| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
6. දුතියසඤ්‌ඤාසුත්‌තං
6. Dutiyasaññāsuttaṃ
49. ‘‘සත්‌තිමා, භික්‌ඛවෙ, සඤ්‌ඤා භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොන්‌ති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා. කතමා සත්‌ත? අසුභසඤ්‌ඤා, මරණසඤ්‌ඤා, ආහාරෙ පටිකූලසඤ්‌ඤා, සබ්‌බලොකෙ අනභිරතසඤ්‌ඤා, අනිච්‌චසඤ්‌ඤා, අනිච්‌චෙ දුක්‌ඛසඤ්‌ඤා, දුක්‌ඛෙ අනත්‌තසඤ්‌ඤා. ඉමා ඛො, භික්‌ඛවෙ, සත්‌ත සඤ්‌ඤා භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොන්‌ති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානාති.
49. ‘‘Sattimā, bhikkhave, saññā bhāvitā bahulīkatā mahapphalā honti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā. Katamā satta? Asubhasaññā, maraṇasaññā, āhāre paṭikūlasaññā, sabbaloke anabhiratasaññā, aniccasaññā, anicce dukkhasaññā, dukkhe anattasaññā. Imā kho, bhikkhave, satta saññā bhāvitā bahulīkatā mahapphalā honti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānāti.
‘‘‘අසුභසඤ්‌ඤා , භික්‌ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති. ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං. කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? අසුභසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො චෙතසා බහුලං විහරතො මෙථුනධම්‌මසමාපත්‌තියා චිත්‌තං පතිලීයති පතිකුටති පතිවත්‌තති, න සම්‌පසාරියති උපෙක්‌ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්‌ඨාති. සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, කුක්‌කුටපත්‌තං වා න්‌හාරුදද්‌දුලං වා අග්‌ගිම්‌හි පක්‌ඛිත්‌තං පතිලීයති පතිකුටති පතිවත්‌තති, න සම්‌පසාරියති. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො අසුභසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො මෙථුනධම්‌මසමාපත්‌තියා චිත්‌තං පතිලීයති පතිකුටති පතිවත්‌තති, න සම්‌පසාරියති උපෙක්‌ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්‌ඨාති.
‘‘‘Asubhasaññā , bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti. Iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Asubhasaññāparicitena, bhikkhave, bhikkhuno cetasā bahulaṃ viharato methunadhammasamāpattiyā cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti. Seyyathāpi, bhikkhave, kukkuṭapattaṃ vā nhārudaddulaṃ vā aggimhi pakkhittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno asubhasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato methunadhammasamāpattiyā cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti.
‘‘සචෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො අසුභසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො මෙථුනධම්‌මසමාපත්‌තියා චිත්‌තං අනුසන්‌දහති 1 අප්‌පටිකුල්‍යතා සණ්‌ඨාති; වෙදිතබ්‌බමෙතං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා ‘අභාවිතා මෙ අසුභසඤ්‌ඤා, නත්‌ථි මෙ පුබ්‌බෙනාපරං විසෙසො, අප්‌පත්‌තං මෙ භාවනාබල’න්‌ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. සචෙ පන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො අසුභසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො මෙථුනධම්‌මසමාපත්‌තියා චිත්‌තං පතිලීයති පතිකුටති පතිවත්‌තති, න සම්‌පසාරියති උපෙක්‌ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්‌ඨාති; වෙදිතබ්‌බමෙතං , භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා ‘සුභාවිතා මෙ අසුභසඤ්‌ඤා, අත්‌ථි මෙ පුබ්‌බෙනාපරං විසෙසො, පත්‌තං මෙ භාවනාබල’න්‌ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. ‘අසුභසඤ්‌ඤා, භික්‌ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති යං තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhuno asubhasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato methunadhammasamāpattiyā cittaṃ anusandahati 2 appaṭikulyatā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘abhāvitā me asubhasaññā, natthi me pubbenāparaṃ viseso, appattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace pana, bhikkhave, bhikkhuno asubhasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato methunadhammasamāpattiyā cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti; veditabbametaṃ , bhikkhave, bhikkhunā ‘subhāvitā me asubhasaññā, atthi me pubbenāparaṃ viseso, pattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. ‘Asubhasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘මරණසඤ්‌ඤා, භික්‌ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? මරණසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො චෙතසා බහුලං විහරතො ජීවිතනිකන්‌තියා චිත්‌තං පතිලීයති පතිකුටති පතිවත්‌තති, න සම්‌පසාරියති උපෙක්‌ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්‌ඨාති. සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, කුක්‌කුටපත්‌තං වා න්‌හාරුදද්‌දුලං වා අග්‌ගිම්‌හි පක්‌ඛිත්‌තං පතිලීයති පතිකුටති පතිවත්‌තති, න සම්‌පසාරියති. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො මරණසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ජීවිතනිකන්‌තියා චිත්‌තං පතිලීයති පතිකුටති පතිවත්‌තති, න සම්‌පසාරියති උපෙක්‌ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්‌ඨාති.
‘‘‘Maraṇasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Maraṇasaññāparicitena, bhikkhave, bhikkhuno cetasā bahulaṃ viharato jīvitanikantiyā cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti. Seyyathāpi, bhikkhave, kukkuṭapattaṃ vā nhārudaddulaṃ vā aggimhi pakkhittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno maraṇasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato jīvitanikantiyā cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti.
‘‘සචෙ , භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො මරණසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ජීවිතනිකන්‌තියා චිත්‌තං අනුසන්‌දහති අප්‌පටිකුල්‍යතා සණ්‌ඨාති; වෙදිතබ්‌බමෙතං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා ‘අභාවිතා මෙ මරණසඤ්‌ඤා, නත්‌ථි මෙ පුබ්‌බෙනාපරං විසෙසො, අප්‌පත්‌තං මෙ භාවනාබල’න්‌ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. සචෙ පන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො මරණසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ජීවිතනිකන්‌තියා චිත්‌තං පතිලීයති පතිකුටති පතිවත්‌තති, න සම්‌පසාරියති උපෙක්‌ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්‌ඨාති; වෙදිතබ්‌බමෙතං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා ‘සුභාවිතා මෙ මරණසඤ්‌ඤා, අත්‌ථි මෙ පුබ්‌බෙනාපරං විසෙසො, පත්‌තං මෙ භාවනාබල’න්‌ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. ‘මරණසඤ්‌ඤා, භික්‌ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති යං තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
‘‘Sace , bhikkhave, bhikkhuno maraṇasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato jīvitanikantiyā cittaṃ anusandahati appaṭikulyatā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘abhāvitā me maraṇasaññā, natthi me pubbenāparaṃ viseso, appattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace pana, bhikkhave, bhikkhuno maraṇasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato jīvitanikantiyā cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘subhāvitā me maraṇasaññā, atthi me pubbenāparaṃ viseso, pattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. ‘Maraṇasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘ආහාරෙ පටිකූලසඤ්‌ඤා, භික්‌ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං, කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ආහාරෙ පටිකූලසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො චෙතසා බහුලං විහරතො රසතණ්‌හාය චිත්‌තං පතිලීයති …පෙ.… උපෙක්‌ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්‌ඨාති. සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, කුක්‌කුටපත්‌තං වා න්‌හාරුදද්‌දුලං වා අග්‌ගිම්‌හි පක්‌ඛිත්‌තං පතිලීයති පතිකුටති පතිවත්‌තති, න සම්‌පසාරියති. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො ආහාරෙ පටිකූලසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො රසතණ්‌හාය චිත්‌තං පතිලීයති…පෙ.… උපෙක්‌ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්‌ඨාති .
‘‘‘Āhāre paṭikūlasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Āhāre paṭikūlasaññāparicitena, bhikkhave, bhikkhuno cetasā bahulaṃ viharato rasataṇhāya cittaṃ patilīyati …pe… upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti. Seyyathāpi, bhikkhave, kukkuṭapattaṃ vā nhārudaddulaṃ vā aggimhi pakkhittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno āhāre paṭikūlasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato rasataṇhāya cittaṃ patilīyati…pe… upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti .
‘‘සචෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො ආහාරෙ පටිකූලසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො රසතණ්‌හාය චිත්‌තං අනුසන්‌දහති අප්‌පටිකුල්‍යතා සණ්‌ඨාති; වෙදිතබ්‌බමෙතං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා ‘අභාවිතා මෙ ආහාරෙ පටිකූලසඤ්‌ඤා, නත්‌ථි මෙ පුබ්‌බෙනාපරං විසෙසො, අප්‌පත්‌තං මෙ භාවනාබල’න්‌ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. සචෙ පන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො ආහාරෙ පටිකූලසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො රසතණ්‌හාය චිත්‌තං පතිලීයති…පෙ.… උපෙක්‌ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්‌ඨාති; වෙදිතබ්‌බමෙතං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා ‘සුභාවිතා මෙ ආහාරෙ පටිකූලසඤ්‌ඤා, අත්‌ථි මෙ පුබ්‌බෙනාපරං විසෙසො, පත්‌තං මෙ භාවනාබල’න්‌ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. ‘ආහාරෙ පටිකූලසඤ්‌ඤා , භික්‌ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති යං තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhuno āhāre paṭikūlasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato rasataṇhāya cittaṃ anusandahati appaṭikulyatā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘abhāvitā me āhāre paṭikūlasaññā, natthi me pubbenāparaṃ viseso, appattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace pana, bhikkhave, bhikkhuno āhāre paṭikūlasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato rasataṇhāya cittaṃ patilīyati…pe… upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘subhāvitā me āhāre paṭikūlasaññā, atthi me pubbenāparaṃ viseso, pattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. ‘Āhāre paṭikūlasaññā , bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘සබ්‌බලොකෙ අනභිරතසඤ්‌ඤා, භික්‌ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං. කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? සබ්‌බලොකෙ අනභිරතසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො චෙතසා බහුලං විහරතො ලොකචිත්‍රෙසු චිත්‌තං පතිලීයති…පෙ.… සෙය්‍යථාපි භික්‌ඛවෙ…පෙ.… පතිලීයති පතිකුටති පතිවත්‌තති, න සම්‌පසාරියති. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො සබ්‌බලොකෙ අනභිරතසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ලොකචිත්‍රෙසු චිත්‌තං පතිලීයති පතිකුටති පතිවත්‌තති, න සම්‌පසාරියති උපෙක්‌ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්‌ඨාති.
‘‘‘Sabbaloke anabhiratasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Sabbaloke anabhiratasaññāparicitena, bhikkhave, bhikkhuno cetasā bahulaṃ viharato lokacitresu cittaṃ patilīyati…pe… seyyathāpi bhikkhave…pe… patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno sabbaloke anabhiratasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato lokacitresu cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti.
‘‘සචෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො සබ්‌බලොකෙ අනභිරතසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ලොකචිත්‍රෙසු චිත්‌තං අනුසන්‌දහති අප්‌පටිකුල්‍යතා සණ්‌ඨාති; වෙදිතබ්‌බමෙතං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා ‘අභාවිතා මෙ සබ්‌බලොකෙ අනභිරතසඤ්‌ඤා, නත්‌ථි මෙ පුබ්‌බෙනාපරං විසෙසො, අප්‌පත්‌තං මෙ භාවනාබල’න්‌ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. සචෙ පන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො සබ්‌බලොකෙ අනභිරතසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ලොකචිත්‍රෙසු චිත්‌තං පතිලීයති…පෙ.… උපෙක්‌ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්‌ඨාති; වෙදිතබ්‌බමෙතං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා ‘සුභාවිතා මෙ සබ්‌බලොකෙ අනභිරතසඤ්‌ඤා, අත්‌ථි මෙ පුබ්‌බෙනාපරං විසෙසො, පත්‌තං මෙ භාවනාබල’න්‌ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. ‘සබ්‌බලොකෙ අනභිරතසඤ්‌ඤා, භික්‌ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති යං තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhuno sabbaloke anabhiratasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato lokacitresu cittaṃ anusandahati appaṭikulyatā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘abhāvitā me sabbaloke anabhiratasaññā, natthi me pubbenāparaṃ viseso, appattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace pana, bhikkhave, bhikkhuno sabbaloke anabhiratasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato lokacitresu cittaṃ patilīyati…pe… upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘subhāvitā me sabbaloke anabhiratasaññā, atthi me pubbenāparaṃ viseso, pattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. ‘Sabbaloke anabhiratasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘අනිච්‌චසඤ්‌ඤා, භික්‌ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං. කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? අනිච්‌චසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො චෙතසා බහුලං විහරතො ලාභසක්‌කාරසිලොකෙ චිත්‌තං පතිලීයති…පෙ.… උපෙක්‌ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්‌ඨාති. සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, කුක්‌කුටපත්‌තං වා න්‌හාරුදද්‌දුලං වා අග්‌ගිම්‌හි පක්‌ඛිත්‌තං පතිලීයති පතිකුටති පතිවත්‌තති න සම්‌පසාරියති. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො අනිච්‌චසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ලාභසක්‌කාරසිලොකෙ චිත්‌තං පතිලීයති…පෙ.… උපෙක්‌ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්‌ඨාති.
‘‘‘Aniccasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Aniccasaññāparicitena, bhikkhave, bhikkhuno cetasā bahulaṃ viharato lābhasakkārasiloke cittaṃ patilīyati…pe… upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti. Seyyathāpi, bhikkhave, kukkuṭapattaṃ vā nhārudaddulaṃ vā aggimhi pakkhittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati na sampasāriyati. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno aniccasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato lābhasakkārasiloke cittaṃ patilīyati…pe… upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti.
‘‘සචෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො අනිච්‌චසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ලාභසක්‌කාරසිලොකෙ චිත්‌තං අනුසන්‌දහති අප්‌පටිකුල්‍යතා සණ්‌ඨාති; වෙදිතබ්‌බමෙතං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා ‘අභාවිතා මෙ අනිච්‌චසඤ්‌ඤා, නත්‌ථි මෙ පුබ්‌බෙනාපරං විසෙසො, අප්‌පත්‌තං මෙ භාවනාබල’න්‌ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. සචෙ පන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො අනිච්‌චසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ලාභසක්‌කාරසිලොකෙ චිත්‌තං පතිලීයති පතිකුටති පතිවත්‌තති, න සම්‌පසාරියති උපෙක්‌ඛා වා පාටිකුල්‍යතා වා සණ්‌ඨාති; වෙදිතබ්‌බමෙතං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා ‘සුභාවිතා මෙ අනිච්‌චසඤ්‌ඤා, අත්‌ථි මෙ පුබ්‌බෙනාපරං විසෙසො, පත්‌තං මෙ භාවනාබල’න්‌ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. ‘අනිච්‌චසඤ්‌ඤා, භික්‌ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති යං තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhuno aniccasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato lābhasakkārasiloke cittaṃ anusandahati appaṭikulyatā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘abhāvitā me aniccasaññā, natthi me pubbenāparaṃ viseso, appattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace pana, bhikkhave, bhikkhuno aniccasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato lābhasakkārasiloke cittaṃ patilīyati patikuṭati pativattati, na sampasāriyati upekkhā vā pāṭikulyatā vā saṇṭhāti; veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘subhāvitā me aniccasaññā, atthi me pubbenāparaṃ viseso, pattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. ‘Aniccasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘අනිච්‌චෙ දුක්‌ඛසඤ්‌ඤා, භික්‌ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං. කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? අනිච්‌චෙ දුක්‌ඛසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො චෙතසා බහුලං විහරතො ආලස්‍යෙ කොසජ්‌ජෙ විස්‌සට්‌ඨියෙ පමාදෙ අනනුයොගෙ අපච්‌චවෙක්‌ඛණාය තිබ්‌බා භයසඤ්‌ඤා පච්‌චුපට්‌ඨිතා හොති, සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, උක්‌ඛිත්‌තාසිකෙ වධකෙ.
‘‘‘Anicce dukkhasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Anicce dukkhasaññāparicitena, bhikkhave, bhikkhuno cetasā bahulaṃ viharato ālasye kosajje vissaṭṭhiye pamāde ananuyoge apaccavekkhaṇāya tibbā bhayasaññā paccupaṭṭhitā hoti, seyyathāpi, bhikkhave, ukkhittāsike vadhake.
‘‘සචෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො අනිච්‌චෙ දුක්‌ඛසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ආලස්‍යෙ කොසජ්‌ජෙ විස්‌සට්‌ඨියෙ පමාදෙ අනනුයොගෙ අපච්‌චවෙක්‌ඛණාය තිබ්‌බා භයසඤ්‌ඤා, න පච්‌චුපට්‌ඨිතා හොති, සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, උක්‌ඛිත්‌තාසිකෙ වධකෙ. වෙදිතබ්‌බමෙතං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා ‘අභාවිතා මෙ අනිච්‌චෙ දුක්‌ඛසඤ්‌ඤා, නත්‌ථි මෙ පුබ්‌බෙනාපරං විසෙසො, අප්‌පත්‌තං මෙ භාවනාබල’න්‌ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. සචෙ පන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො අනිච්‌චෙ දුක්‌ඛසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ආලස්‍යෙ කොසජ්‌ජෙ විස්‌සට්‌ඨියෙ පමාදෙ අනනුයොගෙ අපච්‌චවෙක්‌ඛණාය තිබ්‌බා භයසඤ්‌ඤා පච්‌චුපට්‌ඨිතා හොති, සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, උක්‌ඛිත්‌තාසිකෙ වධකෙ. වෙදිතබ්‌බමෙතං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා ‘සුභාවිතා මෙ අනිච්‌චෙ දුක්‌ඛසඤ්‌ඤා, අත්‌ථි මෙ පුබ්‌බෙනාපරං විසෙසො, පත්‌තං මෙ භාවනාබල’න්‌ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. ‘අනිච්‌චෙ දුක්‌ඛසඤ්‌ඤා, භික්‌ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති යං තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhuno anicce dukkhasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato ālasye kosajje vissaṭṭhiye pamāde ananuyoge apaccavekkhaṇāya tibbā bhayasaññā, na paccupaṭṭhitā hoti, seyyathāpi, bhikkhave, ukkhittāsike vadhake. Veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘abhāvitā me anicce dukkhasaññā, natthi me pubbenāparaṃ viseso, appattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace pana, bhikkhave, bhikkhuno anicce dukkhasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato ālasye kosajje vissaṭṭhiye pamāde ananuyoge apaccavekkhaṇāya tibbā bhayasaññā paccupaṭṭhitā hoti, seyyathāpi, bhikkhave, ukkhittāsike vadhake. Veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘subhāvitā me anicce dukkhasaññā, atthi me pubbenāparaṃ viseso, pattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. ‘Anicce dukkhasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘දුක්‌ඛෙ අනත්‌තසඤ්‌ඤා, භික්‌ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං. කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? දුක්‌ඛෙ අනත්‌තසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො චෙතසා බහුලං විහරතො ඉමස්‌මිඤ්‌ච සවිඤ්‌ඤාණකෙ කායෙ බහිද්‌ධා ච සබ්‌බනිමිත්‌තෙසු අහඞ්‌කාරමමඞ්‌කාරමානාපගතං මානසං හොති විධාසමතික්‌කන්‌තං සන්‌තං සුවිමුත්‌තං.
‘‘‘Dukkhe anattasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Dukkhe anattasaññāparicitena, bhikkhave, bhikkhuno cetasā bahulaṃ viharato imasmiñca saviññāṇake kāye bahiddhā ca sabbanimittesu ahaṅkāramamaṅkāramānāpagataṃ mānasaṃ hoti vidhāsamatikkantaṃ santaṃ suvimuttaṃ.
‘‘සචෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො දුක්‌ඛෙ අනත්‌තසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ඉමස්‌මිඤ්‌ච සවිඤ්‌ඤාණකෙ කායෙ බහිද්‌ධා ච සබ්‌බනිමිත්‌තෙසු න අහඞ්‌කාරමමඞ්‌කාරමානාපගතං මානසං හොති විධාසමතික්‌කන්‌තං සන්‌තං සුවිමුත්‌තං. වෙදිතබ්‌බමෙතං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා ‘අභාවිතා මෙ දුක්‌ඛෙ අනත්‌තසඤ්‌ඤා , නත්‌ථි මෙ පුබ්‌බෙනාපරං විසෙසො, අප්‌පත්‌තං මෙ භාවනාබල’න්‌ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති.
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhuno dukkhe anattasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato imasmiñca saviññāṇake kāye bahiddhā ca sabbanimittesu na ahaṅkāramamaṅkāramānāpagataṃ mānasaṃ hoti vidhāsamatikkantaṃ santaṃ suvimuttaṃ. Veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘abhāvitā me dukkhe anattasaññā , natthi me pubbenāparaṃ viseso, appattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti.
‘‘සචෙ පන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො දුක්‌ඛෙ අනත්‌තසඤ්‌ඤාපරිචිතෙන චෙතසා බහුලං විහරතො ඉමස්‌මිඤ්‌ච සවිඤ්‌ඤාණකෙ කායෙ බහිද්‌ධා ච සබ්‌බනිමිත්‌තෙසු අහඞ්‌කාරමමඞ්‌කාරමානාපගතං මානසං හොති විධාසමතික්‌කන්‌තං සන්‌තං සුවිමුත්‌තං. වෙදිතබ්‌බමෙතං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා ‘සුභාවිතා මෙ දුක්‌ඛෙ අනත්‌තසඤ්‌ඤා, අත්‌ථි මෙ පුබ්‌බෙනාපරං විසෙසො, පත්‌තං මෙ භාවනාබල’න්‌ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. ‘දුක්‌ඛෙ අනත්‌තසඤ්‌ඤා, භික්‌ඛවෙ, භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’ති, ඉති යං තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
‘‘Sace pana, bhikkhave, bhikkhuno dukkhe anattasaññāparicitena cetasā bahulaṃ viharato imasmiñca saviññāṇake kāye bahiddhā ca sabbanimittesu ahaṅkāramamaṅkāramānāpagataṃ mānasaṃ hoti vidhāsamatikkantaṃ santaṃ suvimuttaṃ. Veditabbametaṃ, bhikkhave, bhikkhunā ‘subhāvitā me dukkhe anattasaññā, atthi me pubbenāparaṃ viseso, pattaṃ me bhāvanābala’nti. Itiha tattha sampajāno hoti. ‘Dukkhe anattasaññā, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘ඉමා ඛො, භික්‌ඛවෙ, සත්‌ත සඤ්‌ඤා භාවිතා බහුලීකතා මහප්‌ඵලා හොන්‌ති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’’ති. ඡට්‌ඨං.
‘‘Imā kho, bhikkhave, satta saññā bhāvitā bahulīkatā mahapphalā honti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 5-6. සඤ්‌ඤාසුත්‌තද්‌වයවණ්‌ණනා • 5-6. Saññāsuttadvayavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 6. දුතියසඤ්‌ඤාසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Dutiyasaññāsuttavaṇṇanā
