| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
6. දුතියපත්‌ථනාසුත්‌තං
6. Dutiyapatthanāsuttaṃ
136. ‘‘පඤ්‌චහි, භික්‌ඛවෙ, අඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතො රඤ්‌ඤො ඛත්‌තියස්‌ස මුද්‌ධාවසිත්‌තස්‌ස ජෙට්‌ඨො පුත්‌තො ඔපරජ්‌ජං 1 පත්‌ථෙති. කතමෙහි පඤ්‌චහි? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො ඛත්‌තියස්‌ස මුද්‌ධාවසිත්‌තස්‌ස ජෙට්‌ඨො පුත්‌තො උභතො සුජාතො හොති මාතිතො ච පිතිතො ච, සංසුද්‌ධගහණිකො, යාව සත්‌තමා පිතාමහයුගා අක්‌ඛිත්‌තො අනුපක්‌කුට්‌ඨො ජාතිවාදෙන; අභිරූපො හොති දස්‌සනීයො පාසාදිකො පරමාය වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය සමන්‌නාගතො; මාතාපිතූනං පියො හොති මනාපො, බලකායස්‌ස පියො හොති මනාපො; පණ්‌ඩිතො හොති වියත්‌තො මෙධාවී පටිබලො අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නෙ අත්‌ථෙ චින්‌තෙතුං.
136. ‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato rañño khattiyassa muddhāvasittassa jeṭṭho putto oparajjaṃ 2 pattheti. Katamehi pañcahi? Idha, bhikkhave, rañño khattiyassa muddhāvasittassa jeṭṭho putto ubhato sujāto hoti mātito ca pitito ca, saṃsuddhagahaṇiko, yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena; abhirūpo hoti dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato; mātāpitūnaṃ piyo hoti manāpo, balakāyassa piyo hoti manāpo; paṇḍito hoti viyatto medhāvī paṭibalo atītānāgatapaccuppanne atthe cintetuṃ.
‘‘තස්‌ස එවං හොති – ‘අහං ඛොම්‌හි උභතො සුජාතො මාතිතො ච පිතිතො ච, සංසුද්‌ධගහණිකො, යාව සත්‌තමා පිතාමහයුගා අක්‌ඛිත්‌තො අනුපක්‌කුට්‌ඨො ජාතිවාදෙන. කස්‌මාහං ඔපරජ්‌ජං න පත්‌ථෙය්‍යං! අහං ඛොම්‌හි අභිරූපො දස්‌සනීයො පාසාදිකො පරමාය වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය සමන්‌නාගතො. කස්‌මාහං ඔපරජ්‌ජං න පත්‌ථෙය්‍යං! අහං ඛොම්‌හි මාතාපිතූනං පියො මනාපො. කස්‌මාහං ඔපරජ්‌ජං න පත්‌ථෙය්‍යං! අහං ඛොම්‌හි බලකායස්‌ස පියො මනාපො. කස්‌මාහං ඔපරජ්‌ජං න පත්‌ථෙය්‍යං! අහං ඛොම්‌හි පණ්‌ඩිතො වියත්‌තො මෙධාවී පටිබලො අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නෙ අත්‌ථෙ චින්‌තෙතුං. කස්‌මාහං ඔපරජ්‌ජං න පත්‌ථෙය්‍ය’න්‌ති! ඉමෙහි ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චහි අඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතො රඤ්‌ඤො ඛත්‌තියස්‌ස මුද්‌ධාවසිත්‌තස්‌ස ජෙට්‌ඨො පුත්‌තො ඔපරජ්‌ජං පත්‌ථෙති.
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ khomhi ubhato sujāto mātito ca pitito ca, saṃsuddhagahaṇiko, yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena. Kasmāhaṃ oparajjaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato. Kasmāhaṃ oparajjaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi mātāpitūnaṃ piyo manāpo. Kasmāhaṃ oparajjaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi balakāyassa piyo manāpo. Kasmāhaṃ oparajjaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi paṇḍito viyatto medhāvī paṭibalo atītānāgatapaccuppanne atthe cintetuṃ. Kasmāhaṃ oparajjaṃ na pattheyya’nti! Imehi kho, bhikkhave, pañcahi aṅgehi samannāgato rañño khattiyassa muddhāvasittassa jeṭṭho putto oparajjaṃ pattheti.
‘‘එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චහි ධම්‌මෙහි සමන්‌නාගතො භික්‌ඛු ආසවානං ඛයං පත්‌ථෙති. කතමෙහි පඤ්‌චහි? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සීලවා හොති…පෙ.… සමාදාය සික්‌ඛති සික්‌ඛාපදෙසු; බහුස්‌සුතො හොති…පෙ.… දිට්‌ඨියා සුප්‌පටිවිද්‌ධා; චතූසු සතිපට්‌ඨානෙසු සුප්‌පතිට්‌ඨිතචිත්‌තො 3 හොති; ආරද්‌ධවීරියො විහරති අකුසලානං ධම්‌මානං පහානාය, කුසලානං ධම්‌මානං උපසම්‌පදාය, ථාමවා දළ්‌හපරක්‌කමො අනික්‌ඛිත්‌තධුරො කුසලෙසු ධම්‌මෙසු; පඤ්‌ඤවා හොති, උදයත්‌ථගාමිනියා පඤ්‌ඤාය සමන්‌නාගතො අරියාය නිබ්‌බෙධිකාය සම්‌මා දුක්‌ඛක්‌ඛයගාමිනියා.
‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ pattheti. Katamehi pañcahi? Idha, bhikkhave, bhikkhu sīlavā hoti…pe… samādāya sikkhati sikkhāpadesu; bahussuto hoti…pe… diṭṭhiyā suppaṭividdhā; catūsu satipaṭṭhānesu suppatiṭṭhitacitto 4 hoti; āraddhavīriyo viharati akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya, thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu; paññavā hoti, udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā.
‘‘තස්‌ස එවං හොති – ‘අහං ඛොම්‌හි සීලවා, පාතිමොක්‌ඛසංවරසංවුතො විහරාමි ආචාරගොචරසම්‌පන්‌නො අණුමත්‌තෙසු වජ්‌ජෙසු භයදස්‌සාවී, සමාදාය සික්‌ඛාමි සික්‌ඛාපදෙසු. කස්‌මාහං ආසවානං ඛයං න පත්‌ථෙය්‍යං! අහං ඛොම්‌හි බහුස්‌සුතො සුතධරො සුතසන්‌නිචයො, යෙ තෙ ධම්‌මා ආදිකල්‍යාණා මජ්‌ඣෙකල්‍යාණා පරියොසානකල්‍යාණා සාත්‌ථං සබ්‍යඤ්‌ජනං 5 කෙවලපරිපුණ්‌ණං පරිසුද්‌ධං බ්‍රහ්‌මචරියං අභිවදන්‌ති, තථාරූපා මෙ ධම්‌මා බහුස්‌සුතා හොන්‌ති ධාතා වචසා පරිචිතා මනසානුපෙක්‌ඛිතා දිට්‌ඨියා සුප්‌පටිවිද්‌ධා. කස්‌මාහං ආසවානං ඛයං න පත්‌ථෙය්‍යං! අහං ඛොම්‌හි චතූසු සතිපට්‌ඨානෙසු සුප්‌පතිට්‌ඨිතචිත්‌තො. කස්‌මාහං ආසවානං ඛයං න පත්‌ථෙය්‍යං! අහං ඛොම්‌හි ආරද්‌ධවීරියො විහරාමි අකුසලානං ධම්‌මානං පහානාය, කුසලානං ධම්‌මානං උපසම්‌පදාය, ථාමවා දළ්‌හපරක්‌කමො අනික්‌ඛිත්‌තධුරො කුසලෙසු ධම්‌මෙසු. කස්‌මාහං ආසවානං ඛයං න පත්‌ථෙය්‍යං! අහං ඛොම්‌හි පඤ්‌ඤවා උදයත්‌ථගාමිනියා පඤ්‌ඤාය සමන්‌නාගතො අරියාය නිබ්‌බෙධිකාය සම්‌මා දුක්‌ඛක්‌ඛයගාමිනියා. කස්‌මාහං ආසවානං ඛයං න පත්‌ථෙය්‍ය’න්‌ති! ඉමෙහි ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චහි ධම්‌මෙහි සමන්‌නාගතො භික්‌ඛු ආසවානං ඛයං පත්‌ථෙතී’’ති. ඡට්‌ඨං.
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ khomhi sīlavā, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharāmi ācāragocarasampanno aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhāmi sikkhāpadesu. Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi bahussuto sutadharo sutasannicayo, ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ 6 kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpā me dhammā bahussutā honti dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā. Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi catūsu satipaṭṭhānesu suppatiṭṭhitacitto. Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi āraddhavīriyo viharāmi akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya, thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu. Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi paññavā udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā. Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyya’nti! Imehi kho, bhikkhave, pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ patthetī’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 5-6. පත්‌ථනාසුත්‌තද්‌වයවණ්‌ණනා • 5-6. Patthanāsuttadvayavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 5-9. පත්‌ථනාසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 5-9. Patthanāsuttādivaṇṇanā
