Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഇതിവുത്തക-അട്ഠകഥാ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ൧൦. ദുതിയരാഗസുത്തവണ്ണനാ

    10. Dutiyarāgasuttavaṇṇanā

    ൬൯. ദസമേ അതരീതി തിണ്ണോ, ന തിണ്ണോ അതിണ്ണോ. സമുദ്ദന്തി സംസാരസമുദ്ദം, ചക്ഖായതനാദിസമുദ്ദം വാ. തദുഭയമ്പി ദുപ്പൂരണട്ഠേന സമുദ്ദോ വിയാതി സമുദ്ദം. അഥ വാ സമുദ്ദനട്ഠേന സമുദ്ദം, കിലേസവസ്സനേന സത്തസന്താനസ്സ കിലേസസദനതോതി അത്ഥോ. സവീചിന്തി കോധൂപായാസവീചീഹി സവീചിം. വുത്തഞ്ഹേതം ‘‘വീചിഭയന്തി ഖോ, ഭിക്ഖു, കോധൂപായാസസ്സേതം അധിവചന’’ന്തി (ഇതിവു॰ ൧൦൯; മ॰ നി॰ ൨.൧൬൨). സാവട്ടന്തി പഞ്ചകാമഗുണാവട്ടേഹി സഹ ആവട്ടം. വുത്തമ്പി ചേതം ‘‘ആവട്ടഭയന്തി ഖോ, ഭിക്ഖു, പഞ്ചന്നേതം കാമഗുണാനം അധിവചന’’ന്തി (ഇതിവു॰ ൧൦൯; മ॰ നി॰ ൨.൧൬൪; അ॰ നി॰ ൪.൧൨൨). സഗഹം സരക്ഖസന്തി അത്തനോ ഗോചരഗതാനം അനത്ഥജനനതോ ചണ്ഡമകരമച്ഛകച്ഛപരക്ഖസസദിസേഹി വിസഭാഗപുഗ്ഗലേഹി സഹിതം. തഥാ ചാഹ ‘‘സഗഹം സരക്ഖസന്തി ഖോ, ഭിക്ഖു, മാതുഗാമസ്സേതം അധിവചന’’ന്തി (ഇതിവു॰ ൧൦൯). അതരീതി മഗ്ഗപഞ്ഞാനാവായ യഥാവുത്തം സമുദ്ദം ഉത്തരി. തിണ്ണോതി നിത്തിണ്ണോ. പാരങ്ഗതോതി തസ്സ സമുദ്ദസ്സ പാരം പരതീരം നിരോധം ഉപഗതോ. ഥലേ തിട്ഠതീതി തതോ ഏവ സംസാരമഹോഘം കാമാദിമഹോഘഞ്ച അതിക്കമിത്വാ ഥലേ പരതീരേ നിബ്ബാനേ ബാഹിതപാപബ്രാഹ്മണോ തിട്ഠതീതി വുച്ചതി.

    69. Dasame atarīti tiṇṇo, na tiṇṇo atiṇṇo. Samuddanti saṃsārasamuddaṃ, cakkhāyatanādisamuddaṃ vā. Tadubhayampi duppūraṇaṭṭhena samuddo viyāti samuddaṃ. Atha vā samuddanaṭṭhena samuddaṃ, kilesavassanena sattasantānassa kilesasadanatoti attho. Savīcinti kodhūpāyāsavīcīhi savīciṃ. Vuttañhetaṃ ‘‘vīcibhayanti kho, bhikkhu, kodhūpāyāsassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109; ma. ni. 2.162). Sāvaṭṭanti pañcakāmaguṇāvaṭṭehi saha āvaṭṭaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘āvaṭṭabhayanti kho, bhikkhu, pañcannetaṃ kāmaguṇānaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109; ma. ni. 2.164; a. ni. 4.122). Sagahaṃ sarakkhasanti attano gocaragatānaṃ anatthajananato caṇḍamakaramacchakacchaparakkhasasadisehi visabhāgapuggalehi sahitaṃ. Tathā cāha ‘‘sagahaṃ sarakkhasanti kho, bhikkhu, mātugāmassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109). Atarīti maggapaññānāvāya yathāvuttaṃ samuddaṃ uttari. Tiṇṇoti nittiṇṇo. Pāraṅgatoti tassa samuddassa pāraṃ paratīraṃ nirodhaṃ upagato. Thale tiṭṭhatīti tato eva saṃsāramahoghaṃ kāmādimahoghañca atikkamitvā thale paratīre nibbāne bāhitapāpabrāhmaṇo tiṭṭhatīti vuccati.

    ഇധാപി ഗാഥാ സുക്കപക്ഖവസേനേവ ആഗതാ. തത്ഥ ഊമിഭയന്തി യഥാവുത്തഊമിഭയം, ഭായിതബ്ബം ഏതസ്മാതി തം ഊമി ഭയം. ദുത്തരന്തി ദുരതിക്കമം. അച്ചതാരീതി അതിക്കമി.

    Idhāpi gāthā sukkapakkhavaseneva āgatā. Tattha ūmibhayanti yathāvuttaūmibhayaṃ, bhāyitabbaṃ etasmāti taṃ ūmi bhayaṃ. Duttaranti duratikkamaṃ. Accatārīti atikkami.

    സങ്ഗാതിഗോതി രാഗാദീനം പഞ്ചന്നം സങ്ഗാനം അതിക്കന്തത്താ പഹീനത്താ സങ്ഗാതിഗോ. അത്ഥങ്ഗതോ സോ ന പമാണമേതീതി സോ ഏവംഭൂതോ അരഹാ രാഗാദീനം പമാണകരധമ്മാനം അച്ചന്തമേവ അത്ഥം ഗതത്താ അത്ഥങ്ഗതോ, തതോ ഏവ സീലാദിധമ്മക്ഖന്ധപാരിപൂരിയാ ച ‘‘ഏദിസോ സീലേന സമാധിനാ പഞ്ഞായാ’’തി കേനചി പമിണിതും അസക്കുണേയ്യോ പമാണം ന ഏതി, അഥ വാ അനുപാദിസേസനിബ്ബാനസങ്ഖാതം അത്ഥം ഗതോ സോ അരഹാ ‘‘ഇമായ നാമ ഗതിയാ ഠിതോ, ഏദിസോ ച നാമഗോത്തേനാ’’തി പമിണിതും അസക്കുണേയ്യതായ പമാണം ന ഏതി ന ഉപഗച്ഛതി. തതോ ഏവ അമോഹയി മച്ചുരാജം, തേന അനുബന്ധിതും അസക്കുണേയ്യോതി വദാമീതി അനുപാദിസേസനിബ്ബാനധാതുയാവ ദേസനം നിട്ഠാപേസി. ഇതി ഇമസ്മിം വഗ്ഗേ പഠമപഞ്ചമഛട്ഠേസു വട്ടം കഥിതം, ദുതിയസത്തമഅട്ഠമേസു വിവട്ടം, സേസേസു വട്ടവിവട്ടം കഥിതന്തി വേദിതബ്ബം.

    Saṅgātigoti rāgādīnaṃ pañcannaṃ saṅgānaṃ atikkantattā pahīnattā saṅgātigo. Atthaṅgato so na pamāṇametīti so evaṃbhūto arahā rāgādīnaṃ pamāṇakaradhammānaṃ accantameva atthaṃ gatattā atthaṅgato, tato eva sīlādidhammakkhandhapāripūriyā ca ‘‘ediso sīlena samādhinā paññāyā’’ti kenaci pamiṇituṃ asakkuṇeyyo pamāṇaṃ na eti, atha vā anupādisesanibbānasaṅkhātaṃ atthaṃ gato so arahā ‘‘imāya nāma gatiyā ṭhito, ediso ca nāmagottenā’’ti pamiṇituṃ asakkuṇeyyatāya pamāṇaṃ na eti na upagacchati. Tato eva amohayi maccurājaṃ, tena anubandhituṃ asakkuṇeyyoti vadāmīti anupādisesanibbānadhātuyāva desanaṃ niṭṭhāpesi. Iti imasmiṃ vagge paṭhamapañcamachaṭṭhesu vaṭṭaṃ kathitaṃ, dutiyasattamaaṭṭhamesu vivaṭṭaṃ, sesesu vaṭṭavivaṭṭaṃ kathitanti veditabbaṃ.

    ദസമസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Dasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ദുതിയവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഇതിവുത്തകപാളി • Itivuttakapāḷi / ൧൦. ദുതിയരാഗസുത്തം • 10. Dutiyarāgasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact