Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഇതിവുത്തക-അട്ഠകഥാ • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
൭. ദുതിയസേഖസുത്തവണ്ണനാ
7. Dutiyasekhasuttavaṇṇanā
൧൭. സത്തമേ ബാഹിരന്തി അജ്ഝത്തസന്താനതോ ബഹി ഭവം. കല്യാണമിത്തതാതി യസ്സ സീലാദിഗുണസമ്പന്നോ അഘസ്സ ഘാതാ , ഹിതസ്സ വിധാതാ സബ്ബാകാരേന ഉപകാരകോ മിത്തോ ഹോതി, സോ പുഗ്ഗലോ കല്യാണമിത്തോ, തസ്സ ഭാവോ കല്യാണമിത്തതാ. തത്രായം കല്യാണമിത്തോ പകതിയാ സദ്ധാസമ്പന്നോ ഹോതി സീലസമ്പന്നോ സുതസമ്പന്നോ ചാഗസമ്പന്നോ വീരിയസമ്പന്നോ സതിസമ്പന്നോ സമാധിസമ്പന്നോ പഞ്ഞാസമ്പന്നോ. തത്ഥ സദ്ധാസമ്പത്തിയാ സദ്ദഹതി തഥാഗതസ്സ ബോധിം, തേന സമ്മാസമ്ബോധിഹേതുഭൂതം സത്തേസു ഹിതസുഖേസിതം ന പരിച്ചജതി, സീലസമ്പത്തിയാ സബ്രഹ്മചാരീനം പിയോ ഹോതി ഗരു ച ഭാവനീയോ ചോദകോ പാപഗരഹീ വത്താ വചനക്ഖമോ, സുതസമ്പത്തിയാ ഖന്ധായതനസച്ചപടിച്ചസമുപ്പാദാദികാനം ഗമ്ഭീരാനം കഥാനം കത്താ ഹോതി, ചാഗസമ്പത്തിയാ അപ്പിച്ഛോ ഹോതി സന്തുട്ഠോ പവിവിത്തോ അസംസട്ഠോ, വീരിയസമ്പത്തിയാ അത്തനോ പരേസഞ്ച ഹിതപ്പടിപത്തിയം ആരദ്ധവീരിയോ ഹോതി, സതിസമ്പത്തിയാ ഉപട്ഠിതസ്സതി ഹോതി പരമേന സതിനേപക്കേന സമന്നാഗതോ ചിരകതമ്പി ചിരഭാസിതമ്പി സരിതാ അനുസ്സരിതാ, സമാധിസമ്പത്തിയാ അവിക്ഖിത്തോ ഹോതി സമാഹിതോ ഏകഗ്ഗചിത്തോ, പഞ്ഞാസമ്പത്തിയാ അവിപരീതം പജാനാതി. സോ സതിയാ കുസലാകുസലാനം ധമ്മാനം ഗതിയോ സമന്വേസന്തോ പഞ്ഞായ സത്താനം ഹിതസുഖം യഥാഭൂതം ജാനിത്വാ സമാധിനാ തത്ഥ അബ്യഗ്ഗചിത്തോ ഹുത്വാ വീരിയേന സത്തേ അഹിതതോ നിസേധേത്വാ ഏകന്തഹിതേ നിയോജേതി. തേനേവാഹ –
17. Sattame bāhiranti ajjhattasantānato bahi bhavaṃ. Kalyāṇamittatāti yassa sīlādiguṇasampanno aghassa ghātā , hitassa vidhātā sabbākārena upakārako mitto hoti, so puggalo kalyāṇamitto, tassa bhāvo kalyāṇamittatā. Tatrāyaṃ kalyāṇamitto pakatiyā saddhāsampanno hoti sīlasampanno sutasampanno cāgasampanno vīriyasampanno satisampanno samādhisampanno paññāsampanno. Tattha saddhāsampattiyā saddahati tathāgatassa bodhiṃ, tena sammāsambodhihetubhūtaṃ sattesu hitasukhesitaṃ na pariccajati, sīlasampattiyā sabrahmacārīnaṃ piyo hoti garu ca bhāvanīyo codako pāpagarahī vattā vacanakkhamo, sutasampattiyā khandhāyatanasaccapaṭiccasamuppādādikānaṃ gambhīrānaṃ kathānaṃ kattā hoti, cāgasampattiyā appiccho hoti santuṭṭho pavivitto asaṃsaṭṭho, vīriyasampattiyā attano paresañca hitappaṭipattiyaṃ āraddhavīriyo hoti, satisampattiyā upaṭṭhitassati hoti paramena satinepakkena samannāgato cirakatampi cirabhāsitampi saritā anussaritā, samādhisampattiyā avikkhitto hoti samāhito ekaggacitto, paññāsampattiyā aviparītaṃ pajānāti. So satiyā kusalākusalānaṃ dhammānaṃ gatiyo samanvesanto paññāya sattānaṃ hitasukhaṃ yathābhūtaṃ jānitvā samādhinā tattha abyaggacitto hutvā vīriyena satte ahitato nisedhetvā ekantahite niyojeti. Tenevāha –
‘‘പിയോ ഗരു ഭാവനീയോ, വത്താ ച വചനക്ഖമോ;
‘‘Piyo garu bhāvanīyo, vattā ca vacanakkhamo;
ഗമ്ഭീരഞ്ച കഥം കത്താ, നോ ചാട്ഠാനേ നിയോജകോ’’തി. (നേത്തി॰ ൧൧൩);
Gambhīrañca kathaṃ kattā, no cāṭṭhāne niyojako’’ti. (netti. 113);
കല്യാണമിത്തോ , ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അകുസലം പജഹതി, കുസലം ഭാവേതീതി കല്യാണമിത്തോ പുഗ്ഗലോ കല്യാണമിത്തം നിസ്സായ കമ്മസ്സകതാഞാണം ഉപ്പാദേതി, ഉപ്പന്നം സദ്ധം ഫാതിം കരോതി, സദ്ധാജാതോ ഉപസങ്കമതി ഉപസങ്കമിത്വാ ധമ്മം സുണാതി. തം ധമ്മം സുത്വാ തഥാഗതേ സദ്ധം പടിലഭതി, തേന സദ്ധാപടിലാഭേന ഘരാവാസം പഹായ പബ്ബജ്ജം അനുതിട്ഠതി, ചതുപാരിസുദ്ധിസീലം സമ്പാദേതി, യഥാബലം ധുതധമ്മേ സമാദായ വത്തതി, ദസകഥാവത്ഥുലാഭീ ഹോതി, ആരദ്ധവീരിയോ വിഹരതി ഉപട്ഠിതസ്സതി സമ്പജാനോ പുബ്ബരത്താപരരത്തം ബോധിപക്ഖിയാനം ധമ്മാനം ഭാവനാനുയോഗമനുയുത്തോ, നചിരസ്സേവ വിപസ്സനം ഉസ്സുക്കാപേത്വാ അരിയമഗ്ഗാധിഗമേന സബ്ബം അകുസലം സമുച്ഛിന്ദതി, സബ്ബഞ്ച കുസലം ഭാവനാപാരിപൂരിം ഗമേന്തോ വഡ്ഢേതി. വുത്തഞ്ഹേതം –
Kalyāṇamitto, bhikkhave, bhikkhu akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāvetīti kalyāṇamitto puggalo kalyāṇamittaṃ nissāya kammassakatāñāṇaṃ uppādeti, uppannaṃ saddhaṃ phātiṃ karoti, saddhājāto upasaṅkamati upasaṅkamitvā dhammaṃ suṇāti. Taṃ dhammaṃ sutvā tathāgate saddhaṃ paṭilabhati, tena saddhāpaṭilābhena gharāvāsaṃ pahāya pabbajjaṃ anutiṭṭhati, catupārisuddhisīlaṃ sampādeti, yathābalaṃ dhutadhamme samādāya vattati, dasakathāvatthulābhī hoti, āraddhavīriyo viharati upaṭṭhitassati sampajāno pubbarattāpararattaṃ bodhipakkhiyānaṃ dhammānaṃ bhāvanānuyogamanuyutto, nacirasseva vipassanaṃ ussukkāpetvā ariyamaggādhigamena sabbaṃ akusalaṃ samucchindati, sabbañca kusalaṃ bhāvanāpāripūriṃ gamento vaḍḍheti. Vuttañhetaṃ –
‘‘കല്യാണമിത്തസ്സേതം, മേഘിയ, ഭിക്ഖുനോ പാടികങ്ഖം കല്യാണസഹായസ്സ കല്യാണസമ്പവങ്കസ്സ ‘യം സീലവാ ഭവിസ്സതി, പാതിമോക്ഖസംവരസംവുതോ വിഹരിസ്സതി ആചാരഗോചരസമ്പന്നോ, അണുമത്തേസു വജ്ജേസു, ഭയദസ്സാവീ സമാദായ സിക്ഖിസ്സതി, സിക്ഖാപദേസു’.
‘‘Kalyāṇamittassetaṃ, meghiya, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa ‘yaṃ sīlavā bhavissati, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharissati ācāragocarasampanno, aṇumattesu vajjesu, bhayadassāvī samādāya sikkhissati, sikkhāpadesu’.
‘‘കല്യാണമിത്തസ്സേതം…പേ॰… കല്യാണസമ്പവങ്കസ്സ ‘യം യായം കഥാ അഭിസല്ലേഖികാ ചേതോവിവരണസപ്പായാ ഏകന്തനിബ്ബിദായ…പേ॰… നിബ്ബാനായ സംവത്തതി. സേയ്യഥിദം – അപ്പിച്ഛകഥാ, സന്തുട്ഠികഥാ, പവിവേകകഥാ, അസംസഗ്ഗകഥാ, വീരിയാരമ്ഭകഥാ, സീലകഥാ, സമാധികഥാ…പേ॰… വിമുത്തിഞാണദസ്സനകഥാ. ഏവരൂപായ കഥായ നികാമലാഭീ ഭവിസ്സതി അകിച്ഛലാഭീ അകസിരലാഭീ’.
‘‘Kalyāṇamittassetaṃ…pe… kalyāṇasampavaṅkassa ‘yaṃ yāyaṃ kathā abhisallekhikā cetovivaraṇasappāyā ekantanibbidāya…pe… nibbānāya saṃvattati. Seyyathidaṃ – appicchakathā, santuṭṭhikathā, pavivekakathā, asaṃsaggakathā, vīriyārambhakathā, sīlakathā, samādhikathā…pe… vimuttiñāṇadassanakathā. Evarūpāya kathāya nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhī’.
‘‘കല്യാണമിത്തസ്സേതം …പേ॰… കല്യാണസമ്പവങ്കസ്സ ‘യം ആരദ്ധവീരിയോ വിഹരിസ്സതി അകുസലാനം ധമ്മാനം പഹാനായ കുസലാനം ധമ്മാനം ഉപസമ്പദായ ഥാമവാ ദള്ഹപരക്കമോ അനിക്ഖിത്തധുരോ കുസലേസു ധമ്മേസു’.
‘‘Kalyāṇamittassetaṃ …pe… kalyāṇasampavaṅkassa ‘yaṃ āraddhavīriyo viharissati akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu’.
‘‘കല്യാണമിത്തസ്സേതം…പേ॰… കല്യാണസമ്പവങ്കസ്സ ‘യം പഞ്ഞവാ ഭവിസ്സതി, ഉദയത്ഥഗാമിനിയാ പഞ്ഞായ സമന്നാഗതോ അരിയായ നിബ്ബേധികായ സമ്മാ ദുക്ഖക്ഖയഗാമിനിയാ’’’തി (ഉദാ॰ ൩൧).
‘‘Kalyāṇamittassetaṃ…pe… kalyāṇasampavaṅkassa ‘yaṃ paññavā bhavissati, udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā’’’ti (udā. 31).
ഏവം സകലവട്ടദുക്ഖപരിമുച്ചനനിമിത്തം കല്യാണമിത്തതാതി വേദിതബ്ബം. തേനേവാഹ –
Evaṃ sakalavaṭṭadukkhaparimuccananimittaṃ kalyāṇamittatāti veditabbaṃ. Tenevāha –
‘‘മമഞ്ഹി , ആനന്ദ, കല്യാണമിത്തം ആഗമ്മ ജാതിധമ്മാ സത്താ ജാതിയാ പരിമുച്ചന്തി, ജരാധമ്മാ സത്താ ജരായ പരിമുച്ചന്തീ’’തിആദി (സം॰ നി॰ ൧.൧൨൯).
‘‘Mamañhi , ānanda, kalyāṇamittaṃ āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti, jarādhammā sattā jarāya parimuccantī’’tiādi (saṃ. ni. 1.129).
തേന വുത്തം – ‘‘കല്യാണമിത്തോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അകുസലം പജഹതി, കുസലം ഭാവേതീ’’തി.
Tena vuttaṃ – ‘‘kalyāṇamitto, bhikkhave, bhikkhu akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāvetī’’ti.
ഗാഥായ സപ്പതിസ്സോതി പതിസ്സവസങ്ഖാതേന സഹ പതിസ്സേനാതി സപ്പതിസ്സോ, കല്യാണമിത്തസ്സ ഓവാദം സിരസാ സമ്പടിച്ഛകോ സുബ്ബചോതി അത്ഥോ. അഥ വാ ഹിതസുഖേ പതിട്ഠാപനേന പതി ഇസേതീതി പതിസ്സോ, ഓവാദദായകോ. ഗരുആദരയോഗേന തേന പതിസ്സേന സഹ വത്തതീതി സപ്പതിസ്സോ, ഗരൂസു ഗരുചിത്തീകാരബഹുലോ. സഗാരവോതി ഛബ്ബിധേനപി ഗാരവേന യുത്തോ. കരം മിത്താനം വചനന്തി കല്യാണമിത്താനം ഓവാദം കരോന്തോ യഥോവാദം പടിപജ്ജന്തോ. സമ്പജാനോതി സത്തട്ഠാനിയേന സമ്പജഞ്ഞേന സമന്നാഗതോ. പതിസ്സതോതി കമ്മട്ഠാനം ഫാതിം , ഗമേതും സമത്ഥായ സതിയാ പതിസ്സതോ സതോകാരീ. അനുപുബ്ബേനാതി സീലാദിവിസുദ്ധിപടിപാടിയാ, തത്ഥ ച വിപസ്സനാപടിപാടിയാ ചേവ മഗ്ഗപടിപാടിയാ ച. സബ്ബസംയോജനക്ഖയന്തി കാമരാഗസംയോജനാദീനം സബ്ബേസം സംയോജനാനം ഖേപനതോ സബ്ബസംയോജനക്ഖയസങ്ഖാതസ്സ അരിയമഗ്ഗസ്സ പരിയോസാനഭൂതം അരഹത്തം, തസ്സ ആരമ്മണഭൂതം നിബ്ബാനമേവ വാ. പാപുണേ അധിഗച്ഛേയ്യാതി അത്ഥോ. ഇതി ഇമേസു ദ്വീസു സുത്തേസു അരിയമഗ്ഗാധിഗമസ്സ സത്ഥാരാ പധാനങ്ഗം നാമ ഗഹിതന്തി വേദിതബ്ബം.
Gāthāya sappatissoti patissavasaṅkhātena saha patissenāti sappatisso, kalyāṇamittassa ovādaṃ sirasā sampaṭicchako subbacoti attho. Atha vā hitasukhe patiṭṭhāpanena pati isetīti patisso, ovādadāyako. Garuādarayogena tena patissena saha vattatīti sappatisso, garūsu garucittīkārabahulo. Sagāravoti chabbidhenapi gāravena yutto. Karaṃ mittānaṃ vacananti kalyāṇamittānaṃ ovādaṃ karonto yathovādaṃ paṭipajjanto. Sampajānoti sattaṭṭhāniyena sampajaññena samannāgato. Patissatoti kammaṭṭhānaṃ phātiṃ , gametuṃ samatthāya satiyā patissato satokārī. Anupubbenāti sīlādivisuddhipaṭipāṭiyā, tattha ca vipassanāpaṭipāṭiyā ceva maggapaṭipāṭiyā ca. Sabbasaṃyojanakkhayanti kāmarāgasaṃyojanādīnaṃ sabbesaṃ saṃyojanānaṃ khepanato sabbasaṃyojanakkhayasaṅkhātassa ariyamaggassa pariyosānabhūtaṃ arahattaṃ, tassa ārammaṇabhūtaṃ nibbānameva vā. Pāpuṇe adhigaccheyyāti attho. Iti imesu dvīsu suttesu ariyamaggādhigamassa satthārā padhānaṅgaṃ nāma gahitanti veditabbaṃ.
സത്തമസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Sattamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഇതിവുത്തകപാളി • Itivuttakapāḷi / ൭. ദുതിയസേഖസുത്തം • 7. Dutiyasekhasuttaṃ