‘‘एहि, भन्ते, मेथुनं धम्मं पटिसेवा’’ति। सो – ‘‘पकतियापाहं अस्समणो’’ति तस्सा मेथुनं धम्मं पटिसेवित्वा कोसम्बिं गन्त्वा भिक्खूनं एतमत्थं आरोचेसि। भिक्खू भगवतो एतमत्थं ओरोचेसुं। ‘‘अनापत्ति, भिक्खवे, अदिन्नादाने पाराजिकस्स; आपत्ति मेथुनधम्मसमायोगे पाराजिकस्सा’’ति।
160. Tena kho pana samayena dve bhikkhū sahāyakā honti – paṇḍuko ca kapilo ca. Eko gāmake viharati, eko kosambiyaṃ. Atha kho tassa bhikkhuno gāmakā kosambiṃ gacchantassa antarāmagge nadiṃ tarantassa sūkarikānaṃ hatthato muttā medavaṭṭi pāde laggā hoti. So bhikkhu – ‘‘sāmikānaṃ dassāmī’’ti aggahesi. Sāmikā taṃ bhikkhuṃ codesuṃ – ‘‘assamaṇosi tva’’nti. Taṃ uttiṇṇaṃ gopālikā 56 passitvā etadavoca – ‘‘ehi, bhante, methunaṃ dhammaṃ paṭisevā’’ti. So – ‘‘pakatiyāpāhaṃ assamaṇo’’ti tassā methunaṃ dhammaṃ paṭisevitvā kosambiṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ orocesuṃ. ‘‘Anāpatti, bhikkhave, adinnādāne pārājikassa; āpatti methunadhammasamāyoge pārājikassā’’ti.
१६१. तेन खो पन समयेन सागलायं आयस्मतो दळ्हिकस्स सद्धिविहारिको भिक्खु अनभिरतिया पीळितो आपणिकस्स वेठनं अवहरित्वा आयस्मन्तं दळ्हिकं एतदवोच – ‘‘अस्समणो अहं, भन्ते, विब्भमिस्सामी’’ति। ‘‘किं तया, आवुसो, कत’’न्ति? सो तमत्थं आरोचेसि। आहरापेत्वा अग्घापेसि। तं अग्घापेन्तं न पञ्चमासके अग्घति । ‘‘अनापत्ति, आवुसो, पाराजिकस्सा’’ति। धम्मकथं अकासि। सो भिक्खु अभिरमतीति 57।
161. Tena kho pana samayena sāgalāyaṃ āyasmato daḷhikassa saddhivihāriko bhikkhu anabhiratiyā pīḷito āpaṇikassa veṭhanaṃ avaharitvā āyasmantaṃ daḷhikaṃ etadavoca – ‘‘assamaṇo ahaṃ, bhante, vibbhamissāmī’’ti. ‘‘Kiṃ tayā, āvuso, kata’’nti? So tamatthaṃ ārocesi. Āharāpetvā agghāpesi. Taṃ agghāpentaṃ na pañcamāsake agghati . ‘‘Anāpatti, āvuso, pārājikassā’’ti. Dhammakathaṃ akāsi. So bhikkhu abhiramatīti 58.
दुतियपाराजिकं समत्तं।
Dutiyapārājikaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / २. दुतियपाराजिकं • 2. Dutiyapārājikaṃ
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā
धनियवत्थुवण्णना • Dhaniyavatthuvaṇṇanā
पाळिमुत्तकविनिच्छयवण्णना • Pāḷimuttakavinicchayavaṇṇanā
पदभाजनीयवण्णना • Padabhājanīyavaṇṇanā
पञ्चवीसतिअवहारकथावण्णना • Pañcavīsatiavahārakathāvaṇṇanā
भूमट्ठकथावण्णना • Bhūmaṭṭhakathāvaṇṇanā
आकासट्ठकथावण्णना • Ākāsaṭṭhakathāvaṇṇanā
वेहासट्ठकथावण्णना • Vehāsaṭṭhakathāvaṇṇanā
उदकट्ठकथावण्णना • Udakaṭṭhakathāvaṇṇanā
नावट्ठकथावण्णना • Nāvaṭṭhakathāvaṇṇanā
यानट्ठकथावण्णना • Yānaṭṭhakathāvaṇṇanā
भारट्ठकथावण्णना • Bhāraṭṭhakathāvaṇṇanā
आरामट्ठकथावण्णना • Ārāmaṭṭhakathāvaṇṇanā
विहारट्ठकथावण्णना • Vihāraṭṭhakathāvaṇṇanā
खेत्तट्ठकथावण्णना • Khettaṭṭhakathāvaṇṇanā
वत्थुट्ठकथावण्णना • Vatthuṭṭhakathāvaṇṇanā
गामट्ठकथावण्णना • Gāmaṭṭhakathāvaṇṇanā
अरञ्ञट्ठकथावण्णना • Araññaṭṭhakathāvaṇṇanā
उदककथावण्णना • Udakakathāvaṇṇanā
दन्तपोनकथावण्णना • Dantaponakathāvaṇṇanā
वनप्पतिकथावण्णना • Vanappatikathāvaṇṇanā
हरणककथावण्णना • Haraṇakakathāvaṇṇanā
उपनिधिकथावण्णना • Upanidhikathāvaṇṇanā
सुङ्कघातकथावण्णना • Suṅkaghātakathāvaṇṇanā
पाणकथावण्णना • Pāṇakathāvaṇṇanā
चतुप्पदकथावण्णना • Catuppadakathāvaṇṇanā
सङ्केतकम्मकथावण्णना • Saṅketakammakathāvaṇṇanā
निमित्तकम्मकथावण्णना • Nimittakammakathāvaṇṇanā
आणत्तिकथावण्णना • Āṇattikathāvaṇṇanā
आपत्तिभेदवण्णना • Āpattibhedavaṇṇanā
अनापत्तिभेदवण्णना • Anāpattibhedavaṇṇanā
विनीतवत्थुवण्णना • Vinītavatthuvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā
धनियवत्थुवण्णना • Dhaniyavatthuvaṇṇanā
पाळिमुत्तकविनिच्छयवण्णना • Pāḷimuttakavinicchayavaṇṇanā
पदभाजनीयवण्णना • Padabhājanīyavaṇṇanā
भूमट्ठकथादिवण्णना • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā
आपत्तिभेदवण्णना • Āpattibhedavaṇṇanā
अनापत्तिभेदवण्णना • Anāpattibhedavaṇṇanā
विनीतवत्थुवण्णना • Vinītavatthuvaṇṇanā
कुससङ्कामनवत्थुकथावण्णना • Kusasaṅkāmanavatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā
धनियवत्थुवण्णना • Dhaniyavatthuvaṇṇanā
पाळिमुत्तकविनिच्छयवण्णना • Pāḷimuttakavinicchayavaṇṇanā
पदभाजनीयवण्णना • Padabhājanīyavaṇṇanā
पञ्चवीसतिअवहारकथावण्णना • Pañcavīsatiavahārakathāvaṇṇanā
भूमट्ठकथावण्णना • Bhūmaṭṭhakathāvaṇṇanā
आकासट्ठकथावण्णना • Ākāsaṭṭhakathāvaṇṇanā
वेहासट्ठकथावण्णना • Vehāsaṭṭhakathāvaṇṇanā
उदकट्ठकथावण्णना • Udakaṭṭhakathāvaṇṇanā
नावट्ठकथावण्णना • Nāvaṭṭhakathāvaṇṇanā
यानट्ठकथावण्णना • Yānaṭṭhakathāvaṇṇanā
भारट्ठकथावण्णना • Bhāraṭṭhakathāvaṇṇanā
आरामट्ठकथावण्णना • Ārāmaṭṭhakathāvaṇṇanā
विहारट्ठकथावण्णना • Vihāraṭṭhakathāvaṇṇanā
खेत्तट्ठकथावण्णना • Khettaṭṭhakathāvaṇṇanā
वत्थुट्ठकथावण्णना • Vatthuṭṭhakathāvaṇṇanā
अरञ्ञट्ठकथावण्णना • Araññaṭṭhakathāvaṇṇanā
उदककथावण्णना • Udakakathāvaṇṇanā
दन्तपोनकथावण्णना • Dantaponakathāvaṇṇanā
वनप्पतिकथावण्णना • Vanappatikathāvaṇṇanā
हरणककथावण्णना • Haraṇakakathāvaṇṇanā
उपनिधिकथावण्णना • Upanidhikathāvaṇṇanā
सुङ्कघातकथावण्णना • Suṅkaghātakathāvaṇṇanā
पाणकथावण्णना • Pāṇakathāvaṇṇanā
चतुप्पदकथावण्णना • Catuppadakathāvaṇṇanā
ओचरककथावण्णना • Ocarakakathāvaṇṇanā
सङ्केतकम्मकथावण्णना • Saṅketakammakathāvaṇṇanā
निमित्तकम्मकथावण्णना • Nimittakammakathāvaṇṇanā
आणत्तिकथावण्णना • Āṇattikathāvaṇṇanā
आपत्तिभेदवण्णना • Āpattibhedavaṇṇanā
अनापत्तिभेदवण्णना • Anāpattibhedavaṇṇanā
विनीतवत्थुवण्णना • Vinītavatthuvaṇṇanā
कुससङ्कामनवत्थुकथावण्णना • Kusasaṅkāmanavatthukathāvaṇṇanā
