| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၆. ဒုတိယပတ္ထနာသုတ္တံ
6. Dutiyapatthanāsuttaṃ
၁၃၆. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ရညော ခတ္တိယသ္သ မုဒ္ဓာဝသိတ္တသ္သ ဇေဋ္ဌော ပုတ္တော ဩပရဇ္ဇံ 1 ပတ္ထေတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ရညော ခတ္တိယသ္သ မုဒ္ဓာဝသိတ္တသ္သ ဇေဋ္ဌော ပုတ္တော ဥဘတော သုဇာတော ဟောတိ မာတိတော စ ပိတိတော စ, သံသုဒ္ဓဂဟဏိကော, ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂာ အက္ခိတ္တော အနုပက္ကုဋ္ဌော ဇာတိဝာဒေန; အဘိရူပော ဟောတိ ဒသ္သနီယော ပာသာဒိကော ပရမာယ ဝဏ္ဏပောက္ခရတာယ သမန္နာဂတော; မာတာပိတူနံ ပိယော ဟောတိ မနာပော, ဗလကာယသ္သ ပိယော ဟောတိ မနာပော; ပဏ္ဍိတော ဟောတိ ဝိယတ္တော မေဓာဝီ ပဋိဗလော အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နေ အတ္ထေ စိန္တေတုံ။
136. ‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato rañño khattiyassa muddhāvasittassa jeṭṭho putto oparajjaṃ 2 pattheti. Katamehi pañcahi? Idha, bhikkhave, rañño khattiyassa muddhāvasittassa jeṭṭho putto ubhato sujāto hoti mātito ca pitito ca, saṃsuddhagahaṇiko, yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena; abhirūpo hoti dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato; mātāpitūnaṃ piyo hoti manāpo, balakāyassa piyo hoti manāpo; paṇḍito hoti viyatto medhāvī paṭibalo atītānāgatapaccuppanne atthe cintetuṃ.
‘‘တသ္သ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခောမ္ဟိ ဥဘတော သုဇာတော မာတိတော စ ပိတိတော စ, သံသုဒ္ဓဂဟဏိကော, ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂာ အက္ခိတ္တော အနုပက္ကုဋ္ဌော ဇာတိဝာဒေန။ ကသ္မာဟံ ဩပရဇ္ဇံ န ပတ္ထေယ္ယံ! အဟံ ခောမ္ဟိ အဘိရူပော ဒသ္သနီယော ပာသာဒိကော ပရမာယ ဝဏ္ဏပောက္ခရတာယ သမန္နာဂတော။ ကသ္မာဟံ ဩပရဇ္ဇံ န ပတ္ထေယ္ယံ! အဟံ ခောမ္ဟိ မာတာပိတူနံ ပိယော မနာပော။ ကသ္မာဟံ ဩပရဇ္ဇံ န ပတ္ထေယ္ယံ! အဟံ ခောမ္ဟိ ဗလကာယသ္သ ပိယော မနာပော။ ကသ္မာဟံ ဩပရဇ္ဇံ န ပတ္ထေယ္ယံ! အဟံ ခောမ္ဟိ ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော မေဓာဝီ ပဋိဗလော အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နေ အတ္ထေ စိန္တေတုံ။ ကသ္မာဟံ ဩပရဇ္ဇံ န ပတ္ထေယ္ယ’န္တိ! ဣမေဟိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ရညော ခတ္တိယသ္သ မုဒ္ဓာဝသိတ္တသ္သ ဇေဋ္ဌော ပုတ္တော ဩပရဇ္ဇံ ပတ္ထေတိ။
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ khomhi ubhato sujāto mātito ca pitito ca, saṃsuddhagahaṇiko, yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena. Kasmāhaṃ oparajjaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato. Kasmāhaṃ oparajjaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi mātāpitūnaṃ piyo manāpo. Kasmāhaṃ oparajjaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi balakāyassa piyo manāpo. Kasmāhaṃ oparajjaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi paṇḍito viyatto medhāvī paṭibalo atītānāgatapaccuppanne atthe cintetuṃ. Kasmāhaṃ oparajjaṃ na pattheyya’nti! Imehi kho, bhikkhave, pañcahi aṅgehi samannāgato rañño khattiyassa muddhāvasittassa jeṭṭho putto oparajjaṃ pattheti.
‘‘ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အာသဝာနံ ခယံ ပတ္ထေတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သီလဝာ ဟောတိ။ပေ.။ သမာဒာယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု; ဗဟုသ္သုတော ဟောတိ။ပေ.။ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ; စတူသု သတိပဋ္ဌာနေသု သုပ္ပတိဋ္ဌိတစိတ္တော 3 ဟောတိ; အာရဒ္ဓဝီရိယော ဝိဟရတိ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ, ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒာယ, ထာမဝာ ဒဠ္ဟပရက္ကမော အနိက္ခိတ္တဓုရော ကုသလေသု ဓမ္မေသု; ပညဝာ ဟောတိ, ဥဒယတ္ထဂာမိနိယာ ပညာယ သမန္နာဂတော အရိယာယ နိဗ္ဗေဓိကာယ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယဂာမိနိယာ။
‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ pattheti. Katamehi pañcahi? Idha, bhikkhave, bhikkhu sīlavā hoti…pe… samādāya sikkhati sikkhāpadesu; bahussuto hoti…pe… diṭṭhiyā suppaṭividdhā; catūsu satipaṭṭhānesu suppatiṭṭhitacitto 4 hoti; āraddhavīriyo viharati akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya, thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu; paññavā hoti, udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā.
‘‘တသ္သ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခောမ္ဟိ သီလဝာ, ပာတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရာမိ အာစာရဂောစရသမ္ပန္နော အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒသ္သာဝီ, သမာဒာယ သိက္ခာမိ သိက္ခာပဒေသု။ ကသ္မာဟံ အာသဝာနံ ခယံ န ပတ္ထေယ္ယံ! အဟံ ခောမ္ဟိ ဗဟုသ္သုတော သုတဓရော သုတသန္နိစယော, ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလ္ယာဏာ မဇ္ဈေကလ္ယာဏာ ပရိယောသာနကလ္ယာဏာ သာတ္ထံ သဗ္ယဉ္ဇနံ 5 ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ, တထာရူပာ မေ ဓမ္မာ ဗဟုသ္သုတာ ဟောန္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ။ ကသ္မာဟံ အာသဝာနံ ခယံ န ပတ္ထေယ္ယံ! အဟံ ခောမ္ဟိ စတူသု သတိပဋ္ဌာနေသု သုပ္ပတိဋ္ဌိတစိတ္တော။ ကသ္မာဟံ အာသဝာနံ ခယံ န ပတ္ထေယ္ယံ! အဟံ ခောမ္ဟိ အာရဒ္ဓဝီရိယော ဝိဟရာမိ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ, ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒာယ, ထာမဝာ ဒဠ္ဟပရက္ကမော အနိက္ခိတ္တဓုရော ကုသလေသု ဓမ္မေသု။ ကသ္မာဟံ အာသဝာနံ ခယံ န ပတ္ထေယ္ယံ! အဟံ ခောမ္ဟိ ပညဝာ ဥဒယတ္ထဂာမိနိယာ ပညာယ သမန္နာဂတော အရိယာယ နိဗ္ဗေဓိကာယ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယဂာမိနိယာ။ ကသ္မာဟံ အာသဝာနံ ခယံ န ပတ္ထေယ္ယ’န္တိ! ဣမေဟိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အာသဝာနံ ခယံ ပတ္ထေတီ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ khomhi sīlavā, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharāmi ācāragocarasampanno aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhāmi sikkhāpadesu. Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi bahussuto sutadharo sutasannicayo, ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ 6 kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpā me dhammā bahussutā honti dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā. Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi catūsu satipaṭṭhānesu suppatiṭṭhitacitto. Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi āraddhavīriyo viharāmi akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya, thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu. Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi paññavā udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā. Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyya’nti! Imehi kho, bhikkhave, pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ patthetī’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၅-၆. ပတ္ထနာသုတ္တဒ္ဝယဝဏ္ဏနာ • 5-6. Patthanāsuttadvayavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၅-၉. ပတ္ထနာသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 5-9. Patthanāsuttādivaṇṇanā
