| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi |
5. දුතියසෙනාසනසික්‌ඛාපදං
5. Dutiyasenāsanasikkhāpadaṃ
116. පඤ්‌චමෙ මඤ්‌චකභිසීති මඤ්‌චෙ අත්‌ථරිතබ්‌බො මඤ්‌චකො, සොයෙව භිසීති මඤ්‌චකභිසි. එවං පීඨකභිසිපි. පාවාරො කොජවොති ද්‌වෙයෙව පච්‌චත්‌ථරණන්‌ති වුත්‌තාති ආහ ‘‘පාවාරො’’තිආදි. වුත්‌තන්‌ති අට්‌ඨකථාසු වුත්‌තං. දුතියාතික්‌කමෙති දුතියපාදාතික්‌කමෙ. සෙනාසනතොති සචෙ එකං සෙනාසනං හොති, තතො. අථ බහූනි සෙනාසනානි හොන්‌ති, සබ්‌බපච්‌ඡිමසෙනාසනතො. එකො ලෙඩ්‌ඩුපාතො සෙනාසනස්‌ස උපචාරො හොති, එකො පරික්‌ඛෙපාරහොති ආහ ‘‘ද්‌වෙ ලෙඩ්‌ඩුපාතා’’ති.
116. Pañcame mañcakabhisīti mañce attharitabbo mañcako, soyeva bhisīti mañcakabhisi. Evaṃ pīṭhakabhisipi. Pāvāro kojavoti dveyeva paccattharaṇanti vuttāti āha ‘‘pāvāro’’tiādi. Vuttanti aṭṭhakathāsu vuttaṃ. Dutiyātikkameti dutiyapādātikkame. Senāsanatoti sace ekaṃ senāsanaṃ hoti, tato. Atha bahūni senāsanāni honti, sabbapacchimasenāsanato. Eko leḍḍupāto senāsanassa upacāro hoti, eko parikkhepārahoti āha ‘‘dve leḍḍupātā’’ti.
සචෙ භික්‌ඛු, සාමණෙරො, ආරාමිකො චාති තයො හොන්‌ති, භික්‌ඛුං අනාපුච්‌ඡිත්‌වා සාමණෙරො වා ආරාමිකො වා න ආපුච්‌ඡිතබ්‌බො. අථ සාමණෙරො, ආරාමිකො චාති ද්‌වෙ හොන්‌ති, සාමණෙරං අනාපුච්‌ඡිත්‌වා ආරාමිකොව න ආපුච්‌ඡිතබ්‌බොති දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘භික්‌ඛුම්‌හි සතී’’තිආදි. තීසුපි අසන්‌තෙසු ආපුච්‌ඡිතබ්‌බවිධිං දස්‌සෙතුං වුත්‌තං ‘‘තස්‌මිම්‌පි අසතී’’තිආදි. යෙනාති උපාසකෙන, ‘‘කාරිතො’’ති පදෙ කත්‌තා. තස්‌සාති විහාරසාමිකස්‌ස. තස්‌මිම්‌පි අසති ගන්‌තබ්‌බන්‌ති යොජනා. පාසාණෙසූති පාසාණඵලකෙසු. සචෙ උස්‌සහතීති සචෙ සක්‌කොති. උස්‌සහන්‌තෙන භික්‌ඛුනා ඨපෙතබ්‌බන්‌ති යොජනා. තෙපීති උපාසකාපි, න සම්‌පටිච්‌ඡන්‌තීති සම්‌බන්‌ධො. තත්‌ථාති දාරුභණ්‌ඩාදීසු.
Sace bhikkhu, sāmaṇero, ārāmiko cāti tayo honti, bhikkhuṃ anāpucchitvā sāmaṇero vā ārāmiko vā na āpucchitabbo. Atha sāmaṇero, ārāmiko cāti dve honti, sāmaṇeraṃ anāpucchitvā ārāmikova na āpucchitabboti dassento āha ‘‘bhikkhumhi satī’’tiādi. Tīsupi asantesu āpucchitabbavidhiṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘tasmimpi asatī’’tiādi. Yenāti upāsakena, ‘‘kārito’’ti pade kattā. Tassāti vihārasāmikassa. Tasmimpi asati gantabbanti yojanā. Pāsāṇesūti pāsāṇaphalakesu. Sace ussahatīti sace sakkoti. Ussahantena bhikkhunā ṭhapetabbanti yojanā. Tepīti upāsakāpi, na sampaṭicchantīti sambandho. Tatthāti dārubhaṇḍādīsu.
පරිච්‌ඡෙදාකාරෙන වෙණීයති දිස්‌සතීති පරිවෙණං. ‘‘අථ ඛො’’ති පදං ‘‘වෙදිතබ්‌බ’’න්‌ති පදෙ අරුචිලක්‌ඛණං. ‘‘ආසන්‌නෙ’’ති ඉමිනා උපචාරසද්‌දස්‌ස උපට්‌ඨානත්‌ථඅඤ්‌ඤරොපනත්‌ථෙ නිවත්‌තෙති. යස්‌මා වම්‌මිකරාසියෙව හොති, තස්‌මාති යොජනා. උපචිනන්‌තීති උපචිකා, තාහි නිමිත්‌තභූතාහි පලුජ්‌ජති නස්‌සතීති අත්‌ථො. සෙනාසනන්‌ති විහාරං. ඛායිතුන්‌ති ඛාදිතුං, අයමෙව වා පාඨො. තන්‌ති මඤ්‌චපීඨං. මඤ්‌චපීඨං විහාරෙ අපඤ්‌ඤපෙත්‌වා විහාරූපචාරෙ පඤ්‌ඤාපනස්‌ස විසෙසඵලං දස්‌සෙතුං ආහ ‘‘විහාරූපචාරෙ පනා’’තිආදි. විහාරූපචාරෙ පඤ්‌ඤපිතන්‌ති සම්‌බන්‌ධො.
Paricchedākārena veṇīyati dissatīti pariveṇaṃ. ‘‘Atha kho’’ti padaṃ ‘‘veditabba’’nti pade arucilakkhaṇaṃ. ‘‘Āsanne’’ti iminā upacārasaddassa upaṭṭhānatthaaññaropanatthe nivatteti. Yasmā vammikarāsiyeva hoti, tasmāti yojanā. Upacinantīti upacikā, tāhi nimittabhūtāhi palujjati nassatīti attho. Senāsananti vihāraṃ. Khāyitunti khādituṃ, ayameva vā pāṭho. Tanti mañcapīṭhaṃ. Mañcapīṭhaṃ vihāre apaññapetvā vihārūpacāre paññāpanassa visesaphalaṃ dassetuṃ āha ‘‘vihārūpacāre panā’’tiādi. Vihārūpacāre paññapitanti sambandho.
118. ‘‘ගච්‌ඡන්‌තෙනා’’ති පදං ‘‘ගන්‌තබ්‌බ’’න්‌ති පදෙ කත්‌තා. තථෙවාති යථා පුරිමභික්‌ඛු කරොති, තථෙව. වසන්‌තෙන භික්‌ඛුනා පටිසාමෙතබ්‌බන්‌ති යොජනා. රත්‌තිට්‌ඨානන්‌ති රත්‌තිං වසනට්‌ඨානං.
118. ‘‘Gacchantenā’’ti padaṃ ‘‘gantabba’’nti pade kattā. Tathevāti yathā purimabhikkhu karoti, tatheva. Vasantena bhikkhunā paṭisāmetabbanti yojanā. Rattiṭṭhānanti rattiṃ vasanaṭṭhānaṃ.
යා දීඝසාලා වා යා පණ්‌ණසාලා වා උපචිකානං උට්‌ඨානට්‌ඨානං හොති, තතොති යොජනා. තස්‌මින්‌ති දීඝසාලාදිකෙ. හීති සච්‌චං , යස්‌මා වා, සන්‌තිට්‌ඨන්‌තීති සම්‌බන්‌ධො. සිලුච්‌චයොති පබ්‌බතො, තස්‌මිං ලෙණං සිලුච්‌චයලෙණං, පබ්‌බතගුහාති අත්‌ථො. උපචිකාසඞ්‌කාති උපචිකානං උට්‌ඨානට්‌ඨානන්‌ති ආසඞ්‌කා. තතොති පාසාණපිට්‌ඨියං වා පාසාණථම්‌භෙසු වා කතසෙනාසනාදිතො. ආගන්‌තුකො යො භික්‌ඛු අනුවත්‌තන්‌තො වසතීති සම්‌බන්‌ධො. සොති ආගන්‌තුකො භික්‌ඛු. පුන සොති ආගන්‌තුකො භික්‌ඛුයෙව. තතොති ගහෙත්‌වා ඉස්‌සරියෙන වසනතො. උභොපීති ආවාසිකොපි ආගන්‌තුකොපි ද්‌වෙ භික්‌ඛූ. තෙසූති ද්‌වීසු තීසු. පච්‌ඡිමස්‌සාති සබ්‌බපච්‌ඡිමස්‌ස. ආභොගෙනාති ආභොගමත්‌තෙන මුත්‌ති නත්‌ථි, ආපුච්‌ඡිතබ්‌බමෙවාති අධිප්‌පායො. අඤ්‌ඤතොති අඤ්‌ඤාවාසතො. අඤ්‌ඤත්‍රාති අඤ්‌ඤස්‌මිං ආවාසෙ. තත්‌ථෙවාති ආනීතාවාසෙයෙව. තෙනාති වුඩ්‌ඪතරෙන, ‘‘සම්‌පටිච්‌ඡිතෙ’’ති පදෙ කත්‌තා. සම්‌පටිච්‌ඡිතෙති වුඩ්‌ඪතරෙන සම්‌පටිච්‌ඡිතෙපි ඉතරස්‌ස ගන්‌තුං වට්‌ටති ආපුච්‌ඡිතත්‌තාති වදන්‌ති. නට්‌ඨං වාති නට්‌ඨෙ වා සෙනාසනෙ සති ගීවා න හොතීති යොජනා. අඤ්‌ඤස්‌සාති අවිස්‌සාසිකපුග්‌ගලස්‌ස. නට්‌ඨානීති නට්‌ඨෙසු මඤ්‌චපීඨෙසු සන්‌තෙසු.
Yā dīghasālā vā yā paṇṇasālā vā upacikānaṃ uṭṭhānaṭṭhānaṃ hoti, tatoti yojanā. Tasminti dīghasālādike. Hīti saccaṃ , yasmā vā, santiṭṭhantīti sambandho. Siluccayoti pabbato, tasmiṃ leṇaṃ siluccayaleṇaṃ, pabbataguhāti attho. Upacikāsaṅkāti upacikānaṃ uṭṭhānaṭṭhānanti āsaṅkā. Tatoti pāsāṇapiṭṭhiyaṃ vā pāsāṇathambhesu vā katasenāsanādito. Āgantuko yo bhikkhu anuvattanto vasatīti sambandho. Soti āgantuko bhikkhu. Puna soti āgantuko bhikkhuyeva. Tatoti gahetvā issariyena vasanato. Ubhopīti āvāsikopi āgantukopi dve bhikkhū. Tesūti dvīsu tīsu. Pacchimassāti sabbapacchimassa. Ābhogenāti ābhogamattena mutti natthi, āpucchitabbamevāti adhippāyo. Aññatoti aññāvāsato. Aññatrāti aññasmiṃ āvāse. Tatthevāti ānītāvāseyeva. Tenāti vuḍḍhatarena, ‘‘sampaṭicchite’’ti pade kattā. Sampaṭicchiteti vuḍḍhatarena sampaṭicchitepi itarassa gantuṃ vaṭṭati āpucchitattāti vadanti. Naṭṭhaṃ vāti naṭṭhe vā senāsane sati gīvā na hotīti yojanā. Aññassāti avissāsikapuggalassa. Naṭṭhānīti naṭṭhesu mañcapīṭhesu santesu.
වුඩ්‌ඪතරො භික්‌ඛු ච ඉස්‌සරියො ච යක්‌ඛො ච සීහො ච වාළමිගො ච කණ්‌හසප්‌පො ච වුඩ්‌ඪ…පෙ.… කණ්‌හසප්‌පා, තෙ ආදයො යෙසං තෙති වුඩ්‌ඪ…පෙ.… කණ්‌හසප්‌පාදයො, තෙසු. ආදිසද්‌දෙන පෙතාදයො සඞ්‌ගණ්‌හාති. යත්‌ථාති යස්‌මිං ඨානෙ. අස්‌සාති භික්‌ඛුනො. ‘‘පලිබුද්‌ධො’’ති පදස්‌ස අත්‌ථං දස්‌සෙතුං වුත්‌තං ‘‘උපද්‌දුතො’’ති. පඤ්‌චමං.
Vuḍḍhataro bhikkhu ca issariyo ca yakkho ca sīho ca vāḷamigo ca kaṇhasappo ca vuḍḍha…pe… kaṇhasappā, te ādayo yesaṃ teti vuḍḍha…pe… kaṇhasappādayo, tesu. Ādisaddena petādayo saṅgaṇhāti. Yatthāti yasmiṃ ṭhāne. Assāti bhikkhuno. ‘‘Palibuddho’’ti padassa atthaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘upadduto’’ti. Pañcamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 2. භූතගාමවග්‌ගො • 2. Bhūtagāmavaggo
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 5. දුතියසෙනාසනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 5. Dutiyasenāsanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 5. දුතියසෙනාසනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 5. Dutiyasenāsanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 5. දුතියසෙනාසනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 5. Dutiyasenāsanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 5. දුතියසෙනාසනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 5. Dutiyasenāsanasikkhāpadavaṇṇanā
