Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೫. ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
5. Dutiyasenāsanasikkhāpadaṃ
೧೧೬. ಪಞ್ಚಮೇ ಮಞ್ಚಕಭಿಸೀತಿ ಮಞ್ಚೇ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬೋ ಮಞ್ಚಕೋ, ಸೋಯೇವ ಭಿಸೀತಿ ಮಞ್ಚಕಭಿಸಿ। ಏವಂ ಪೀಠಕಭಿಸಿಪಿ। ಪಾವಾರೋ ಕೋಜವೋತಿ ದ್ವೇಯೇವ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣನ್ತಿ ವುತ್ತಾತಿ ಆಹ ‘‘ಪಾವಾರೋ’’ತಿಆದಿ। ವುತ್ತನ್ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ವುತ್ತಂ। ದುತಿಯಾತಿಕ್ಕಮೇತಿ ದುತಿಯಪಾದಾತಿಕ್ಕಮೇ। ಸೇನಾಸನತೋತಿ ಸಚೇ ಏಕಂ ಸೇನಾಸನಂ ಹೋತಿ, ತತೋ। ಅಥ ಬಹೂನಿ ಸೇನಾಸನಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಸಬ್ಬಪಚ್ಛಿಮಸೇನಾಸನತೋ। ಏಕೋ ಲೇಡ್ಡುಪಾತೋ ಸೇನಾಸನಸ್ಸ ಉಪಚಾರೋ ಹೋತಿ, ಏಕೋ ಪರಿಕ್ಖೇಪಾರಹೋತಿ ಆಹ ‘‘ದ್ವೇ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಾ’’ತಿ।
116. Pañcame mañcakabhisīti mañce attharitabbo mañcako, soyeva bhisīti mañcakabhisi. Evaṃ pīṭhakabhisipi. Pāvāro kojavoti dveyeva paccattharaṇanti vuttāti āha ‘‘pāvāro’’tiādi. Vuttanti aṭṭhakathāsu vuttaṃ. Dutiyātikkameti dutiyapādātikkame. Senāsanatoti sace ekaṃ senāsanaṃ hoti, tato. Atha bahūni senāsanāni honti, sabbapacchimasenāsanato. Eko leḍḍupāto senāsanassa upacāro hoti, eko parikkhepārahoti āha ‘‘dve leḍḍupātā’’ti.
ಸಚೇ ಭಿಕ್ಖು, ಸಾಮಣೇರೋ, ಆರಾಮಿಕೋ ಚಾತಿ ತಯೋ ಹೋನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಸಾಮಣೇರೋ ವಾ ಆರಾಮಿಕೋ ವಾ ನ ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ। ಅಥ ಸಾಮಣೇರೋ, ಆರಾಮಿಕೋ ಚಾತಿ ದ್ವೇ ಹೋನ್ತಿ, ಸಾಮಣೇರಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಆರಾಮಿಕೋವ ನ ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಮ್ಹಿ ಸತೀ’’ತಿಆದಿ। ತೀಸುಪಿ ಅಸನ್ತೇಸು ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬವಿಧಿಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಅಸತೀ’’ತಿಆದಿ। ಯೇನಾತಿ ಉಪಾಸಕೇನ, ‘‘ಕಾರಿತೋ’’ತಿ ಪದೇ ಕತ್ತಾ। ತಸ್ಸಾತಿ ವಿಹಾರಸಾಮಿಕಸ್ಸ। ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಅಸತಿ ಗನ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಪಾಸಾಣೇಸೂತಿ ಪಾಸಾಣಫಲಕೇಸು। ಸಚೇ ಉಸ್ಸಹತೀತಿ ಸಚೇ ಸಕ್ಕೋತಿ। ಉಸ್ಸಹನ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಠಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ತೇಪೀತಿ ಉಪಾಸಕಾಪಿ, ನ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತತ್ಥಾತಿ ದಾರುಭಣ್ಡಾದೀಸು।
Sace bhikkhu, sāmaṇero, ārāmiko cāti tayo honti, bhikkhuṃ anāpucchitvā sāmaṇero vā ārāmiko vā na āpucchitabbo. Atha sāmaṇero, ārāmiko cāti dve honti, sāmaṇeraṃ anāpucchitvā ārāmikova na āpucchitabboti dassento āha ‘‘bhikkhumhi satī’’tiādi. Tīsupi asantesu āpucchitabbavidhiṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘tasmimpi asatī’’tiādi. Yenāti upāsakena, ‘‘kārito’’ti pade kattā. Tassāti vihārasāmikassa. Tasmimpi asati gantabbanti yojanā. Pāsāṇesūti pāsāṇaphalakesu. Sace ussahatīti sace sakkoti. Ussahantena bhikkhunā ṭhapetabbanti yojanā. Tepīti upāsakāpi, na sampaṭicchantīti sambandho. Tatthāti dārubhaṇḍādīsu.
ಪರಿಚ್ಛೇದಾಕಾರೇನ ವೇಣೀಯತಿ ದಿಸ್ಸತೀತಿ ಪರಿವೇಣಂ। ‘‘ಅಥ ಖೋ’’ತಿ ಪದಂ ‘‘ವೇದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಪದೇ ಅರುಚಿಲಕ್ಖಣಂ। ‘‘ಆಸನ್ನೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಉಪಚಾರಸದ್ದಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾನತ್ಥಅಞ್ಞರೋಪನತ್ಥೇ ನಿವತ್ತೇತಿ। ಯಸ್ಮಾ ವಮ್ಮಿಕರಾಸಿಯೇವ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಉಪಚಿನನ್ತೀತಿ ಉಪಚಿಕಾ, ತಾಹಿ ನಿಮಿತ್ತಭೂತಾಹಿ ಪಲುಜ್ಜತಿ ನಸ್ಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇನಾಸನನ್ತಿ ವಿಹಾರಂ। ಖಾಯಿತುನ್ತಿ ಖಾದಿತುಂ, ಅಯಮೇವ ವಾ ಪಾಠೋ। ತನ್ತಿ ಮಞ್ಚಪೀಠಂ। ಮಞ್ಚಪೀಠಂ ವಿಹಾರೇ ಅಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ವಿಹಾರೂಪಚಾರೇ ಪಞ್ಞಾಪನಸ್ಸ ವಿಸೇಸಫಲಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಆಹ ‘‘ವಿಹಾರೂಪಚಾರೇ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ। ವಿಹಾರೂಪಚಾರೇ ಪಞ್ಞಪಿತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
Paricchedākārena veṇīyati dissatīti pariveṇaṃ. ‘‘Atha kho’’ti padaṃ ‘‘veditabba’’nti pade arucilakkhaṇaṃ. ‘‘Āsanne’’ti iminā upacārasaddassa upaṭṭhānatthaaññaropanatthe nivatteti. Yasmā vammikarāsiyeva hoti, tasmāti yojanā. Upacinantīti upacikā, tāhi nimittabhūtāhi palujjati nassatīti attho. Senāsananti vihāraṃ. Khāyitunti khādituṃ, ayameva vā pāṭho. Tanti mañcapīṭhaṃ. Mañcapīṭhaṃ vihāre apaññapetvā vihārūpacāre paññāpanassa visesaphalaṃ dassetuṃ āha ‘‘vihārūpacāre panā’’tiādi. Vihārūpacāre paññapitanti sambandho.
೧೧೮. ‘‘ಗಚ್ಛನ್ತೇನಾ’’ತಿ ಪದಂ ‘‘ಗನ್ತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಪದೇ ಕತ್ತಾ। ತಥೇವಾತಿ ಯಥಾ ಪುರಿಮಭಿಕ್ಖು ಕರೋತಿ, ತಥೇವ। ವಸನ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಸಾಮೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ರತ್ತಿಟ್ಠಾನನ್ತಿ ರತ್ತಿಂ ವಸನಟ್ಠಾನಂ।
118. ‘‘Gacchantenā’’ti padaṃ ‘‘gantabba’’nti pade kattā. Tathevāti yathā purimabhikkhu karoti, tatheva. Vasantena bhikkhunā paṭisāmetabbanti yojanā. Rattiṭṭhānanti rattiṃ vasanaṭṭhānaṃ.
ಯಾ ದೀಘಸಾಲಾ ವಾ ಯಾ ಪಣ್ಣಸಾಲಾ ವಾ ಉಪಚಿಕಾನಂ ಉಟ್ಠಾನಟ್ಠಾನಂ ಹೋತಿ, ತತೋತಿ ಯೋಜನಾ। ತಸ್ಮಿನ್ತಿ ದೀಘಸಾಲಾದಿಕೇ। ಹೀತಿ ಸಚ್ಚಂ , ಯಸ್ಮಾ ವಾ, ಸನ್ತಿಟ್ಠನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸಿಲುಚ್ಚಯೋತಿ ಪಬ್ಬತೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಲೇಣಂ ಸಿಲುಚ್ಚಯಲೇಣಂ, ಪಬ್ಬತಗುಹಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಉಪಚಿಕಾಸಙ್ಕಾತಿ ಉಪಚಿಕಾನಂ ಉಟ್ಠಾನಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಆಸಙ್ಕಾ। ತತೋತಿ ಪಾಸಾಣಪಿಟ್ಠಿಯಂ ವಾ ಪಾಸಾಣಥಮ್ಭೇಸು ವಾ ಕತಸೇನಾಸನಾದಿತೋ। ಆಗನ್ತುಕೋ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಅನುವತ್ತನ್ತೋ ವಸತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸೋತಿ ಆಗನ್ತುಕೋ ಭಿಕ್ಖು। ಪುನ ಸೋತಿ ಆಗನ್ತುಕೋ ಭಿಕ್ಖುಯೇವ। ತತೋತಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಇಸ್ಸರಿಯೇನ ವಸನತೋ। ಉಭೋಪೀತಿ ಆವಾಸಿಕೋಪಿ ಆಗನ್ತುಕೋಪಿ ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖೂ। ತೇಸೂತಿ ದ್ವೀಸು ತೀಸು। ಪಚ್ಛಿಮಸ್ಸಾತಿ ಸಬ್ಬಪಚ್ಛಿಮಸ್ಸ। ಆಭೋಗೇನಾತಿ ಆಭೋಗಮತ್ತೇನ ಮುತ್ತಿ ನತ್ಥಿ, ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಮೇವಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಅಞ್ಞತೋತಿ ಅಞ್ಞಾವಾಸತೋ। ಅಞ್ಞತ್ರಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ। ತತ್ಥೇವಾತಿ ಆನೀತಾವಾಸೇಯೇವ। ತೇನಾತಿ ವುಡ್ಢತರೇನ, ‘‘ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತೇ’’ತಿ ಪದೇ ಕತ್ತಾ। ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತೇತಿ ವುಡ್ಢತರೇನ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತೇಪಿ ಇತರಸ್ಸ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ ಆಪುಚ್ಛಿತತ್ತಾತಿ ವದನ್ತಿ। ನಟ್ಠಂ ವಾತಿ ನಟ್ಠೇ ವಾ ಸೇನಾಸನೇ ಸತಿ ಗೀವಾ ನ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಅಞ್ಞಸ್ಸಾತಿ ಅವಿಸ್ಸಾಸಿಕಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ। ನಟ್ಠಾನೀತಿ ನಟ್ಠೇಸು ಮಞ್ಚಪೀಠೇಸು ಸನ್ತೇಸು।
Yā dīghasālā vā yā paṇṇasālā vā upacikānaṃ uṭṭhānaṭṭhānaṃ hoti, tatoti yojanā. Tasminti dīghasālādike. Hīti saccaṃ , yasmā vā, santiṭṭhantīti sambandho. Siluccayoti pabbato, tasmiṃ leṇaṃ siluccayaleṇaṃ, pabbataguhāti attho. Upacikāsaṅkāti upacikānaṃ uṭṭhānaṭṭhānanti āsaṅkā. Tatoti pāsāṇapiṭṭhiyaṃ vā pāsāṇathambhesu vā katasenāsanādito. Āgantuko yo bhikkhu anuvattanto vasatīti sambandho. Soti āgantuko bhikkhu. Puna soti āgantuko bhikkhuyeva. Tatoti gahetvā issariyena vasanato. Ubhopīti āvāsikopi āgantukopi dve bhikkhū. Tesūti dvīsu tīsu. Pacchimassāti sabbapacchimassa. Ābhogenāti ābhogamattena mutti natthi, āpucchitabbamevāti adhippāyo. Aññatoti aññāvāsato. Aññatrāti aññasmiṃ āvāse. Tatthevāti ānītāvāseyeva. Tenāti vuḍḍhatarena, ‘‘sampaṭicchite’’ti pade kattā. Sampaṭicchiteti vuḍḍhatarena sampaṭicchitepi itarassa gantuṃ vaṭṭati āpucchitattāti vadanti. Naṭṭhaṃ vāti naṭṭhe vā senāsane sati gīvā na hotīti yojanā. Aññassāti avissāsikapuggalassa. Naṭṭhānīti naṭṭhesu mañcapīṭhesu santesu.
ವುಡ್ಢತರೋ ಭಿಕ್ಖು ಚ ಇಸ್ಸರಿಯೋ ಚ ಯಕ್ಖೋ ಚ ಸೀಹೋ ಚ ವಾಳಮಿಗೋ ಚ ಕಣ್ಹಸಪ್ಪೋ ಚ ವುಡ್ಢ…ಪೇ॰… ಕಣ್ಹಸಪ್ಪಾ, ತೇ ಆದಯೋ ಯೇಸಂ ತೇತಿ ವುಡ್ಢ…ಪೇ॰… ಕಣ್ಹಸಪ್ಪಾದಯೋ, ತೇಸು। ಆದಿಸದ್ದೇನ ಪೇತಾದಯೋ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಯತ್ಥಾತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ। ಅಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ। ‘‘ಪಲಿಬುದ್ಧೋ’’ತಿ ಪದಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಉಪದ್ದುತೋ’’ತಿ। ಪಞ್ಚಮಂ।
Vuḍḍhataro bhikkhu ca issariyo ca yakkho ca sīho ca vāḷamigo ca kaṇhasappo ca vuḍḍha…pe… kaṇhasappā, te ādayo yesaṃ teti vuḍḍha…pe… kaṇhasappādayo, tesu. Ādisaddena petādayo saṅgaṇhāti. Yatthāti yasmiṃ ṭhāne. Assāti bhikkhuno. ‘‘Palibuddho’’ti padassa atthaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘upadduto’’ti. Pañcamaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೨. ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೋ • 2. Bhūtagāmavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೫. ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Dutiyasenāsanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೫. ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Dutiyasenāsanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೫. ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Dutiyasenāsanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೫. ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Dutiyasenāsanasikkhāpadavaṇṇanā