Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమానవత్థు-అట్ఠకథా • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
౨. దుతియపీఠవిమానవణ్ణనా
2. Dutiyapīṭhavimānavaṇṇanā
పీఠం తే వేళురియమయన్తి దుతియపీఠవిమానం. తస్స అట్ఠుప్పత్తి చ అత్థవణ్ణనా చ పఠమే వుత్తనయేనేవ వేదితబ్బా. అయం పన విసేసో – సావత్థివాసినీ కిర ఏకా ఇత్థీ అత్తనో గేహం పిణ్డాయ పవిట్ఠం ఏకం థేరం పస్సిత్వా పసన్నచిత్తా తస్స ఆసనం దేన్తీ అత్తనో పీఠం ఉపరి నీలవత్థేన అత్థరిత్వా అదాసి. తేన తస్సా దేవలోకే నిబ్బత్తాయ వేళురియమయం పల్లఙ్కవిమానం నిబ్బత్తం. తేన వుత్తం –
Pīṭhaṃte veḷuriyamayanti dutiyapīṭhavimānaṃ. Tassa aṭṭhuppatti ca atthavaṇṇanā ca paṭhame vuttanayeneva veditabbā. Ayaṃ pana viseso – sāvatthivāsinī kira ekā itthī attano gehaṃ piṇḍāya paviṭṭhaṃ ekaṃ theraṃ passitvā pasannacittā tassa āsanaṃ dentī attano pīṭhaṃ upari nīlavatthena attharitvā adāsi. Tena tassā devaloke nibbattāya veḷuriyamayaṃ pallaṅkavimānaṃ nibbattaṃ. Tena vuttaṃ –
౮.
8.
‘‘పీఠం తే వేళురియమయం ఉళారం, మనోజవం గచ్ఛతి యేనకామం;
‘‘Pīṭhaṃ te veḷuriyamayaṃ uḷāraṃ, manojavaṃ gacchati yenakāmaṃ;
అలఙ్కతే మల్యధరే సువత్థే, ఓభాససి విజ్జురివబ్భ కూటం.
Alaṅkate malyadhare suvatthe, obhāsasi vijjurivabbha kūṭaṃ.
౯.
9.
‘‘కేన తేతాదిసో వణ్ణో, కేన తే ఇధ మిజ్ఝతి;
‘‘Kena tetādiso vaṇṇo, kena te idha mijjhati;
ఉప్పజ్జన్తి చ తే భోగా, యే కేచి మనసో పియా.
Uppajjanti ca te bhogā, ye keci manaso piyā.
౧౦.
10.
‘‘పుచ్ఛామి తం దేవి మహానుభావే, మనుస్సభూతా కిమకాసి పుఞ్ఞం;
‘‘Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kimakāsi puññaṃ;
కేనాసి ఏవం జలితానుభావా, వణ్ణో చ తే సబ్బదిసా పభాసతీ’’తి.
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
౧౧.
11.
‘‘సా దేవతా అత్తమనా, మోగ్గల్లానేన పుచ్ఛితా;
‘‘Sā devatā attamanā, moggallānena pucchitā;
పఞ్హం పుట్ఠా వియాకాసి, యస్స కమ్మస్సిదం ఫలం’’.
Pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi, yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
౧౨.
12.
‘‘అహం మనుస్సేసు మనుస్సభూతా, అబ్భాగతానాసనకం అదాసిం;
‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūtā, abbhāgatānāsanakaṃ adāsiṃ;
అభివాదయిం అఞ్జలికం అకాసిం, యథానుభావఞ్చ అదాసి దానం.
Abhivādayiṃ añjalikaṃ akāsiṃ, yathānubhāvañca adāsi dānaṃ.
౧౩.
13.
‘‘తేన మేతాదిసో వణ్ణో, తేన మే ఇధ మిజ్ఝతి;
‘‘Tena metādiso vaṇṇo, tena me idha mijjhati;
ఉప్పజ్జన్తి చ మే భోగా, యే కేచి మనసో పియా.
Uppajjanti ca me bhogā, ye keci manaso piyā.
౧౪.
14.
‘‘అక్ఖామి తే భిక్ఖు మహానుభావ, మనుస్సభూతా యమకాసి పుఞ్ఞం;
‘‘Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yamakāsi puññaṃ;
తేనమ్హి ఏవం జలితానుభావా, వణ్ణో చ మే సబ్బదిసా పభాసతీ’’తి.
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.
౮. తత్థ వేళురియమయన్తి వేళురియమణిమయం. వేళురియమణి నామ విళూరపబ్బతస్స విళూరగామస్స చ అవిదూరే ఉప్పజ్జనకమణి. తస్స కిర విళూరగామట్ఠానే ఆకరో, విళూరస్స పన అవిదూరే భవత్తా వేళురియన్తేవ పఞ్ఞాయిత్థ. తంసదిసవణ్ణనిభతాయ దేవలోకేపిస్స తథేవ నామం జాతం యథా తం మనుస్సలోకే లద్ధనామవసేనేవ దేవలోకే దేవపుత్తానం. తం పన మయూరగీవవణ్ణం వా హోతి, వాయసపత్తవణ్ణం వా, సినిద్ధవేణుపత్తవణ్ణం వా. ఇధ పన మయూరగీవవణ్ణం వేదితబ్బం. సేసం సబ్బం పఠమపీఠవిమానే వుత్తసదిసమేవాతి.
8. Tattha veḷuriyamayanti veḷuriyamaṇimayaṃ. Veḷuriyamaṇi nāma viḷūrapabbatassa viḷūragāmassa ca avidūre uppajjanakamaṇi. Tassa kira viḷūragāmaṭṭhāne ākaro, viḷūrassa pana avidūre bhavattā veḷuriyanteva paññāyittha. Taṃsadisavaṇṇanibhatāya devalokepissa tatheva nāmaṃ jātaṃ yathā taṃ manussaloke laddhanāmavaseneva devaloke devaputtānaṃ. Taṃ pana mayūragīvavaṇṇaṃ vā hoti, vāyasapattavaṇṇaṃ vā, siniddhaveṇupattavaṇṇaṃ vā. Idha pana mayūragīvavaṇṇaṃ veditabbaṃ. Sesaṃ sabbaṃ paṭhamapīṭhavimāne vuttasadisamevāti.
దుతియపీఠవిమానవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Dutiyapīṭhavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / విమానవత్థుపాళి • Vimānavatthupāḷi / ౨. దుతియపీఠవిమానవత్థు • 2. Dutiyapīṭhavimānavatthu