| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၆. ဒုတိယသညာသုတ္တံ
6. Dutiyasaññāsuttaṃ
၄၉. ‘‘သတ္တိမာ, ဘိက္ခဝေ, သညာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောန္တိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ။ ကတမာ သတ္တ? အသုဘသညာ, မရဏသညာ, အာဟာရေ ပဋိကူလသညာ, သဗ္ဗလောကေ အနဘိရတသညာ, အနိစ္စသညာ, အနိစ္စေ ဒုက္ခသညာ, ဒုက္ခေ အနတ္တသညာ။ ဣမာ ခော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တ သညာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောန္တိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာတိ။
49. ‘‘Sattimā, bhikkhave, saññā bhāvitā bahulīkatā mahapphalā honti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā. Katamā satta? Asubhasaññā, maraṇasaññā, āhāre paṭikūlasaññā, sabbaloke anabhiratasaññā, aniccasaññā, anicce dukkhasaññā, dukkhe anattasaññā. Imā kho, bhikkhave, satta saññā bhāvitā bahulīkatā mahapphalā honti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānāti.
‘‘‘အသုဘသညာ , ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’တိ။ ဣတိ ခော ပနေတံ ဝုတ္တံ။ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? အသုဘသညာပရိစိတေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော မေထုနဓမ္မသမာပတ္တိယာ စိတ္တံ ပတိလီယတိ ပတိကုဋတိ ပတိဝတ္တတိ, န သမ္ပသာရိယတိ ဥပေက္ခာ ဝာ ပာဋိကုလ္ယတာ ဝာ သဏ္ဌာတိ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ကုက္ကုဋပတ္တံ ဝာ န္ဟာရုဒဒ္ဒုလံ ဝာ အဂ္ဂိမ္ဟိ ပက္ခိတ္တံ ပတိလီယတိ ပတိကုဋတိ ပတိဝတ္တတိ, န သမ္ပသာရိယတိ။ ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အသုဘသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော မေထုနဓမ္မသမာပတ္တိယာ စိတ္တံ ပတိလီယတိ ပတိကုဋတိ ပတိဝတ္တတိ, န သမ္ပသာရိယတိ ဥပေက္ခာ ဝာ ပာဋိကုလ္ယတာ ဝာ သဏ္ဌာတိ။
‘‘‘Asubhasaññā , bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti. Iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Asubhasaññāparicitena, bhikkhave, bhikkhuno cetasā bahulaṃ viharato methunadhammasamāpattiyā cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti. Seyyathāpi, bhikkhave, kukkuṭapattaṃ vā nhārudaddulaṃ vā aggimhi pakkhittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno asubhasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato methunadhammasamāpattiyā cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti.
‘‘သစေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အသုဘသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော မေထုနဓမ္မသမာပတ္တိယာ စိတ္တံ အနုသန္ဒဟတိ 1 အပ္ပဋိကုလ္ယတာ သဏ္ဌာတိ; ဝေဒိတဗ္ဗမေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ‘အဘာဝိတာ မေ အသုဘသညာ, နတ္ထိ မေ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသော, အပ္ပတ္တံ မေ ဘာဝနာဗလ’န္တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ သစေ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အသုဘသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော မေထုနဓမ္မသမာပတ္တိယာ စိတ္တံ ပတိလီယတိ ပတိကုဋတိ ပတိဝတ္တတိ, န သမ္ပသာရိယတိ ဥပေက္ခာ ဝာ ပာဋိကုလ္ယတာ ဝာ သဏ္ဌာတိ; ဝေဒိတဗ္ဗမေတံ , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ‘သုဘာဝိတာ မေ အသုဘသညာ, အတ္ထိ မေ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသော, ပတ္တံ မေ ဘာဝနာဗလ’န္တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ ‘အသုဘသညာ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’တိ, ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhuno asubhasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato methunadhammasamāpattiyā cittaṃ anusandahati 2 appaṭikulyatā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘abhāvitā me asubhasaññā, natthi me pubbenāparaṃ viseso, appattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace pana, bhikkhave, bhikkhuno asubhasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato methunadhammasamāpattiyā cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti; veditabbametaṃ , bhikkhave, bhikkhunā ‘subhāvitā me asubhasaññā, atthi me pubbenāparaṃ viseso, pattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. ‘Asubhasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘မရဏသညာ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’တိ, ဣတိ ခော ပနေတံ ဝုတ္တံ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? မရဏသညာပရိစိတေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော ဇီဝိတနိကန္တိယာ စိတ္တံ ပတိလီယတိ ပတိကုဋတိ ပတိဝတ္တတိ, န သမ္ပသာရိယတိ ဥပေက္ခာ ဝာ ပာဋိကုလ္ယတာ ဝာ သဏ္ဌာတိ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ကုက္ကုဋပတ္တံ ဝာ န္ဟာရုဒဒ္ဒုလံ ဝာ အဂ္ဂိမ္ဟိ ပက္ခိတ္တံ ပတိလီယတိ ပတိကုဋတိ ပတိဝတ္တတိ, န သမ္ပသာရိယတိ။ ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော မရဏသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော ဇီဝိတနိကန္တိယာ စိတ္တံ ပတိလီယတိ ပတိကုဋတိ ပတိဝတ္တတိ, န သမ္ပသာရိယတိ ဥပေက္ခာ ဝာ ပာဋိကုလ္ယတာ ဝာ သဏ္ဌာတိ။
‘‘‘Maraṇasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Maraṇasaññāparicitena, bhikkhave, bhikkhuno cetasā bahulaṃ viharato jīvitanikantiyā cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti. Seyyathāpi, bhikkhave, kukkuṭapattaṃ vā nhārudaddulaṃ vā aggimhi pakkhittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno maraṇasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato jīvitanikantiyā cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti.
‘‘သစေ , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော မရဏသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော ဇီဝိတနိကန္တိယာ စိတ္တံ အနုသန္ဒဟတိ အပ္ပဋိကုလ္ယတာ သဏ္ဌာတိ; ဝေဒိတဗ္ဗမေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ‘အဘာဝိတာ မေ မရဏသညာ, နတ္ထိ မေ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသော, အပ္ပတ္တံ မေ ဘာဝနာဗလ’န္တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ သစေ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော မရဏသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော ဇီဝိတနိကန္တိယာ စိတ္တံ ပတိလီယတိ ပတိကုဋတိ ပတိဝတ္တတိ, န သမ္ပသာရိယတိ ဥပေက္ခာ ဝာ ပာဋိကုလ္ယတာ ဝာ သဏ္ဌာတိ; ဝေဒိတဗ္ဗမေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ‘သုဘာဝိတာ မေ မရဏသညာ, အတ္ထိ မေ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသော, ပတ္တံ မေ ဘာဝနာဗလ’န္တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ ‘မရဏသညာ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’တိ, ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။
‘‘Sace , bhikkhave, bhikkhuno maraṇasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato jīvitanikantiyā cittaṃ anusandahati appaṭikulyatā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘abhāvitā me maraṇasaññā, natthi me pubbenāparaṃ viseso, appattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace pana, bhikkhave, bhikkhuno maraṇasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato jīvitanikantiyā cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘subhāvitā me maraṇasaññā, atthi me pubbenāparaṃ viseso, pattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. ‘Maraṇasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘အာဟာရေ ပဋိကူလသညာ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’တိ, ဣတိ ခော ပနေတံ ဝုတ္တံ, ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? အာဟာရေ ပဋိကူလသညာပရိစိတေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော ရသတဏ္ဟာယ စိတ္တံ ပတိလီယတိ ။ပေ.။ ဥပေက္ခာ ဝာ ပာဋိကုလ္ယတာ ဝာ သဏ္ဌာတိ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ကုက္ကုဋပတ္တံ ဝာ န္ဟာရုဒဒ္ဒုလံ ဝာ အဂ္ဂိမ္ဟိ ပက္ခိတ္တံ ပတိလီယတိ ပတိကုဋတိ ပတိဝတ္တတိ, န သမ္ပသာရိယတိ။ ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အာဟာရေ ပဋိကူလသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော ရသတဏ္ဟာယ စိတ္တံ ပတိလီယတိ။ပေ.။ ဥပေက္ခာ ဝာ ပာဋိကုလ္ယတာ ဝာ သဏ္ဌာတိ ။
‘‘‘Āhāre paṭikūlasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Āhāre paṭikūlasaññāparicitena, bhikkhave, bhikkhuno cetasā bahulaṃ viharato rasataṇhāya cittaṃ patilīyati …pe… upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti. Seyyathāpi, bhikkhave, kukkuṭapattaṃ vā nhārudaddulaṃ vā aggimhi pakkhittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno āhāre paṭikūlasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato rasataṇhāya cittaṃ patilīyati…pe… upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti .
‘‘သစေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အာဟာရေ ပဋိကူလသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော ရသတဏ္ဟာယ စိတ္တံ အနုသန္ဒဟတိ အပ္ပဋိကုလ္ယတာ သဏ္ဌာတိ; ဝေဒိတဗ္ဗမေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ‘အဘာဝိတာ မေ အာဟာရေ ပဋိကူလသညာ, နတ္ထိ မေ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသော, အပ္ပတ္တံ မေ ဘာဝနာဗလ’န္တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ သစေ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အာဟာရေ ပဋိကူလသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော ရသတဏ္ဟာယ စိတ္တံ ပတိလီယတိ။ပေ.။ ဥပေက္ခာ ဝာ ပာဋိကုလ္ယတာ ဝာ သဏ္ဌာတိ; ဝေဒိတဗ္ဗမေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ‘သုဘာဝိတာ မေ အာဟာရေ ပဋိကူလသညာ, အတ္ထိ မေ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသော, ပတ္တံ မေ ဘာဝနာဗလ’န္တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ ‘အာဟာရေ ပဋိကူလသညာ , ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’တိ, ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhuno āhāre paṭikūlasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato rasataṇhāya cittaṃ anusandahati appaṭikulyatā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘abhāvitā me āhāre paṭikūlasaññā, natthi me pubbenāparaṃ viseso, appattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace pana, bhikkhave, bhikkhuno āhāre paṭikūlasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato rasataṇhāya cittaṃ patilīyati…pe… upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘subhāvitā me āhāre paṭikūlasaññā, atthi me pubbenāparaṃ viseso, pattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. ‘Āhāre paṭikūlasaññā , bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘သဗ္ဗလောကေ အနဘိရတသညာ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’တိ, ဣတိ ခော ပနေတံ ဝုတ္တံ။ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? သဗ္ဗလောကေ အနဘိရတသညာပရိစိတေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော လောကစိတ္ရေသု စိတ္တံ ပတိလီယတိ။ပေ.။ သေယ္ယထာပိ ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ပတိလီယတိ ပတိကုဋတိ ပတိဝတ္တတိ, န သမ္ပသာရိယတိ။ ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော သဗ္ဗလောကေ အနဘိရတသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော လောကစိတ္ရေသု စိတ္တံ ပတိလီယတိ ပတိကုဋတိ ပတိဝတ္တတိ, န သမ္ပသာရိယတိ ဥပေက္ခာ ဝာ ပာဋိကုလ္ယတာ ဝာ သဏ္ဌာတိ။
‘‘‘Sabbaloke anabhiratasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Sabbaloke anabhiratasaññāparicitena, bhikkhave, bhikkhuno cetasā bahulaṃ viharato lokacitresu cittaṃ patilīyati…pe… seyyathāpi bhikkhave…pe… patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno sabbaloke anabhiratasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato lokacitresu cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti.
‘‘သစေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော သဗ္ဗလောကေ အနဘိရတသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော လောကစိတ္ရေသု စိတ္တံ အနုသန္ဒဟတိ အပ္ပဋိကုလ္ယတာ သဏ္ဌာတိ; ဝေဒိတဗ္ဗမေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ‘အဘာဝိတာ မေ သဗ္ဗလောကေ အနဘိရတသညာ, နတ္ထိ မေ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသော, အပ္ပတ္တံ မေ ဘာဝနာဗလ’န္တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ သစေ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော သဗ္ဗလောကေ အနဘိရတသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော လောကစိတ္ရေသု စိတ္တံ ပတိလီယတိ။ပေ.။ ဥပေက္ခာ ဝာ ပာဋိကုလ္ယတာ ဝာ သဏ္ဌာတိ; ဝေဒိတဗ္ဗမေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ‘သုဘာဝိတာ မေ သဗ္ဗလောကေ အနဘိရတသညာ, အတ္ထိ မေ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသော, ပတ္တံ မေ ဘာဝနာဗလ’န္တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ ‘သဗ္ဗလောကေ အနဘိရတသညာ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’တိ, ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhuno sabbaloke anabhiratasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato lokacitresu cittaṃ anusandahati appaṭikulyatā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘abhāvitā me sabbaloke anabhiratasaññā, natthi me pubbenāparaṃ viseso, appattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace pana, bhikkhave, bhikkhuno sabbaloke anabhiratasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato lokacitresu cittaṃ patilīyati…pe… upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘subhāvitā me sabbaloke anabhiratasaññā, atthi me pubbenāparaṃ viseso, pattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. ‘Sabbaloke anabhiratasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘အနိစ္စသညာ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’တိ, ဣတိ ခော ပနေတံ ဝုတ္တံ။ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? အနိစ္စသညာပရိစိတေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော လာဘသက္ကာရသိလောကေ စိတ္တံ ပတိလီယတိ။ပေ.။ ဥပေက္ခာ ဝာ ပာဋိကုလ္ယတာ ဝာ သဏ္ဌာတိ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ကုက္ကုဋပတ္တံ ဝာ န္ဟာရုဒဒ္ဒုလံ ဝာ အဂ္ဂိမ္ဟိ ပက္ခိတ္တံ ပတိလီယတိ ပတိကုဋတိ ပတိဝတ္တတိ န သမ္ပသာရိယတိ။ ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အနိစ္စသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော လာဘသက္ကာရသိလောကေ စိတ္တံ ပတိလီယတိ။ပေ.။ ဥပေက္ခာ ဝာ ပာဋိကုလ္ယတာ ဝာ သဏ္ဌာတိ။
‘‘‘Aniccasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Aniccasaññāparicitena, bhikkhave, bhikkhuno cetasā bahulaṃ viharato lābhasakkārasiloke cittaṃ patilīyati…pe… upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti. Seyyathāpi, bhikkhave, kukkuṭapattaṃ vā nhārudaddulaṃ vā aggimhi pakkhittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati na sampasāriyati. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno aniccasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato lābhasakkārasiloke cittaṃ patilīyati…pe… upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti.
‘‘သစေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အနိစ္စသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော လာဘသက္ကာရသိလောကေ စိတ္တံ အနုသန္ဒဟတိ အပ္ပဋိကုလ္ယတာ သဏ္ဌာတိ; ဝေဒိတဗ္ဗမေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ‘အဘာဝိတာ မေ အနိစ္စသညာ, နတ္ထိ မေ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသော, အပ္ပတ္တံ မေ ဘာဝနာဗလ’န္တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ သစေ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အနိစ္စသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော လာဘသက္ကာရသိလောကေ စိတ္တံ ပတိလီယတိ ပတိကုဋတိ ပတိဝတ္တတိ, န သမ္ပသာရိယတိ ဥပေက္ခာ ဝာ ပာဋိကုလ္ယတာ ဝာ သဏ္ဌာတိ; ဝေဒိတဗ္ဗမေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ‘သုဘာဝိတာ မေ အနိစ္စသညာ, အတ္ထိ မေ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသော, ပတ္တံ မေ ဘာဝနာဗလ’န္တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ ‘အနိစ္စသညာ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’တိ, ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhuno aniccasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato lābhasakkārasiloke cittaṃ anusandahati appaṭikulyatā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘abhāvitā me aniccasaññā, natthi me pubbenāparaṃ viseso, appattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace pana, bhikkhave, bhikkhuno aniccasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato lābhasakkārasiloke cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘subhāvitā me aniccasaññā, atthi me pubbenāparaṃ viseso, pattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. ‘Aniccasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘အနိစ္စေ ဒုက္ခသညာ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’တိ, ဣတိ ခော ပနေတံ ဝုတ္တံ။ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? အနိစ္စေ ဒုက္ခသညာပရိစိတေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော အာလသ္ယေ ကောသဇ္ဇေ ဝိသ္သဋ္ဌိယေ ပမာဒေ အနနုယောဂေ အပစ္စဝေက္ခဏာယ တိဗ္ဗာ ဘယသညာ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောတိ, သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဥက္ခိတ္တာသိကေ ဝဓကေ။
‘‘‘Anicce dukkhasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Anicce dukkhasaññāparicitena, bhikkhave, bhikkhuno cetasā bahulaṃ viharato ālasye kosajje vissaṭṭhiye pamāde ananuyoge apaccavekkhaṇāya tibbā bhayasaññā paccupaṭṭhitā hoti, seyyathāpi, bhikkhave, ukkhittāsike vadhake.
‘‘သစေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အနိစ္စေ ဒုက္ခသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော အာလသ္ယေ ကောသဇ္ဇေ ဝိသ္သဋ္ဌိယေ ပမာဒေ အနနုယောဂေ အပစ္စဝေက္ခဏာယ တိဗ္ဗာ ဘယသညာ, န ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောတိ, သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဥက္ခိတ္တာသိကေ ဝဓကေ။ ဝေဒိတဗ္ဗမေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ‘အဘာဝိတာ မေ အနိစ္စေ ဒုက္ခသညာ, နတ္ထိ မေ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသော, အပ္ပတ္တံ မေ ဘာဝနာဗလ’န္တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ သစေ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အနိစ္စေ ဒုက္ခသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော အာလသ္ယေ ကောသဇ္ဇေ ဝိသ္သဋ္ဌိယေ ပမာဒေ အနနုယောဂေ အပစ္စဝေက္ခဏာယ တိဗ္ဗာ ဘယသညာ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောတိ, သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဥက္ခိတ္တာသိကေ ဝဓကေ။ ဝေဒိတဗ္ဗမေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ‘သုဘာဝိတာ မေ အနိစ္စေ ဒုက္ခသညာ, အတ္ထိ မေ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသော, ပတ္တံ မေ ဘာဝနာဗလ’န္တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ ‘အနိစ္စေ ဒုက္ခသညာ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’တိ, ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhuno anicce dukkhasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato ālasye kosajje vissaṭṭhiye pamāde ananuyoge apaccavekkhaṇāya tibbā bhayasaññā, na paccupaṭṭhitā hoti, seyyathāpi, bhikkhave, ukkhittāsike vadhake. Veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘abhāvitā me anicce dukkhasaññā, natthi me pubbenāparaṃ viseso, appattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace pana, bhikkhave, bhikkhuno anicce dukkhasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato ālasye kosajje vissaṭṭhiye pamāde ananuyoge apaccavekkhaṇāya tibbā bhayasaññā paccupaṭṭhitā hoti, seyyathāpi, bhikkhave, ukkhittāsike vadhake. Veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘subhāvitā me anicce dukkhasaññā, atthi me pubbenāparaṃ viseso, pattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. ‘Anicce dukkhasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘ဒုက္ခေ အနတ္တသညာ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’တိ, ဣတိ ခော ပနေတံ ဝုတ္တံ။ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ဒုက္ခေ အနတ္တသညာပရိစိတေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော ဣမသ္မိဉ္စ သဝိညာဏကေ ကာယေ ဗဟိဒ္ဓာ စ သဗ္ဗနိမိတ္တေသု အဟင္ကာရမမင္ကာရမာနာပဂတံ မာနသံ ဟောတိ ဝိဓာသမတိက္ကန္တံ သန္တံ သုဝိမုတ္တံ။
‘‘‘Dukkhe anattasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Dukkhe anattasaññāparicitena, bhikkhave, bhikkhuno cetasā bahulaṃ viharato imasmiñca saviññāṇake kāye bahiddhā ca sabbanimittesu ahaṅkāramamaṅkāramānāpagataṃ mānasaṃ hoti vidhāsamatikkantaṃ santaṃ suvimuttaṃ.
‘‘သစေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ဒုက္ခေ အနတ္တသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော ဣမသ္မိဉ္စ သဝိညာဏကေ ကာယေ ဗဟိဒ္ဓာ စ သဗ္ဗနိမိတ္တေသု န အဟင္ကာရမမင္ကာရမာနာပဂတံ မာနသံ ဟောတိ ဝိဓာသမတိက္ကန္တံ သန္တံ သုဝိမုတ္တံ။ ဝေဒိတဗ္ဗမေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ‘အဘာဝိတာ မေ ဒုက္ခေ အနတ္တသညာ , နတ္ထိ မေ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသော, အပ္ပတ္တံ မေ ဘာဝနာဗလ’န္တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhuno dukkhe anattasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato imasmiñca saviññāṇake kāye bahiddhā ca sabbanimittesu na ahaṅkāramamaṅkāramānāpagataṃ mānasaṃ hoti vidhāsamatikkantaṃ santaṃ suvimuttaṃ. Veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘abhāvitā me dukkhe anattasaññā , natthi me pubbenāparaṃ viseso, appattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti.
‘‘သစေ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ဒုက္ခေ အနတ္တသညာပရိစိတေန စေတသာ ဗဟုလံ ဝိဟရတော ဣမသ္မိဉ္စ သဝိညာဏကေ ကာယေ ဗဟိဒ္ဓာ စ သဗ္ဗနိမိတ္တေသု အဟင္ကာရမမင္ကာရမာနာပဂတံ မာနသံ ဟောတိ ဝိဓာသမတိက္ကန္တံ သန္တံ သုဝိမုတ္တံ။ ဝေဒိတဗ္ဗမေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ‘သုဘာဝိတာ မေ ဒုက္ခေ အနတ္တသညာ, အတ္ထိ မေ ပုဗ္ဗေနာပရံ ဝိသေသော, ပတ္တံ မေ ဘာဝနာဗလ’န္တိ။ ဣတိဟ တတ္ထ သမ္ပဇာနော ဟောတိ။ ‘ဒုက္ခေ အနတ္တသညာ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’တိ, ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။
‘‘Sace pana, bhikkhave, bhikkhuno dukkhe anattasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato imasmiñca saviññāṇake kāye bahiddhā ca sabbanimittesu ahaṅkāramamaṅkāramānāpagataṃ mānasaṃ hoti vidhāsamatikkantaṃ santaṃ suvimuttaṃ. Veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘subhāvitā me dukkhe anattasaññā, atthi me pubbenāparaṃ viseso, pattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. ‘Dukkhe anattasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘ဣမာ ခော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တ သညာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောန္တိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓာ အမတပရိယောသာနာ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။
‘‘Imā kho, bhikkhave, satta saññā bhāvitā bahulīkatā mahapphalā honti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၅-၆. သညာသုတ္တဒ္ဝယဝဏ္ဏနာ • 5-6. Saññāsuttadvayavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၆. ဒုတိယသညာသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Dutiyasaññāsuttavaṇṇanā
