Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya

    ൫. ദുതിയസരണാനിസക്കസുത്തം

    5. Dutiyasaraṇānisakkasuttaṃ

    ൧൦൨൧. കപിലവത്ഥുനിദാനം . തേന ഖോ പന സമയേന സരണാനി സക്കോ കാലങ്കതോ ഹോതി. സോ ഭഗവതാ ബ്യാകതോ – ‘‘സോതാപന്നോ അവിനിപാതധമ്മോ നിയതോ സമ്ബോധിപരായണോ’’തി. തത്ര സുദം സമ്ബഹുലാ സക്കാ സങ്ഗമ്മ സമാഗമ്മ ഉജ്ഝായന്തി ഖീയന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘അച്ഛരിയം വത, ഭോ, അബ്ഭുതം വത, ഭോ! ഏത്ഥ ദാനി കോ ന സോതാപന്നോ ഭവിസ്സതി! യത്ര ഹി നാമ സരണാനി സക്കോ കാലങ്കതോ. സോ ഭഗവതാ ബ്യാകതോ – ‘സോതാപന്നോ അവിനിപാതധമ്മോ നിയതോ സമ്ബോധിപരായണോ’തി. സരണാനി സക്കോ സിക്ഖായ അപരിപൂരകാരീ അഹോസീ’’തി. അഥ ഖോ മഹാനാമോ സക്കോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ മഹാനാമോ സക്കോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച –

    1021. Kapilavatthunidānaṃ . Tena kho pana samayena saraṇāni sakko kālaṅkato hoti. So bhagavatā byākato – ‘‘sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’ti. Tatra sudaṃ sambahulā sakkā saṅgamma samāgamma ujjhāyanti khīyanti vipācenti – ‘‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Ettha dāni ko na sotāpanno bhavissati! Yatra hi nāma saraṇāni sakko kālaṅkato. So bhagavatā byākato – ‘sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’ti. Saraṇāni sakko sikkhāya aparipūrakārī ahosī’’ti. Atha kho mahānāmo sakko yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho mahānāmo sakko bhagavantaṃ etadavoca –

    ‘‘ഇധ, ഭന്തേ, സരണാനി സക്കോ കാലങ്കതോ. സോ ഭഗവതാ ബ്യാകതോ – ‘സോതാപന്നോ അവിനിപാതധമ്മോ നിയതോ സമ്ബോധിപരായണോ’തി. തത്ര സുദം, ഭന്തേ, സമ്ബഹുലാ സക്കാ സങ്ഗമ്മ സമാഗമ്മ ഉജ്ഝായന്തി ഖീയന്തി വിപാചേന്തി – ‘അച്ഛരിയം വത, ഭോ, അബ്ഭുതം വത, ഭോ! ഏത്ഥ ദാനി കോ ന സോതാപന്നോ ഭവിസ്സതി! യത്ര ഹി നാമ സരണാനി സക്കോ കാലങ്കതോ. സോ ഭഗവതാ ബ്യാകതോ – സോതാപന്നോ അവിനിപാതധമ്മോ നിയതോ സമ്ബോധിപരായണോതി. സരണാനി സക്കോ സിക്ഖായ അപരിപൂരകാരീ അഹോസീ’’’തി.

    ‘‘Idha, bhante, saraṇāni sakko kālaṅkato. So bhagavatā byākato – ‘sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’ti. Tatra sudaṃ, bhante, sambahulā sakkā saṅgamma samāgamma ujjhāyanti khīyanti vipācenti – ‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Ettha dāni ko na sotāpanno bhavissati! Yatra hi nāma saraṇāni sakko kālaṅkato. So bhagavatā byākato – sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇoti. Saraṇāni sakko sikkhāya aparipūrakārī ahosī’’’ti.

    ‘‘യോ സോ, മഹാനാമ, ദീഘരത്തം ഉപാസകോ ബുദ്ധം സരണം ഗതോ ധമ്മം സരണം ഗതോ സങ്ഘം സരണം ഗതോ, സോ കഥം വിനിപാതം ഗച്ഛേയ്യ! യഞ്ഹി തം, മഹാനാമ, സമ്മാ വദമാനോ വദേയ്യ – ‘ദീഘരത്തം ഉപാസകോ ബുദ്ധം സരണം ഗതോ ധമ്മം സരണം ഗതോ സങ്ഘം സരണം ഗതോ’, സരണാനിം സക്കം സമ്മാ വദമാനോ വദേയ്യ. സരണാനി, മഹാനാമ, സക്കോ ദീഘരത്തം ഉപാസകോ ബുദ്ധം സരണം ഗതോ ധമ്മം സരണം ഗതോ സങ്ഘം സരണം ഗതോ, സോ കഥം വിനിപാതം ഗച്ഛേയ്യ!

    ‘‘Yo so, mahānāma, dīgharattaṃ upāsako buddhaṃ saraṇaṃ gato dhammaṃ saraṇaṃ gato saṅghaṃ saraṇaṃ gato, so kathaṃ vinipātaṃ gaccheyya! Yañhi taṃ, mahānāma, sammā vadamāno vadeyya – ‘dīgharattaṃ upāsako buddhaṃ saraṇaṃ gato dhammaṃ saraṇaṃ gato saṅghaṃ saraṇaṃ gato’, saraṇāniṃ sakkaṃ sammā vadamāno vadeyya. Saraṇāni, mahānāma, sakko dīgharattaṃ upāsako buddhaṃ saraṇaṃ gato dhammaṃ saraṇaṃ gato saṅghaṃ saraṇaṃ gato, so kathaṃ vinipātaṃ gaccheyya!

    ‘‘ഇധ, മഹാനാമ, ഏകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ബുദ്ധേ ഏകന്തഗതോ ഹോതി അഭിപ്പസന്നോ – ഇതിപി സോ ഭഗവാ…പേ॰… സത്ഥാ ദേവമനുസ്സാനം ബുദ്ധോ ഭഗവാതി. ധമ്മേ…പേ॰… സങ്ഘേ…പേ॰… ഹാസപഞ്ഞോ ജവനപഞ്ഞോ വിമുത്തിയാ ച സമന്നാഗതോ . സോ ആസവാനം ഖയാ അനാസവം ചേതോവിമുത്തിം പഞ്ഞാവിമുത്തിം ദിട്ഠേവ ധമ്മേ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. അയമ്പി ഖോ, മഹാനാമ , പുഗ്ഗലോ പരിമുത്തോ നിരയാ പരിമുത്തോ തിരച്ഛാനയോനിയാ പരിമുത്തോ പേത്തിവിസയാ പരിമുത്തോ അപായദുഗ്ഗതിവിനിപാതാ.

    ‘‘Idha, mahānāma, ekacco puggalo buddhe ekantagato hoti abhippasanno – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe…pe… hāsapañño javanapañño vimuttiyā ca samannāgato . So āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Ayampi kho, mahānāma , puggalo parimutto nirayā parimutto tiracchānayoniyā parimutto pettivisayā parimutto apāyaduggativinipātā.

    ‘‘ഇധ പന, മഹാനാമ, ഏകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ബുദ്ധേ ഏകന്തഗതോ ഹോതി അഭിപ്പസന്നോ – ഇതിപി സോ ഭഗവാ…പേ॰… സത്ഥാ ദേവമനുസ്സാനം ബുദ്ധോ ഭഗവാതി. ധമ്മേ…പേ॰… സങ്ഘേ…പേ॰… ഹാസപഞ്ഞോ ജവനപഞ്ഞോ ന ച വിമുത്തിയാ സമന്നാഗതോ. സോ പഞ്ചന്നം ഓരമ്ഭാഗിയാനം സംയോജനാനം പരിക്ഖയാ അന്തരാപരിനിബ്ബായീ ഹോതി, ഉപഹച്ചപരിനിബ്ബായീ ഹോതി, അസങ്ഖാരപരിനിബ്ബായീ ഹോതി, സസങ്ഖാരപരിനിബ്ബായീ ഹോതി, ഉദ്ധംസോതോ ഹോതി അകനിട്ഠഗാമീ. അയമ്പി ഖോ, മഹാനാമ, പുഗ്ഗലോ പരിമുത്തോ നിരയാ പരിമുത്തോ തിരച്ഛാനയോനിയാ പരിമുത്തോ പേത്തിവിസയാ പരിമുത്തോ അപായദുഗ്ഗതിവിനിപാതാ.

    ‘‘Idha pana, mahānāma, ekacco puggalo buddhe ekantagato hoti abhippasanno – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe…pe… hāsapañño javanapañño na ca vimuttiyā samannāgato. So pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā antarāparinibbāyī hoti, upahaccaparinibbāyī hoti, asaṅkhāraparinibbāyī hoti, sasaṅkhāraparinibbāyī hoti, uddhaṃsoto hoti akaniṭṭhagāmī. Ayampi kho, mahānāma, puggalo parimutto nirayā parimutto tiracchānayoniyā parimutto pettivisayā parimutto apāyaduggativinipātā.

    ‘‘ഇധ പന, മഹാനാമ, ഏകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ബുദ്ധേ ഏകന്തഗതോ ഹോതി അഭിപ്പസന്നോ – ഇതിപി സോ ഭഗവാ…പേ॰… സത്ഥാ ദേവമനുസ്സാനം ബുദ്ധോ ഭഗവാതി. ധമ്മേ…പേ॰… സങ്ഘേ…പേ॰… ന ഹാസപഞ്ഞോ ന ജവനപഞ്ഞോ ന ച വിമുത്തിയാ സമന്നാഗതോ. സോ തിണ്ണം സംയോജനാനം പരിക്ഖയാ രാഗദോസമോഹാനം തനുത്താ സകദാഗാമീ ഹോതി, സകിദേവ ഇമം ലോകം ആഗന്ത്വാ ദുക്ഖസ്സന്തം കരോതി. അയമ്പി ഖോ, മഹാനാമ , പുഗ്ഗലോ പരിമുത്തോ നിരയാ പരിമുത്തോ തിരച്ഛാനയോനിയാ പരിമുത്തോ പേത്തിവിസയാ പരിമുത്തോ അപായദുഗ്ഗതിവിനിപാതാ.

    ‘‘Idha pana, mahānāma, ekacco puggalo buddhe ekantagato hoti abhippasanno – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe…pe… na hāsapañño na javanapañño na ca vimuttiyā samannāgato. So tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmī hoti, sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karoti. Ayampi kho, mahānāma , puggalo parimutto nirayā parimutto tiracchānayoniyā parimutto pettivisayā parimutto apāyaduggativinipātā.

    ‘‘ഇധ പന, മഹാനാമ, ഏകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ബുദ്ധേ ഏകന്തഗതോ ഹോതി അഭിപ്പസന്നോ – ഇതിപി സോ ഭഗവാ…പേ॰… സത്ഥാ ദേവമനുസ്സാനം ബുദ്ധോ ഭഗവാതി. ധമ്മേ…പേ॰… സങ്ഘേ…പേ॰… ന ഹാസപഞ്ഞോ ന ജവനപഞ്ഞോ ന ച വിമുത്തിയാ സമന്നാഗതോ. സോ തിണ്ണം സംയോജനാനം പരിക്ഖയാ സോതാപന്നോ ഹോതി അവിനിപാതധമ്മോ നിയതോ സമ്ബോധിപരായണോ. അയമ്പി ഖോ, മഹാനാമ, പുഗ്ഗലോ പരിമുത്തോ നിരയാ പരിമുത്തോ തിരച്ഛാനയോനിയാ പരിമുത്തോ പേത്തിവിസയാ പരിമുത്തോ അപായദുഗ്ഗതിവിനിപാതാ.

    ‘‘Idha pana, mahānāma, ekacco puggalo buddhe ekantagato hoti abhippasanno – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe…pe… na hāsapañño na javanapañño na ca vimuttiyā samannāgato. So tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo. Ayampi kho, mahānāma, puggalo parimutto nirayā parimutto tiracchānayoniyā parimutto pettivisayā parimutto apāyaduggativinipātā.

    ‘‘ഇധ പന, മഹാനാമ, ഏകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ന ഹേവ ഖോ ബുദ്ധേ ഏകന്തഗതോ ഹോതി അഭിപ്പസന്നോ…പേ॰… ന ധമ്മേ…പേ॰… ന സങ്ഘേ…പേ॰… ന ഹാസപഞ്ഞോ ന ജവനപഞ്ഞോ ന ച വിമുത്തിയാ സമന്നാഗതോ; അപി ചസ്സ ഇമേ ധമ്മാ ഹോന്തി – സദ്ധിന്ദ്രിയം …പേ॰… പഞ്ഞിന്ദ്രിയം. തഥാഗതപ്പവേദിതാ ചസ്സ ധമ്മാ പഞ്ഞായ മത്തസോ നിജ്ഝാനം ഖമന്തി. അയമ്പി ഖോ, മഹാനാമ, പുഗ്ഗലോ അഗന്താ നിരയം അഗന്താ തിരച്ഛാനയോനിം അഗന്താ പേത്തിവിസയം അഗന്താ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം.

    ‘‘Idha pana, mahānāma, ekacco puggalo na heva kho buddhe ekantagato hoti abhippasanno…pe… na dhamme…pe… na saṅghe…pe… na hāsapañño na javanapañño na ca vimuttiyā samannāgato; api cassa ime dhammā honti – saddhindriyaṃ …pe… paññindriyaṃ. Tathāgatappaveditā cassa dhammā paññāya mattaso nijjhānaṃ khamanti. Ayampi kho, mahānāma, puggalo agantā nirayaṃ agantā tiracchānayoniṃ agantā pettivisayaṃ agantā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ.

    ‘‘ഇധ പന, മഹാനാമ, ഏകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ന ഹേവ ഖോ ബുദ്ധേ ഏകന്തഗതോ ഹോതി അഭിപ്പസന്നോ… ന ധമ്മേ…പേ॰… ന സങ്ഘേ…പേ॰… ന ഹാസപഞ്ഞോ ന ജവനപഞ്ഞോ ന ച വിമുത്തിയാ സമന്നാഗതോ; അപി ചസ്സ ഇമേ ധമ്മാ ഹോന്തി – സദ്ധിന്ദ്രിയം…പേ॰… പഞ്ഞിന്ദ്രിയം. തഥാഗതേ ചസ്സ സദ്ധാമത്തം ഹോതി പേമമത്തം. അയമ്പി ഖോ, മഹാനാമ, പുഗ്ഗലോ അഗന്താ നിരയം അഗന്താ തിരച്ഛാനയോനിം അഗന്താ പേത്തിവിസയം അഗന്താ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം.

    ‘‘Idha pana, mahānāma, ekacco puggalo na heva kho buddhe ekantagato hoti abhippasanno… na dhamme…pe… na saṅghe…pe… na hāsapañño na javanapañño na ca vimuttiyā samannāgato; api cassa ime dhammā honti – saddhindriyaṃ…pe… paññindriyaṃ. Tathāgate cassa saddhāmattaṃ hoti pemamattaṃ. Ayampi kho, mahānāma, puggalo agantā nirayaṃ agantā tiracchānayoniṃ agantā pettivisayaṃ agantā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ.

    ‘‘സേയ്യഥാപി, മഹാനാമ, ദുക്ഖേത്തം ദുബ്ഭൂമം അവിഹതഖാണുകം, ബീജാനി ചസ്സു ഖണ്ഡാനി പൂതീനി വാതാതപഹതാനി അസാരാദാനി അസുഖസയിതാനി 1, ദേവോ ച ന സമ്മാ 2 ധാരം അനുപ്പവേച്ഛേയ്യ. അപി നു താനി ബീജാനി വുദ്ധിം വിരൂള്ഹിം വേപുല്ലം ആപജ്ജേയ്യു’’ന്തി? ‘‘നോ ഹേതം, ഭന്തേ’’. ‘‘ഏവമേവ ഖോ, മഹാനാമ, ഇധ ധമ്മോ ദുരക്ഖാതോ 3 ഹോതി ദുപ്പവേദിതോ അനിയ്യാനികോ അനുപസമസംവത്തനികോ അസമ്മാസമ്ബുദ്ധപ്പവേദിതോ – ഇദമഹം ദുക്ഖേത്തസ്മിം വദാമി. തസ്മിഞ്ച ധമ്മേ സാവകോ വിഹരതി ധമ്മാനുധമ്മപ്പടിപന്നോ സാമീചിപ്പടിപന്നോ അനുധമ്മചാരീ – ഇദമഹം ദുബ്ബീജസ്മിം വദാമി’’.

    ‘‘Seyyathāpi, mahānāma, dukkhettaṃ dubbhūmaṃ avihatakhāṇukaṃ, bījāni cassu khaṇḍāni pūtīni vātātapahatāni asārādāni asukhasayitāni 4, devo ca na sammā 5 dhāraṃ anuppaveccheyya. Api nu tāni bījāni vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjeyyu’’nti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Evameva kho, mahānāma, idha dhammo durakkhāto 6 hoti duppavedito aniyyāniko anupasamasaṃvattaniko asammāsambuddhappavedito – idamahaṃ dukkhettasmiṃ vadāmi. Tasmiñca dhamme sāvako viharati dhammānudhammappaṭipanno sāmīcippaṭipanno anudhammacārī – idamahaṃ dubbījasmiṃ vadāmi’’.

    ‘‘സേയ്യഥാപി, മഹാനാമ, സുഖേത്തം സുഭൂമം സുവിഹതഖാണുകം, ബീജാനി ചസ്സു അഖണ്ഡാനി അപൂതീനി അവാതാതപഹതാനി സാരാദാനി സുഖസയിതാനി; ദേവോ ച 7 സമ്മാ ധാരം അനുപ്പവേച്ഛേയ്യ. അപി നു താനി ബീജാനി വുദ്ധിം വിരൂള്ഹിം വേപുല്ലം ആപജ്ജേയ്യു’’ന്തി? ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’. ‘‘ഏവമേവ ഖോ, മഹാനാമ, ഇധ ധമ്മോ സ്വാക്ഖാതോ ഹോതി സുപ്പവേദിതോ നിയ്യാനികോ ഉപസമസംവത്തനികോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധപ്പവേദിതോ – ഇദമഹം സുഖേത്തസ്മിം വദാമി. തസ്മിഞ്ച ധമ്മേ സാവകോ വിഹരതി ധമ്മാനുധമ്മപ്പടിപന്നോ സാമീചിപ്പടിപന്നോ അനുധമ്മചാരീ – ഇദമഹം സുബീജസ്മിം വദാമി. കിമങ്ഗം പന സരണാനിം സക്കം! സരണാനി, മഹാനാമ, സക്കോ മരണകാലേ സിക്ഖായ പരിപൂരകാരീ അഹോസീ’’തി. പഞ്ചമം.

    ‘‘Seyyathāpi, mahānāma, sukhettaṃ subhūmaṃ suvihatakhāṇukaṃ, bījāni cassu akhaṇḍāni apūtīni avātātapahatāni sārādāni sukhasayitāni; devo ca 8 sammā dhāraṃ anuppaveccheyya. Api nu tāni bījāni vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjeyyu’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Evameva kho, mahānāma, idha dhammo svākkhāto hoti suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito – idamahaṃ sukhettasmiṃ vadāmi. Tasmiñca dhamme sāvako viharati dhammānudhammappaṭipanno sāmīcippaṭipanno anudhammacārī – idamahaṃ subījasmiṃ vadāmi. Kimaṅgaṃ pana saraṇāniṃ sakkaṃ! Saraṇāni, mahānāma, sakko maraṇakāle sikkhāya paripūrakārī ahosī’’ti. Pañcamaṃ.







    Footnotes:
    1. അസുഖാപസ്സയിതാനി (ക॰)
    2. ദേവോ പന സമ്മാ (സ്യാ॰ കം॰), ദേവോ ന സമ്മാ (ക॰) ദീ॰ നി॰ ൨.൪൩൮
    3. ദ്വാക്ഖാതോ (പീ॰ ക॰)
    4. asukhāpassayitāni (ka.)
    5. devo pana sammā (syā. kaṃ.), devo na sammā (ka.) dī. ni. 2.438
    6. dvākkhāto (pī. ka.)
    7. ദേവോ ചസ്സ (സ്യാ॰ കം॰ ക॰)
    8. devo cassa (syā. kaṃ. ka.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൫. ദുതിയസരണാനിസക്കസുത്തവണ്ണനാ • 5. Dutiyasaraṇānisakkasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൫. ദുതിയസരണാനിസക്കസുത്തവണ്ണനാ • 5. Dutiyasaraṇānisakkasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact