Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੭-੧੦. ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
7-10. Dutiyasikkhāsuttādivaṇṇanā
੮੮-੯੧. ਸਤ੍ਤਮੇ ਕੁਲਾ ਕੁਲਂ ਗਮਨਕੋਤਿ ਕੁਲਤੋ ਕੁਲਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ। ਦ੍વੇ વਾ ਤਯੋ વਾ ਭવੇਤਿ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸવਸੇਨ ਦ੍વੇ વਾ ਤਯੋ વਾ ਭવੇ। ਮਿਸ੍ਸਕਭવવਸੇਨ ਹੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਦੇਸਨਾਮਤ੍ਤਮੇવ ਚੇਤਂ ‘‘ਦ੍વੇ વਾ ਤੀਣਿ વਾ’’ਤਿ। ਯਾવ ਛਟ੍ਠਭવਾ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋਪਿ ਕੋਲਂਕੋਲੋવ ਹੋਤਿ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਅਯਞ੍ਹਿ ਦ੍વੇ વਾ ਭવੇ…ਪੇ॰… ਏવਮੇਤ੍ਥ વਿਕਪ੍ਪੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ। ਉਲ਼ਾਰਕੁਲવਚਨੋ વਾ ਏਤ੍ਥ ਕੁਲਸਦ੍ਦੋ, ਕੁਲਤੋ ਕੁਲਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਕੋਲਂਕੋਲੋ। ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਿ ਨੀਚਕੁਲੇ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਭੋਗਕੁਲੇਸੁ ਏવ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕੇવਲੋ ਹਿ ਕੁਲਸਦ੍ਦੋ ਮਹਾਕੁਲਮੇવ વਦਤਿ ‘‘ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ વਿਯ। ਏਕਬੀਜੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਖਨ੍ਧਬੀਜਂ ਨਾਮ ਕਥਿਤਂ, ਖਨ੍ਧਬੀਜਨ੍ਤਿ ਚ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿવਿਞ੍ਞਾਣਂ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਏਕਂ ਖਨ੍ਧਬੀਜਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਏਕਂ ਭવਗ੍ਗਹਣਂ, ਸੋ ਏਕਬੀਜੀ ਨਾਮ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਸ੍ਸੇવ ਭવਸ੍ਸ ਬੀਜਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਏਕਬੀਜੀ’’ਤਿ। ‘‘ਮਾਨੁਸਕਂ ਭવ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਦੇਸਨਾਮਤ੍ਤਮੇવ, ‘‘ਦੇવਭવਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੀ’’ਤਿਪਿ ਪਨ વਤ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿਯੇવ।
88-91. Sattame kulā kulaṃ gamanakoti kulato kulaṃ gacchanto. Dve vā tayo vā bhaveti devamanussavasena dve vā tayo vā bhave. Missakabhavavasena hetaṃ vuttaṃ. Desanāmattameva cetaṃ ‘‘dve vā tīṇi vā’’ti. Yāva chaṭṭhabhavā saṃsarantopi kolaṃkolova hoti. Tenevāha ‘‘ayañhi dve vā bhave…pe… evamettha vikappo daṭṭhabbo’’ti. Uḷārakulavacano vā ettha kulasaddo, kulato kulaṃ gacchatīti kolaṃkolo. Sotāpattiphalasacchikiriyato paṭṭhāya hi nīcakule uppatti nāma natthi, mahābhogakulesu eva nibbattatīti attho. Kevalo hi kulasaddo mahākulameva vadati ‘‘kulaputto’’tiādīsu viya. Ekabījīti ettha khandhabījaṃ nāma kathitaṃ, khandhabījanti ca paṭisandhiviññāṇaṃ vuccati. Yassa hi sotāpannassa ekaṃ khandhabījaṃ atthi, ekaṃ bhavaggahaṇaṃ, so ekabījī nāma. Tenāha ‘‘ekasseva bhavassa bījaṃ etassa atthīti ekabījī’’ti. ‘‘Mānusakaṃ bhava’’nti idaṃ panettha desanāmattameva, ‘‘devabhavaṃ nibbattetī’’tipi pana vattuṃ vaṭṭatiyeva.
ਉਦ੍ਧਂવਾਹਿਭਾવੇਨ ਉਦ੍ਧਮਸ੍ਸ ਤਣ੍ਹਾਸੋਤਂ વਟ੍ਟਸੋਤਂ વਾਤਿ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ, ਉਦ੍ਧਂ વਾ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਟਿਲਭਿਤਬ੍ਬਤੋ ਉਦ੍ਧਮਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸੋਤਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ। ਪਟਿਸਨ੍ਧਿવਸੇਨ ਅਕਨਿਟ੍ਠਭવਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀ। ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚੀਤਿ ਅવਿਹਾਦੀਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ। ਸਪ੍ਪਯੋਗੇਨਾਤਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਪਯੋਗੇਨ ਸਹ, ਮਹਤਾ વਿਪਸ੍ਸਨਾਪਯੋਗੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਉਪਹਚ੍ਚਾਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨ વੇਮਜ੍ਝਾਤਿਕ੍ਕਮੋ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾਪਗਮਨਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਆਯੁવੇਮਜ੍ਝਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਨ੍ਤੋ ਉਪਹਚ੍ਚਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕੇਸੁ ਅવਿਹੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ। ਸੋ ਤਿવਿਧੋ ਹੋਤੀਤਿ ਞਾਣਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਮਜ੍ਝਮੁਦੁਭਾવੇਨ ਤਿવਿਧੋ ਹੋਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿ।
Uddhaṃvāhibhāvena uddhamassa taṇhāsotaṃ vaṭṭasotaṃ vāti uddhaṃsoto, uddhaṃ vā gantvā paṭilabhitabbato uddhamassa maggasotanti uddhaṃsoto. Paṭisandhivasena akaniṭṭhabhavaṃ gacchatīti akaniṭṭhagāmī. Yattha katthacīti avihādīsu yattha katthaci. Sappayogenāti vipassanāñāṇābhisaṅkhārasaṅkhātena payogena saha, mahatā vipassanāpayogenāti attho. Upahaccāti etassa upagantvāti attho. Tena vemajjhātikkamo kālakiriyāpagamanañca saṅgahitaṃ hoti, tasmā āyuvemajjhaṃ atikkamitvā parinibbāyanto upahaccaparinibbāyī nāma hotīti āha ‘‘yo pana kappasahassāyukesu avihesū’’tiādi. So tividho hotīti ñāṇassa tikkhamajjhamudubhāvena tividho hoti. Tenāha ‘‘kappasahassāyukesū’’tiādi.
ਸਦ੍ਧਾਧੁਰੇਨ ਅਭਿਨਿવਿਸਿਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਸਚੇ ਸਦ੍ਧਾਯ ਸਕ੍ਕਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤੁਂ, ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸ੍ਸਾਮਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਸਦ੍ਧਾਧੁਰવਸੇਨ ਅਭਿਨਿવਿਸਿਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ। ਪਞ੍ਞਾਧੁਰੇਨ ਅਭਿਨਿવਿਟ੍ਠੋਤਿ ‘‘ਸਚੇ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਕ੍ਕਾ, ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਸ੍ਸਾਮਿ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਪਞ੍ਞਾਧੁਰਂ ਕਤ੍વਾ ਅਭਿਨਿવਿਟ੍ਠੋ। ਯਥਾવੁਤ੍ਤਮੇવ ਅਟ੍ਠવਿਧਤ੍ਤਂ ਕੋਲਂਕੋਲਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮੇਸੁ ਅਤਿਦਿਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਥਾ ਕੋਲਂਕੋਲਾ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਾ ਚਾ’’ਤਿ ਆਹ। વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਅਟ੍ਠ ਕੋਲਂਕੋਲਾ, ਅਟ੍ਠ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।
Saddhādhurenaabhinivisitvāti ‘‘sace saddhāya sakkā nibbattetuṃ, nibbattessāmi lokuttaramagga’’nti evaṃ saddhādhuravasena abhinivisitvā vipassanaṃ paṭṭhapetvā. Paññādhurena abhiniviṭṭhoti ‘‘sace paññāya sakkā, nibbattessāmi lokuttaramagga’’nti evaṃ paññādhuraṃ katvā abhiniviṭṭho. Yathāvuttameva aṭṭhavidhattaṃ kolaṃkolasattakkhattuparamesu atidisanto ‘‘tathā kolaṃkolā sattakkhattuparamā cā’’ti āha. Vuttanayeneva aṭṭha kolaṃkolā, aṭṭha sattakkhattuparamāti vuttaṃ hoti.
ਤਤ੍ਥ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਰਮਾ ਭવੂਪਪਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾવਗ੍ਗਹਣਂ ਅਸ੍ਸ, ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਟ੍ਠਮਂ ਭવਂ ਨਾਦਿਯਤੀਤਿ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮੋ। ਭਗવਤਾ ਗਹਿਤਨਾਮવਸੇਨੇવ ਚੇਤਾਨਿ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜਾਤਾਨਂ ਤੇਸਂ ਨਾਮਾਨਿ ਜਾਤਾਨਿ ਕੁਮਾਰਾਨਂ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਗਹਿਤਨਾਮਾਨਿ વਿਯ। ਏਤ੍ਤਕਞ੍ਹਿ ਠਾਨਂ ਗਤੋ ਏਕਬੀਜੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਕੋਲਂਕੋਲੋ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮੋਤਿ ਭਗવਤਾ ਏਤੇਸਂ ਨਾਮਂ ਗਹਿਤਂ। ਨਿਯਮਤੋ ਪਨ ਅਯਂ ਏਕਬੀਜੀ, ਅਯਂ ਕੋਲਂਕੋਲੋ, ਅਯਂ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮੋਤਿ ਨਤ੍ਥਿ। ਕੋ ਪਨ ਨੇਸਂ ਏਤਂ ਪਭੇਦਂ ਨਿਯਮੇਤੀਤਿ? ਕੇਚਿ ਤਾવ ਥੇਰਾ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁ ਨਿਯਮੇਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਕੇਚਿ ਪਠਮਮਗ੍ਗੋ, ਕੇਚਿ ਉਪਰਿ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗਾ, ਕੇਚਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾਤਿ।
Tattha sattakkhattuṃ paramā bhavūpapatti attabhāvaggahaṇaṃ assa, tato paraṃ aṭṭhamaṃ bhavaṃ nādiyatīti sattakkhattuparamo. Bhagavatā gahitanāmavaseneva cetāni ariyāya jātiyā jātānaṃ tesaṃ nāmāni jātāni kumārānaṃ mātāpitūhi gahitanāmāni viya. Ettakañhi ṭhānaṃ gato ekabījī nāma hoti, ettakaṃ kolaṃkolo, ettakaṃ sattakkhattuparamoti bhagavatā etesaṃ nāmaṃ gahitaṃ. Niyamato pana ayaṃ ekabījī, ayaṃ kolaṃkolo, ayaṃ sattakkhattuparamoti natthi. Ko pana nesaṃ etaṃ pabhedaṃ niyametīti? Keci tāva therā ‘‘pubbahetu niyametī’’ti vadanti, keci paṭhamamaggo, keci upari tayo maggā, keci tiṇṇaṃ maggānaṃ vipassanāti.
ਤਤ੍ਥ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਹੇਤੁ ਨਿਯਮੇਤੀ’’ਤਿ વਾਦੇ ਪਠਮਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਕਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ‘‘ਉਪਰਿ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗਾ ਨਿਰੁਪਨਿਸ੍ਸਯਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ વਚਨਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ‘‘ਪਠਮਮਗ੍ਗੋ ਨਿਯਮੇਹੀ’’ਤਿ વਾਦੇ ਉਪਰਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ ਨਿਰਤ੍ਥਕਤਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ‘‘ਉਪਰਿ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗਾ ਨਿਯਮੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વਾਦੇ ਪਠਮਮਗ੍ਗੇ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਯੇવ ਉਪਰਿ ਤਯੋ ਮਗ੍ਗਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ। ‘‘ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾ ਨਿਯਮੇਤੀ’’ਤਿ વਾਦੋ ਪਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਸਚੇ ਹਿ ਉਪਰਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਗ੍ਗਾਨਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾ ਬਲવਤੀ ਹੋਤਿ, ਏਕਬੀਜੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਤੋ ਮਨ੍ਦਤਰਾਯ ਕੋਲਂਕੋਲੋ, ਤਤੋ ਮਨ੍ਦਤਰਾਯ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮੋਤਿ।
Tattha ‘‘pubbahetu niyametī’’ti vāde paṭhamamaggassa upanissayo kato nāma hoti, ‘‘upari tayo maggā nirupanissayā uppannā’’ti vacanaṃ āpajjati. ‘‘Paṭhamamaggo niyamehī’’ti vāde upari tiṇṇaṃ maggānaṃ niratthakatā āpajjati. ‘‘Upari tayo maggā niyamentī’’ti vāde paṭhamamagge anuppanneyeva upari tayo maggā uppannāti āpajjatīti. ‘‘Tiṇṇaṃ maggānaṃ vipassanā niyametī’’ti vādo pana yujjati. Sace hi upari tiṇṇaṃ maggānaṃ vipassanā balavatī hoti, ekabījī nāma hoti, tato mandatarāya kolaṃkolo, tato mandatarāya sattakkhattuparamoti.
ਏਕਚ੍ਚੋ ਹਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ વਟ੍ਟਜ੍ਝਾਸਯੋ ਹੋਤਿ વਟ੍ਟਾਭਿਰਤੋ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ વਟ੍ਟਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਚਰਤਿ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤਿ। ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋ ਸੇਟ੍ਠਿ, વਿਸਾਖਾ ਉਪਾਸਿਕਾ, ਚੂਲ਼ਰਥਮਹਾਰਥਾ ਦੇવਪੁਤ੍ਤਾ, ਅਨੇਕવਣ੍ਣੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ, ਸਕ੍ਕੋ ਦੇવਰਾਜਾ, ਨਾਗਦਤ੍ਤੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਇਮੇ ਹਿ ਏਤ੍ਤਕਾ ਜਨਾ વਟ੍ਟਜ੍ਝਾਸਯਾ વਟ੍ਟਾਭਿਰਤਾ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਛ ਦੇવਲੋਕੇ ਸੋਧੇਤ੍વਾ ਅਕਨਿਟ੍ਠੇ ਠਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਇਮੇ ਇਧ ਨ ਗਹਿਤਾ। ਨ ਕੇવਲਞ੍ਚਿਮੇવ, ਯੋਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁਯੇવ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਸਂਸਰਿਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਯੋਪਿ ਦੇવਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਦੇવੇਸੁਯੇવ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਅਪਰਾਪਰਂ ਸਂਸਰਿਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ। ਇਮੇਪਿ ਇਧ ਨ ਗਹਿਤਾ, ਕਾਲੇਨ ਦੇવੇ, ਕਾਲੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਸਂਸਰਿਤ੍વਾ ਪਨ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੋવ ਇਧ ਗਹਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਇਧਟ੍ਠਕવੋਕਿਣ੍ਣਭવੂਪਪਤ੍ਤਿਕਸੁਕ੍ਖવਿਪਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
Ekacco hi sotāpanno vaṭṭajjhāsayo hoti vaṭṭābhirato, punappunaṃ vaṭṭasmiṃyeva carati sandissati. Anāthapiṇḍiko seṭṭhi, visākhā upāsikā, cūḷarathamahārathā devaputtā, anekavaṇṇo devaputto, sakko devarājā, nāgadatto devaputtoti ime hi ettakā janā vaṭṭajjhāsayā vaṭṭābhiratā ādito paṭṭhāya cha devaloke sodhetvā akaniṭṭhe ṭhatvā parinibbāyissanti, ime idha na gahitā. Na kevalañcimeva, yopi manussesuyeva sattakkhattuṃ saṃsaritvā arahattaṃ pāpuṇāti, yopi devaloke nibbatto devesuyeva sattakkhattuṃ aparāparaṃ saṃsaritvā arahattaṃ pāpuṇāti. Imepi idha na gahitā, kālena deve, kālena manusse saṃsaritvā pana arahattaṃ pāpuṇantova idha gahito, tasmā ‘‘sattakkhattuparamo’’ti idaṃ idhaṭṭhakavokiṇṇabhavūpapattikasukkhavipassakassa nāmaṃ kathitanti veditabbaṃ.
‘‘ਸਕਿਦੇવ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ’’ਤਿ (ਪੁ॰ ਪ॰ ੩੪) વਚਨਤੋ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸਕਦਾਗਾਮੀਸੁ ਚਤ੍ਤਾਰੋ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਏਕੋવ ਗਹਿਤੋ। ਏਕਚ੍ਚੋ ਹਿ ਇਧ ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲਂ ਪਤ੍વਾ ਇਧੇવ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਇਧ ਪਤ੍વਾ ਦੇવਲੋਕੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ , ਏਕਚ੍ਚੋ ਦੇવਲੋਕੇ ਪਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥੇવ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਦੇવਲੋਕੇ ਪਤ੍વਾ ਇਧੂਪਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ। ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਇਧ ਨ ਗਹਿਤਾ। ਯੋ ਪਨ ਇਧ ਪਤ੍વਾ ਦੇવਲੋਕੇ ਯਾવਤਾਯੁਕਂ વਸਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਇਧੂਪਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਯਂ ਏਕੋવ ਇਧ ਗਹਿਤੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
‘‘Sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā’’ti (pu. pa. 34) vacanato pañcasu sakadāgāmīsu cattāro vajjetvā ekova gahito. Ekacco hi idha sakadāgāmiphalaṃ patvā idheva parinibbāyati, ekacco idha patvā devaloke parinibbāyati , ekacco devaloke patvā tattheva parinibbāyati, ekacco devaloke patvā idhūpapajjitvā parinibbāyati. Ime cattāropi idha na gahitā. Yo pana idha patvā devaloke yāvatāyukaṃ vasitvā puna idhūpapajjitvā parinibbāyissati, ayaṃ ekova idha gahitoti veditabbo.
ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਪਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤੀਸੁ ਪਨ વਿਮੋਕ੍ਖੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ ਏਕਬੀਜਿਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਿਂ ਨਾਨਾਕਰਣਨ੍ਤਿ? ਏਕਬੀਜਿਸ੍ਸ ਏਕਾવ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿ, ਸਕਦਾਗਾਮਿਸ੍ਸ ਦ੍વੇ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯੋ, ਇਦਂ ਤੇਸਂ ਨਾਨਾਕਰਣਂ। ਸੁਞ੍ਞਤવਿਮੋਕ੍ਖੇਨ વਿਮੁਤ੍ਤਖੀਣਾਸવੋ ਪਟਿਪਦਾવਸੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤવਿਮੋਕ੍ਖੇਹੀਤਿ ਏવਂ ਦ੍વਾਦਸ ਅਰਹਨ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਥਾ ਪਨ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ, ਤਥੇવ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਦ੍વਾਦਸ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ। ਅਟ੍ਠਮਨવਮਦਸਮਾਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨੇવ।
Idāni tassa pabhedaṃ dassento ‘‘tīsu pana vimokkhesū’’tiādimāha. Imassa pana sakadāgāmino ekabījinā saddhiṃ kiṃ nānākaraṇanti? Ekabījissa ekāva paṭisandhi, sakadāgāmissa dve paṭisandhiyo, idaṃ tesaṃ nānākaraṇaṃ. Suññatavimokkhena vimuttakhīṇāsavo paṭipadāvasena catubbidho hoti, tathā animittaappaṇihitavimokkhehīti evaṃ dvādasa arahantā hontīti āha ‘‘yathā pana sakadāgāmino, tatheva arahanto dvādasa veditabbā’’ti. Aṭṭhamanavamadasamāni uttānatthāneva.
ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Dutiyasikkhāsuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya
੭. ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਸੁਤ੍ਤਂ • 7. Dutiyasikkhāsuttaṃ
੮. ਤਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਸੁਤ੍ਤਂ • 8. Tatiyasikkhāsuttaṃ
੯. ਪਠਮਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸੁਤ੍ਤਂ • 9. Paṭhamasikkhattayasuttaṃ
੧੦. ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Dutiyasikkhattayasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
੭. ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 7. Dutiyasikkhāsuttavaṇṇanā
੮. ਤਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Tatiyasikkhāsuttavaṇṇanā
੧੦. ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Dutiyasikkhattayasuttavaṇṇanā