| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga |
२. दुतियपाटिदेसनीयसिक्खापदं
2. Dutiyapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ
५५७. तेन समयेन बुद्धो भगवा राजगहे विहरति वेळुवने कलन्दकनिवापे। तेन खो पन समयेन भिक्खू कुलेसु निमन्तिता भुञ्जन्ति। छब्बग्गिया भिक्खुनियो छब्बग्गियानं भिक्खूनं वोसासन्तियो ठिता होन्ति – ‘‘इध सूपं देथ, इध ओदनं देथा’’ति। छब्बग्गिया भिक्खू यावदत्थं भुञ्जन्ति। अञ्ञे भिक्खू न चित्तरूपं भुञ्जन्ति। ये ते भिक्खू अप्पिच्छा…पे॰… ते उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम छब्बग्गिया भिक्खू भिक्खुनियो वोसासन्तियो न निवारेस्सन्ती’’ति…पे॰… सच्चं किर तुम्हे, भिक्खवे, भिक्खुनियो वोसासन्तियो न निवारेथाति? ‘‘सच्चं, भगवा’’ति। विगरहि बुद्धो भगवा …पे॰… कथञ्हि नाम तुम्हे, मोघपुरिसा, भिक्खुनियो वोसासन्तियो न निवारेस्सथ ! नेतं, मोघपुरिसा, अप्पसन्नानं वा पसादाय…पे॰… एवञ्च पन, भिक्खवे, इमं सिक्खापदं उद्दिसेय्याथ –
557. Tena samayena buddho bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena bhikkhū kulesu nimantitā bhuñjanti. Chabbaggiyā bhikkhuniyo chabbaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ vosāsantiyo ṭhitā honti – ‘‘idha sūpaṃ detha, idha odanaṃ dethā’’ti. Chabbaggiyā bhikkhū yāvadatthaṃ bhuñjanti. Aññe bhikkhū na cittarūpaṃ bhuñjanti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū bhikkhuniyo vosāsantiyo na nivāressantī’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, bhikkhuniyo vosāsantiyo na nivārethāti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā …pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, bhikkhuniyo vosāsantiyo na nivāressatha ! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
५५८. ‘‘भिक्खू पनेव कुलेसु निमन्तिता भुञ्जन्ति, तत्र चे सा 1 भिक्खुनी वोसासमानरूपा ठिता होति – ‘इध सूपं देथ, इध ओदनं देथा’ति, तेहि भिक्खूहि सा भिक्खुनी अपसादेतब्बा – ‘अपसक्क ताव, भगिनि, याव भिक्खू भुञ्जन्ती’ति। एकस्स चेपि 2 भिक्खुनो न पटिभासेय्य तं भिक्खुनिं अपसादेतुं – ‘अपसक्क ताव, भगिनि, याव भिक्खू भुञ्जन्ती’ति पटिदेसेतब्बं तेहि भिक्खूहि – ‘गारय्हं, आवुसो, धम्मं आपज्जिम्हा असप्पायं पाटिदेसनीयं, तं पटिदेसेमा’’’ति।
558.‘‘Bhikkhūpaneva kulesu nimantitā bhuñjanti, tatra ce sā 3 bhikkhunī vosāsamānarūpā ṭhitā hoti – ‘idha sūpaṃ detha, idha odanaṃ dethā’ti, tehi bhikkhūhi sā bhikkhunī apasādetabbā – ‘apasakka tāva, bhagini, yāva bhikkhū bhuñjantī’ti. Ekassa cepi 4 bhikkhuno na paṭibhāseyya taṃ bhikkhuniṃ apasādetuṃ – ‘apasakka tāva, bhagini, yāva bhikkhū bhuñjantī’ti paṭidesetabbaṃ tehi bhikkhūhi – ‘gārayhaṃ, āvuso, dhammaṃ āpajjimhā asappāyaṃ pāṭidesanīyaṃ, taṃ paṭidesemā’’’ti.
५५९. भिक्खू पनेव कुलेसु निमन्तिता भुञ्जन्तीति कुलं नाम चत्तारि कुलानि – खत्तियकुलं, ब्राह्मणकुलं, वेस्सकुलं, सुद्दकुलं।
559.Bhikkhū paneva kulesu nimantitā bhuñjantīti kulaṃ nāma cattāri kulāni – khattiyakulaṃ, brāhmaṇakulaṃ, vessakulaṃ, suddakulaṃ.
निमन्तिता भुञ्जन्तीति पञ्चन्नं भोजनानं अञ्ञतरेन भोजनेन निमन्तिता भुञ्जन्ति।
Nimantitā bhuñjantīti pañcannaṃ bhojanānaṃ aññatarena bhojanena nimantitā bhuñjanti.
भिक्खुनी नाम उभतोसङ्घे उपसम्पन्ना।
Bhikkhunī nāma ubhatosaṅghe upasampannā.
वोसासन्ती नाम यथामित्तता यथासन्दिट्ठता यथासम्भत्तता यथासमानुपज्झायकता यथासमानाचरियकता – ‘‘इध सूपं देथ, इध ओदनं देथा’’ति। एसा वोसासन्ती नाम।
Vosāsantī nāma yathāmittatā yathāsandiṭṭhatā yathāsambhattatā yathāsamānupajjhāyakatā yathāsamānācariyakatā – ‘‘idha sūpaṃ detha, idha odanaṃ dethā’’ti. Esā vosāsantī nāma.
तेहि भिक्खूहीति भुञ्जमानेहि भिक्खूहि।
Tehi bhikkhūhīti bhuñjamānehi bhikkhūhi.
सा भिक्खुनीति या सा वोसासन्ती भिक्खुनी।
Sā bhikkhunīti yā sā vosāsantī bhikkhunī.
५६०. उपसम्पन्नाय उपसम्पन्नसञ्ञी वोसासन्तिया न निवारेति, आपत्ति पाटिदेसनीयस्स । उपसम्पन्नाय वेमतिको वोसासन्तिया न निवारेति, आपत्ति पाटिदेसनीयस्स। उपसम्पन्नाय अनुपसम्पन्नसञ्ञी वोसासन्तिया न निवारेति, आपत्ति पाटिदेसनीयस्स।
560. Upasampannāya upasampannasaññī vosāsantiyā na nivāreti, āpatti pāṭidesanīyassa . Upasampannāya vematiko vosāsantiyā na nivāreti, āpatti pāṭidesanīyassa. Upasampannāya anupasampannasaññī vosāsantiyā na nivāreti, āpatti pāṭidesanīyassa.
एकतोउपसम्पन्नाय वोसासन्तिया न निवारेति, आपत्ति दुक्कटस्स। अनुपसम्पन्नाय उपसम्पन्नसञ्ञी, आपत्ति दुक्कटस्स। अनुपसम्पन्नाय वेमतिको, आपत्ति दुक्कटस्स। अनुपसम्पन्नाय अनुपसम्पन्नसञ्ञी, अनापत्ति।
Ekatoupasampannāya vosāsantiyā na nivāreti, āpatti dukkaṭassa. Anupasampannāya upasampannasaññī, āpatti dukkaṭassa. Anupasampannāya vematiko, āpatti dukkaṭassa. Anupasampannāya anupasampannasaññī, anāpatti.
५६१. अनापत्ति अत्तनो भत्तं दापेति न देति, अञ्ञेसं भत्तं देति न दापेति, यं न दिन्नं तं दापेति, यत्थ न दिन्नं तत्थ दापेति, सब्बेसं समकं दापेति, सिक्खमाना वोसासति, सामणेरी वोसासति, पञ्च भोजनानि ठपेत्वा सब्बत्थ, अनापत्ति, उम्मत्तकस्स, आदिकम्मिकस्साति।
561. Anāpatti attano bhattaṃ dāpeti na deti, aññesaṃ bhattaṃ deti na dāpeti, yaṃ na dinnaṃ taṃ dāpeti, yattha na dinnaṃ tattha dāpeti, sabbesaṃ samakaṃ dāpeti, sikkhamānā vosāsati, sāmaṇerī vosāsati, pañca bhojanāni ṭhapetvā sabbattha, anāpatti, ummattakassa, ādikammikassāti.
दुतियपाटिदेसनीयसिक्खापदं निट्ठितं।
Dutiyapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / २. दुतियपाटिदेसनीयसिक्खापदवण्णना • 2. Dutiyapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / पाटिदेसनीयसिक्खापदवण्णना • Pāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / २. दुतियपाटिदेसनीयसिक्खापदवण्णना • 2. Dutiyapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / १. पठमपाटिदेसनीयसिक्खापदवण्णना • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / २. दुतियपाटिदेसनीयसिक्खापदं • 2. Dutiyapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ
