| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
៧. ទុតិយសិក្ខាសុត្តវណ្ណនា
7. Dutiyasikkhāsuttavaṇṇanā
៨៨. សត្តមេ កោលំកោលោតិ កុលា កុលំ គមនកោ។ កុលន្តិ ចេត្ថ ភវោ អធិប្បេតោ, តស្មា ‘‘ទ្វេ វា តីណិ វា កុលានី’’តិ ឯត្ថបិ ទ្វេ វា តយោ វា ភវេតិ អត្ថោ វេទិតព្ពោ។ អយញ្ហិ ទ្វេ វា ភវេ សន្ធាវតិ តយោ វា, ឧត្តមកោដិយា ឆ វា។ តស្មា ទ្វេ វា តីណិ វា ចត្តារិ វា បញ្ច វា ឆ វាតិ ឯវមេត្ថ វិកប្បោ ទដ្ឋព្ពោ។ ឯកពីជីតិ ឯកស្សេវ ភវស្ស ពីជំ ឯតស្ស អត្ថីតិ ឯកពីជី។ ឧទ្ធំសោតោតិអាទីសុ អត្ថិ ឧទ្ធំសោតោ អកនិដ្ឋគាមី, អត្ថិ ឧទ្ធំសោតោ ន អកនិដ្ឋគាមី, អត្ថិ ន ឧទ្ធំសោតោ អកនិដ្ឋគាមី, អត្ថិ ន ឧទ្ធំសោតោ ន អកនិដ្ឋគាមី។ តត្ថ យោ ឥធ អនាគាមិផលំ បត្វា អវិហាទីសុ និព្ពត្តោ តត្ថ យាវតាយុកំ ឋត្វា ឧបរូបរិ និព្ពត្តិត្វា អកនិដ្ឋំ បាបុណាតិ, អយំ ឧទ្ធំសោតោ អកនិដ្ឋគាមី នាម។ យោ បន អវិហាទីសុ និព្ពត្តោ តត្ថេវ អបរិនិព្ពាយិត្វា អកនិដ្ឋម្បិ អប្បត្វា ឧបរិមព្រហ្មលោកេ បរិនិព្ពាយតិ, អយំ ឧទ្ធំសោតោ ន អកនិដ្ឋគាមី នាម។ យោ ឥតោ ចវិត្វា អកនិដ្ឋេយេវ និព្ពត្តតិ, អយំ ន ឧទ្ធំសោតោ អកនិដ្ឋគាមី នាម។ យោ បន អវិហាទីសុ ចតូសុ អញ្ញតរស្មិំ និព្ពត្តិត្វា តត្ថេវ បរិនិព្ពាយតិ, អយំ ន ឧទ្ធំសោតោ ន អកនិដ្ឋគាមី នាម។
88. Sattame kolaṃkoloti kulā kulaṃ gamanako. Kulanti cettha bhavo adhippeto, tasmā ‘‘dve vā tīṇi vā kulānī’’ti etthapi dve vā tayo vā bhaveti attho veditabbo. Ayañhi dve vā bhave sandhāvati tayo vā, uttamakoṭiyā cha vā. Tasmā dve vā tīṇi vā cattāri vā pañca vā cha vāti evamettha vikappo daṭṭhabbo. Ekabījīti ekasseva bhavassa bījaṃ etassa atthīti ekabījī. Uddhaṃsototiādīsu atthi uddhaṃsoto akaniṭṭhagāmī, atthi uddhaṃsoto na akaniṭṭhagāmī, atthi na uddhaṃsoto akaniṭṭhagāmī, atthi na uddhaṃsoto na akaniṭṭhagāmī. Tattha yo idha anāgāmiphalaṃ patvā avihādīsu nibbatto tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā uparūpari nibbattitvā akaniṭṭhaṃ pāpuṇāti, ayaṃ uddhaṃsoto akaniṭṭhagāmī nāma. Yo pana avihādīsu nibbatto tattheva aparinibbāyitvā akaniṭṭhampi appatvā uparimabrahmaloke parinibbāyati, ayaṃ uddhaṃsoto na akaniṭṭhagāmī nāma. Yo ito cavitvā akaniṭṭheyeva nibbattati, ayaṃ na uddhaṃsoto akaniṭṭhagāmī nāma. Yo pana avihādīsu catūsu aññatarasmiṃ nibbattitvā tattheva parinibbāyati, ayaṃ na uddhaṃsoto na akaniṭṭhagāmī nāma.
យត្ថ កត្ថចិ ឧប្បន្នោ បន សសង្ខារេន សប្បយោគេន អរហត្តំ បត្តោ សសង្ខារបរិនិព្ពាយី នាម។ អសង្ខារេន អប្បយោគេន បត្តោ អសង្ខារបរិនិព្ពាយី នាម។ យោ បន កប្បសហស្សាយុកេសុ អវិហេសុ និព្ពត្តិត្វា បញ្ចមំ កប្បសតំ អតិក្កមិត្វា អរហត្តំ បត្តោ, អយំ ឧបហច្ចបរិនិព្ពាយី នាម។ អតប្បាទីសុបិ ឯសេវ នយោ។ អន្តរាបរិនិព្ពាយីតិ យោ អាយុវេមជ្ឈំ អនតិក្កមិត្វា បរិនិព្ពាយតិ, សោ តិវិធោ ហោតិ។ កប្បសហស្សាយុកេសុ តាវ អវិហេសុ និព្ពត្តិត្វា ឯកោ និព្ពត្តទិវសេយេវ អរហត្តំ បាបុណាតិ។ នោ ចេ និព្ពត្តទិវសេ បាបុណាតិ, បឋមស្ស បន កប្បសតស្ស មត្ថកេ បាបុណាតិ, អយំ បឋមោ អន្តរាបរិនិព្ពាយី។ អបរោ ឯវំ អសក្កោន្តោ ទ្វិន្នំ កប្បសតានំ មត្ថកេ បាបុណាតិ, អយំ ទុតិយោ។ អបរោ ឯវម្បិ អសក្កោន្តោ ចតុន្នំ កប្បសតានំ មត្ថកេ បាបុណាតិ, អយំ តតិយោ អន្តរាបរិនិព្ពាយី។ សេសំ វុត្តនយមេវ។
Yattha katthaci uppanno pana sasaṅkhārena sappayogena arahattaṃ patto sasaṅkhāraparinibbāyī nāma. Asaṅkhārena appayogena patto asaṅkhāraparinibbāyī nāma. Yo pana kappasahassāyukesu avihesu nibbattitvā pañcamaṃ kappasataṃ atikkamitvā arahattaṃ patto, ayaṃ upahaccaparinibbāyī nāma. Atappādīsupi eseva nayo. Antarāparinibbāyīti yo āyuvemajjhaṃ anatikkamitvā parinibbāyati, so tividho hoti. Kappasahassāyukesu tāva avihesu nibbattitvā eko nibbattadivaseyeva arahattaṃ pāpuṇāti. No ce nibbattadivase pāpuṇāti, paṭhamassa pana kappasatassa matthake pāpuṇāti, ayaṃ paṭhamo antarāparinibbāyī. Aparo evaṃ asakkonto dvinnaṃ kappasatānaṃ matthake pāpuṇāti, ayaṃ dutiyo. Aparo evampi asakkonto catunnaṃ kappasatānaṃ matthake pāpuṇāti, ayaṃ tatiyo antarāparinibbāyī. Sesaṃ vuttanayameva.
ឥមស្មិំ បន ឋានេ ឋត្វា ចតុវីសតិ សោតាបន្នា, ទ្វាទស សកទាគាមិនោ, អដ្ឋចត្តាលីស អនាគាមិនោ, ទ្វាទស ច អរហន្តោ កថេតព្ពា។ ឥមស្មិំ ហិ សាសនេ សទ្ធាធុរំ បញ្ញាធុរន្តិ ទ្វេ ធុរានិ, ទុក្ខបដិបទាទន្ធាភិញ្ញាទយោ ចតស្សោ បដិបទា។ តត្ថេកោ សទ្ធាធុរេន អភិនិវិសិត្វា សោតាបត្តិផលំ បត្វា ឯកមេវ ភវំ និព្ពត្តិត្វា ទុក្ខស្សន្តំ ករោតិ, អយមេកោ ឯកពីជី។ សោ បដិបទាវសេន ចតុព្ពិធោ ហោតិ។ យថា ចេស, ឯវំ បញ្ញាធុរេន អភិនិវិដ្ឋោបីតិ អដ្ឋ ឯកពីជិនោ។ តថា កោលំកោលា សត្តក្ខត្តុបរមា ចាតិ ឥមេ ចតុវីសតិ សោតាបន្នា នាម។ តីសុ បន វិមោក្ខេសុ សុញ្ញតវិមោក្ខេន សកទាគាមិភូមិំ បត្តា ចតុន្នំ បដិបទានំ វសេន ចត្តារោ សកទាគាមិនោ, តថា អនិមិត្តវិមោក្ខេន បត្តា ចត្តារោ, អប្បណិហិតវិមោក្ខេន បត្តា ចត្តារោតិ ឥមេ ទ្វាទស សកទាគាមិនោ។ អវិហេសុ បន តយោ អន្តរាបរិនិព្ពាយិនោ, ឯកោ ឧបហច្ចបរិនិព្ពាយី, ឯកោ ឧទ្ធំសោតោ អកនិដ្ឋគាមីតិ បញ្ច អនាគាមិនោ, តេ អសង្ខារបរិនិព្ពាយិនោ បញ្ច, សសង្ខារបរិនិព្ពាយិនោ បញ្ចាតិ ទស ហោន្តិ, តថា អតប្បាទីសុ។ អកនិដ្ឋេសុ បន ឧទ្ធំសោតោ នត្ថិ , តស្មា តត្ថ ចត្តារោ សសង្ខារបរិនិព្ពាយី, ចត្តារោ អសង្ខារបរិនិព្ពាយីតិ អដ្ឋ, ឥមេ អដ្ឋចត្តាលីស អនាគាមិនោ។ យថា បន សកទាគាមិនោ, តថេវ អរហន្តោបិ ទ្វាទស វេទិតព្ពា។ ឥធាបិ តិស្សោ សិក្ខា មិស្សិកាវ កថិតា។
Imasmiṃ pana ṭhāne ṭhatvā catuvīsati sotāpannā, dvādasa sakadāgāmino, aṭṭhacattālīsa anāgāmino, dvādasa ca arahanto kathetabbā. Imasmiṃ hi sāsane saddhādhuraṃ paññādhuranti dve dhurāni, dukkhapaṭipadādandhābhiññādayo catasso paṭipadā. Tattheko saddhādhurena abhinivisitvā sotāpattiphalaṃ patvā ekameva bhavaṃ nibbattitvā dukkhassantaṃ karoti, ayameko ekabījī. So paṭipadāvasena catubbidho hoti. Yathā cesa, evaṃ paññādhurena abhiniviṭṭhopīti aṭṭha ekabījino. Tathā kolaṃkolā sattakkhattuparamā cāti ime catuvīsati sotāpannā nāma. Tīsu pana vimokkhesu suññatavimokkhena sakadāgāmibhūmiṃ pattā catunnaṃ paṭipadānaṃ vasena cattāro sakadāgāmino, tathā animittavimokkhena pattā cattāro, appaṇihitavimokkhena pattā cattāroti ime dvādasa sakadāgāmino. Avihesu pana tayo antarāparinibbāyino, eko upahaccaparinibbāyī, eko uddhaṃsoto akaniṭṭhagāmīti pañca anāgāmino, te asaṅkhāraparinibbāyino pañca, sasaṅkhāraparinibbāyino pañcāti dasa honti, tathā atappādīsu. Akaniṭṭhesu pana uddhaṃsoto natthi , tasmā tattha cattāro sasaṅkhāraparinibbāyī, cattāro asaṅkhāraparinibbāyīti aṭṭha, ime aṭṭhacattālīsa anāgāmino. Yathā pana sakadāgāmino, tatheva arahantopi dvādasa veditabbā. Idhāpi tisso sikkhā missikāva kathitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៧. ទុតិយសិក្ខាសុត្តំ • 7. Dutiyasikkhāsuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៧-១០. ទុតិយសិក្ខាសុត្តាទិវណ្ណនា • 7-10. Dutiyasikkhāsuttādivaṇṇanā
