| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
२. दुतियसङ्घादिसेससिक्खापदं
2. Dutiyasaṅghādisesasikkhāpadaṃ
६८२. दुतिये वरितब्बं इच्छितब्बन्ति वरं, तमेव भण्डन्ति वरभण्डन्ति दस्सेन्तो आह ‘‘महग्घभण्ड’’न्ति। ‘‘मुत्ता’’तिआदिना तस्स सरूपं दस्सेति।
682. Dutiye varitabbaṃ icchitabbanti varaṃ, tameva bhaṇḍanti varabhaṇḍanti dassento āha ‘‘mahagghabhaṇḍa’’nti. ‘‘Muttā’’tiādinā tassa sarūpaṃ dasseti.
६८३. आपुब्बो लोकसद्दो अभिमुखं लोकनत्थो होति, उपुब्बो उद्धं लोकनत्थो, ओपुब्बो अधो लोकनत्थो, विपुब्बो इतो चितो च वीतिहरणलोकनत्थो, अपपुब्बो आपुच्छनत्थो। इध पन अपपुब्बत्ता आपुच्छनत्थोति आह ‘‘अनापुच्छित्वा’’ति। मल्लगण भटिपुत्त गणादिकन्तिआदीसु मल्लगणो नाम नारायनभत्तिको गणो। भटिपुत्तगणो नाम कुमारभत्तिको गणो। आदिसद्देन अञ्ञम्पि गामनिगमे अनुसासितुं समत्थं गणं सङ्गण्हाति। अथ वा मल्लगणोति मल्लराजूनं गणो। ते हि गणं कत्वा कुसिनारायं रज्जं अनुसासन्ति, ते सन्धाय वुत्तं ‘‘मल्लगणो’’ति। भटिपुत्तगणोति लिच्छविगणो परियायन्तरेन वुत्तो। लिच्छविराजूनञ्हि पुब्बराजानो भटिनामकस्स जटिलस्स पुत्ता होन्ति, तेसं वंसे पवत्ता एतरहि लिच्छविराजानोपि भटिपुत्ताति वुच्चन्ति। जटिलो पन बाराणसिरञ्ञो पुत्ते नदिसोतेन वुय्हमाने नदितो उद्धरित्वा अत्तनो अस्समे पुत्तं कत्वा भरणत्ता पोसनत्ता भटीति वुच्चति, तस्स पुत्तत्ता लिच्छविगणो भटिपुत्तोति वुच्चति। तेपि गणं कत्वा वेसालियं रज्जं अनुसासन्ति, तं सन्धाय वुत्तं ‘‘भटिपुत्तगणो’’ति। धम्मगणो नाम सासनधम्मभत्तिको गणो। गन्धिकसेणीति गन्धकारानं समजातिकानं सिप्पिकानं गणो। दुस्सिकसेणीति दुस्सकारानं समजातिकानं पेसकारानं गणो। आदिसद्देन तच्छकसेणिरजकसेणिआदयो सङ्गय्हन्ति। यत्थ यत्थाति यस्मिं यस्मिं ठाने। हीति सच्चं। ते एवाति गणादयो एव। पुन तेति गणादयो। इदन्ति ‘‘गणं वा’’तिआदिवचनं। एत्थाति राजादीसु। सङ्घापुच्छनमेव पधानकारणन्ति आह ‘‘भिक्खुनिसङ्घो आपुच्छितब्बोवा’’ति। कप्पगतिकन्ति कप्पं गच्छतीति कप्पगता, सा एव कप्पगतिका, तं।
683. Āpubbo lokasaddo abhimukhaṃ lokanattho hoti, upubbo uddhaṃ lokanattho, opubbo adho lokanattho, vipubbo ito cito ca vītiharaṇalokanattho, apapubbo āpucchanattho. Idha pana apapubbattā āpucchanatthoti āha ‘‘anāpucchitvā’’ti. Mallagaṇa bhaṭiputta gaṇādikantiādīsu mallagaṇo nāma nārāyanabhattiko gaṇo. Bhaṭiputtagaṇo nāma kumārabhattiko gaṇo. Ādisaddena aññampi gāmanigame anusāsituṃ samatthaṃ gaṇaṃ saṅgaṇhāti. Atha vā mallagaṇoti mallarājūnaṃ gaṇo. Te hi gaṇaṃ katvā kusinārāyaṃ rajjaṃ anusāsanti, te sandhāya vuttaṃ ‘‘mallagaṇo’’ti. Bhaṭiputtagaṇoti licchavigaṇo pariyāyantarena vutto. Licchavirājūnañhi pubbarājāno bhaṭināmakassa jaṭilassa puttā honti, tesaṃ vaṃse pavattā etarahi licchavirājānopi bhaṭiputtāti vuccanti. Jaṭilo pana bārāṇasirañño putte nadisotena vuyhamāne nadito uddharitvā attano assame puttaṃ katvā bharaṇattā posanattā bhaṭīti vuccati, tassa puttattā licchavigaṇo bhaṭiputtoti vuccati. Tepi gaṇaṃ katvā vesāliyaṃ rajjaṃ anusāsanti, taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘bhaṭiputtagaṇo’’ti. Dhammagaṇo nāma sāsanadhammabhattiko gaṇo. Gandhikaseṇīti gandhakārānaṃ samajātikānaṃ sippikānaṃ gaṇo. Dussikaseṇīti dussakārānaṃ samajātikānaṃ pesakārānaṃ gaṇo. Ādisaddena tacchakaseṇirajakaseṇiādayo saṅgayhanti. Yattha yatthāti yasmiṃ yasmiṃ ṭhāne. Hīti saccaṃ. Te evāti gaṇādayo eva. Puna teti gaṇādayo. Idanti ‘‘gaṇaṃ vā’’tiādivacanaṃ. Etthāti rājādīsu. Saṅghāpucchanameva padhānakāraṇanti āha ‘‘bhikkhunisaṅgho āpucchitabbovā’’ti. Kappagatikanti kappaṃ gacchatīti kappagatā, sā eva kappagatikā, taṃ.
केनचि करणीयेन खण्डसीमं अगन्त्वा केनचि करणीयेन भिक्खुनीसु पक्कन्तासूति योजना। निस्सितकपरिसायाति अन्तेवासिकपरिसाय। वुट्ठापेन्तियाति उपसम्पादेन्तियाति। दुतियं।
Kenaci karaṇīyena khaṇḍasīmaṃ agantvā kenaci karaṇīyena bhikkhunīsu pakkantāsūti yojanā. Nissitakaparisāyāti antevāsikaparisāya. Vuṭṭhāpentiyāti upasampādentiyāti. Dutiyaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / भिक्खुनीविभङ्ग • Bhikkhunīvibhaṅga / २. दुतियसङ्घादिसेससिक्खापदं • 2. Dutiyasaṅghādisesasikkhāpadaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / भिक्खुनीविभङ्ग-अट्ठकथा • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / २. दुतियसङ्घादिसेससिक्खापदवण्णना • 2. Dutiyasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / २. दुतियसङ्घादिसेससिक्खापदवण्णना • 2. Dutiyasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / २. दुतियसङ्घादिसेससिक्खापदवण्णना • 2. Dutiyasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / २. दुतियसङ्घादिसेससिक्खापदवण्णना • 2. Dutiyasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
