Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൮. ദുതിയസമയസുത്തം
8. Dutiyasamayasuttaṃ
൨൮. ഏകം സമയം സമ്ബഹുലാ ഥേരാ ഭിക്ഖൂ ബാരാണസിയം വിഹരന്തി ഇസിപതനേ മിഗദായേ. അഥ ഖോ തേസം ഥേരാനം ഭിക്ഖൂനം പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപടിക്കന്താനം മണ്ഡലമാളേ സന്നിസിന്നാനം സന്നിപതിതാനം അയമന്തരാകഥാ ഉദപാദി – ‘‘കോ നു ഖോ, ആവുസോ, സമയോ മനോഭാവനീയസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതു’’ന്തി?
28. Ekaṃ samayaṃ sambahulā therā bhikkhū bārāṇasiyaṃ viharanti isipatane migadāye. Atha kho tesaṃ therānaṃ bhikkhūnaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ maṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘‘ko nu kho, āvuso, samayo manobhāvanīyassa bhikkhuno dassanāya upasaṅkamitu’’nti?
ഏവം വുത്തേ അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഥേരേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘യസ്മിം, ആവുസോ, സമയേ മനോഭാവനീയോ ഭിക്ഖു പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപടിക്കന്തോ പാദേ പക്ഖാലേത്വാ നിസിന്നോ ഹോതി പല്ലങ്കം ആഭുജിത്വാ ഉജും കായം പണിധായ പരിമുഖം സതിം ഉപട്ഠപേത്വാ, സോ സമയോ മനോഭാവനീയസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതു’’ന്തി.
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu there bhikkhū etadavoca – ‘‘yasmiṃ, āvuso, samaye manobhāvanīyo bhikkhu pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto pāde pakkhāletvā nisinno hoti pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā, so samayo manobhāvanīyassa bhikkhuno dassanāya upasaṅkamitu’’nti.
ഏവം വുത്തേ അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു തം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ന ഖോ, ആവുസോ , സോ സമയോ മനോഭാവനീയസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതും. യസ്മിം, ആവുസോ, സമയേ മനോഭാവനീയോ ഭിക്ഖു പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപടിക്കന്തോ പാദേ പക്ഖാലേത്വാ നിസിന്നോ ഹോതി പല്ലങ്കം ആഭുജിത്വാ ഉജും കായം പണിധായ പരിമുഖം സതിം ഉപട്ഠപേത്വാ, ചാരിത്തകിലമഥോപിസ്സ തസ്മിം സമയേ അപ്പടിപ്പസ്സദ്ധോ ഹോതി, ഭത്തകിലമഥോപിസ്സ തസ്മിം സമയേ അപ്പടിപ്പസ്സദ്ധോ ഹോതി. തസ്മാ സോ അസമയോ മനോഭാവനീയസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതും. യസ്മിം, ആവുസോ, സമയേ മനോഭാവനീയോ ഭിക്ഖു സായന്ഹസമയം പടിസല്ലാനാ വുട്ഠിതോ വിഹാരപച്ഛായായം നിസിന്നോ ഹോതി പല്ലങ്കം ആഭുജിത്വാ ഉജും കായം പണിധായ പരിമുഖം സതിം ഉപട്ഠപേത്വാ, സോ സമയോ മനോഭാവനീയസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതു’’ന്തി.
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘na kho, āvuso , so samayo manobhāvanīyassa bhikkhuno dassanāya upasaṅkamituṃ. Yasmiṃ, āvuso, samaye manobhāvanīyo bhikkhu pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto pāde pakkhāletvā nisinno hoti pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā, cārittakilamathopissa tasmiṃ samaye appaṭippassaddho hoti, bhattakilamathopissa tasmiṃ samaye appaṭippassaddho hoti. Tasmā so asamayo manobhāvanīyassa bhikkhuno dassanāya upasaṅkamituṃ. Yasmiṃ, āvuso, samaye manobhāvanīyo bhikkhu sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito vihārapacchāyāyaṃ nisinno hoti pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā, so samayo manobhāvanīyassa bhikkhuno dassanāya upasaṅkamitu’’nti.
ഏവം വുത്തേ അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു തം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ന ഖോ, ആവുസോ, സോ സമയോ മനോഭാവനീയസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതും. യസ്മിം, ആവുസോ, സമയേ മനോഭാവനീയോ ഭിക്ഖു സായന്ഹസമയം പടിസല്ലാനാ വുട്ഠിതോ വിഹാരപച്ഛായായം നിസിന്നോ ഹോതി പല്ലങ്കം ആഭുജിത്വാ ഉജും കായം പണിധായ പരിമുഖം സതിം ഉപട്ഠപേത്വാ, യദേവസ്സ ദിവാ സമാധിനിമിത്തം മനസികതം ഹോതി തദേവസ്സ തസ്മിം സമയേ സമുദാചരതി. തസ്മാ സോ അസമയോ മനോഭാവനീയസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതും. യസ്മിം, ആവുസോ, സമയേ മനോഭാവനീയോ ഭിക്ഖു രത്തിയാ പച്ചൂസസമയം പച്ചുട്ഠായ നിസിന്നോ ഹോതി പല്ലങ്കം ആഭുജിത്വാ ഉജും കായം പണിധായ പരിമുഖം സതിം ഉപട്ഠപേത്വാ, സോ സമയോ മനോഭാവനീയസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതു’’ന്തി.
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘na kho, āvuso, so samayo manobhāvanīyassa bhikkhuno dassanāya upasaṅkamituṃ. Yasmiṃ, āvuso, samaye manobhāvanīyo bhikkhu sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito vihārapacchāyāyaṃ nisinno hoti pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā, yadevassa divā samādhinimittaṃ manasikataṃ hoti tadevassa tasmiṃ samaye samudācarati. Tasmā so asamayo manobhāvanīyassa bhikkhuno dassanāya upasaṅkamituṃ. Yasmiṃ, āvuso, samaye manobhāvanīyo bhikkhu rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya nisinno hoti pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā, so samayo manobhāvanīyassa bhikkhuno dassanāya upasaṅkamitu’’nti.
ഏവം വുത്തേ അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു തം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ന ഖോ, ആവുസോ, സോ സമയോ മനോഭാവനീയസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതും. യസ്മിം, ആവുസോ, സമയേ മനോഭാവനീയോ ഭിക്ഖു രത്തിയാ പച്ചൂസസമയം പച്ചുട്ഠായ നിസിന്നോ ഹോതി പല്ലങ്കം ആഭുജിത്വാ ഉജും കായം പണിധായ പരിമുഖം സതിം ഉപട്ഠപേത്വാ, ഓജട്ഠായിസ്സ തസ്മിം സമയേ കായോ ഹോതി ഫാസുസ്സ ഹോതി ബുദ്ധാനം സാസനം മനസി കാതും. തസ്മാ സോ അസമയോ മനോഭാവനീയസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതു’’ന്തി.
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘na kho, āvuso, so samayo manobhāvanīyassa bhikkhuno dassanāya upasaṅkamituṃ. Yasmiṃ, āvuso, samaye manobhāvanīyo bhikkhu rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya nisinno hoti pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā, ojaṭṭhāyissa tasmiṃ samaye kāyo hoti phāsussa hoti buddhānaṃ sāsanaṃ manasi kātuṃ. Tasmā so asamayo manobhāvanīyassa bhikkhuno dassanāya upasaṅkamitu’’nti.
ഏവം വുത്തേ ആയസ്മാ മഹാകച്ചാനോ ഥേരേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘സമ്മുഖാ മേതം, ആവുസോ, ഭഗവതോ സുതം സമ്മുഖാ പടിഗ്ഗഹിതം – ‘ഛയിമേ, ഭിക്ഖു, സമയാ മനോഭാവനീയസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതും’’’.
Evaṃ vutte āyasmā mahākaccāno there bhikkhū etadavoca – ‘‘sammukhā metaṃ, āvuso, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘chayime, bhikkhu, samayā manobhāvanīyassa bhikkhuno dassanāya upasaṅkamituṃ’’’.
‘‘കതമേ ഛ? ഇധ, ഭിക്ഖു, യസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖു കാമരാഗപരിയുട്ഠിതേന ചേതസാ വിഹരതി കാമരാഗപരേതേന, ഉപ്പന്നസ്സ ച കാമരാഗസ്സ നിസ്സരണം യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി, തസ്മിം സമയേ മനോഭാവനീയോ ഭിക്ഖു ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം ഖോ, ആവുസോ, കാമരാഗപരിയുട്ഠിതേന ചേതസാ വിഹരാമി കാമരാഗപരേതേന, ഉപ്പന്നസ്സ ച കാമരാഗസ്സ നിസ്സരണം യഥാഭൂതം നപ്പജാനാമി. സാധു വത മേ ആയസ്മാ കാമരാഗസ്സ പഹാനായ ധമ്മം ദേസേതൂ’തി. തസ്സ മനോഭാവനീയോ ഭിക്ഖു കാമരാഗസ്സ പഹാനായ ധമ്മം ദേസേതി. അയം, ഭിക്ഖു, പഠമോ സമയോ മനോഭാവനീയസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതും.
‘‘Katame cha? Idha, bhikkhu, yasmiṃ samaye bhikkhu kāmarāgapariyuṭṭhitena cetasā viharati kāmarāgaparetena, uppannassa ca kāmarāgassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, tasmiṃ samaye manobhāvanīyo bhikkhu upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo – ‘ahaṃ kho, āvuso, kāmarāgapariyuṭṭhitena cetasā viharāmi kāmarāgaparetena, uppannassa ca kāmarāgassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāmi. Sādhu vata me āyasmā kāmarāgassa pahānāya dhammaṃ desetū’ti. Tassa manobhāvanīyo bhikkhu kāmarāgassa pahānāya dhammaṃ deseti. Ayaṃ, bhikkhu, paṭhamo samayo manobhāvanīyassa bhikkhuno dassanāya upasaṅkamituṃ.
‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖു, യസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖു ബ്യാപാദപരിയുട്ഠിതേന ചേതസാ വിഹരതി…പേ॰… ഥിനമിദ്ധപരിയുട്ഠിതേന ചേതസാ വിഹരതി… ഉദ്ധച്ചകുക്കുച്ചപരിയുട്ഠിതേന ചേതസാ വിഹരതി… വിചികിച്ഛാപരിയുട്ഠിതേന ചേതസാ വിഹരതി… യം നിമിത്തം ആഗമ്മ യം നിമിത്തം മനസികരോതോ അനന്തരാ ആസവാനം ഖയോ ഹോതി, തം നിമിത്തം ന ജാനാതി ന പസ്സതി, തസ്മിം സമയേ മനോഭാവനീയോ ഭിക്ഖു ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം ഖോ, ആവുസോ, യം നിമിത്തം ആഗമ്മ യം നിമിത്തം മനസികരോതോ അനന്തരാ ആസവാനം ഖയോ ഹോതി തം നിമിത്തം ന ജാനാമി ന പസ്സാമി. സാധു വത മേ ആയസ്മാ ആസവാനം ഖയായ ധമ്മം ദേസേതൂ’തി. തസ്സ മനോഭാവനീയോ ഭിക്ഖു ആസവാനം ഖയായ ധമ്മം ദേസേതി. അയം, ഭിക്ഖു, ഛട്ഠോ സമയോ മനോഭാവനീയസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതും.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhu, yasmiṃ samaye bhikkhu byāpādapariyuṭṭhitena cetasā viharati…pe… thinamiddhapariyuṭṭhitena cetasā viharati… uddhaccakukkuccapariyuṭṭhitena cetasā viharati… vicikicchāpariyuṭṭhitena cetasā viharati… yaṃ nimittaṃ āgamma yaṃ nimittaṃ manasikaroto anantarā āsavānaṃ khayo hoti, taṃ nimittaṃ na jānāti na passati, tasmiṃ samaye manobhāvanīyo bhikkhu upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo – ‘ahaṃ kho, āvuso, yaṃ nimittaṃ āgamma yaṃ nimittaṃ manasikaroto anantarā āsavānaṃ khayo hoti taṃ nimittaṃ na jānāmi na passāmi. Sādhu vata me āyasmā āsavānaṃ khayāya dhammaṃ desetū’ti. Tassa manobhāvanīyo bhikkhu āsavānaṃ khayāya dhammaṃ deseti. Ayaṃ, bhikkhu, chaṭṭho samayo manobhāvanīyassa bhikkhuno dassanāya upasaṅkamituṃ.
‘‘സമ്മുഖാ മേതം, ആവുസോ, ഭഗവതോ സുതം സമ്മുഖാ പടിഗ്ഗഹിതം – ‘ഇമേ ഖോ, ഭിക്ഖു, ഛ സമയാ മനോഭാവനീയസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതു’’’ന്തി. അട്ഠമം.
‘‘Sammukhā metaṃ, āvuso, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘ime kho, bhikkhu, cha samayā manobhāvanīyassa bhikkhuno dassanāya upasaṅkamitu’’’nti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൮. ദുതിയസമയസുത്തവണ്ണനാ • 8. Dutiyasamayasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൮. ദുതിയസമയസുത്തവണ്ണനാ • 8. Dutiyasamayasuttavaṇṇanā