| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
10. දුතියසමුග්‌ඝාතසප්‌පායසුත්‌තං
10. Dutiyasamugghātasappāyasuttaṃ
32. ‘‘සබ්‌බමඤ්‌ඤිතසමුග්‌ඝාතසප්‌පායං වො, භික්‌ඛවෙ, පටිපදං දෙසෙස්‌සාමි. තං සුණාථ. කතමා ච සා, භික්‌ඛවෙ, සබ්‌බමඤ්‌ඤිතසමුග්‌ඝාතසප්‌පායා පටිපදා?
32. ‘‘Sabbamaññitasamugghātasappāyaṃ vo, bhikkhave, paṭipadaṃ desessāmi. Taṃ suṇātha. Katamā ca sā, bhikkhave, sabbamaññitasamugghātasappāyā paṭipadā?
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ, චක්‌ඛුං නිච්‌චං වා අනිච්‌චං වා’’ති?
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, cakkhuṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘අනිච්‌චං, භන්‌තෙ’’.
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං වා තං සුඛං වා’’ති?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘දුක්‌ඛං , භන්‌තෙ’’.
‘‘Dukkhaṃ , bhante’’.
‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, කල්‌ලං නු තං සමනුපස්‌සිතුං – ‘එතං මම, එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තා’’’ති?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘නො හෙතං භන්‌තෙ’’.
‘‘No hetaṃ bhante’’.
‘‘රූපා…පෙ.… චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං… චක්‌ඛුසම්‌ඵස්‌සො නිච්‌චො වා අනිච්‌චො වා’’ති?
‘‘Rūpā…pe… cakkhuviññāṇaṃ… cakkhusamphasso nicco vā anicco vā’’ti?
‘‘අනිච්‌චො, භන්‌තෙ’’…පෙ.….
‘‘Anicco, bhante’’…pe….
‘‘යම්‌පිදං චක්‌ඛුසම්‌ඵස්‌සපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජති වෙදයිතං සුඛං වා දුක්‌ඛං වා අදුක්‌ඛමසුඛං වා තම්‌පි නිච්‌චං වා අනිච්‌චං වා’’ති?
‘‘Yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘අනිච්‌චං, භන්‌තෙ’’.
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං වා තං සුඛං වා’’ති?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘දුක්‌ඛං, භන්‌තෙ’’.
‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.
‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, කල්‌ලං නු තං සමනුපස්‌සිතුං – ‘එතං මම, එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තා’’’ති?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’…පෙ.….
‘‘No hetaṃ, bhante’’…pe….
‘‘ජිව්‌හා නිච්‌චා වා අනිච්‌චා වා’’ති?
‘‘Jivhā niccā vā aniccā vā’’ti?
‘‘අනිච්‌චා භන්‌තෙ’’…පෙ.….
‘‘Aniccā bhante’’…pe….
‘‘රසා… ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤාණං… ජිව්‌හාසම්‌ඵස්‌සො…පෙ.… යම්‌පිදං ජිව්‌හාසම්‌ඵස්‌සපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජති වෙදයිතං සුඛං වා දුක්‌ඛං වා අදුක්‌ඛමසුඛං වා තම්‌පි නිච්‌චං වා අනිච්‌චං වා’’ති?
‘‘Rasā… jivhāviññāṇaṃ… jivhāsamphasso…pe… yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘අනිච්‌චං, භන්‌තෙ’’…පෙ.… ධම්‌මා… මනොවිඤ්‌ඤාණං… මනොසම්‌ඵස්‌සො නිච්‌චො වා අනිච්‌චො වාති?
‘‘Aniccaṃ, bhante’’…pe… dhammā… manoviññāṇaṃ… manosamphasso nicco vā anicco vāti?
‘‘අනිච්‌චො, භන්‌තෙ’’.
‘‘Anicco, bhante’’.
‘‘යම්‌පිදං මනොසම්‌ඵස්‌සපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජති වෙදයිතං සුඛං වා දුක්‌ඛං වා අදුක්‌ඛමසුඛං වා තම්‌පි නිච්‌චං වා අනිච්‌චං වා’’ති?
‘‘Yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘අනිච්‌චං, භන්‌තෙ’’.
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං වා තං සුඛං වා’’ති?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘දුක්‌ඛං භන්‌තෙ’’.
‘‘Dukkhaṃ bhante’’.
‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, කල්‌ලං නු තං සමනුපස්‌සිතුං – ‘එතං මම, එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තා’’’ති?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’.
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘එවං පස්‌සං, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො චක්‌ඛුස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති, රූපෙසුපි නිබ්‌බින්‌දති, චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණෙපි නිබ්‌බින්‌දති, චක්‌ඛුසම්‌ඵස්‌සෙපි නිබ්‌බින්‌දති. යම්‌පිදං චක්‌ඛුසම්‌ඵස්‌සපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජති වෙදයිතං සුඛං වා දුක්‌ඛං වා අදුක්‌ඛමසුඛං වා තස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති…පෙ.… ජිව්‌හායපි නිබ්‌බින්‌දති, රසෙසුපි…පෙ.… යම්‌පිදං ජිව්‌හාසම්‌ඵස්‌සපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජති වෙදයිතං සුඛං වා දුක්‌ඛං වා අදුක්‌ඛමසුඛං වා තස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති. මනස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති, ධම්‌මෙසුපි නිබ්‌බින්‌දති, මනොවිඤ්‌ඤාණෙපි නිබ්‌බින්‌දති, මනොසම්‌ඵස්‌සෙපි නිබ්‌බින්‌දති. යම්‌පිදං මනොසම්‌ඵස්‌සපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජති වෙදයිතං සුඛං වා දුක්‌ඛං වා අදුක්‌ඛමසුඛං වා තස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති. නිබ්‌බින්‌දං විරජ්‌ජති; විරාගා විමුච්‌චති; විමුත්‌තස්‌මිං විමුත්‌තමිති ඤාණං හොති. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති පජානාති . අයං ඛො සා, භික්‌ඛවෙ, සබ්‌බමඤ්‌ඤිතසමුග්‌ඝාතසප්‌පායා පටිපදා’’ති. දසමං.
‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako cakkhusmimpi nibbindati, rūpesupi nibbindati, cakkhuviññāṇepi nibbindati, cakkhusamphassepi nibbindati. Yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmimpi nibbindati…pe… jivhāyapi nibbindati, rasesupi…pe… yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmimpi nibbindati. Manasmimpi nibbindati, dhammesupi nibbindati, manoviññāṇepi nibbindati, manosamphassepi nibbindati. Yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti . Ayaṃ kho sā, bhikkhave, sabbamaññitasamugghātasappāyā paṭipadā’’ti. Dasamaṃ.
සබ්‌බවග්‌ගො තතියො.
Sabbavaggo tatiyo.
තස්‌සුද්‌දානං –
Tassuddānaṃ –
සබ්‌බඤ්‌ච ද්‌වෙපි පහානා, පරිජානාපරෙ දුවෙ;
Sabbañca dvepi pahānā, parijānāpare duve;
ආදිත්‌තං අද්‌ධභූතඤ්‌ච, සාරුප්‌පා ද්‌වෙ ච සප්‌පායා;
Ādittaṃ addhabhūtañca, sāruppā dve ca sappāyā;
වග්‌ගො තෙන පවුච්‌චතීති.
Vaggo tena pavuccatīti.
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 10. දුතියසමුග්‌ඝාතසප්‌පායසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Dutiyasamugghātasappāyasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 10. දුතියසමුග්‌ඝාතසප්‌පායසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Dutiyasamugghātasappāyasuttavaṇṇanā
