Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Aṅguttara Nikāya, English translation |
អង្គុត្តរ និកាយ ៨។៧៦
Numbered Discourses 8.76
៨។ យមកវគ្គ
8. Pairs
ទុតិយសម្បទាសុត្ត
Accomplishments (2nd)
“អដ្ឋិមា, ភិក្ខវេ, សម្បទា។ កតមា អដ្ឋ? ឧដ្ឋានសម្បទា, អារក្ខសម្បទា, កល្យាណមិត្តតា, សមជីវិតា, សទ្ធាសម្បទា, សីលសម្បទា, ចាគសម្បទា, បញ្ញាសម្បទា។
“Bhikkhus, there are these eight accomplishments. What eight? Accomplishment in initiative, protection, good friendship, and balanced finances. And accomplishment in faith, ethics, generosity, and wisdom.
កតមា ច, ភិក្ខវេ, ឧដ្ឋានសម្បទា? ឥធ, ភិក្ខវេ, កុលបុត្តោ យេន កម្មដ្ឋានេន ជីវិតំ កប្បេតិ—យទិ កសិយា យទិ វណិជ្ជាយ យទិ គោរក្ខេន យទិ ឥស្សត្តេន យទិ រាជបោរិសេន យទិ សិប្បញ្ញតរេន—តត្ថ ទក្ខោ ហោតិ អនលសោ, តត្រុបាយាយ វីមំសាយ សមន្នាគតោ, អលំ កាតុំ អលំ សំវិធាតុន្តិ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, ឧដ្ឋានសម្បទា។
And what is accomplishment in initiative? It’s when a gentleman earns a living by means such as farming, trade, raising cattle, archery, government service, or one of the professions. He understands how to go about these things in order to complete and organize the work. This is called accomplishment in initiative.
កតមា ច, ភិក្ខវេ, អារក្ខសម្បទា? ឥធ, ភិក្ខវេ, កុលបុត្តស្ស ភោគា ហោន្តិ ឧដ្ឋានវីរិយាធិគតា ពាហាពលបរិចិតា សេទាវក្ខិត្តា ធម្មិកា ធម្មលទ្ធា តេ អារក្ខេន គុត្តិយា សម្បាទេតិ: ‘កិន្តិ មេ ភោគេ នេវ រាជានោ ហរេយ្យុំ, ន ចោរា ហរេយ្យុំ, ន អគ្គិ ឌហេយ្យ, ន ឧទកំ វហេយ្យ, ន អប្បិយា ទាយាទា ហរេយ្យុន៑ៜតិ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, អារក្ខសម្បទា។
And what is accomplishment in protection? It’s when a gentleman owns legitimate wealth that he has earned by his own efforts and initiative, built up with his own hands, gathered by the sweat of the brow. He ensures it is guarded and protected, thinking: ‘How can I prevent my wealth from being taken by rulers or bandits, consumed by fire, swept away by flood, or taken by unloved heirs?’ This is called accomplishment in protection.
កតមា ច, ភិក្ខវេ, កល្យាណមិត្តតា? ឥធ, ភិក្ខវេ, កុលបុត្តោ យស្មិំ គាមេ វា និគមេ វា បដិវសតិ, តត្ថ យេ តេ ហោន្តិ គហបតី វា គហបតិបុត្តា វា ទហរា វា វុទ្ធសីលិនោ វុទ្ធា វា វុទ្ធសីលិនោ សទ្ធាសម្បន្នា សីលសម្បន្នា ចាគសម្បន្នា បញ្ញាសម្បន្នា, តេហិ សទ្ធិំ សន្តិដ្ឋតិ សល្លបតិ សាកច្ឆំ សមាបជ្ជតិ; យថារូបានំ សទ្ធាសម្បន្នានំ សទ្ធាសម្បទំ អនុសិក្ខតិ, យថារូបានំ សីលសម្បន្នានំ សីលសម្បទំ អនុសិក្ខតិ, យថារូបានំ ចាគសម្បន្នានំ ចាគសម្បទំ អនុសិក្ខតិ, យថារូបានំ បញ្ញាសម្បន្នានំ បញ្ញាសម្បទំ អនុសិក្ខតិ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, កល្យាណមិត្តតា។
And what is accomplishment in good friendship? It’s when a gentleman resides in a town or village. And in that place there are householders or their children who may be young or old, but are mature in conduct, accomplished in faith, ethics, generosity, and wisdom. He associates with them, converses and engages in discussion. And he emulates the same kind of accomplishment in faith, ethics, generosity, and wisdom. This is called accomplishment in good friendship.
កតមា ច, ភិក្ខវេ, សមជីវិតា? ឥធ, ភិក្ខវេ, កុលបុត្តោ អាយញ្ច ភោគានំ វិទិត្វា វយញ្ច ភោគានំ វិទិត្វា សមំ ជីវិកំ កប្បេតិ នាច្ចោគាឡ្ហំ នាតិហីនំ: ‘ឯវំ មេ អាយោ វយំ បរិយាទាយ ឋស្សតិ, ន ច មេ វយោ អាយំ បរិយាទាយ ឋស្សតីៜតិ។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, តុលាធារោ វា តុលាធារន្តេវាសី វា តុលំ បគ្គហេត្វា ជានាតិ: ‘ឯត្តកេន វា ឱនតំ, ឯត្តកេន វា ឧន្នតន៑ៜតិ; ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, កុលបុត្តោ អាយញ្ច ភោគានំ វិទិត្វា វយញ្ច ភោគានំ វិទិត្វា សមំ ជីវិកំ កប្បេតិ នាច្ចោគាឡ្ហំ នាតិហីនំ: ‘ឯវំ មេ អាយោ វយំ បរិយាទាយ ឋស្សតិ, ន ច មេ វយោ អាយំ បរិយាទាយ ឋស្សតីៜតិ។ សចាយំ, ភិក្ខវេ, កុលបុត្តោ អប្បាយោ សមានោ ឧឡារំ ជីវិកំ កប្បេតិ, តស្ស ភវន្តិ វត្តារោ ‘ឧទុម្ពរខាទី វាយំ កុលបុត្តោ ភោគេ ខាទតីៜតិ។ សចេ បនាយំ, ភិក្ខវេ, កុលបុត្តោ មហាយោ សមានោ កសិរំ ជីវិកំ កប្បេតិ, តស្ស ភវន្តិ វត្តារោ: ‘អជេដ្ឋមរណំ វាយំ កុលបុត្តោ មរិស្សតីៜតិ។ យតោ ច ខោយំ, ភិក្ខវេ, កុលបុត្តោ អាយញ្ច ភោគានំ វិទិត្វា វយញ្ច ភោគានំ វិទិត្វា សមំ ជីវិកំ កប្បេតិ នាច្ចោគាឡ្ហំ នាតិហីនំ: ‘ឯវំ មេ អាយោ វយំ បរិយាទាយ ឋស្សតិ, ន ច មេ វយោ អាយំ បរិយាទាយ ឋស្សតីៜតិ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, សមជីវិតា។
And what is accomplishment in balanced finances? It’s when a gentleman, knowing his income and expenditure, balances his finances, being neither too extravagant nor too frugal. He thinks, ‘In this way my income will exceed my expenditure, not the reverse.’ It’s like an appraiser or their apprentice who, holding up the scales, knows that it’s low by this much or high by this much. In the same way, a gentleman, knowing his income and expenditure, balances his finances, being neither too extravagant nor too frugal. He thinks, ‘In this way my income will exceed my expenditure, not the reverse.’ If a gentleman has little income but an opulent life, people will say: ‘This gentleman eats their wealth like a fig-eater!’ If a gentleman has a large income but a spartan life, people will say: ‘This gentleman is starving themselves to death!’ But a gentleman, knowing his income and expenditure, leads a balanced life, neither too extravagant nor too frugal, thinking, ‘In this way my income will exceed my expenditure, not the reverse.’ This is called accomplishment in balanced finances.
កតមា ច, ភិក្ខវេ, សទ្ធាសម្បទា? ឥធ, ភិក្ខវេ, កុលបុត្តោ សទ្ធោ ហោតិ, សទ្ទហតិ តថាគតស្ស ពោធិំ: ‘ឥតិបិ សោ ភគវា …បេ… សត្ថា ទេវមនុស្សានំ ពុទ្ធោ ភគវាៜតិ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, សទ្ធាសម្បទា។
And what is accomplishment in faith? It’s when a gentleman has faith in the Realized One’s awakening: ‘That Blessed One is perfected, a fully awakened Buddha … teacher of gods and humans, awakened, blessed.’ This is called accomplishment in faith.
កតមា ច, ភិក្ខវេ, សីលសម្បទា? ឥធ, ភិក្ខវេ, កុលបុត្តោ បាណាតិបាតា បដិវិរតោ ហោតិ …បេ… សុរាមេរយមជ្ជបមាទដ្ឋានា បដិវិរតោ ហោតិ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, សីលសម្បទា។
And what is accomplishment in ethics? It’s when a gentleman doesn’t kill living creatures, steal, commit sexual misconduct, lie, or consume alcoholic drinks that cause negligence. This is called accomplishment in ethics.
កតមា ច, ភិក្ខវេ, ចាគសម្បទា? ឥធ, ភិក្ខវេ, កុលបុត្តោ វិគតមលមច្ឆេរេន ចេតសា អគារំ អជ្ឈាវសតិ …បេ… យាចយោគោ ទានសំវិភាគរតោ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, ចាគសម្បទា។
And what is accomplishment in generosity? It’s when a gentleman lives at home rid of the stain of stinginess, freely generous, open-handed, loving to let go, committed to charity, loving to give and to share. This is called accomplishment in generosity.
កតមា ច, ភិក្ខវេ, បញ្ញាសម្បទា? ឥធ, ភិក្ខវេ, កុលបុត្តោ បញ្ញវា ហោតិ …បេ… សម្មា ទុក្ខក្ខយគាមិនិយា។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, បញ្ញាសម្បទា។
And what is accomplishment in wisdom? It’s when a gentleman is wise. He has the wisdom of arising and passing away which is noble, penetrative, and leads to the complete ending of suffering. This is called accomplishment in wisdom.
ឥមា ខោ, ភិក្ខវេ, អដ្ឋ សម្បទាតិ។
These are the eight accomplishments.
ឧដ្ឋាតា កម្មធេយ្យេសុ, អប្បមត្តោ វិធានវា; សមំ កប្បេតិ ជីវិកំ, សម្ភតំ អនុរក្ខតិ។
They’re enterprising in the workplace, diligent in managing things, they balance their finances, and preserve their wealth.
សទ្ធោ សីលេន សម្បន្នោ, វទញ្ញូ វីតមច្ឆរោ; និច្ចំ មគ្គំ វិសោធេតិ, សោត្ថានំ សម្បរាយិកំ។
Faithful, accomplished in ethics, bountiful, rid of stinginess, they always purify the path to well-being in lives to come.
ឥច្ចេតេ អដ្ឋ ធម្មា ច, សទ្ធស្ស ឃរមេសិនោ; អក្ខាតា សច្ចនាមេន, ឧភយត្ថ សុខាវហា។
And so these eight qualities of a faithful householder are declared by the one who is truly named to lead to happiness in both spheres,
ទិដ្ឋធម្មហិតត្ថាយ, សម្បរាយសុខាយ ច; ឯវមេតំ គហដ្ឋានំ, ចាគោ បុញ្ញំ បវឌ្ឍតី”តិ។
welfare and benefit in this life, and happiness in the next. This is how, for a householder, merit grows by generosity.”
ឆដ្ឋំ។
The authoritative text of the Aṅguttara Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]