Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఇతివుత్తక-అట్ఠకథా • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ౧౦. దుతియరాగసుత్తవణ్ణనా

    10. Dutiyarāgasuttavaṇṇanā

    ౬౯. దసమే అతరీతి తిణ్ణో, న తిణ్ణో అతిణ్ణో. సముద్దన్తి సంసారసముద్దం, చక్ఖాయతనాదిసముద్దం వా. తదుభయమ్పి దుప్పూరణట్ఠేన సముద్దో వియాతి సముద్దం. అథ వా సముద్దనట్ఠేన సముద్దం, కిలేసవస్సనేన సత్తసన్తానస్స కిలేససదనతోతి అత్థో. సవీచిన్తి కోధూపాయాసవీచీహి సవీచిం. వుత్తఞ్హేతం ‘‘వీచిభయన్తి ఖో, భిక్ఖు, కోధూపాయాసస్సేతం అధివచన’’న్తి (ఇతివు॰ ౧౦౯; మ॰ ని॰ ౨.౧౬౨). సావట్టన్తి పఞ్చకామగుణావట్టేహి సహ ఆవట్టం. వుత్తమ్పి చేతం ‘‘ఆవట్టభయన్తి ఖో, భిక్ఖు, పఞ్చన్నేతం కామగుణానం అధివచన’’న్తి (ఇతివు॰ ౧౦౯; మ॰ ని॰ ౨.౧౬౪; అ॰ ని॰ ౪.౧౨౨). సగహం సరక్ఖసన్తి అత్తనో గోచరగతానం అనత్థజననతో చణ్డమకరమచ్ఛకచ్ఛపరక్ఖససదిసేహి విసభాగపుగ్గలేహి సహితం. తథా చాహ ‘‘సగహం సరక్ఖసన్తి ఖో, భిక్ఖు, మాతుగామస్సేతం అధివచన’’న్తి (ఇతివు॰ ౧౦౯). అతరీతి మగ్గపఞ్ఞానావాయ యథావుత్తం సముద్దం ఉత్తరి. తిణ్ణోతి నిత్తిణ్ణో. పారఙ్గతోతి తస్స సముద్దస్స పారం పరతీరం నిరోధం ఉపగతో. థలే తిట్ఠతీతి తతో ఏవ సంసారమహోఘం కామాదిమహోఘఞ్చ అతిక్కమిత్వా థలే పరతీరే నిబ్బానే బాహితపాపబ్రాహ్మణో తిట్ఠతీతి వుచ్చతి.

    69. Dasame atarīti tiṇṇo, na tiṇṇo atiṇṇo. Samuddanti saṃsārasamuddaṃ, cakkhāyatanādisamuddaṃ vā. Tadubhayampi duppūraṇaṭṭhena samuddo viyāti samuddaṃ. Atha vā samuddanaṭṭhena samuddaṃ, kilesavassanena sattasantānassa kilesasadanatoti attho. Savīcinti kodhūpāyāsavīcīhi savīciṃ. Vuttañhetaṃ ‘‘vīcibhayanti kho, bhikkhu, kodhūpāyāsassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109; ma. ni. 2.162). Sāvaṭṭanti pañcakāmaguṇāvaṭṭehi saha āvaṭṭaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘āvaṭṭabhayanti kho, bhikkhu, pañcannetaṃ kāmaguṇānaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109; ma. ni. 2.164; a. ni. 4.122). Sagahaṃ sarakkhasanti attano gocaragatānaṃ anatthajananato caṇḍamakaramacchakacchaparakkhasasadisehi visabhāgapuggalehi sahitaṃ. Tathā cāha ‘‘sagahaṃ sarakkhasanti kho, bhikkhu, mātugāmassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109). Atarīti maggapaññānāvāya yathāvuttaṃ samuddaṃ uttari. Tiṇṇoti nittiṇṇo. Pāraṅgatoti tassa samuddassa pāraṃ paratīraṃ nirodhaṃ upagato. Thale tiṭṭhatīti tato eva saṃsāramahoghaṃ kāmādimahoghañca atikkamitvā thale paratīre nibbāne bāhitapāpabrāhmaṇo tiṭṭhatīti vuccati.

    ఇధాపి గాథా సుక్కపక్ఖవసేనేవ ఆగతా. తత్థ ఊమిభయన్తి యథావుత్తఊమిభయం, భాయితబ్బం ఏతస్మాతి తం ఊమి భయం. దుత్తరన్తి దురతిక్కమం. అచ్చతారీతి అతిక్కమి.

    Idhāpi gāthā sukkapakkhavaseneva āgatā. Tattha ūmibhayanti yathāvuttaūmibhayaṃ, bhāyitabbaṃ etasmāti taṃ ūmi bhayaṃ. Duttaranti duratikkamaṃ. Accatārīti atikkami.

    సఙ్గాతిగోతి రాగాదీనం పఞ్చన్నం సఙ్గానం అతిక్కన్తత్తా పహీనత్తా సఙ్గాతిగో. అత్థఙ్గతో సో న పమాణమేతీతి సో ఏవంభూతో అరహా రాగాదీనం పమాణకరధమ్మానం అచ్చన్తమేవ అత్థం గతత్తా అత్థఙ్గతో, తతో ఏవ సీలాదిధమ్మక్ఖన్ధపారిపూరియా చ ‘‘ఏదిసో సీలేన సమాధినా పఞ్ఞాయా’’తి కేనచి పమిణితుం అసక్కుణేయ్యో పమాణం న ఏతి, అథ వా అనుపాదిసేసనిబ్బానసఙ్ఖాతం అత్థం గతో సో అరహా ‘‘ఇమాయ నామ గతియా ఠితో, ఏదిసో చ నామగోత్తేనా’’తి పమిణితుం అసక్కుణేయ్యతాయ పమాణం న ఏతి న ఉపగచ్ఛతి. తతో ఏవ అమోహయి మచ్చురాజం, తేన అనుబన్ధితుం అసక్కుణేయ్యోతి వదామీతి అనుపాదిసేసనిబ్బానధాతుయావ దేసనం నిట్ఠాపేసి. ఇతి ఇమస్మిం వగ్గే పఠమపఞ్చమఛట్ఠేసు వట్టం కథితం, దుతియసత్తమఅట్ఠమేసు వివట్టం, సేసేసు వట్టవివట్టం కథితన్తి వేదితబ్బం.

    Saṅgātigoti rāgādīnaṃ pañcannaṃ saṅgānaṃ atikkantattā pahīnattā saṅgātigo. Atthaṅgato so na pamāṇametīti so evaṃbhūto arahā rāgādīnaṃ pamāṇakaradhammānaṃ accantameva atthaṃ gatattā atthaṅgato, tato eva sīlādidhammakkhandhapāripūriyā ca ‘‘ediso sīlena samādhinā paññāyā’’ti kenaci pamiṇituṃ asakkuṇeyyo pamāṇaṃ na eti, atha vā anupādisesanibbānasaṅkhātaṃ atthaṃ gato so arahā ‘‘imāya nāma gatiyā ṭhito, ediso ca nāmagottenā’’ti pamiṇituṃ asakkuṇeyyatāya pamāṇaṃ na eti na upagacchati. Tato eva amohayi maccurājaṃ, tena anubandhituṃ asakkuṇeyyoti vadāmīti anupādisesanibbānadhātuyāva desanaṃ niṭṭhāpesi. Iti imasmiṃ vagge paṭhamapañcamachaṭṭhesu vaṭṭaṃ kathitaṃ, dutiyasattamaaṭṭhamesu vivaṭṭaṃ, sesesu vaṭṭavivaṭṭaṃ kathitanti veditabbaṃ.

    దసమసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Dasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.

    దుతియవగ్గవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / ఇతివుత్తకపాళి • Itivuttakapāḷi / ౧౦. దుతియరాగసుత్తం • 10. Dutiyarāgasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact