Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
༢. དུཏིཡཔཱརཱཛིཀསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ
2. Dutiyapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
‘‘ཀིསྶ པན ཏྭཾ ཨཡྻེ ཛཱནཾ པཱརཱཛིཀཾ དྷམྨཾ ཨཛ྄ཛྷཱཔནྣ’’ནྟི ཝཙནཏོ, ‘‘ཨཊྛནྣཾ པཱརཱཛིཀཱནཾ ཨཉྙཏརཾ པཱརཱཛིཀཾ ཨཛ྄ཛྷཱཔནྣ’’ནྟི (པཱཙི॰ ༦༦༦) ཝཙནཏོ, ཨནྟེ ‘‘ཨུདྡིཊྛཱ ཁོ ཨཡྻཱཡོ ཨཊྛ པཱརཱཛིཀཱ དྷམྨཱ’’ཏིཨཱདིཝཙནཏོ (པཱཙི॰ ༦༧༧), པརིཝཱརེ ‘‘སཱདྷཱརཎཔཉྙཏྟི ཨུབྷཏོཔཉྙཏྟཱི’’ཏི (པརི॰ ༢༠༡) ཝཙནཏོ ཙ བྷིཀྑུནིཝིབྷངྒཾ པཏྭཱ བྷགཝཱ སཱདྷཱརཎཱནི སིཀྑཱཔདཱནི བྷིཀྑཱུནཾ ཨུཔྤནྣཝཏྠུསྨིཾཡེཝ ‘‘ཡཱ པན བྷིཀྑུནཱི ཚནྡསོ མེཐུནཾ དྷམྨཾ པཊིསེཝེཡྻ ཨནྟམསོ ཏིརཙྪཱནགཏེནཔི པཱརཱཛིཀཱ ཧོཏི ཨསཾཝཱསཱ’’ཏིཨཱདིནཱ ནཡེན སཝིསེསམྤི ཨཝིསེསམྤི མཱཏིཀཾ ནིཀྑིཔིཏྭཱ ཨནུཀྐམེན པདབྷཱཛནཾ, ཨཱཔཏྟིབྷེདཾ, ཏིཀཙྪེདཾ, ཨནཱཔཏྟིཝཱརཉྩ ཨནཝསེསཾ ཝཏྭཱ ཝིཏྠཱརེསི། སངྒཱིཏིཀཱརཀེཧི པན ཨསཱདྷཱརཎཔཉྙཏྟིཡོཡེཝ ཨིདྷ ཝིཏྠཱརིཏཱཏི ཝེདིཏབྦཱ།
‘‘Kissa pana tvaṃ ayye jānaṃ pārājikaṃ dhammaṃ ajjhāpanna’’nti vacanato, ‘‘aṭṭhannaṃ pārājikānaṃ aññataraṃ pārājikaṃ ajjhāpanna’’nti (pāci. 666) vacanato, ante ‘‘uddiṭṭhā kho ayyāyo aṭṭha pārājikā dhammā’’tiādivacanato (pāci. 677), parivāre ‘‘sādhāraṇapaññatti ubhatopaññattī’’ti (pari. 201) vacanato ca bhikkhunivibhaṅgaṃ patvā bhagavā sādhāraṇāni sikkhāpadāni bhikkhūnaṃ uppannavatthusmiṃyeva ‘‘yā pana bhikkhunī chandaso methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyya antamaso tiracchānagatenapi pārājikā hoti asaṃvāsā’’tiādinā nayena savisesampi avisesampi mātikaṃ nikkhipitvā anukkamena padabhājanaṃ, āpattibhedaṃ, tikacchedaṃ, anāpattivārañca anavasesaṃ vatvā vitthāresi. Saṅgītikārakehi pana asādhāraṇapaññattiyoyeva idha vitthāritāti veditabbā.
༦༦༦. ཏཏྠ ‘‘ཨཊྛནྣཾ པཱརཱཛིཀཱན’’ནྟི ཨིདཾ ཀེཝལཾ སངྒཱིཏིཀཱརཀཱནཾཡེཝ ནཡཏོ ནིཀྑིཏྟཝཙནཾ ཨིཏོ པུབྦེ ཚཊྛསཏྟམཊྛམཱནཾ པཱརཱཛིཀཱནཾ ཨཔཉྙཏྟཏྟཱ། བྷགཝཏཱ པན ཨིདཾ པཉྙཱཔིཏམཱདིསིཀྑཱཔདམྤི ཨུཔཱདཱཡ ‘‘ཚནྣཾ པཱརཱཛིཀཱན’’ནྟི ཝུཏྟཾ སིཡཱ། ཨིཏོ ཨུདྡྷཾ པཉྙཏྟཱནིཔི ཨུཔཱདཱཡ ‘‘ཨཊྛནྣཾ པཱརཱཛིཀཱན’’ནྟི ཝཙནཾ ཨཔརབྷཱགེ ཨུཔྤནྣནྟི ཨེཀཙྩེ ཨཱཙརིཡཱ། ཨཊྛཀཐཱཡཾ པན ‘‘ཨིདཉྩ པཱརཱཛིཀཾ པཙྪཱ པཉྙཏྟཾ, ཏསྨཱ ‘ཨཊྛནྣ’ནྟི ཝིབྷངྒེ ཝུཏྟ’’ནྟིཨཱདི ཝུཏྟཾ, ཏསྨཱ ཨཊྛཀཐཱཙརིཡཱནཾ མཏེན སིདྡྷམེཏཾ ཡཐཱཔཉྙཏྟཱནུཀྐམཝསེནེཝ སངྒཱིཏཱནཱིཏི། ‘‘ཨཉྙཱསི’’ནྟི པཱཋོ། ཨཉྙཱསཱིཏི ན གཧེཏབྦོ། ‘‘དུཊྛུལླསིཀྑཱཔདེ ཝུཏྟནཡེནེཝཱ’’ཏི ཝཙནཏོ ཝཛྫཔཊིཙྪཱདིཀཾ ཡཱ པཊིཙྪཱདེཏི, སཱཔི ཝཛྫཔཊིཙྪཱདིཀཨཱཡེཝཱཏི སིདྡྷཾ། ཀིཉྩཱཔི ཝཛྫཔཊིཙྪཱདནཾ པེམཝསེན ཧོཏི, ཏཐཱཔི སིཀྑཱཔདཝཱིཏིཀྐམཙིཏྟཾ དོམནསྶིཀམེཝ ཧོཏཱིཏི ཀཏྭཱ ‘‘དུཀྑཝེདན’’ནྟི ཝུཏྟཾ།
666. Tattha ‘‘aṭṭhannaṃ pārājikāna’’nti idaṃ kevalaṃ saṅgītikārakānaṃyeva nayato nikkhittavacanaṃ ito pubbe chaṭṭhasattamaṭṭhamānaṃ pārājikānaṃ apaññattattā. Bhagavatā pana idaṃ paññāpitamādisikkhāpadampi upādāya ‘‘channaṃ pārājikāna’’nti vuttaṃ siyā. Ito uddhaṃ paññattānipi upādāya ‘‘aṭṭhannaṃ pārājikāna’’nti vacanaṃ aparabhāge uppannanti ekacce ācariyā. Aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘idañca pārājikaṃ pacchā paññattaṃ, tasmā ‘aṭṭhanna’nti vibhaṅge vutta’’ntiādi vuttaṃ, tasmā aṭṭhakathācariyānaṃ matena siddhametaṃ yathāpaññattānukkamavaseneva saṅgītānīti. ‘‘Aññāsi’’nti pāṭho. Aññāsīti na gahetabbo. ‘‘Duṭṭhullasikkhāpade vuttanayenevā’’ti vacanato vajjapaṭicchādikaṃ yā paṭicchādeti, sāpi vajjapaṭicchādikaāyevāti siddhaṃ. Kiñcāpi vajjapaṭicchādanaṃ pemavasena hoti, tathāpi sikkhāpadavītikkamacittaṃ domanassikameva hotīti katvā ‘‘dukkhavedana’’nti vuttaṃ.
དུཏིཡཔཱརཱཛིཀསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Dutiyapārājikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / བྷིཀྑུནཱིཝིབྷངྒ • Bhikkhunīvibhaṅga / ༢. དུཏིཡཔཱརཱཛིཀཾ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / བྷིཀྑུནཱིཝིབྷངྒ-ཨཊྛཀཐཱ • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ༢. དུཏིཡཔཱརཱཛིཀསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ • 2. Dutiyapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ༢. དུཏིཡཔཱརཱཛིཀསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ • 2. Dutiyapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā / ༢. ཝཛྫཔཊིཙྪཱདིཀསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ • 2. Vajjapaṭicchādikasikkhāpadavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / པཱཙིཏྱཱདིཡོཛནཱཔཱལི༹ • Pācityādiyojanāpāḷi / ༢. དུཏིཡཔཱརཱཛིཀསིཀྑཱཔདཾ • 2. Dutiyapārājikasikkhāpadaṃ