Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വിമാനവത്ഥു-അട്ഠകഥാ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
൨. ദുതിയപീഠവിമാനവണ്ണനാ
2. Dutiyapīṭhavimānavaṇṇanā
പീഠം തേ വേളുരിയമയന്തി ദുതിയപീഠവിമാനം. തസ്സ അട്ഠുപ്പത്തി ച അത്ഥവണ്ണനാ ച പഠമേ വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബാ. അയം പന വിസേസോ – സാവത്ഥിവാസിനീ കിര ഏകാ ഇത്ഥീ അത്തനോ ഗേഹം പിണ്ഡായ പവിട്ഠം ഏകം ഥേരം പസ്സിത്വാ പസന്നചിത്താ തസ്സ ആസനം ദേന്തീ അത്തനോ പീഠം ഉപരി നീലവത്ഥേന അത്ഥരിത്വാ അദാസി. തേന തസ്സാ ദേവലോകേ നിബ്ബത്തായ വേളുരിയമയം പല്ലങ്കവിമാനം നിബ്ബത്തം. തേന വുത്തം –
Pīṭhaṃte veḷuriyamayanti dutiyapīṭhavimānaṃ. Tassa aṭṭhuppatti ca atthavaṇṇanā ca paṭhame vuttanayeneva veditabbā. Ayaṃ pana viseso – sāvatthivāsinī kira ekā itthī attano gehaṃ piṇḍāya paviṭṭhaṃ ekaṃ theraṃ passitvā pasannacittā tassa āsanaṃ dentī attano pīṭhaṃ upari nīlavatthena attharitvā adāsi. Tena tassā devaloke nibbattāya veḷuriyamayaṃ pallaṅkavimānaṃ nibbattaṃ. Tena vuttaṃ –
൮.
8.
‘‘പീഠം തേ വേളുരിയമയം ഉളാരം, മനോജവം ഗച്ഛതി യേനകാമം;
‘‘Pīṭhaṃ te veḷuriyamayaṃ uḷāraṃ, manojavaṃ gacchati yenakāmaṃ;
അലങ്കതേ മല്യധരേ സുവത്ഥേ, ഓഭാസസി വിജ്ജുരിവബ്ഭ കൂടം.
Alaṅkate malyadhare suvatthe, obhāsasi vijjurivabbha kūṭaṃ.
൯.
9.
‘‘കേന തേതാദിസോ വണ്ണോ, കേന തേ ഇധ മിജ്ഝതി;
‘‘Kena tetādiso vaṇṇo, kena te idha mijjhati;
ഉപ്പജ്ജന്തി ച തേ ഭോഗാ, യേ കേചി മനസോ പിയാ.
Uppajjanti ca te bhogā, ye keci manaso piyā.
൧൦.
10.
‘‘പുച്ഛാമി തം ദേവി മഹാനുഭാവേ, മനുസ്സഭൂതാ കിമകാസി പുഞ്ഞം;
‘‘Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kimakāsi puññaṃ;
കേനാസി ഏവം ജലിതാനുഭാവാ, വണ്ണോ ച തേ സബ്ബദിസാ പഭാസതീ’’തി.
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
൧൧.
11.
‘‘സാ ദേവതാ അത്തമനാ, മോഗ്ഗല്ലാനേന പുച്ഛിതാ;
‘‘Sā devatā attamanā, moggallānena pucchitā;
പഞ്ഹം പുട്ഠാ വിയാകാസി, യസ്സ കമ്മസ്സിദം ഫലം’’.
Pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi, yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
൧൨.
12.
‘‘അഹം മനുസ്സേസു മനുസ്സഭൂതാ, അബ്ഭാഗതാനാസനകം അദാസിം;
‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūtā, abbhāgatānāsanakaṃ adāsiṃ;
അഭിവാദയിം അഞ്ജലികം അകാസിം, യഥാനുഭാവഞ്ച അദാസി ദാനം.
Abhivādayiṃ añjalikaṃ akāsiṃ, yathānubhāvañca adāsi dānaṃ.
൧൩.
13.
‘‘തേന മേതാദിസോ വണ്ണോ, തേന മേ ഇധ മിജ്ഝതി;
‘‘Tena metādiso vaṇṇo, tena me idha mijjhati;
ഉപ്പജ്ജന്തി ച മേ ഭോഗാ, യേ കേചി മനസോ പിയാ.
Uppajjanti ca me bhogā, ye keci manaso piyā.
൧൪.
14.
‘‘അക്ഖാമി തേ ഭിക്ഖു മഹാനുഭാവ, മനുസ്സഭൂതാ യമകാസി പുഞ്ഞം;
‘‘Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yamakāsi puññaṃ;
തേനമ്ഹി ഏവം ജലിതാനുഭാവാ, വണ്ണോ ച മേ സബ്ബദിസാ പഭാസതീ’’തി.
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.
൮. തത്ഥ വേളുരിയമയന്തി വേളുരിയമണിമയം. വേളുരിയമണി നാമ വിളൂരപബ്ബതസ്സ വിളൂരഗാമസ്സ ച അവിദൂരേ ഉപ്പജ്ജനകമണി. തസ്സ കിര വിളൂരഗാമട്ഠാനേ ആകരോ, വിളൂരസ്സ പന അവിദൂരേ ഭവത്താ വേളുരിയന്തേവ പഞ്ഞായിത്ഥ. തംസദിസവണ്ണനിഭതായ ദേവലോകേപിസ്സ തഥേവ നാമം ജാതം യഥാ തം മനുസ്സലോകേ ലദ്ധനാമവസേനേവ ദേവലോകേ ദേവപുത്താനം. തം പന മയൂരഗീവവണ്ണം വാ ഹോതി, വായസപത്തവണ്ണം വാ, സിനിദ്ധവേണുപത്തവണ്ണം വാ. ഇധ പന മയൂരഗീവവണ്ണം വേദിതബ്ബം. സേസം സബ്ബം പഠമപീഠവിമാനേ വുത്തസദിസമേവാതി.
8. Tattha veḷuriyamayanti veḷuriyamaṇimayaṃ. Veḷuriyamaṇi nāma viḷūrapabbatassa viḷūragāmassa ca avidūre uppajjanakamaṇi. Tassa kira viḷūragāmaṭṭhāne ākaro, viḷūrassa pana avidūre bhavattā veḷuriyanteva paññāyittha. Taṃsadisavaṇṇanibhatāya devalokepissa tatheva nāmaṃ jātaṃ yathā taṃ manussaloke laddhanāmavaseneva devaloke devaputtānaṃ. Taṃ pana mayūragīvavaṇṇaṃ vā hoti, vāyasapattavaṇṇaṃ vā, siniddhaveṇupattavaṇṇaṃ vā. Idha pana mayūragīvavaṇṇaṃ veditabbaṃ. Sesaṃ sabbaṃ paṭhamapīṭhavimāne vuttasadisamevāti.
ദുതിയപീഠവിമാനവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Dutiyapīṭhavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / വിമാനവത്ഥുപാളി • Vimānavatthupāḷi / ൨. ദുതിയപീഠവിമാനവത്ഥു • 2. Dutiyapīṭhavimānavatthu