| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ឥតិវុត្តក-អដ្ឋកថា • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
១០. ទុតិយរាគសុត្តវណ្ណនា
10. Dutiyarāgasuttavaṇṇanā
៦៩. ទសមេ អតរីតិ តិណ្ណោ, ន តិណ្ណោ អតិណ្ណោ។ សមុទ្ទន្តិ សំសារសមុទ្ទំ, ចក្ខាយតនាទិសមុទ្ទំ វា។ តទុភយម្បិ ទុប្បូរណដ្ឋេន សមុទ្ទោ វិយាតិ សមុទ្ទំ។ អថ វា សមុទ្ទនដ្ឋេន សមុទ្ទំ, កិលេសវស្សនេន សត្តសន្តានស្ស កិលេសសទនតោតិ អត្ថោ។ សវីចិន្តិ កោធូបាយាសវីចីហិ សវីចិំ។ វុត្តញ្ហេតំ ‘‘វីចិភយន្តិ ខោ, ភិក្ខុ, កោធូបាយាសស្សេតំ អធិវចន’’ន្តិ (ឥតិវុ. ១០៩; ម. និ. ២.១៦២)។ សាវដ្ដន្តិ បញ្ចកាមគុណាវដ្ដេហិ សហ អាវដ្ដំ។ វុត្តម្បិ ចេតំ ‘‘អាវដ្ដភយន្តិ ខោ, ភិក្ខុ, បញ្ចន្នេតំ កាមគុណានំ អធិវចន’’ន្តិ (ឥតិវុ. ១០៩; ម. និ. ២.១៦៤; អ. និ. ៤.១២២)។ សគហំ សរក្ខសន្តិ អត្តនោ គោចរគតានំ អនត្ថជននតោ ចណ្ឌមករមច្ឆកច្ឆបរក្ខសសទិសេហិ វិសភាគបុគ្គលេហិ សហិតំ។ តថា ចាហ ‘‘សគហំ សរក្ខសន្តិ ខោ, ភិក្ខុ, មាតុគាមស្សេតំ អធិវចន’’ន្តិ (ឥតិវុ. ១០៩)។ អតរីតិ មគ្គបញ្ញានាវាយ យថាវុត្តំ សមុទ្ទំ ឧត្តរិ។ តិណ្ណោតិ និត្តិណ្ណោ។ បារង្គតោតិ តស្ស សមុទ្ទស្ស បារំ បរតីរំ និរោធំ ឧបគតោ។ ថលេ តិដ្ឋតីតិ តតោ ឯវ សំសារមហោឃំ កាមាទិមហោឃញ្ច អតិក្កមិត្វា ថលេ បរតីរេ និព្ពានេ ពាហិតបាបព្រាហ្មណោ តិដ្ឋតីតិ វុច្ចតិ។
69. Dasame atarīti tiṇṇo, na tiṇṇo atiṇṇo. Samuddanti saṃsārasamuddaṃ, cakkhāyatanādisamuddaṃ vā. Tadubhayampi duppūraṇaṭṭhena samuddo viyāti samuddaṃ. Atha vā samuddanaṭṭhena samuddaṃ, kilesavassanena sattasantānassa kilesasadanatoti attho. Savīcinti kodhūpāyāsavīcīhi savīciṃ. Vuttañhetaṃ ‘‘vīcibhayanti kho, bhikkhu, kodhūpāyāsassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109; ma. ni. 2.162). Sāvaṭṭanti pañcakāmaguṇāvaṭṭehi saha āvaṭṭaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘āvaṭṭabhayanti kho, bhikkhu, pañcannetaṃ kāmaguṇānaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109; ma. ni. 2.164; a. ni. 4.122). Sagahaṃ sarakkhasanti attano gocaragatānaṃ anatthajananato caṇḍamakaramacchakacchaparakkhasasadisehi visabhāgapuggalehi sahitaṃ. Tathā cāha ‘‘sagahaṃ sarakkhasanti kho, bhikkhu, mātugāmassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109). Atarīti maggapaññānāvāya yathāvuttaṃ samuddaṃ uttari. Tiṇṇoti nittiṇṇo. Pāraṅgatoti tassa samuddassa pāraṃ paratīraṃ nirodhaṃ upagato. Thale tiṭṭhatīti tato eva saṃsāramahoghaṃ kāmādimahoghañca atikkamitvā thale paratīre nibbāne bāhitapāpabrāhmaṇo tiṭṭhatīti vuccati.
ឥធាបិ គាថា សុក្កបក្ខវសេនេវ អាគតា។ តត្ថ ឩមិភយន្តិ យថាវុត្តឩមិភយំ, ភាយិតព្ពំ ឯតស្មាតិ តំ ឩមិ ភយំ។ ទុត្តរន្តិ ទុរតិក្កមំ។ អច្ចតារីតិ អតិក្កមិ។
Idhāpi gāthā sukkapakkhavaseneva āgatā. Tattha ūmibhayanti yathāvuttaūmibhayaṃ, bhāyitabbaṃ etasmāti taṃ ūmi bhayaṃ. Duttaranti duratikkamaṃ. Accatārīti atikkami.
សង្គាតិគោតិ រាគាទីនំ បញ្ចន្នំ សង្គានំ អតិក្កន្តត្តា បហីនត្តា សង្គាតិគោ។ អត្ថង្គតោ សោ ន បមាណមេតីតិ សោ ឯវំភូតោ អរហា រាគាទីនំ បមាណករធម្មានំ អច្ចន្តមេវ អត្ថំ គតត្តា អត្ថង្គតោ, តតោ ឯវ សីលាទិធម្មក្ខន្ធបារិបូរិយា ច ‘‘ឯទិសោ សីលេន សមាធិនា បញ្ញាយា’’តិ កេនចិ បមិណិតុំ អសក្កុណេយ្យោ បមាណំ ន ឯតិ, អថ វា អនុបាទិសេសនិព្ពានសង្ខាតំ អត្ថំ គតោ សោ អរហា ‘‘ឥមាយ នាម គតិយា ឋិតោ, ឯទិសោ ច នាមគោត្តេនា’’តិ បមិណិតុំ អសក្កុណេយ្យតាយ បមាណំ ន ឯតិ ន ឧបគច្ឆតិ។ តតោ ឯវ អមោហយិ មច្ចុរាជំ, តេន អនុពន្ធិតុំ អសក្កុណេយ្យោតិ វទាមីតិ អនុបាទិសេសនិព្ពានធាតុយាវ ទេសនំ និដ្ឋាបេសិ។ ឥតិ ឥមស្មិំ វគ្គេ បឋមបញ្ចមឆដ្ឋេសុ វដ្ដំ កថិតំ, ទុតិយសត្តមអដ្ឋមេសុ វិវដ្ដំ, សេសេសុ វដ្ដវិវដ្ដំ កថិតន្តិ វេទិតព្ពំ។
Saṅgātigoti rāgādīnaṃ pañcannaṃ saṅgānaṃ atikkantattā pahīnattā saṅgātigo. Atthaṅgato so na pamāṇametīti so evaṃbhūto arahā rāgādīnaṃ pamāṇakaradhammānaṃ accantameva atthaṃ gatattā atthaṅgato, tato eva sīlādidhammakkhandhapāripūriyā ca ‘‘ediso sīlena samādhinā paññāyā’’ti kenaci pamiṇituṃ asakkuṇeyyo pamāṇaṃ na eti, atha vā anupādisesanibbānasaṅkhātaṃ atthaṃ gato so arahā ‘‘imāya nāma gatiyā ṭhito, ediso ca nāmagottenā’’ti pamiṇituṃ asakkuṇeyyatāya pamāṇaṃ na eti na upagacchati. Tato eva amohayi maccurājaṃ, tena anubandhituṃ asakkuṇeyyoti vadāmīti anupādisesanibbānadhātuyāva desanaṃ niṭṭhāpesi. Iti imasmiṃ vagge paṭhamapañcamachaṭṭhesu vaṭṭaṃ kathitaṃ, dutiyasattamaaṭṭhamesu vivaṭṭaṃ, sesesu vaṭṭavivaṭṭaṃ kathitanti veditabbaṃ.
ទសមសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Dasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ទុតិយវគ្គវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ឥតិវុត្តកបាឡិ • Itivuttakapāḷi / ១០. ទុតិយរាគសុត្តំ • 10. Dutiyarāgasuttaṃ
