Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဣတိဝုတ္တက-အဋ္ဌကထာ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ၇. ဒုတိယသေခသုတ္တဝဏ္ဏနာ

    7. Dutiyasekhasuttavaṇṇanā

    ၁၇. သတ္တမေ ဗာဟိရန္တိ အဇ္ဈတ္တသန္တာနတော ဗဟိ ဘဝံ။ ကလ္ယာဏမိတ္တတာတိ ယသ္သ သီလာဒိဂုဏသမ္ပန္နော အဃသ္သ ဃာတာ , ဟိတသ္သ ဝိဓာတာ သဗ္ဗာကာရေန ဥပကာရကော မိတ္တော ဟောတိ, သော ပုဂ္ဂလော ကလ္ယာဏမိတ္တော, တသ္သ ဘာဝော ကလ္ယာဏမိတ္တတာ။ တတ္ရာယံ ကလ္ယာဏမိတ္တော ပကတိယာ သဒ္ဓာသမ္ပန္နော ဟောတိ သီလသမ္ပန္နော သုတသမ္ပန္နော စာဂသမ္ပန္နော ဝီရိယသမ္ပန္နော သတိသမ္ပန္နော သမာဓိသမ္ပန္နော ပညာသမ္ပန္နော။ တတ္ထ သဒ္ဓာသမ္ပတ္တိယာ သဒ္ဒဟတိ တထာဂတသ္သ ဗောဓိံ, တေန သမ္မာသမ္ဗောဓိဟေတုဘူတံ သတ္တေသု ဟိတသုခေသိတံ န ပရိစ္စဇတိ, သီလသမ္ပတ္တိယာ သဗ္ရဟ္မစာရီနံ ပိယော ဟောတိ ဂရု စ ဘာဝနီယော စောဒကော ပာပဂရဟီ ဝတ္တာ ဝစနက္ခမော, သုတသမ္ပတ္တိယာ ခန္ဓာယတနသစ္စပဋိစ္စသမုပ္ပာဒာဒိကာနံ ဂမ္ဘီရာနံ ကထာနံ ကတ္တာ ဟောတိ, စာဂသမ္ပတ္တိယာ အပ္ပိစ္ဆော ဟောတိ သန္တုဋ္ဌော ပဝိဝိတ္တော အသံသဋ္ဌော, ဝီရိယသမ္ပတ္တိယာ အတ္တနော ပရေသဉ္စ ဟိတပ္ပဋိပတ္တိယံ အာရဒ္ဓဝီရိယော ဟောတိ, သတိသမ္ပတ္တိယာ ဥပဋ္ဌိတသ္သတိ ဟောတိ ပရမေန သတိနေပက္ကေန သမန္နာဂတော စိရကတမ္ပိ စိရဘာသိတမ္ပိ သရိတာ အနုသ္သရိတာ, သမာဓိသမ္ပတ္တိယာ အဝိက္ခိတ္တော ဟောတိ သမာဟိတော ဧကဂ္ဂစိတ္တော, ပညာသမ္ပတ္တိယာ အဝိပရီတံ ပဇာနာတိ။ သော သတိယာ ကုသလာကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဂတိယော သမန္ဝေသန္တော ပညာယ သတ္တာနံ ဟိတသုခံ ယထာဘူတံ ဇာနိတ္ဝာ သမာဓိနာ တတ္ထ အဗ္ယဂ္ဂစိတ္တော ဟုတ္ဝာ ဝီရိယေန သတ္တေ အဟိတတော နိသေဓေတ္ဝာ ဧကန္တဟိတေ နိယောဇေတိ။ တေနေဝာဟ –

    17. Sattame bāhiranti ajjhattasantānato bahi bhavaṃ. Kalyāṇamittatāti yassa sīlādiguṇasampanno aghassa ghātā , hitassa vidhātā sabbākārena upakārako mitto hoti, so puggalo kalyāṇamitto, tassa bhāvo kalyāṇamittatā. Tatrāyaṃ kalyāṇamitto pakatiyā saddhāsampanno hoti sīlasampanno sutasampanno cāgasampanno vīriyasampanno satisampanno samādhisampanno paññāsampanno. Tattha saddhāsampattiyā saddahati tathāgatassa bodhiṃ, tena sammāsambodhihetubhūtaṃ sattesu hitasukhesitaṃ na pariccajati, sīlasampattiyā sabrahmacārīnaṃ piyo hoti garu ca bhāvanīyo codako pāpagarahī vattā vacanakkhamo, sutasampattiyā khandhāyatanasaccapaṭiccasamuppādādikānaṃ gambhīrānaṃ kathānaṃ kattā hoti, cāgasampattiyā appiccho hoti santuṭṭho pavivitto asaṃsaṭṭho, vīriyasampattiyā attano paresañca hitappaṭipattiyaṃ āraddhavīriyo hoti, satisampattiyā upaṭṭhitassati hoti paramena satinepakkena samannāgato cirakatampi cirabhāsitampi saritā anussaritā, samādhisampattiyā avikkhitto hoti samāhito ekaggacitto, paññāsampattiyā aviparītaṃ pajānāti. So satiyā kusalākusalānaṃ dhammānaṃ gatiyo samanvesanto paññāya sattānaṃ hitasukhaṃ yathābhūtaṃ jānitvā samādhinā tattha abyaggacitto hutvā vīriyena satte ahitato nisedhetvā ekantahite niyojeti. Tenevāha –

    ‘‘ပိယော ဂရု ဘာဝနီယော၊ ဝတ္တာ စ ဝစနက္ခမော။

    ‘‘Piyo garu bhāvanīyo, vattā ca vacanakkhamo;

    ဂမ္ဘီရဉ္စ ကထံ ကတ္တာ၊ နော စာဋ္ဌာနေ နိယောဇကော’’တိ။ (နေတ္တိ. ၁၁၃)။

    Gambhīrañca kathaṃ kattā, no cāṭṭhāne niyojako’’ti. (netti. 113);

    ကလ္ယာဏမိတ္တော , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အကုသလံ ပဇဟတိ, ကုသလံ ဘာဝေတီတိ ကလ္ယာဏမိတ္တော ပုဂ္ဂလော ကလ္ယာဏမိတ္တံ နိသ္သာယ ကမ္မသ္သကတာဉာဏံ ဥပ္ပာဒေတိ, ဥပ္ပန္နံ သဒ္ဓံ ဖာတိံ ကရောတိ, သဒ္ဓာဇာတော ဥပသင္ကမတိ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဓမ္မံ သုဏာတိ။ တံ ဓမ္မံ သုတ္ဝာ တထာဂတေ သဒ္ဓံ ပဋိလဘတိ, တေန သဒ္ဓာပဋိလာဘေန ဃရာဝာသံ ပဟာယ ပဗ္ဗဇ္ဇံ အနုတိဋ္ဌတိ, စတုပာရိသုဒ္ဓိသီလံ သမ္ပာဒေတိ, ယထာဗလံ ဓုတဓမ္မေ သမာဒာယ ဝတ္တတိ, ဒသကထာဝတ္ထုလာဘီ ဟောတိ, အာရဒ္ဓဝီရိယော ဝိဟရတိ ဥပဋ္ဌိတသ္သတိ သမ္ပဇာနော ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တံ ဗောဓိပက္ခိယာနံ ဓမ္မာနံ ဘာဝနာနုယောဂမနုယုတ္တော, နစိရသ္သေဝ ဝိပသ္သနံ ဥသ္သုက္ကာပေတ္ဝာ အရိယမဂ္ဂာဓိဂမေန သဗ္ဗံ အကုသလံ သမုစ္ဆိန္ဒတိ, သဗ္ဗဉ္စ ကုသလံ ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂမေန္တော ဝဍ္ဎေတိ။ ဝုတ္တဉ္ဟေတံ –

    Kalyāṇamitto, bhikkhave, bhikkhu akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāvetīti kalyāṇamitto puggalo kalyāṇamittaṃ nissāya kammassakatāñāṇaṃ uppādeti, uppannaṃ saddhaṃ phātiṃ karoti, saddhājāto upasaṅkamati upasaṅkamitvā dhammaṃ suṇāti. Taṃ dhammaṃ sutvā tathāgate saddhaṃ paṭilabhati, tena saddhāpaṭilābhena gharāvāsaṃ pahāya pabbajjaṃ anutiṭṭhati, catupārisuddhisīlaṃ sampādeti, yathābalaṃ dhutadhamme samādāya vattati, dasakathāvatthulābhī hoti, āraddhavīriyo viharati upaṭṭhitassati sampajāno pubbarattāpararattaṃ bodhipakkhiyānaṃ dhammānaṃ bhāvanānuyogamanuyutto, nacirasseva vipassanaṃ ussukkāpetvā ariyamaggādhigamena sabbaṃ akusalaṃ samucchindati, sabbañca kusalaṃ bhāvanāpāripūriṃ gamento vaḍḍheti. Vuttañhetaṃ –

    ‘‘ကလ္ယာဏမိတ္တသ္သေတံ, မေဃိယ, ဘိက္ခုနော ပာဋိကင္ခံ ကလ္ယာဏသဟာယသ္သ ကလ္ယာဏသမ္ပဝင္ကသ္သ ‘ယံ သီလဝာ ဘဝိသ္သတိ, ပာတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရိသ္သတိ အာစာရဂောစရသမ္ပန္နော, အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု, ဘယဒသ္သာဝီ သမာဒာယ သိက္ခိသ္သတိ, သိက္ခာပဒေသု’။

    ‘‘Kalyāṇamittassetaṃ, meghiya, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa ‘yaṃ sīlavā bhavissati, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharissati ācāragocarasampanno, aṇumattesu vajjesu, bhayadassāvī samādāya sikkhissati, sikkhāpadesu’.

    ‘‘ကလ္ယာဏမိတ္တသ္သေတံ။ပေ.။ ကလ္ယာဏသမ္ပဝင္ကသ္သ ‘ယံ ယာယံ ကထာ အဘိသလ္လေခိကာ စေတောဝိဝရဏသပ္ပာယာ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒာယ။ပေ.။ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။ သေယ္ယထိဒံ – အပ္ပိစ္ဆကထာ, သန္တုဋ္ဌိကထာ, ပဝိဝေကကထာ, အသံသဂ္ဂကထာ, ဝီရိယာရမ္ဘကထာ, သီလကထာ, သမာဓိကထာ။ပေ.။ ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနကထာ။ ဧဝရူပာယ ကထာယ နိကာမလာဘီ ဘဝိသ္သတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ’။

    ‘‘Kalyāṇamittassetaṃ…pe… kalyāṇasampavaṅkassa ‘yaṃ yāyaṃ kathā abhisallekhikā cetovivaraṇasappāyā ekantanibbidāya…pe… nibbānāya saṃvattati. Seyyathidaṃ – appicchakathā, santuṭṭhikathā, pavivekakathā, asaṃsaggakathā, vīriyārambhakathā, sīlakathā, samādhikathā…pe… vimuttiñāṇadassanakathā. Evarūpāya kathāya nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhī’.

    ‘‘ကလ္ယာဏမိတ္တသ္သေတံ ။ပေ.။ ကလ္ယာဏသမ္ပဝင္ကသ္သ ‘ယံ အာရဒ္ဓဝီရိယော ဝိဟရိသ္သတိ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒာယ ထာမဝာ ဒဠ္ဟပရက္ကမော အနိက္ခိတ္တဓုရော ကုသလေသု ဓမ္မေသု’။

    ‘‘Kalyāṇamittassetaṃ …pe… kalyāṇasampavaṅkassa ‘yaṃ āraddhavīriyo viharissati akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu’.

    ‘‘ကလ္ယာဏမိတ္တသ္သေတံ။ပေ.။ ကလ္ယာဏသမ္ပဝင္ကသ္သ ‘ယံ ပညဝာ ဘဝိသ္သတိ, ဥဒယတ္ထဂာမိနိယာ ပညာယ သမန္နာဂတော အရိယာယ နိဗ္ဗေဓိကာယ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယဂာမိနိယာ’’’တိ (ဥဒာ. ၃၁)။

    ‘‘Kalyāṇamittassetaṃ…pe… kalyāṇasampavaṅkassa ‘yaṃ paññavā bhavissati, udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā’’’ti (udā. 31).

    ဧဝံ သကလဝဋ္ဋဒုက္ခပရိမုစ္စနနိမိတ္တံ ကလ္ယာဏမိတ္တတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တေနေဝာဟ –

    Evaṃ sakalavaṭṭadukkhaparimuccananimittaṃ kalyāṇamittatāti veditabbaṃ. Tenevāha –

    ‘‘မမဉ္ဟိ , အာနန္ဒ, ကလ္ယာဏမိတ္တံ အာဂမ္မ ဇာတိဓမ္မာ သတ္တာ ဇာတိယာ ပရိမုစ္စန္တိ, ဇရာဓမ္မာ သတ္တာ ဇရာယ ပရိမုစ္စန္တီ’’တိအာဒိ (သံ. နိ. ၁.၁၂၉)။

    ‘‘Mamañhi , ānanda, kalyāṇamittaṃ āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti, jarādhammā sattā jarāya parimuccantī’’tiādi (saṃ. ni. 1.129).

    တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ကလ္ယာဏမိတ္တော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အကုသလံ ပဇဟတိ, ကုသလံ ဘာဝေတီ’’တိ။

    Tena vuttaṃ – ‘‘kalyāṇamitto, bhikkhave, bhikkhu akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāvetī’’ti.

    ဂာထာယ သပ္ပတိသ္သောတိ ပတိသ္သဝသင္ခာတေန သဟ ပတိသ္သေနာတိ သပ္ပတိသ္သော, ကလ္ယာဏမိတ္တသ္သ ဩဝာဒံ သိရသာ သမ္ပဋိစ္ဆကော သုဗ္ဗစောတိ အတ္ထော။ အထ ဝာ ဟိတသုခေ ပတိဋ္ဌာပနေန ပတိ ဣသေတီတိ ပတိသ္သော, ဩဝာဒဒာယကော။ ဂရုအာဒရယောဂေန တေန ပတိသ္သေန သဟ ဝတ္တတီတိ သပ္ပတိသ္သော, ဂရူသု ဂရုစိတ္တီကာရဗဟုလော။ သဂာရဝောတိ ဆဗ္ဗိဓေနပိ ဂာရဝေန ယုတ္တော။ ကရံ မိတ္တာနံ ဝစနန္တိ ကလ္ယာဏမိတ္တာနံ ဩဝာဒံ ကရောန္တော ယထောဝာဒံ ပဋိပဇ္ဇန္တော။ သမ္ပဇာနောတိ သတ္တဋ္ဌာနိယေန သမ္ပဇညေန သမန္နာဂတော။ ပတိသ္သတောတိ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဖာတိံ , ဂမေတုံ သမတ္ထာယ သတိယာ ပတိသ္သတော သတောကာရီ။ အနုပုဗ္ဗေနာတိ သီလာဒိဝိသုဒ္ဓိပဋိပာဋိယာ, တတ္ထ စ ဝိပသ္သနာပဋိပာဋိယာ စေဝ မဂ္ဂပဋိပာဋိယာ စ။ သဗ္ဗသံယောဇနက္ခယန္တိ ကာမရာဂသံယောဇနာဒီနံ သဗ္ဗေသံ သံယောဇနာနံ ခေပနတော သဗ္ဗသံယောဇနက္ခယသင္ခာတသ္သ အရိယမဂ္ဂသ္သ ပရိယောသာနဘူတံ အရဟတ္တံ, တသ္သ အာရမ္မဏဘူတံ နိဗ္ဗာနမေဝ ဝာ။ ပာပုဏေ အဓိဂစ္ဆေယ္ယာတိ အတ္ထော။ ဣတိ ဣမေသု ဒ္ဝီသု သုတ္တေသု အရိယမဂ္ဂာဓိဂမသ္သ သတ္ထာရာ ပဓာနင္ဂံ နာမ ဂဟိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

    Gāthāya sappatissoti patissavasaṅkhātena saha patissenāti sappatisso, kalyāṇamittassa ovādaṃ sirasā sampaṭicchako subbacoti attho. Atha vā hitasukhe patiṭṭhāpanena pati isetīti patisso, ovādadāyako. Garuādarayogena tena patissena saha vattatīti sappatisso, garūsu garucittīkārabahulo. Sagāravoti chabbidhenapi gāravena yutto. Karaṃ mittānaṃ vacananti kalyāṇamittānaṃ ovādaṃ karonto yathovādaṃ paṭipajjanto. Sampajānoti sattaṭṭhāniyena sampajaññena samannāgato. Patissatoti kammaṭṭhānaṃ phātiṃ , gametuṃ samatthāya satiyā patissato satokārī. Anupubbenāti sīlādivisuddhipaṭipāṭiyā, tattha ca vipassanāpaṭipāṭiyā ceva maggapaṭipāṭiyā ca. Sabbasaṃyojanakkhayanti kāmarāgasaṃyojanādīnaṃ sabbesaṃ saṃyojanānaṃ khepanato sabbasaṃyojanakkhayasaṅkhātassa ariyamaggassa pariyosānabhūtaṃ arahattaṃ, tassa ārammaṇabhūtaṃ nibbānameva vā. Pāpuṇe adhigaccheyyāti attho. Iti imesu dvīsu suttesu ariyamaggādhigamassa satthārā padhānaṅgaṃ nāma gahitanti veditabbaṃ.

    သတ္တမသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Sattamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ဣတိဝုတ္တကပာဠိ • Itivuttakapāḷi / ၇. ဒုတိယသေခသုတ္တံ • 7. Dutiyasekhasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact